28

nr 7 (419) |14­27.04.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Tajemnice i legendy Cmentarza Lyczakowskiego  (cz. 5)

Wielki rozglos mialo

Policji jednak nie udalo się usta-

i aresztowania mordercy. Lecz

morderstwo studenta

lić, od kogo wychodzily owe

sensacją i przykrą niespodzian-

Politechniki Lwowskiej

groźby. Jeszcze bardziej dziwnie

ką dla wszystkich byl kolejny

Stefana Romana Kornelli,

przedstawial się wypadek, któ-

komunikat komisarza Bator-

który 20 stycznia 1925

ry zdarzyl się kilka dni później

skiego. Przypuścil on, że moglo

roku zostal zastrzelony

w komisariacie policji przy ul.

to być nie morderstwo, lecz tyl-

z rewolweru przy glównej alei

Kazimierzowskiej.

ko samobójstwo. W ten sposób

Cmentarza Lyczakowskiego.

,,Wiek Nowy" sensacyjnie po-

komisarz po raz kolejny udal się

Śledztwo prowadzil ten sam

wiadomil, że ,,w niedzielę przed

do swojej ulubionej metody po-

komisarz policji Franciszek

poludniem w gmachu policyj-

zbycia się trudnej sprawy i za-

Batorski, który i tym razem

nym zjawila się nieznana pan-

mknięcia śledztwa.

poszedl najprostszą drogą

na. Wszedlszy na korytarz, przy

Wladyslawa Makolondrę po-

i po przesluchaniu 64 osób

którym mieszczą się biura urzę-

chowano w rodzinnym grobow-

świadków oglosil, że bylo to

du śledczego, wręczyla dyżurne-

cu, lecz bez udzialu księdza czyli

samobójstwo i chcial zamknąć

mu posterunkowemu list z proś-

jak samobójcę. Pogrzeb niezwy-

śledztwo. Jednak na miejscu

bą o oddanie go komisarzowi

kle zgorszyl kilkutysięczny tlum

brakowalo broni, z której

Batorskiemu, który wlaśnie pro-

uczestniczący w pogrzebie. Prasa

Kornelli mial strzelić sobie

wadzil śledztwo w sprawie zgonu

znów przypomniala o podejrza-

w glowę.

śp. Makolondry. Posterunkowy

nych okolicznościach morder-

zadość prośbie tej panny uczynil,

stwa i śledztwa w sprawie Zdzi-

a gdy udal się do kancelarii ko-

slawa Gojawiczyńskiego, które

TEKST I ZDJĘCIA

GROBOWIEC RODZINY MAKOLONDRÓW

misarza Batorskiego, panna owa

prowadzil również komisarz Ba-

JURIJ SMIRNOW

K

kierownik placówki Liebich ze

W toku dalszych czynności po-

szybko opuścila gmach policyj-

torski. Snuto przypuszczenia, że

omisarz Batorski nawet

swoim zastępcą Giżejewskim

licja ustalila, że strzaly zostaly

ny. List ten zawieral różne cie-

obydwa morderstwa kuzynów

zarządzil  aresztowanie

oraz wywiadowcami Hoszow-

oddane wlaśnie z tej broni.

kawe informację odnoszące się

mogą być ze sobą związane.

wszystkich podejrzanych

skim i Trembeckim. Wkrótce

Jak i w dwóch tragicznych

w jakim kierunku należy dążyć

Wnioski komisarza Bator-

o domniemaną kradzież broni,

zjawili się na cmentarzu szef

wypadkach z Gojawiczyńskim

aby wpaść na trop wlaściwych

skiego o samobójstwie Gojawi-

w pierwszej kolejności pracow-

Urzędu śledczego policji lwow-

i Kornelli, śledztwo prowadzil

sprawców zamordowania śp.

czyńskiego, zaś jeszcze bardziej

ników cmentarza i grabarzy. Do

skiej nadkomisarz Parylewicz,

komisarz Franciszek Batorski.

Makolondry. Czy informacje te

Makolondry, budzily zdziwienie

niczego to jednak nie doprowa-

komisarz Batorski, wywia-

Pod presją prasy i opinii publicz-

odpowiadać będą rzeczywiste-

w spoleczeństwie, a zgorszenie

dzilo. Tylko przypadkiem na-

dowcy Purman, Lorch i Kulik.

nej komisarz oficjalnie oznajmil,

mu stanowi sprawy, wykażą to

rodzin i ogólne rozczarowanie

trafiono na przyjaciela Kornelli

Ekipa policyjna zebrala na

że prowadzi bardzo intensywne

dalsze dochodzenia".

