3

nr 12 (424) |30 06.­27.07.2023

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Uroczystości z okazji 230. rocznicy urodzin

Aleksandra Fredry

TEKST I ZDJĘCIA

ANNA GORDIJEWSKA

N

ajslynniejsze

fraszki

i bajki Fredry zaprezen-

towala mlodzież z Domu

Polskiego w Samborze. Po mszy

świętej w krypcie kościola od-

bylo się nabożeństwo żalobne

i zlożenie kwiatów na grobie

Aleksandra Fredry. Zapalono

również znicze w miejscu, gdzie

są pochowani czlonkowie ro-

dziny Fredrów. Z Rudek delega-

Fredry, jego żony Zofii z Jablo-

Rodzice Aleksandra Fredry, Ja-

cja z Polski udala się do dawne-

nowskich i rodziny. Szczątki

cek i Marianna Fredrowa za-

go palacu Fredrów w Beńkowej

Fredrów w czasach sowieckich

mieszkali w Beńkowej Wiszni,

Wiszni. Niestety, rezydencja

gdy przyszly komediopisarz

ulegly sprofanowaniu. ­ W la-

nie zachwyca dziś wyglądem

tach 50. komuniści wiedząc, że

mial cztery lata. Aleksander

Zofię, późniejszą hrabinę Szep-

i pilnie potrzebuje renowacji.

jest to hrabia, który byl bardzo

nigdy nie uczęszczal do szkól

po klęsce Napoleona, Aleksan-

tycką, matkę Stanislawa, An-

der Fredro napisal w wierszu

Kościól Wniebowzięcia Naj-

bogatym czlowiekiem, otwo-

publicznych, ksztalcony byl

Pro memoria: ,,Wyjechaliśmy

drzeja i Klemensa Szeptyckich.

świętszej Maryi Panny w Rud-

rzyli trumnę, ograbili szcząt-

w domu przez guwernerów.

razem nie z równych pobudek,

Aleksander Fredro byl dziad-

kach zbudowano w 1728 roku.

W pożarze dworu w Beńkowej

ki samego hrabiego, zabrali

kiem metropolity obrządku

Świątynia slynęla z obrazu Mat-

piękny hrabiowski cenny pas,

Wiszni zginęla matka, Marian-

Napoleon na Elbę, ja prosto do

greckokatolickiego  Andrze-

ki Bożej Rudeckiej, pochodzącego

trumnę sprzedano na zlom,

na Fredro. To byla najwięk-

Rudek". Hrabia osiadl w Beńko-

ja Szeptyckiego i bl. Klemensa

ze wsi Żeleźnica na Podolu. Przed

sza trauma jego dzieciństwa.

wej Wiszni, gdzie buduje w 1835

a Aleksander Fredro leżal na

roku palac w otoczeniu parku.

Szeptyckiego.

tym obrazem modlili się królowie

zwyklej desce ze starej drew-

Po śmierci matki przeniósl się

Byla to letnia rezydencja Fre-

W 1846 roku Aleksan-

polscy Jan Kazimierz i Jan III So-

nianej trumny ­ opowiada ks.

wraz z ojcem do Lwowa.

der Fredro wraz z żoną kupili

bieski. W 1921 roku biskup prze-

Jerzy Wasylenko, proboszcz

W wieku 16 lat zaciągnąl się

drów, gdzie przyjmowali gości

honorowych i w której odbywa-

dworek na Chorążczyźnie we

myski Józef Pelczar koronowal

kościola w Rudkach.

do armii Księstwa Warszaw-

Lwowie, gdzie zamieszkali, ale

obraz. Po II wojnie światowej ko-

skiego. Bral udzial w wypra-

ly się bale.

Aleksandr Fredro urodzil się

często też odwiedzal Beńkową

Jego żoną byla Zofia z Jablo-

ściól zostal zamknięty i zamie-

20 czerwca 1793 roku w Suro-

wie Napoleona na Moskwę, za

Wisznię.

co otrzymal Zloty Krzyż Virtu-

nowskich. Mieli dwoje dzieci:

niony na hurtownię spożyw-

chowie niedaleko Jaroslawia

Poeta byl również aktywny

syna Jana Aleksandra i córkę

czą. Obraz maryjny wywieziono

w bogatej rodzinie szlacheckiej.

ti Militari. Opuszczając Paryż

politycznie i spolecznie. Dzialal

do seminarium rzymskokato-

na rzecz oświaty i popularyza-

lickiego w Przemyślu. W 1968

cji literatury. Byl poslem do Sej-

roku przekazano go do kościo-

mu Krajowego, czlonkiem Aka-

la w Jasieniu w pobliżu Ustrzyk

demii Umiejętności, czlonkiem

Dolnych, skąd zostal skradziony

Towarzystwa Patriotycznego.

w 1992 roku. W 1995 roku do Ru-

Zmarl 15 lipca 1876 roku we

dek powrócila kopia obrazu, któ-

Lwowie i pochowany zostal

rą koronowal arcybiskup Marian

w wybudowanej przez jego syna

Jaworski. Dwadzieścia lat temu

kaplicy w kościele w Rudkach.

