14

nr 15 (427) |18­30.o8.2023

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

Wspomnienie o śp. prof. Boguslawie Żurakowskim

Kiedy w tym roku spotkalam Natalię ponownie, Bogu-

tylko o swoich studentów na Uniwersytecie Jagielloń-

W dniu 1 lipca 2020 r. w wieku 81 lat zmarl w Krakowie profesor

slawa już nie bylo w gronie krakowskich pisarzy, ale tym

skim, gdzie wykladal, ale o wszystkich początkujących

Boguslaw Żurakowski, urodzony w 1939 r. w Stanislawowie ­ obecnie

cenniejsza jest pamięć o nim. Pomyślalam, że wlaśnie

pisarzy i poetów. Przyciągal ich do Kola Mlodych przy

Iwano-Frankiwsk na Ukrainie. Wieloletni prezes oddzialu krakowskiego

w mieście, z którego pochodzil Boguslaw Żurakowski

krakowskim Oddziale Stowarzyszenia Pisarzy Pol-

Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, poeta, krytyk literacki, literaturoznaw-

ca, pedagog, pracownik naukowyLatem 2021 na Targach Książki

warto, by ukazal się cykl wspomnień o nim. Byl bowiem

skich, którym się opiekowal i którego w ciągu 16 lat

w Warszawie spotkalam moją dawną znajomą ­ Natalię

intelektualistą o międzynarodowej slawie, chlubą swo-

byl prezesem. Poświęcal wiele czasu edukacji adeptów,

Tkaczyk. Poznalyśmy się w 2008 r. kiedy to moja pierw-

jego miasta, autorem, zaslugującym na pamięć na kar-

rozważając z nimi tematy istotnych wartości. Popro-

sza książka poetycka pt. Pisane deszczem w tlumaczeniu

tach historii i historii literatury. Profesor zawodowo

silam więc wlaśnie tych ,,mlodych" którzy wyszli ze

zajmowal się aksjologią ­ nauką o wartościach i sys-

szkoly profesora Żurakowskiego ­ Eryka Ostrowskie-

prof. Jewhena Barana i Oleksandra Gordona ukazala się

na Ukrainie i byla promowana m.in. w Iwano-Frankiw-

temach wartościowania. Wartości byly dla niego upo-

go urodzonego w latach 70. oraz dr. Michala Piętnie-

sku. Natalia byla moją opiekunką i przewodniczką. To

rządkowane wedlug systemu opartego na chrześcijań-

wicza z pokolenia lat 80. ­ o wspomnienie o naszym

mistrzu.i dydaktyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego, czlonek PEN

z nią zwiedzalam po raz pierwszy Iwano-Frankiwsk ­

stwie w powiązaniu z filozofią antyku. Dobro, prawda

niegdyś Stanislawów. W trakcie spacerów w rozmowie

i piękno. Wartości te Boguslaw Żurakowski uważal za

Clubu.Zostal pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Komunalnym

pojawil się wątek prof. B. Żurakowskiego, który urodzil

fundamentalne i konieczne do przekazywania następ-

Opole-Pólwieś.

się wlaśnie tam, 9 lipca tuż przed II wojną światową.

nym pokoleniom. Dlatego bardzo dbal o mlodych, nie

©BOŻENA BOBA-DYGA

Prof. Żurakowski, a może Boguś?

że nic nie ma, więc szybko kupilem pi-

bylo wejść bez zaproszenia, z ulicy.

dżamę, ręcznik, takie najpotrzebniej-

Powolal do życia Krynickie Jesie-

sze rzeczy i zanioslem.

nie Literackie, wydawal i redagowal

Myślę, że przede wszystkim opieku-

nasze książki. Żeby to wszystko mo-

najmlodszy, zawsze zwracal się do mnie

BOŻENA BOBA-DYGA

Jakie jest Twoim zdaniem prze-

zdrobniale ,,Eryczku" i nazywal ,,dzie-

nem Kola Mlodych, czlowiekiem, któ-

glo mieć miejsce, musial poświęcić

rozmawia z ERYKIEM

slanie Bogusia dla nas? Czego

cięciem elfów". Więc ta bogusiowa, pra-

remu wielu z nas zawdzięczalo pierw-

ogrom swego prywatnego czasu. Nie

OSTROWSKIM.

od nas oczekiwal?

