11

nr 15 (427) |18­30.o8.2023

Z naszej przeszlości

www.kuriergalicyjski.com

Ludzie, miejsca, wydarzenia

,,Pamięć o przeszlo-

Ogrójcową, nie dane bylo spo-

ści oznacza zaangażowanie

cząć Michalowi. Przybrawszy

w przyszlość"

imię Pu Mi-ko Cze-jüenjako

Św. Jan Pawel II

misjonarz 380 lat temu, w 1643

roku przybyl do Chin. Szesna-

ście lat poświęcil owocnej pracy

JOANNA PACAN-ŚWIETLICKA

duszpasterskiej, ewangelizacyj-

SIERPIEŃ

nej, dyplomatycznej i naukowej

POMNIK KRÓLA JANA III

17 sierpnia 1629 roku w Ole-

na terenie Państwa Środka. Byl

W ŻÓLKWI

sku, zamku polożonym przy

jednym z najważniejszych eu-

drodze ze Lwowa do Brodów,

wysokiej górze, mila od Bialego

ropejskich badaczy fauny i flory

urodzil się Jan III Sobieski ­

Kamienia, gdzie się też król Mi-

Chin. To on na Stary Kontynent

hetman koronny od 1668, król

chal [Korybut Wiśniowiecki]

wprowadzil takie pojęcia jak ba-

Polski od 1674 roku. Przyszedl

rodzil. Podczas urodzenia mego

nanowiec, herbata, chlebowiec,

na świat jako drugie z sied-

bily pioruny bardzo, tak że aż

żeń-szeń, hibiskus, papaja. Jako

GLAZ NA WYSOKIM ZAMKU

miorga dzieci Jakuba Sobie-

krawiec matki mojej od tego

kartograf byl pierwszym Euro-

WE LWOWIE Z INSKRYPCJĄ

skiego,  wówczas  krajczego

ogluchl i byl gluchym do samej

pejczykiem, który opisal Wielki

UPAMIĘTNIAJĄCĄ BITWĘ POD

koronnego, świetnie wyksztal-

śmierci. Tatarowie też podpadli

Mur, dobrze go umiejscowil na

LESIENICAMI

KAPLICA BOIMÓW (OGRÓJCOWA)

conego polityka i dyplomaty,

w tenże wlaśnie czas pod zamek,

mapie, należycie też ulokowal na

WE LWOWIE. FUNDOWANA

pana na pobliskim Zloczowie,

których zaś ów slawny gromil

niej dzisiejszy Pekin. Osiemna-

fortel, pozorując atak husa-

PRZEZ DZIADKÓW MICHALA

(który przypadl mu w spadku

Chmielecki". Wedlug legendy,

sto kartonowy rękopiśmienny

rii z pobliskiego wzniesienia.

BOIMA ­ JERZEGO I JADWIGĘ

po ojcu, wojewodzie lubelskim)

niemowlę polożono na marmu-

atlas Chin autorstwa urodzonego

W rzeczywistości przed bitwą

Z NIŻNIOWSKICH

i jego drugiej żony, Zofii Teo-

rowym stole, którego blat pękl

we Lwowie jezuity jest przecho-

odebral husarii kopie, z których

fili z Danilowiczów, wnuczki

na dwoje, z czego wróżono, że

wywany w zbiorach Watykań-

część powierzyl czeladzi obo-

hetmana koronnego Stanisla-

narodzil się mocarz. W 1640

skich i należy się spodziewać,

zowej, a resztę kazal powtykać

wa Żólkiewskiego, dziedziczki

roku, 11 lat po narodzinach

że dzięki prowadzonej aktualnie

w ziemię. Manewr ten zupelnie

rozleglych dóbr żólkiewskich

syna, Jakub Sobieski zakupil

digitalizacji będzie wkrótce ogól-

zdezorientowal nieprzyjaciela

kolo Lwowa i boryspolskich na

kamienicę przy Rynku 6 we

nie dostępny. Niezwykle cenne

i odwrócil jego uwagę od praw-

Zadnieprzu, niewiasty ,,mą-

Lwowie, która z czasem stala się

byly również ustalenia Boima

dziwych dzialań Polaków. Roz-

drej, hartownej i rycerskiej".