kościól parafialny w Rudkach

Jego najbardziej znane dziela

ogloszono Sanktuarium Matki

to komedie, które do dziś cie-

Boskiej Rudeckiej. Na ścianach

szą się dużym uznaniem. Jego

kaplicy zachowalo się w dobrym

sztuki są  nadal wystawiane

stanie 10 epitafiów rodziny

na scenach teatralnych. Są to

Fredrów, wśród nich epitafium

m.in. ,,Zemsta", ,,Pan Jowial-

z czarnego marmuru z medalio-

ski", ,,Damy i Husary", ,,Śluby

nem Aleksandra Fredry.

panieńskie", ,,Trzy po trzy". Nie

29 września 1990 roku

mniej znane są jego bajki m.in.:

w odnowionej kaplicy kościola

,,Zupa na gwoździu" , ,,Pawel

odbyla się uroczystość ponow-

i Gawel" oraz ,,Malpa w kąpieli".

nego pochówku Aleksandra hr.

Lwowska restauracja ,,Kupol" zaprasza

Rozmowa z Fredrą

Tam jest Hrabio twoja twierdza

Tyś ogrody śmiechu stworzyl,

co nas leczą od stuleci.

strzelająca ciągle śmiechem.

Polożona w samym sercu Lwowa, przy

Tam już matka slowa twoje

Chociaż Fredro brwi już ściąga,

Tam są ziola na glupotę,

ul. Czajkowskiego 37. Wyśmienita polska kuchnia,

chociaż Fredro brwiami rusza

tam pyszalka kwiat się chowa,

leje dziecku z wlasnym mlekiem.

ciepla rodzinna atmosfera, nastrojowe wnętrze

tam się mur pieniaczy wznosi,

trudno zbudzić się zupelnie.

i muzyka. Menu także po polsku.

Tam już babcia malej wnuczce

co zakwita wciąż od nowa.

Zabrać z rana do pisania,

,,Kupol" to kameralna restauracja polożona w sąsiedztwie

Tam rycerza, lwa pólnocy,

recytuje z ,,Ślubów..." rolę.

bowiem straszna to katusza.

Lwowskiej Filharmonii oraz dawnego Zakladu Narodowego

Tam dziadkowie rymem twoim

jak lwie paszcze slowa kwitną.

Lepiej dalej drzemać sobie

Tam jak pszczoly brzęczą panny,

na huzarów wnuki szkolą.

im. Ossolińskich oferuje szeroki wybór tradycyjnych galicyj-

że już prędzej zginą, ale za mąż

dziwne myśli mieć w swej glowie

skich dań, bogaty wachlarz trunków, wyśmienite desery oraz

Tam widownia tak życzliwa,

nigdy w życiu swym nie wyjdą".

lub nie myśleć zgola wcale,

legendarną lwowską kawę. ,,Kupol" to miejsce, w którym goście

że śmiech leci wciąż za śmiechem

bezmyślności zwiedzać raje.

zawsze mogą liczyć na przyjazną atmosferę i wyjątkowe przy-

jak golębie kolujące pośród

Na to Fredro: ,,Chociaż tępa twoja

jęcie. We wnętrzach, w których zatrzymal się czas belle epoque

Hrabia mruczy, posapuje:

glowa, widzę, żeś coś może czytal,

smogu w slawnym mieście.

i przy dźwiękach nastrojowej muzyki poczują Państwo klimat

może nawet coś zrozumial

,,Wprawdzie ptasia twoja glowa,

wspanialych, minionych lat ­ świata przedwojennego Lwowa.

Tam jak salwy huczą brawa

wprawdzie ty nie z Surochowa,

może nawet coś oglądal chociaż

acan na takiego nie wyglądasz".

ku czci twojej Mistrzu drogi,

ale tylko z Lubaczowa móglbyś

Wszystko to stwarza wymarzone warunki do organizacji

a owacja na stojąco trwa i trwa

w moim roku wlaśnie odrobinę

przyjęć, bankietów, spotkań biznesowych, integracyjnych

przyzwoicie się zachować

,,Święta prawda, Panie Hrabio,

że aż wszystkich bolą nogi.

i rodzinnych, romantycznych rendez-vous, wystawnych ko-

coś widzialem raz we Lwowie.

i humoru kwiat więdnący

lacji oraz innych uroczystości.

Na to Fredro: ,,Chociaż wciąż

podlać nieco lotnym slowem.

I bywalem też w Przemyślu,

Warto odwiedzić nas o każdej porze dnia i roku! Stąd

trzy po trzy pleciesz,

mieście slawnym z przemyślności

By rozkwital wciąż od nowa,

wszędzie jest blisko, a cale miasto znajduje się na wyciągnię-

którą już Krasicki slawil

nieco nastrój mój zmienileś,

by nie trwala tak jak w Rudkach

cie ręki. Jesteś we Lwowie ­ wstąp do ,,Kupolu".

choć dziś jestem coś zeźlony

tylko cisza wciąż grobowa".

w strofach godnych potomności.

Tam Fredreum z wzgórza patrzy,

z wlasnej pustki, czyli z glowy".

Kontakt: +380506746784

w starym zamku z dawna gości.

,,A niegodnym ­ mówię ­ Mistrzu,

mail: kupollviv@ukr.net

blask twój nazbyt mocno świeci.

MARIUSZ OLBROMSKI