9

nr 10 (422) |30.05­15.06.2023

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Program wspólpracy transgranicznej PL-UA: wczoraj, dziś, jutro

Od maja do końca lipca 2023

do domu rzemieślnika, zoba-

w momencie, kiedy Polska zo-

roku potrwa zglaszanie

czyć tradycje i kulturę Gotów.

stala przyjęta do struktur Unii

wniosków w Programie

Opracowaliśmy mapy osiedli

Europejskiej i zgodnie z pew-

wspólpracy transgranicznej

Gockich i trasy ich wędrówek.

nymi zalożeniami Unii Euro-

Interreg NEXT Polska ­

Ostatnio miala miejsce intere-

pejskiej, gdzie mówi się o tym,

Ukraina 2021­2027, które

sująca konferencja naukowa,

że należy z sąsiadami wspól-

przewiduje realizację

w której wzięli udzial history-

pracować, powolano Program

wspólnych inicjatyw na

Transgraniczny Polska ­ Bia-

cy z Uniwersytetów Warszaw-

sumę ponad 170 mln euro

skiego i Lubelskiego, badający

loruś ­ Ukraina. Wówczas, 20

z UE. Koncentruje się on

lat temu, ten program rozpocząl

ten okres historii i prowadzący

na wspólnych wyzwaniach

ekspedycje naukowe. Obecnie

swoją dzialalność na pograni-

w zakresie ochrony

projekt jest w stadium ukoń-

czu polsko ­ bialorusko ­ ukra-

środowiska, kultury

Ma on bardzo znaczący wy-

jak i gdzie ryby migrują i jak je

ińskim. Wspólpraca ta nie prze-

czenia. Pozostalo nam wydać

i zrównoważonej turystyki,

miar transgraniczny. Gmina

chronić. Podczas seminariów

trwala. Dzisiaj wspólpracujemy

materialy uczestników konfe-

opieki zdrowotnej, wspólpracy

Szacka leży na wielkim dzia-

w aulach i w terenie studiowa-

na pograniczu polsko-ukraiń-

rencji i zorganizować święto dla

obywateli i instytucji oraz

le wodnym, gdzie część rzek

dzieci. Opracowaliśmy też spe-

liśmy polskie doświadczenia

skim. Celem tego Programu jest

bezpieczeństwa i ochrony

cjalne animacje na smartfony.

należy do basenu Morza Bal-

w dolączeniu dzieci i mlodzieży

wzmacnianie środowiska lo-

granic.

tyckiego, a druga część ­ do

do życia w harmonii z przyrodą.

kalnego i aby środki finansowe

Mykola Palenkiewicz,

Morza Czarnego. Nasze jeziora

Mowa byla o zachowaniu popu-

unijne trafialy do beneficjentów

kierownik wydzialu gminy

należą do basenu Morza Bal-

lacji takich ryb jak świnka po-

mieszkających po obu stronach

KONSTANTY CZAWAGA

N

Szack, obw. wolyński:

tyckiego i odpowiednio wply-

spolita z rodziny karpiowatych,

granicy. Żeby, z jednej strony,

czy karpacka minoga. Obecnie

budowaly infrastrukturę, bu-

a Ukrainie rozpoczę-

­ Gmina Szack nie po raz

wają na europejską sytuację

to szkolenia dla przy-

pierwszy uczestniczy w projek-

ekologiczną. Pragniemy kon-

chcemy zaproponować wspólny

dowaly możliwości lepszego

szlych wnioskodawców

tach transgranicznych. Ostatni

tynuować projekt kanalizacji,

z partnerami z Polski projekt po-

życia na pograniczu polsko-

efektywnego obchodzenia się

prawy jakości wody pitnej i od-

-ukraińskim, ale z drugiej stro-

z sześciu zachodnich obwo-

z projektów, które udalo się zre-

ze ściekami i wykorzystaniem

prowadzania stoków.