wszyscy wiedzą, że siedzial po no-

sze profesjonalnie wydane książki

wie rodzicielska czulość towarzyszyla

Kontynuacji SPP. Krakowski oddzial

w krakowskiej serii wydawniczej SPP

cach w biurze SPP, sam ogarniając

mi przez lata. Oczywiście także mnie

Boguś. Byliśmy na ty. A wcze-

SPP byl w sercu Bogusia na pierwszym

w latach 90. i po roku 2000. Ze swoją

calą papierkową robotę, w tym pisa-

strofowal, pouczal, sugerowal lektury, bo

śniej ­ pan Boguś, nigdy profe-

miejscu. Kiedy Boguś zmarl, dotarlo do

widzial, że jestem uparty i wolę chodzić

poezją Boguś się nie narzucal, nie czy-

nie wniosków. Nie będzie przesady,

sor. Boguś nie tworzyl dystan-

mnie, że on po to nas, mlodych, tak wy-

wlasnymi drogami. Wiem, że wysoko

tal swych utworów i nie mówil o nich

jeśli powiem, że gdyby nie Boguś, ży-

sów. Co Ci się jako pierwsza

różnial, pilnując, abyśmy zawsze mieli

cia literackiego krakowskiego SPP by

podczas zebrań Kola, więc przypusz-

cenil moją poezję ­ kiedyś przypadko-

myśl kojarzy z tą osobą?

nie bylo. I mówię tu o dlugim okresie,

zaproszenia na zamknięte prestiżowe

czam, iż jako poeta byl przez nas malo

wo dowiedzialem się od jednej z jego

trwającym kilkanaście lat. Wszyst-

imprezy, byśmy mieli wydane w SPP

znany. Dlatego pamiętam, jaki byl

Opiekuńczość ­ przy Bogusiu każ-

studentek, że czytywal moje wiersze

książki, zanim jeszcze będziemy pra-

dy czul się ,,zaopiekowany". Ogrom-

studentom na zajęciach. Pisalem wów-

szczęśliwy, gdy wiele lat później Kolo

ko, czym w środowisku cieszymy się

wowitymi czlonkami SPP ­ abyśmy

na empatia ­ zawsze myślal przede

czas dość odrealnioną, wizyjną poezję,

Mlodych wyszlo z inicjatywą zorga-

dziś, zostalo zapoczątkowane przez

kontynuowali jego dzielo w swoim cza-

Bogusia i jest, na szczęście, świetnie

co przypuszczam, bylo mu bliskie, po-

nizowania mu dużej imprezy w Piw-

wszystkim o innych. Kiedy przez wiele

sie. I tak się obecnie dzieje.

kontynuowane.

nieważ sam w mlodości pisal podobnie.

nicy pod Baranami i jak się cieszyl, że

kadencji prezesowal krakowskiemu

ci mlodzi czytają publicznie jego wier-

oddzialowi SPP, wziąl sobie to ogrom-

W owym czasie najbardziej podobal mi

Co chcialbyś dodać od siebie,

Co wiesz o kresowym pocho-

sze ­ te, które sami wybrali. Bo Boguś

nie do serca i mam wrażenie, że kole-

się jego tom ,,Pieśń". Boguś bardzo się

a o co nie zapytalam?

dzeniu Bogusia? Czy wspomi-

gów traktowal trochę jak nieporadne

ucieszyl, gdy mu to powiedzialem, gdyż

byl bardzo skromny.

nal i jak je wspominal w rozmo-

Boguś, jak wspomnialem, byl skrom-

dzieci, którym trzeba pomóc. I pomagal.

okazalo się, że sam także wyróżnia tę

wach z Tobą.

Za co Bogusiowi powinniśmy

ny i raczej niczym się specjalnie nie

książkę w swoim dorobku. I kiedy po la-

być, Twoim zdaniem, najbar-

Kim dla Ciebie osobiście byl

chwalil. Ale z dumą mówil mi o jednym

Nie, nie rozmawialiśmy o tym. Boguś

tach, gdy robilem mu uroczysty wieczór

dziej wdzięczni jako środowi-

Boguslaw Żurakowski?

­ że w mlodości byl bokserem wagi

dużo opowiadal mi o historii krakow-

autorski w Rynku Podgórskim, zapro-

sko pisarskie?

ciężkiej. O tym malo kto wie, a ja pa-

skiego środowiska literackiego, ale

Bogusia poznalem, gdy wprowadzono

ponowalem,byczytaćwylącznie,,Pieśń"

miętam, że chcial w ten sposób nieco

Za to, że sam zorganizowal prawdziwe

o swoim życiu niewiele. Jeśli, to o swo-

mnie do Kola Mlodych przy krakow-

i chętnie na to przystal.

jej chorobie, która dawala mu od cza-

odsunąć tego ,,profesora Żurakow-

skim SPP, które Boguś przez lata prowa-

życie literackie Krakowa, regularne

Kim, Twoim zdaniem, byl Bogu-

skiego", nie być kojarzonym wylącz-

spotkania autorskie, Noce Poezji ­

su do czasu nieźle w kość. Raz musial

dzil. Od razu roztoczyl nade mną opiekę,

slaw Żurakowski dla Twojego ­

nie z książkami, ale też z najbardziej

niespodziewanie zostać w szpitalu,

odnosilemwrażenie,żeszczególną,może

które swego czasu byly bardzo pre-

naszego pokolenia literackiego?

