12

nr 12 (424) |30 06.­27.07.2023

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Na Ziemi Chmielnickiej pojawilo się nowe sanktuarium

Zadziwiające losy cudownego obrazu św. Antoniego

i jego cuda w czasie wojny

Odpust św. Antoniego

na wznowienie życia religijnego, obraz

w Grodku Podolskim od

znów pojawil się przed wiernymi. W 1942 r.

dawna gromadzi liczne

miejscowy malarz Kulpa nakleil uratowany

rzesze nie tylko mieszkańców

fragment obrazu na plótno i odtworzyl ca-

przyleglych terenów, ale

lość w jej poprzednich rozmiarach.

i z dalszych obwodów ­

Przed dziesięciu laty polscy i ukraińscy

żytomierskiego, winnickiego,

konserwatorzy przeprowadzili gruntowną

tarnopolskiego, lwowskiego.

renowację obrazu. W jej toku od plótna

Nawet pielgrzymi z Polski czy

z 1942 r. oddzielono oryginalny fragment

Litwy nie są tu rzadkością.

i tu na fachowców czekalo prawdziwe od-

Nie ma w tym nic dziwnego.

krycie ­ obraz byl ,,fragmentowany" o wiele

W miejscowym kościele pw.

bardziej, niż uważano. Okazuje się, że już

św. Stanislawa BM zachowal

przed 1942 r. skladal się on z kilku fragmen-

NELA SZASTUN NA OTWARCIU

się jeden z najbardziej

tów. Najstarszym okazala się twarz święte-

WYSTAWY W G-MUSEUM,

czczonych na Podolu obrazów

go. Datuje się ona XIV-XV wiekami. Reszta

LISTOPAD 2022 R.

­ obraz św. Antoniego

należy do XVII w. Jest wersja, że pierwot-

z Padwy. Oprócz wielu

na ikona zostala uszkodzona w pożarze

Ks. Wiktor również podkreślil: ,,Nasz

udokumentowanych cudów

(najprawdopodobniej podczas oblężenia

obecny patron (św. Antoni uważany jest za

OBRAZ ŚW. ANTONIEGO. GDY PRZYJRZYMY SIĘ LEPIEJ, WIDOCZNY

obraz zadziwia jeszcze swoją

Kamieńca przez Turków w 1671 r.). Z ognia

patrona Gródka Podolskiego ­ aut.) wspo-

JEST FRAGMENT URATOWANY PRZED KOMUNISTAMI

burzliwą ,,biografią", w której

ocalalo jedynie oblicze świętego. Jakaś mi-

maga nas duchowo w oporze przeciw na-

­ jak w zwierciadle ­ odbija się

styczna sila uratowala ten wizerunek i to

w pulku ,,Azow". Starszy Igor przez dluższy

zagubione ­ i Nela modlila się żarliwie, jak tyl-

szym agresorom, wspiera naszych obroń-

cala historia tych ziem.

nie tylko w bezbożnych komunistyczne cza-

czas slużyl w morskich silach pogranicza,

ko może modlić się matka o ratunek dla syna.

ców i pomaga uchodźcom, ale ­ przede

sach, ale już w XVII w.

awansowal do stopnia starszego lejtnanta

­ Bolaly mnie kolana, gdy klęcza-

wszystkim ­ daje nam wszystkim na-

Jak wspomnialem, obraz wslawil się

i dowodzil okrętem. Po zakończeniu kon-

lam, bo mam je chore. Ale wytrzymalam

tchnienie do odbudowy naszego państwa".

TEKST I ZDJĘCIA

licznymi cudami. Ostatni z nich ­ co jest

traktu przeszedl do pulku ,,Azow". Mlod-

­ wspomina.

Jak pisalem, św. Antoni pomaga w od-

DMYTRO POLUCHOWYCZ

bardzo znamienne w obecnych realiach ­

szy ­ Nikita, wstąpil do wojska już w 2017 r.

Za okolo póltora miesiąca, 31 grudnia

nalezieniu rzeczy zagubionych i dlatego

Na Podole obraz św. Antoniego trafil na

wiąże się jakoś również z autorem niniej-

Przez trzy lata walczyl pod Donieckiem. Po

2022 r. jej syn wrócil z niewoli rosyjskiej.

ks. Lutkowski przypomnial, że i dziś warto

początku XV w., gdy zakon franciszkanów

szej publikacji.

zakończeniu kontraktu powrócil do cywila

Byl straszliwie, chorobliwie chudy, ale

prosić świętego o powrót naszych tere-

osiadl w Kamieńcu Podolskim. Pod koniec

W listopadzie ubieglego roku w krajo-

i zalożyl rodzinę. Jednak spokojne życie

żywy! Zdarzyl się prawdziwy cud. Rosja-

nów utraconych przez wojnę i powrót bli-

XVIII w. w miejscu ich klasztoru zaczęto

znawczym muzeum Gródka G-MUSEUM

przerwala agresja Kremla. Już następnego

nie z zasady nie oddają żolnierzy pulku

skich, z którymi wskutek wojny dawno nie

wznosić umocnienia miejskie i klasztor zruj-

z inicjatywy wydzialu kultury Rady miejskiej

dnia po wybuchu wojny Nikita stawil się

,,Azow". Ale tym razem zrobili wyjątek.

mamy kontaktu.

nowano. W 1787 r. zakonników-wygnańców

otwarto wystawę znanych na calym świecie

w ,,Azowie" u starszego brata.