ny, żeby budowaly też dobre re-

dów Ukrainy ­ wolyńskiego,

alizować, polegal na poprawie

lacje między sąsiadami. Myślę,

lwowskiego,  zakarpackiego,

sytuacji ekologicznej we Szac-

wody w jeszcze jednej z miej-

W tym roku obchodzi swoje

że ostatnie wydarzenia ukaza-

rówieńskiego, tarnopolskiego,

kim Parku Narodowym (PN)

scowości w okolicach jeziora

iwanofrankiwskiego.

poprzez skanalizowanie miej-

Świtiaź.

dwudziestolecie istnienia Pro-

ly, że te relacje między naszymi

gram Polska ­ Bialoruś ­ Ukra-

beneficjatami byly bardzo do-

Podczas szkoleń we Lwowie

scowości wokól jeziora Świtiaź.

Jaroslaw Gawrylczuk,

ina, który przeksztalcil się w no-

bre. Zobaczyliśmy to w chwi-

rozmawialiśmy z uczestnika-

Jest to projekt lustrzany ­ część

gmina Żydaczów,

wej perspektywie finansowania

li wybuchu wojny w Ukrainie,

mi, którzy już mają doświad-

projektu realizowana byla wo-

obw. lwowski

w Program Polska ­ Ukraina.

gdy nasi beneficjenci bardzo

czenia w realizacji projektów

kól jeziora Biale w gminie Wlo-

Programu wspólpracy trans-

dawa. Uważam, że byl to projekt

­ Przede wszystkim chcial-

­ W tym okresie zrealizo-

szybko skontaktowali się ze

granicznej Polska ­ Ukraina.

bardzo korzystny i aktualny.

bym podkreślić, że te projekty

wano przeszlo trzysta projek-

swoimi partnerami z Ukrainy

są poważne. Są stosowne fun-

tów, w których uczestniczylo

i wymieniali informacje, co jest

Mamy Szacki PN, znajdujący

Kateryna Podgórzec,

ponad tysiąc partnerów na po-

potrzebne Ukraińcom w da-

się pod ochroną UNESCO, a na-

dusze i jest związana z nimi hi-

Wlodzimierz, obw. wolyński:

nym momencie lub gdy ci, któ-

leży on do transgranicznego re-

storia. Wygraliśmy wspólnie

graniczu polsko-ukraińskim

­ Wspólnie z naszymi part-

zerwatu ,,Zachodnie Polesie",

z polskimi partnerami grant na

­ powiedzial dziennikarzowi

rzy wyjechali z Ukrainy do

nerami z gminy Hrubieszów re-

którego czlonkami są Poleski

projekt, dotyczący migracji ryb

Kuriera dr Leszek Buller, dy-

Polski  znaleźli  schronienie

alizujemy projekt ,,Trasa Gotów:

PN w Polsce i również Poleski

w przykarpackich rzekach Stryj

rektor Centrum Projektów Eu-

pod dachem swoich partnerów

PN na Bialorusi.

ropejskich. ­ Program powstal

z projektów.

wirtualna podróż w przeszlość

i Dniestr. Chodzi o określenie,

i rekonstrukcja historyczna".

Wartość projektu wynosi ponad

60 tys. euro. Jest to projekt histo-

ryczny uwarunkowany wspól-

pracą dwóch muzeów. Odtwarza

osiedle gotyckie a II­IV w. n.e.

Pragniemy pokazać w nim naszą

wspólną historię, gdy plemiona

Gotów wędrując ze Skandynawii

na Krym przechodzily po wspól-

czesnych terenach Polski i Ukra-

iny, w tym Wolynia.

Stworzyliśmy 3D animacje

i figury rycerzy Gotów. W cza-

sie wirtualnej wycieczki można

wędrować po osiedlu, wstąpić

Z Polski ,,przybyl" nosorożec wlochaty

muzeum. Ma ponad dwa metry. Podobne

i nawet w żolądku znaleźliśmy resztki ro-

ślin, którymi się żywil. Byly to wspaniale

kopie są w kilku muzeach świata: we Wlo-

zachowane szczątki, których wcześniej

szech, w Anglii, Japonii, Niemczech i Fran-

Z Muzeum

cji. A teraz ­ mamy ją na Ukrainie.

nikt nie znajdowal. Naukowcy ,,zakonser-

przyrodniczego

wowali" znalezisko tak, jak zwierzę zosta-

Obecnie naukowcy widzą olbrzymi po-

tencjal prac wykopaliskowych w Staruni.

lo znalezione.