jedną z rezydencji monarszych

w dziedzinie farmacji i medy-

gromiona orda uciekla pod Zlo-

W zbiorach rękopisów biblio-

(od 1908 roku mieścila Mu-

cyny chińskiej (np. interesowal

czów. Co ciekawe, jest to chyba

teki w Kórniku pod Poznaniem

zeum Narodowe im. Króla Jana

się zagadnieniami związanymi

jedyna bitwa w drugiej polowie

zachowal się raptularz (rodzaj

III). Rok później rodzice dwu-

z pulsem w diagnostyce i lecze-

XVII wieku, gdzie w królewskim

notatnika, pamiętnika), spisa-

nastoletniego Jana ufundowa-

niu). Ze swoich portretów (obec-

zgrupowaniu bitewnym husaria

ny przez matkę przyszlego kró-

li tuż za murami miejskimi we

nie zabezpieczonych na czas

mogla być największą forma-

la. 22-letnia Tosieńka (tak na-

Lwowie, ,,na gruncie, który do-

wojny) Jerzy i Jadwiga Boimowie

cją kawaleryjską. Tworzylo ją 14

zywano ją w domu) poświęcila

tąd do strzelnicy należal" (przy

spoglądali na zmieniającą się na

chorągwi koronnych (1366 koni)

w nim narodzinom swego dru-

obecnej ulicy W. Wynnyczen-

przestrzeni wieków, ale zawsze

i jedna litewska (150 koni). Gdy

MANGO I LICZI ­ ILUSTRACJE

giego syna lakoniczną notatkę

ki), klasztor sióstr karmelita-

tak samo gwarną i tętniącą ży-

ważyly się losy bitwy, o zwycię-

SPORZĄDZONE PRZEZ

[pisownia oryginalna]: ,,Urodzil

nek bosych, a wkrótce również

ciem ulicę Halicką we Lwowie,

stwo i ocalenie miasta modlila się

MICHALA BOIMA DO WLASNEJ

mi się syn Jan roku 1629 dnia 17

murowany kościól klasztorny

która wiedzie przecież na polu-

żarliwie wraz z calym dworem

KSIĄŻKI PT. ,,FLORA SINENSIS"

sierpnia między godziną czter-

pw. Matki Boskiej Gromnicz-

dnie i na wschód. Tam daleko, we

królowa Marysieńka w lwow-

(,,FLORA CHIŃSKA"), JEDYNEGO

nastą a piętnastą w piontek

nej, którego budowę ukończyl

Wschodniej Azji, w zapomnia-

skiej katedrze. Gorące wspar-

NAUKOWEGO DZIELA JEZUITY,

ostatniego dnia miesiąca, a na-

po pólwieczu ­ burzliwym, na-

nym, bezimiennym grobie spo-

cie modlitewne plynęlo również

KTÓRE ZOSTALO WYDANE

zajutrz nów nastal w Olesku".

znaczonym licznymi wojnami ­

czywa ich wnuk, polski jezuita,

z polożonego u stóp Wysokiego

PO LACINIE DRUKIEM ZA

Jan byl jedynym dzieckiem So-

ich slawny syn, spelniając tym

potomek slawnego lwowskiego

Zamku klasztoru benedyktynek

JEGO ŻYCIA (W 1656 ROKU

bieskich urodzonym w Olesku

samym wolę zmarlych rodzi-

rodu.

lacińskich. We wladaniu tego

W WIEDNIU) I POD JEGO

i tam wychowanym we wcze-

ców i umieszczając na fasadzie

wlaśnie konwentu byly podl-

NAZWISKIEM.

snym dzieciństwie przez bab-

świątyni kartusz z ich herbami

wowskie Lesienice, zaś ksienią

22 sierpnia 1659 roku w Gu-

cię,  Zofię  Danilowiczową

­ Janina i Sas. We Lwowie król

klasztoru od 35 lat już wtedy byla

z Żólkiewskich. Jego rodzeń-

Jan III Sobieski zostal upamięt-

angxi, w poludniowej prowincji

utalentowana i światla niewia-

stwo przychodzilo na świat na

niony m.in. pomnikiem na Wa-

Chin, zmarl w wieku 47 lat Mi-

sta ­ ciotka króla, Dorota Danilo-

zamkach w Zloczowie i Żólkwi.