pracą policji. Pod presją opinii

22-letniego Romana Filasiewi-

miejscu zbrodni liczne fakty po-

śledztwo i przesluchal już ponad

Komisarz Batorski wyslal

publicznej Batorski postanowil

cza, ,,syna szanowanych w mie-

twornego morderstwa i ustalila

40 świadków, pracując w dzień

swoich wywiadowców na po-

kontynuować śledztwo w spra-

ście rodziców".

osobę ofiary. Wedlug ekspertów

i w nocy. Lecz nie mial nawet po-

szukiwanie tajemniczej panny,

wie śmierci Wladyslawa Ma-

Śledztwo w tej sprawie trwa-

policyjnych, krwawe wydarze-

dejrzanych i zrozumienia powo-

która znikla z komisariatu, lecz

kolondry i skupil się na stosun-

lo dziewięć miesięcy. Policja

nie mialo miejsce między 10 a 12

dów morderstwa. Nie udalo się

znaleźć jej się nie udalo. Byl to

kach denata z kobietami. Wiele

uparcie nie chciala uznać faktu

godziną nocy 5 lutego 1926 roku.

również odszukać kobiety ­ stu-

kolejny pech policji i osobiście

poszlak wskazywalo na to, że

morderstwa i przedstawila kil-

Ustalono również, że w tej trage-

dentki medycyny, bardzo cen-

komisarza Batorskiego. List ta-

w przeddzień tragedii W. Ma-

ka innych wersji wydarzeń, lecz

dii byla zamieszana też kobieta.

nego świadka, a może i uczest-

jemniczej panny jeszcze bar-

kolondra mial randkę z pewną

każda budzila pewne wątpliwo-

Na śniegu dookola ciala dena-

niczki tragicznego wydarzenia.

dziej skomplikowal sprawę i ani

dziewczyną ,,lekkich obyczajów".

ści. W końcu wyjaśniono, że to

ta i obok sąsiednich pomników

Nie bylo też odpowiedzi na py-

na krok nie przybliżyl odszuka-

Lecz jak się okazalo, nie miala ona

wlaśnie Filasiewicz zastrzelil

policja odnalazla jej ślady i śla-

tanie, kto zapalil świecę obok

nia sprawców morderstwa śp.

nic wspólnego z poszukiwaną

Stefana Romana Kornelli. Sąd

dy jeszcze jednego mężczyzny.

zwlok Makolondry, również kto

Makolondry. Komisarz Bator-

tajemniczą studentką medycyny.

przysięglych również orzekl , że

Odnalezione ślady wskazywaly,

na miejscu zbrodni zgubil zapi-

ski ponownie wyslal agentów

Prasa czynila aluzję, że ,,Ma-

Filasiewicz winny jest zbrodni

że Wladyslaw Makolondra naj-

skę podpisaną imieniem Karol?

policyjnych na miejsce zbrodni

kolondra znal się dobrze z pew-

skrytobójstwa swego przyjacie-

pierw siedzial w towarzystwie

Otóż pytań bylo więcej niż od-

czyli na Cmentarz Lyczakow-

ną koryfejką baletu teatru miej-

la i skazal go na cztery lata cięż-

tejże kobiety na laweczce obok

powiedzi. Grabarze i inni pra-

ski. Okazalo się, że poprzednie

skiego", ale i ten ślad okazal się

kiego więzienia. Lwowska prasa

pomnika Ordona, zaś ,,...z wyż-

cownicy cmentarza faktycznie

poszukiwania wywiadowców

blędnym. Po kilku miesiącach

podawala, że nie zostaly wyja-

szego punktu, spoza grobow-

nie byly zbyt dokladne i udalo

odmówili wspólpracy z komisa-

śledztwa komisarz Batorski

śnione ani powody, ani okolicz-

ca Barączów, rozmowę tej pary

rzem Batorskim, pamiętając, że to

się znaleźć nowe ślady zbrodni,

okazal się w gluchym kącie,

ności zbrodni. Broń odnalezio-

obserwowal inny mężczyzna,

wlaśnie on kazal ich aresztować

między innymi krwawe odciski

uznal, że brakuje mu dowodów

no wlaśnie u Filasiewicza, zaś

pozostawiwszy na śniegu ślady

bezpodstawnie w sprawie mor-

palców na jednym z grobowców.

i zamknąl prowadzenie sprawy.

grabarzy, podejrzanych o kra-

swoich trzewików". Ślady tego

derstwa Stefana Kornelli.