Instytutu systematyki

W 2019 r. o nosorożcu wlochatym

Są pewni, że pod ziemią, przy sprzyjają-

i ewolucji zwierząt PAN

znów zaczęto mówić. O unikalnym znale-

cych warunkach, czekają kolejne odkrycia.

w Krakowie przywieziono

Jak twierdzi dr Bogotej, wokól Staruni od-

zisku i potencjalnej możliwości dalszych

na Przykarpacie kopię

naleziono 17 neolitycznych osiedli praczlo-

prac poszukiwawczych w serialowym

nosorożca wlochatego.

filmie telewizyjnym opowiedziala dzien-

wieka, dlatego istnieje wielkie prawdo-

Obecnie znajduje się

podobieństwo, że odnajdą się resztki

nikarka programu telewizyjnego ,,1+1" na

Przykarpaciu Alla Pass.

zwierząt i naszych przodków. Pozwoli to

ona w miejscowości

­ Gdy opracowywalam ten temat,

zrozumieć, jak wyglądala ta okolica 30-40

Pidhiria (dawn. Lachowce)

czy 100 tysięcy lat temu.

musialam przejrzeć wiele naukowej lite-

w gminie Bohorodczany

ratury, aby lepiej zrozumieć, jak ważnym

w ,,Parku historii Ziemi".

Info:

i unikalnym bylo to znalezisko. Zwierzę

Ostatnio otwarto tu nową

Celodont syberyjski lub nosorożec wlo-

bylo jednak w Polsce, a bardzo chcieliśmy,

ekspozycję: ,,Muzeum

chaty (Coelodonta antiquitatis) ­ wymarly

aby kopia znalazla się na Przykarpaciu.

gatunek nosorożców, zamieszkujący tere-

jego znaleziono w 1929 r. w miejscowości

udowodniono, że żylo ono okolo 40 tys.

By zrealizować ten zamiar, do sprawy do-

Cywilizacji" od neolitu po

ny pólnocne stepów euroazjatyckich. Żyl

lączyli pracownicy ,,Parku historii Ziemi".

Starunia, w pobliżu dzisiejszego ,,Parku hi-

lat temu.

najnowszą historię.

w okresie od plejstocenu do końca okresu

storii Ziemi". Obecnie jego oryginal znajdu-

­ Gdy w staruńskiej kopalni odnalezio-

Kopię zwierzęcia zamówiono w Muzeum

lodowcowego. Wygląd nosorożca wlocha-

je się w Krakowie.

przyrodniczym Instytutu systematyki

no wlochatego nosorożca, bylo to odkry-

SABINA RÓŻYCKA

tego przez dluższy czas znany byl jedynie

i ewolucji zwierząt PAN w Krakowie, które

Jak wyglądalo zwierzę, świat do-

cie naukowe na miarę sensacji ­ przyznaje

z rysunków naskalnych, dopóki w 1929 r.

Glównym eksponatem Muzeum jest

wiedzial się na początku XX wieku, gdy

Andrij Bokotej, dr biologii, pracownik Pań-

posiada oryginal. Jak twierdzi pracownik

znaleziono dobrze zachowane prahisto-

,,Parku" Julia Pojaśnik, rozmowy z kra-

dokladna i jedyna na Ukrainie kopia no-

w miejscowości Starunia w kopalni ozoke-

stwowego muzeum przyrody NAN Ukra-

ryczne zwierzę (samicę) w okolicy wioski

sorożca wlochatego, który żyl u podnóża

rytu znaleziono zabalsamowane prehisto-

iny. ­ Zwierzę wspaniale się zachowalo

kowskim muzeum toczyly się pól roku.

Starunia w woj. stanislawowskim.

Karpat ponad 40 tys. lat temu. Szczątki

I nareszcie kopia zostala przywieziona do

ryczne zwierzę. Jego wiek robi wrażenie:

w calości, ze skórą, resztkami owlosienia