lach Hetmańskich odsloniętym

chal Piotr Boym (Boim), polski

wicz, którą siostrzeniec ,,mocno

Tak po latach pisal o okoliczno-

w 1898 roku (obecnie w Gdań-

orientalista, jezuita, misjonarz

szanowal, kochal, poważal i cale

ściach swoich narodzin: ,,Uro-

sku) i popiersiem przed siedzi-

w Chinach, przyrodnik, kar-

szczęście swych zwycięstw jej

dzilem się w Olesku, zamku na

bą Bractwa Kurkowego (nie-

tograf, pierwszy polski i jeden

modlitwom przypisywal". Mo-

istniejącym obecnie). Pomniki

z pierwszych europejskich si-

dlitwy zostaly wysluchane. Po

króla powstaly również w jego

nologów, propagator chińskiej

spektakularnym zwycięstwie,

rodowej siedzibie pod Lwowem,

medycyny w Europie oraz posel

w darze od Jana III lwowskie

odziedziczonej po przodkach ze

cesarza Yongli, którego ochrzcil,

benedyktynki otrzymaly jeden

strony matki, w Żólkwi (znisz-

z Poludniowej dynastii Ming do

z trofeów ­ wykonaną z wzo-

JAN III SOBIESKI

czony) oraz na terenie par-

papieża. Urodzil się we Lwowie

rzystego atlasu, jedwabiu i lnu

24 sierpnia 1675 roku woj-

ku zdrojowego w Niemirowie

jako trzecie z siedmiorga dzie-

kosztowną makatę turecką typu

ska polsko-litewskie pod wo-

(częściowo odnowiony). Zwy-

ci Pawla Jerzego Boima, lekarza

arkadowego, która byla przecho-

dzą króla polskiego Jana III So-

cięzcy spod Wiednia poświę-

króla Zygmunta III Wazy, rajcy

wywana w klasztorze aż do 1946

bieskiego odniosly zwycięstwo

cone są również liczne tablice,

i wójta Lwowa, a zarazem boga-

roku, kiedy to wraz z usunięty-

POMNIK KRÓLA JANA III NA

w bitwie pod Lesienicami kolo

obeliski, kapliczki, upamięt-

tego kupca, ożenionego z Dorotą

mi ze Lwowa siostrami trafila

WALACH HETMAŃSKICH WE

Lwowa, stoczonej z Tatarami

niające jego postać i stoczone

Barczówną. Gdy mial kilka lat, na

do Krzeszowa na Śląsku. Zwy-

LWOWIE

w czasie wojny polsko-turec-

przezeń bitwy, jego imię nosi-

cmentarzu przy katedrze lwow-

cięstwo Sobieskiego po dwu-

kiej (1672­1676), odpierając tym

ly niegdyś instytucje, szkoly,

skiej zostala poświęcona okazala

stu z górą latach zostalo upa-

samym najazd armii turecko-

ulice w wielu miejscowościach

kaplica grobowa, pelniąca funk-

miętnione we Lwowie poprzez

-tatarskiej Ibrahima Szyszma-

dawnych województw ruskie-

cję mauzoleum tego zamożnego

umieszczenie na Wysokim Zam-

na-paszy. Wódz turecki, zamie-

go i podolskiego Rzeczpospo-

rodu. Pieczę nad jej budową spra-

ku glazu z odpowiednią, zatar-

rzając zlikwidować sily polskie

litej Obojga Narodów. Na tych

wowal fundator, dziadek przy-

tą już dziś niestety, inskrypcją:

wyslal ok. 10 tys. ordyńców na

terenach, określanych mia-

szlego misjonarza ­ Jerzy (Györ-

,,R[oku].P[ańskiego]. 1675 dnia

Lwów. Jan Sobieski, jako król-

nem przedmurza chrześcijań-

gy) Boim, który jeszcze w 1576

24 sierpnia na polach Lesienic

-elekt (niedawno obrany i jesz-

stwa, świadectwem dokonań

roku przybyl do Polski z Węgier,

widocznych z tego wzgórza Jan

cze niekoronowany), rozegral

polskiego monarchy jako pro-

z regionu Transylwanii wraz

III Sobieski, król polski, wielki

jedną z najciekawszych taktycz-

tektora i mecenasa, wspierają-

z królem Stefanem Batorym jako

książę litewski, na czele 6000

nie bitew w swojej militarnej ka-

cego rozwój nauki, sztuki, ale

królewski sekretarz, osiedlil się

polskich rycerzy pokonal 40000

rierze. Nie pozwolil wykorzystać

i rycerza-obrońcy tych ziem,

we Lwowie, ożenil się z zamoż-

tatarską ordę, maszerującą na

POPIERSIE KRÓLA JANA III

przeciwnikowi przewagi liczeb-

są fundowane i wyposażane

ną lwowską mieszczanką, Ja-

Lwów. Czcząc pamięć bohater-

WE LWOWIE PRZED SIEDZIBĄ

nej i manewrowości, zmuszając

przez niego kościoly i klaszto-

dwigą Niżniowską i otrzymal

skiego obrońcy, Rada Miasta

BRACTWA KURKOWEGO

go do ataku na wybrane przez

ry, rezydencje i palace, zamki

tytul szlachecki. W tej wspania-

Lwowa w 200. rocznicę wyzwo-

(STRZELNICĄ ) PRZY DAWNEJ

siebie pozycje. Dla zmylenia

i twierdze oraz miejsca pól bi-

lej kaplicy zwieńczonej rzeźbą

lenia Wiednia 12 września 1883

ULICY KURKOWEJ (OBECNIE M.

wroga zastosowal też sprytny

tewnych z najeźdźcą.

Chrystusa Frasobliwego, zwanej

r. polożyla ten kamień".

LYSENKI)