Byly bardzo wyraźne i należaly

Tragiczna śmierć Wladyslawa

dzież broni, zwolniono z aresz-

trzeciego wskazywaly, że on za-

raczej do mordercy. Ale i to nie

Tymczasem znajomy Wlady-

Leona Makolondry, jak i Zdzisla-

tu śledczego. Ostatni zachowali

atakowal Makolondrę, kiedy

slawa Makolondry niejaki Eh-

pomoglo śledztwu. Policja oka-

wa Gojawiczyńskiego na zawsze

niechęć do policji i osobiście do

ten wyszedl na alejkę obok po-

renfeld zawiadomil policję, ,,że

zala się bezsilną.

pozostaly tajemnicą. W dzielni-

komisarza Batorskiego.

mnika Ordona. Policja znalazla

kilka dni przed śmiercią rozma-

W tej sytuacji rodzice, opinia

cy Lyczakowskiej szeptem mó-

Minęlo tylko kilka miesię-

nawet krwawe odbitki palców

wial z Makolondrą i ten żalil się,

publiczna i prasa wymagaly od

wiono jednak o zlym losie, który

cy od czasu ogloszenia wyroku

tego mężczyzny. Okolo godziny

komisarza Batorskiego dzialań

iż czuje bliską śmierć swoją, gdyż

prześladowal rodzinę Makolon-

w sprawie morderstwa Kornel-

ósmej rano ku zdziwieniu slużby

z kilku stron grożą mu zabiciem".

energicznych, zidentyfikowania

drów. Kto i za co mógl rzucić na

li, jak lwowian oszolomila nowa

cmentarnej na miejscu zbrodni

nią takie straszne przekleństwo,

tragiczna sensacja. Na Cmenta-

zjawila się pewna mloda panna,

zostalo jednak najbardziej chro-

rzu Lyczakowskim o godzinie

która żywo interesowala się za-

nioną tajemnicą.

7 rano pracownicy cmentarza

szlym wypadkiem i rozpytywala

Plotki niby potwierdzilo ko-

znaleźli zwloki Wladyslawa

dozorcę. Ktoś nawet twierdzil, że

lejne sensacyjne, tragiczne wy-

Leona Makolondry. Lwowski

byla ona studentką medycyny.

darzenie w rodzinie. Pewnego

periodyk ,,Wiek Nowy" opu-

Policję zastanowil fakt, że

wiosennego dnia 1939 roku nie-

blikowal kilka sensacyjnych

jeszcze w nocy nieznana bliżej

znany sprawca oblal kwasem sol-

reportaży z miejsca tragedii,

osoba (kobieta?) zapalila świe-

nym mlodszą siostrę Wladyslawa

również podal szczególy śledz-

ce obok zwlok zamordowanego.

Makolondry, która spacerowa-

twa policyjnego.

Nieco później przybyla komisja

la w parku na Pohulance. Mó-

Zwloki Wladyslawa Mako-

sądowo-lekarska, która ustalila,

wiono również, że sprawcą mial

londry znaleziono przy glównej

że ,,twarz denata byla zupelnie

być jej byly narzeczony, z któ-

alei cmentarnej prowadzącej do

zmasakrowana, a skrzepla krew

rym dziewczyna zerwala sto-

pomnika Konstantego Juliana

tworzyla formalną maskę". Po

sunki kilka miesięcy wcześniej.

Ordona. Niejaki grabarz Pa-

sekcji zwlok lekarze stwierdzi-

Policja rozpoczęla, jak zawsze

dzioch ,,natknąl się na leżące we

li, że denat otrzymal dwa strzaly

,,intensywne śledztwo", którego

krwi zwloki mlodego mężczy-

i obydwa trafily w twarz. ,,Jed-

rezultaty nie zostaly ogloszone

zny... przy laweczce znajdują-

na kula wyszla lewym okiem,

szerokiej publiczności, lecz do-

cej się u stóp pomnika śp. Józefa

a druga mózgiem i wierzchem

daly kolejny temat dla glośnych

Neumana, dziadka prezydenta

czaszki". Również stwierdzo-

sensacyjnych artykulów w pra-

miasta". Zwloki byly już zimne

no, że krew z glowy Makolon-

sie lwowskiej. Początek II wojny

i zupelnie skostniale. Zarząd-

dry ściekala wzdluż alei na

światowej pozbawil aktualności

ca cmentarza p. Maciejowski

dlugość 36 metrów. Po podnie-

wszystkie przedwojenne plotki,

niezwlocznie zawiadomil po-

sieniu trupa, który leżal pleca-

sekrety i sensacje, również zwią-

licję. Z czwartego komisaria-

mi do góry, znaleziono pod nim

zane z tragicznymi wydarzenia-

tu przy ul. Kurkowej przybyl

browning systemu ,,Frommer".

mi w rodzinie Makolondrów.

ALEJA NA KTÓREJ ZGINĄL WLADYSLAW MAKOLONDRA