Nela nie wie, którą z jej licznych modlitw

Dużo miejsca temu bolesnemu tema-

wraz z ich relikwią przyjęli Zamojscy ­ ów-

fotografii oficera prasowego pulku ,,Azow"

Nela wyjechala z Mariupola 16 marca.

uslyszal Bóg, ale jest pewna, że bez pomo-

towi wojny poświęcil w swojej homilii bp

cześni wlaściciele Gródka. Nowe zabudowa-

Dmytra Kozackiego. Fotogramy zostaly

Z czasem od mlodszego syna dowiedzia-

cy św. Antoniego się tu nie obeszlo.

Leon Dubrawski.

nia klasztorne (które nazwano kamieniecko-

wykonane w oblężonym kombinacie ,,Azow-

la się o śmierci Igora. Otrzymal ciężkie

Tegoroczny odpust św. Antoniego byl

­ W święto św. Antoniego możemy wie-

-gródeckie) wzniesiono z fundacji Zamojskich

stal". Planowano, że na otwarcie przyjedzie

zranienie i zmarl z uplywu krwi. Koledzy

szczególny i wejdzie do historii Gródka,

le wyprosić. Dlatego za jego wstawiennic-

wedlug projektu architekta Fryderyka Gi-

sam autor, ale niestety nie udalo mu się to

pod ostrzalem do ostatka starali się go

jak i wspólnoty katolików Podola. A wla-

twem otaczamy modlitwą dzieci, rodziny

sgesa. Klasztor wybudowano na prawym

z przyczyn poważnych. Zawitala natomiast

uratować.

ściwie ­ i calej Ukrainy. Kościól św. Sta-

i wladze różnych szczebli oraz calą Ukrainę.

brzegu Smotrycza, wykorzystując kamienie

delegacja kobiet z organizacji ,,Kobiety ze

Mlodszy Nikita 16 maja z rozkazu do-

nislawa BM, w którym wystawiony jest

Żebyśmy za jego przyczyną mogli uprosić

z murów dawnego zamku. Św. Antoni tym-

stali", zrzeszających matki, siostry i żony po-

wództwa wraz z innymi obrońcami Azow-

cudowny obraz, ogloszono sanktuarium

pokój. Żeby Duch Święty zstąpil na Ukrainę

czasem osiadl w miejscowym kościele św.

leglych oraz będących w niewoli obrońców

stali poddali się do niewoli. W chwili poby-

św. Antoniego. Uroczystą Mszę św. odpra-

i Rosję i żeby zakończyla się wojna. Żeby

Anny, który stal obok klasztoru.

Mariupola. Przed otwarciem oprowadzilem

tu Neli w Gródku nie miala o nim żadnych

wil ordynariusz kamieniecki bp Leon Du-

krew przelana przez naszych żolnierzy i lzy

O szczególnym znaczeniu tej relikwii

te mężne kobiety po salach G-MUSEUM. Rap-

wiadomości. Nie wiedziala czy żyje, czy

brawski w asyście biskupa pomocniczego

matek, które zraszają naszą ziemię, nie byly

świadczy fakt, że w akcie króla Stanisla-

tem kolo zdjęcia cudownego obrazu, któraś

może zginąl w Oleniwce, gdzie Rosjanie

diecezji kamieniecko-podolskiej Radosla-

nadaremne. Żeby św. Antoni jak najprędzej

wa Augusta Poniatowskiego z 1788 r.,

z uczestniczek zapytala: ,,Co to za święty ob-

wysadzili więzienie, w którym przetrzy-

wa Zmitrowicza, proboszcza sanktuarium

uprosil zwolnienie naszych ziem od wroga,

zezwalającym na prowadzenie w Gródku

raz i czemu jest tak czczony, że aż trafil do

mywali jeńców.

ks. Wiktora Lutkowskiego i licznie zgro-

od diabla ­ gdyż do naszego kraju przyszedl

wielkich jarmarków, osobnym punktem

ekspozycji muzeum?".

­ Nie wiedzialam, co robić, do kogo się

madzonych kaplanów i sióstr zakonnych

szatan, który rozpętal tę wojnę... ­ podkre-

zaznaczono, że jeden z nich ma przypa-

Musialem opowiedzieć historię obra-

zwracać, gdzie biec ­ zwierza się Nela. ­ Mo-

z calej diecezji. Udzial w uroczystościach

ślil bp Dubrawski.

dać wlaśnie na odpust św. Antoniego ­ 13

zu. Po slowach ,,...uważa się, że modlitwa

dlilam się do Boga w dzień i w nocy! Odwie-

wzięlo okolo 50 kaplanów.