męskim spośród sportów.

tak jak stal. Zadzwonil wtedy do mnie,

stiżową imprezą, na którą nie można

większą niż nad moimi kolegami. Bylem

Mój Profesor. Wspomnienie o śp. Prof. Boguslawie Żurakowskim

Byl zawsze Profesorem.

stracil sil pod koniec życia. Niezwykle

Dlugo debatowaliśmy. Przede wszyst-

Żuchowska-Arendt, byla przewodnicząca

byl wieloletnim prezesem, tak jak niezmier-

Dla mnie. Żadnym tam

mądry i trafny monolog Starca, biblijnego

kim o sprawach Kola Mlodych. Tam redago-

Kola Mlodych.

nie zależalo mu na rozwoju mlodych talen-

,,Bogusiem". Poznalem go

Patriarchy, w którym zazębialy się wątki,

waliśmy Almanach Kola, ,,Sfera 3". Wlaśnie

Profesor powierzyl mi opiekę nad Ko-

tów w Kole Mlodych, dzialającym przy Sto-

w 2011 roku, kiedy wydalem

dygresje, motywy, mialy wiele odnóg, od-

tam: w gospodzie Hulaj Dusza. Bardzo wiele

lem Mlodych. Staram się godnie go zastę-

warzyszeniu Pisarzy Polskich.

tomik ,,Odpoczynek po

galęzień, konarów, a wszystkie zbliżaly się

się od niego dowiedzialem. O Wojaczku, Sta-

pować, choć równocześnie wiem, jak wiele

Jego śmierć nie wydaje mi się do końca re-

niczym" w krakowskim

do jednego korzenia jak do źródla. Tym źró-

churze, Leopoldzie Buczkowskim.

mi brakuje, aby dorównać tej Postaci.

alna i definitywna. On ciągle, moim zdaniem,

wydawnictwie Miniatura.

dlem byla czystość, dobroć i piękno.

Byl skarbnicą wiedzy, żywą jej przecho-

Pamiętam dlugie godziny rozmów przez

jest wśród nas, choć w innej postaci, zresztą

Przyszedlem na zebranie

Zapamiętalem sobie to źródlo. Po spo-

walnią. Emanowal spokojem, harmonią, do-

telefon, spacery po Plantach, kiedyś znala-

czasem z nim rozmawiam, czasem podpowia-

Kola Mlodych do kawiarni

tkaniu Kola Mlodych odbylem jeszcze z Pro-

brocią, glęboką mądrością, w której wyrażala

zlem go na laweczce na Plantach, jak drze-

da mi, co robić w danej sytuacji, radzę się go.

literackiej na ulicę Kanoniczą

fesorem dlugą rozmowę o Martinie Buberze

się, jak czysta, źródlana rzeka, niezmiernie ob-

mal, ale okazalo się, że wtedy myślal o mnie

Obok mnie, w czasie Mszy żalobnej za Pro-

7. Profesor siedzial za stolem.

i sprawie chasydów, jak również o filozofii

fita i bogata ilość lektur Profesora. Jego zasób

wlaśnie i mnie przywolal, wywabil z mojej

fesora, stala Gertruda Drelicharz, obecna,

Dookola niego mlodzi poeci,

dialogu Bubera, pod kątem otwierania mo-

wiedzy byl porażający, a nawet przerażający.

pieczary, z mojego glębokiego snu.

rewelacyjna przewodnicząca Kola Mlodych.

bylem bardzo speszony. To

jego przewodu doktorskiego; jego cenne

I naprawdę nie wiem, co o nim napi-

Ubrany na bialo, w elegancką marynarkę,

Myślę, że oboje nie dowierzaliśmy temu, że to

byl mój drugi rok studiów

uwagi bardzo mi się przydaly, jak się później

sać. O jego golębim sercu, zrozumieniu dla

odwiedzil mnie w szpitalu psychiatrycznym

już, że to nie do końca realne, tak jak nie do

doktoranckich, wlaśnie

okazalo. Tak to się zaczęlo. Moja fascynacja

wszystkich, choć bardzo nie lubil postmo-

na ulicy Kopernika. Będę mu za to wdzięczny

końca realna byla śmierć Profesora i trumna,

bylem w trakcie otwierania

zaczęla przybierać na sile. Pojawialem się

dernizmu ­ przyznawal mi to wielokrotnie,

do końca mojego życia. Potem jakby między

która miala splonąć wraz z cialem. Zapamię-

przewodu doktorskiego.

na każdym spotkaniu i sluchalem dlugich,

umilowaniu prawdy, czystości, dobra, pięk-

nami trochę się urwalo. Ja bylem zajęty swo-

tam go na zawsze uśmiechniętego, pogodne-

barwnych, wielowątkowych i niezmiernie

na. O jego niezwyklym wyczuciu spraw du-

ją chorobą, on z kolei swoimi chorobami.

go, w czarnej, eleganckiej marynarce, milego

bogatych monologów Profesora.

chowych i glębokiej pokorze wobec Sacrum.

