28

nr 15 (427) |18­30.o8.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

,,Ul redivivus" ­ Teatr Literacko-Artystyczny ,,Ul"

i jego artyści

,,Ul redivivus" ­ z radością

donosil dziennikarz

lwowskiej ,,Gazety

Wieczornej" w sierpniu

1921 r. o planowanym

otwarciu z dniem

6 września nowego

teatru literacko-

artystycznego ,,Ul" w sali

przy ul. Ossolińskich

10. Nowy teatr ­ pod

dyrekcją Stanislawa

HANKA ORDONÓWNA (FOT.

BRONISLAW BRONOWSKI (FOT.

Niemczynowskiego,

ARTUR TADEUSZ MÜLLER

1926 R.)

1943 R.)

wskrzesić mial tradycje

Taki glos to nie jest granda

Michalowski Sewerynek

dawnego ,,Ula", pierwszego

Kto zaplaci, ten nie wpadnie,

Gębą miele tak jak mlynek,

kabaretu literackiego

Windheim, co napisze Anda,

Że zaś bawi i rozczula,

we Lwowie, dzialającego

MAREK WINDHEIM (RYS. A.

Śpiewa pięknie i dokladnie.

Więc zamknięto go do Ul-a.

GÜRTLER)

przed I wojną światową,

Nikt nie przewidywal wtedy

Świetnym satyrykiem, ku-

a mieszczącego się

­ a zapewne i sam Windheim,

plecistą i monologistą, a także

w ,,jamie handlu

że przyjdzie mu potem grać

autorem skeczów i rewii byl też

Szkowrona".

w ciągu 8 sezonów w Metropo-

Bronislaw Bronowski (1880?

litan Opera 328 razy w 42 ope-

­ 1958?) ­ znany lwowia-

rach, występując w 56 rolach;

nom z występów przed I wojną

ANNA KOZLOWSKA-RYŚ

W

że wyda w ,,Columbia" plytę, na

światową w ,,Bagateli" i w ,,Ca-

sierpniu 1921 r. przy

której na jednej stronie śpiewal

sino de Paris".

Wszyscy nie mogą się do-

ul. Ossolińskich 10

piosenkę polską, a na drugiej

czekać pojawienia się Bronow-

wrzalo rzeczywiście

również po polsku ,,Sonny boy";

skiego. Kiedy pojawia się na

jak w ulu ­ z gorączkowym

i że wystąpi w 53 hollywoodz-

scenie, wybucha huragan okla-

wręcz pośpiechem przerabia-

kich filmach...

sków. A Bronowski siedzący na

no salę i boczne pomieszczenia

jeszcze gwiazdą, ale już w każ-

Seweryna Michalowskiego

krześle, które jest jego stalym

na potrzeby teatru. Mialo być

dym swoim ,,numerze" czaro-

,,uwieczniono" zaś wierszykiem:

nowocześnie ­ a więc zakla-

wala ,,trójwdziękiem szalonego

dano kaloryfery, nowe oświe-

tańca, barwnej urody i milego

tlenie, przygotowywano gar-

śpiewu". Czarowala tak lwowską

deroby a dla publiczności nie

publiczność przez dwa sezony,

ANDA KITSCHMAN

tylko wygodną salę ale i bufety

od 1920 do 1922 r. Warszawia-

towarzyszem, w magiczny spo-

i oczywiście westybul, gdzie

ninem byl też Marek Windheim

sób bawi swoich fanów. Ile żar-

na wchodzących spoglądaly ze

(1894­1960), piosenkarz, kom-

tów i drwin wyglasza podczas

ścian maszkarony dluta Zyg-

pozytor i konferansjer. Win-

klótni z publicznością ­ a cala

munta Kurczyńskiego.

dheim we Lwowie uczyl się śpie-

Scenka literacka ,,Ul" sta-

gra w oryginalnej i powściągli-

wu, marząc o karierze operowej,

nie się atrakcją dla wytwornej

wej formie.

zadebiutowal jednak w teatrzy-

i krytycznej publiczności Lwo-

kach rewiowych. Znano go już ze

Gdy w 1925 r. Bronowski ob-

MASZKARONY ZYGMUNTA KURCZYŃSKIEGO W WESTYBULU

wa tak doborem artystów jako

sceny przy ul. Rejtana, z ,,Baga-

chodzil 20-lecie kariery sce-

TEATRU ,,UL"

też repertuarem ­ zapewniala

teli". Bawiono się świetnie pod-

nicznej pisano:

Milo jest pisać o jubileuszach,

dyrekcja nowego teatru arty-

czas jego występów... Lwów to

a szczególnie o jubileuszach ar-

styczno-literackiego. Na re-

bylo jednak dla Windheima za

tystów. Nastrój bowiem wtedy

pertuar skladać się mialy wy-

malo ­ w 1926 r. wyjechal do

serdeczny i wesoly. A gdy jubi-

stępy solowe, rewie, skecze

Stanów Zjednoczonych, w 1928

latem jest świetny artysta ka-

i jednoaktówki, a wspólpracę

r. zaangażowany zostal jako te-

baretowy i autor nie mniej do-

z nową sceną zaoferowali zna-

nor buffo do Metroplitan Opera

skonalych satyr politycznych

ni literaci, m.in.: Marian He-

w Nowym Jorku.

i spolecznych oraz wielu bluetek

mar, Henryk Zbierzchowski,

U lubieńcem  publiczności

i fars ­ Bronislaw Bronowski, to

Wilhelm Raort (Józef Wilhelm

lwowskiej a zwlaszcza ,,Ulo-

można z góry wiedzieć, że temu

Rappaport).

wej" stal się lodzianin Sewe-

ulubieńcowi publiczności nic

W sklad zespolu nowego

ryn Michalowski (1893­1926)

prócz slusznych pochwal i ży-

,,Ula" weszli artyści znani już

­ niezrównany mistrz slowa,

czeń ,,ad multos annos" nie bę-

wcześniej z innych ,,nadsce-

,,bezkonkurencyjny recytator

dzie można wypisać. 20 lat pracy

nek" ­ jak to czasem określano

i konferansjer". Przyjaciel Mi-

scenicznej... ile to przyjemności,

­ lwowskich, z dawnej ,,Czwór-

chalowskiego, aktor i satyryk

a ile zgryzot... Opowiadal nam

ki", z ,,Bagateli, ,,Casino de Pa-

- mawiano wówczas ,,humo-

o tem na wieczorze jubileuszo-

ris", ,,Rozmaitości", m.in.: Se-

rysta", Kazimierz Bajon wspo-

wym, w zgrabnie napisanym

weryn Michalowski, Marek

minal go jako artystę z Bożej

przez Z. Żywickiego prologu, ko-

Windheim, Hanka Ordonówna,

laski, pelnego radości, cenio-

lega jubilata p. Neusser. W swym

Bronislaw Bronowski, Mieczy-

nego i lubianego przez publicz-

teatrzyku [Bronowski byl wtedy

slaw Mirski, Zbigniew Orwicz

ność i uwielbianego przez kole-

dyrektorem ,,Bagateli"] jest Bro-

(Artur Belohlavek). Nie wszyscy

gów. Michalowski zmarl mlodo,

nowski żywem zwierciadlem

byli rodowitymi lwowianami,

w wieku 32 lat, nabawiwszy się

życia lwiego grodu. Ostre żądlo

ale przylgnęli jakoś do miasta,

nieuleczalnej choroby, wsku-

jego sarkazmu wykluwa ser-

publiczność ich pokochala ,,jak

tek której stopniowo tracil glos.

deczny śmiech publiczności. I tak

swoich" i zawsze żywo okla-

Doskonalym humorem stąd byl

też bylo na premierze (...)".

skiwala, również wtedy gdy

też Mieczyslaw Mirski.

później do Lwowa przyjeżdża-

Komicy i artyści to już

Bronowski podejmowal się

li jedynie na gościnne występy,

w większości zapomniani...

również reżyserii przedsta-

bowiem żywot teatrzyku ,,Ul"

Jednak w czasach, w których

wień. Tak bylo i w przypadku

byl niestety krótki, jednak zapi-

rozbawiali do lez publiczność

inaugurującej dzialalność te-

sal się w pamięci mieszkańców.

­ nie tylko Lwowa ­ pisano

atrzyku przy ul. Ossolińskich

Z  Warszawy  przyjecha-

o nich często i chętnie, a pra-

10 rewii ,,Polskie Monte Car-

la Hanka Ordonówna (1902­

sa humorystyczna upamięt-

lo". Kierownictwo muzyczne

1950), która dostala w 1920 r.

nila rymowanymi portretami

i dyrygenturę powierzono Ar-

angaż do ,,Bagateli". Nie byla

satyrycznymi.

turowi Tadeuszowi Müllerowi

FASADA KAMIENICY PRZY UL. OSSOLIŃSKICH 10