Przed wybuchem wojny uroczystości

czerwca. To zarządzenie króla do dziś jest

przed tym świętym pozwala powrócić

dzalam wszystkie cerkwie i świątynie pra-

­ Dziś mialo miejsce szczególne wyda-

ku czci św. Antoniego gromadzily w Gród-

honorowane w mieście i ten dzień trudno

utracone..." ­ Nela Szastun aż się żachnęla:

woslawne i katolickie. Wszędzie modlilam

rzenie, ważne nie tylko dla naszej parafii, ale

ku okolo 4-5 tys. wiernych. Bywalo czasem

wyobrazić sobie bez jaskrawego jarmarku.

,,Koniecznie musimy trafić do kościola, by

się o zbawienie dla dusz poleglych, o zdrowie

i dla calej diecezji i dla Ukrainy ­ podkreślil

i więcej. Na razie ze względu na szczególny

W 1833 r., po stlumieniu powstania listo-

pomodlić się przed tym obrazem. Koniecz-

i powrót do domu naszych jeńców. Uważam,

proboszcz ks. Wiktor Lutkowski. ­ Dziękuje-

charakteru tegorocznych uroczystości lu-

padowego, wladze rosyjskie usunęly fran-

nie! Może św. Antoni uprosi nam powrót

że nie ma różnicy pomiędzy świątyniami

my Bogu za to, że św. Antoni jest tu obecny

dzi bylo nieco mniej. Dobrze, jeżeli przyby-

ciszkanów z Gródka, a klasztor zamknięto.

naszych synów!".

­ Bóg jest jeden! Dlatego nie moglam zmar-

od tylu lat w swoim obrazie. Cieszymy się,

lo 1,5 tys. To zrozumiale ­ toczy się wojna.

Do początków XX wieku z ich posiadlości

Nelę z Mariupola nazywają ,,podwójnie

nować okazji modlitwy przed cudownym

że to miejsce, gdzie odbylo się tyle cudów,

Wielu potencjalnych pielgrzymów i parafian

pozostal jedynie kościól, ale w 1937 r. i on

stalową mamą" ­ obaj jej synowie slużyli

obrazem św. Antoniego, który zwraca rzeczy

uzyskalo honorowy tytul sanktuarium.

walczy obecnie na froncie, a i przemieszcza-

zostal zniszczony. Po zamknięciu kościola

nie jest utrudnione. ,,Na Antoniego" ­ jak

cudowny obraz przeniesiono do kościola

nazywano odpust ­ przyjeżdżaly dziesiąt-

św. Stanislawa BM, stojącego w centrum

ki autobusów i samochodów z Polski. Tym

Gródka. Ten, jak i zabudowania franciszka-

razem nie bylo żadnego z zagraniczną reje-

nów, z funduszy Zamojskich wybudowal

stracją. A i tradycyjny jarmark byl skrom-

architekt Gisges. W tym okresie obraz mial

niejszy. Ale koguciki na patykach byly! Bo

ciężką pozlacaną koszulkę z kutego srebra

jakże bez nich?

i obwieszony byl zlotymi i srebrnymi wota-

Najbardziej jaskrawym i widowisko-

mi ­ ofiarami wiernych za uzyskane laski.

wym elementem odpustu jest tradycyjna

Komuniści po zamknięciu świątyni skonfi-

po uroczystej mszy świętej procesja eu-

skowali wszystkie drogocenne przedmioty,

charystyczna. I nic dziwnego. Jej scena-

a obraz chcieli po prostu zniszczyć. Jednak

riusz i dramaturgię wyszlifowaly do stanu

stróż wyciąl glówny fragment obrazu z po-

doskonalości tysiąclecia wiary katolickiej.

stacią świętego i Chrystusem na ręku i, owi-

Procesję poprzedza niesiony krucyfiks, za

nąwszy wokól ciala, wyniósl relikwię ze

nim kroczą chorąży z flagami Polski i Ukra-

niszczonego kościola. Zamknięty kościól,

iny, dalej uczestnicy procesji niosą chorą-

jak i resztę świątyń i synagog Gródka znisz-

gwie kościelne, feretrony, figury świętych

czono w 1937 r.

itp.

Jak opowiadali mieszkańcy, św. Anto-

Ciekawe też, że pomimo calotygodnio-

ni nie raz zjawial się na ruinach kościola

wego deszczu i pochmurnej w tym dniu

i modlil się o przebaczenie ludzkich grze-

pogody, podczas uroczystości nie spadla

chów i zbawienie dusz. Uratowaną relikwię

ani jedna kropla deszczu. Możliwe, że jest

przez pewien czas przechowywala u siebie

to jeszcze jeden cud lub po prostu dar św.

ukryta zakonnica Katarzyna Kirylewska.

Antoniego dla wiernych, którzy zebrali się

W czasie okupacji, gdy Niemcy zezwolili

na jego cześć w sanktuarium jego imienia...