Pod koniec życia odwiedzilem go w szpi-

dla wszystkich, świetnego rozmówcę, kom-

MICHAL PIĘTNIEWICZ

Nie przyznalem się jemu, że oprócz

Prowadzilem z nim jeszcze spotkanie, do-

talu wojskowym w Krakowie, w czasie pan-

pana do kaczki i do kufla piwa, po który już

Ta jaskinia poezji byla dla mnie wyzwa-

wierszy, uprawiam jeszcze coś. Zalążki kry-

tyczące Edwarda Stachury w Antykwariacie

demii. Przynioslem mu wodę, chrupki kuku-

później, w tych ostatnich dniach, kiedy go

niem. Potem okazalo się, że byla glębokim

tyki literackiej wtedy wychodzily ze mnie

Abecadlo. Mówil ciekawie i zajmująco, choć

rydziane, które bardzo lubil, jakieś gazety,

sporadycznie widywalem, nie mógl sięgać.

bardzo nieśmialo. Tak jak proza, której pra-

wyznaniem. Poproszono mnie o przeczyta-

wtedy już nieco niedomagal, nieustannie

czasopisma, które namiętnie czytal. Pomimo

Byl jeszcze na spotkaniu, które prowa-

wie nie pisalem. Kiedyś Profesor przeczytal

nie moich wierszy. Dukalem coś, zająkując

musial zażywać leki na cukrzycę. Mieliśmy

zakazu odwiedzin, pielęgniarka przymknę-

dzilem z Jaroslawem Burgielem, poetą z Kola

mój szkic krytycznoliteracki i chcial ze mną

się co chwilę. Nie widzialem wtedy miny

jechać do Instytutu Mikolowskiego, w któ-

la oko i pozwolila mi chwilę porozmawiać

Mlodych, promocji jego bardzo interesujące-

Profesora, ale mogę sobie wyobrazić, że sie-

przejść na ty ­ nie odważylem się. To w koń-

rym Profesor mial opowiadać o Wojaczku,

z Profesorem. Na odchodnym, kiedy wycho-

go tomiku pt. ,,Szukając kresu pustyni". Byl

dzial zasluchany, bardzo uważny. Wszyst-

cu byl Profesor, a ja wciąż terminowalem.

ale tej chwili ani ja ani on nie doczekaliśmy.

dzilem, krzyknąl do mnie lekko: ,,pozdrów

niezmordowany, to byly chyba jedne z jego

I naprawdę nie wiem, jak to się stalo, że

kim poświęcal należytą uwagę, wszystkich

Za to na spotkanie z Maciejem Meleckim, dy-

Piotra". Chodzilo o ojca Piotra Lamprechta,

ostatnich chwil na Kanoniczej 7, w siedzibie

sluchal w sposób niezwykle skupiony,

kiedyś trafiliśmy do gospody Hulaj Dusza

rektorem Instytutu Mikolowskiego, Profesor

augustianina, mlodego poetę, z którym wte-

Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, oddzial

przymykając oczy, jego twarz przybierala

w Krakowie.

przyszedl, ponieważ odbylo się ono w Krako-

dy przyszedlem w odwiedziny do Profesora.

w Krakowie. To byl dla mnie zawsze Profe-

wtedy wyraz glębokiej zadumy, jakby roz-

Chodzil z nami początkowo Józef Ba-

wie, ale już wtedy byl bardzo schorowany,

Ze względów bezpieczeństwa Piotr

sor, nie żaden tam Boguś. I tak już zostanie,

myślal nad czymś bardzo ważnym. Skoń-

ran, lecz później zostalem już tylko z Pro-

slaby, niedomagający, malo co nie zaslabl

musial na mnie poczekać na zewnątrz. Nie

Panie Profesorze, pewnie je Pan Profesor

czylem czytać wiersze. I potem uslysza-

fesorem.Niezmiennie zamawialiśmy kacz-

i nie spadl z krzesla w kawiarni, do której

wiem, czy odchodzil spokojny o los swoich

teraz kaczkę ze Stachurą i popija kompotem

lem to, co potem wiele razy, bardzo wiele

kę. Przy czym Profesor jadl na pierwsze

poszliśmy po spotkaniu. Podtrzymala wtedy

podopiecznych. Bardzo mu na sercu leżal los

z najlepszych owoców. Zatem nie przeszka-

razy towarzyszylo mi, dopóki Profesor nie

żurek, a ja zupę pomidorową.

Profesora niezwykle silna kobieta, Agnieszka

Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, którego

dzam w obiedzie i do zobaczenia!