29

nr 15 (427) |18­30.o8.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

(1893­1960), uczniowi Stanisla-

Anda, a wlaściwie Anna Ma-

malarzowi Kazimierzowi Tytu-

jest ,,jednym z najbardziej lwow-

szczególnie podziwiano We-

wa Niewiadomskiego w Konser-

ria, córka lwowskiego śpiewaka

sowi Kostynowiczowi (1884­

skich artystów".

necję w piątym programie te-

watorium Polskiego Towarzy-

operowego Adolfa Kitschma-

1928). Kostynowicz... znakomi-

We wszystkich obrazach,

atrzyku w listopadzie 1921 r.

stwa Muzycznego we Lwowie

na, byla związana we Lwowie

ty akwarelista, grafik, ilustrator

w każdym najmniejszym choć-

i bramę lwowskiego ratusza

i absolwentowi wiedeńskiej

przede wszystkim z ,,Bagatelą",

książek, mistrz w karykatu-

by szkicu Kostynowicza jest

w rewii Raorta ,,Wybory idą"

Państwowej Akademii Muzycz-

ale pisala i komponowala rów-

rze, wieloletni profesor rysun-

coś, co specyficznie przypomi-

graną w październiku 1922 r.

nej, przyszlemu kompozytorowi

nież dla ,,Ula" i występowala na

ków w gimnazjach lwowskich,

na Lwów. Jest w twórczości tej

Jak wspomniano, żywot te-

pierwszej polskiej operetki ,,Król

jego scenie ­ najczęściej śpiewa-

ceramik, o którym przyjaciel

pewna charakterystyczna nuta,

atrzyku ,,Ul" byl krótki ­ dzia-

kawy" (z librettem Mariana He-

jąc przy fortepianie.

Henryk Zbierzchowski mó-

pewien koloryt lokalny wyci-

lal bodajże niespelna 2 lata. Sala

mara). Pisząc o stronie muzycz-

Dobre przedstawienie to nie

wil, że byl malarzem, artystą,

skający swą próbę na każdem

dlugo ziala pustką. Wynajmo-

nej teatrzyku ,,Ul", nie sposób nie

tylko slowo i muzyka, nie mniej

,,co kolorową bajkę śnil". Ar-

pociągnięciu pędzla czy olówka.

wano ją od czasu do czasu na

wspomnieć też Andy Kitschman

ważna jest strona plastyczna.

tur Lauterbach pisal zaś (przy

(...) A z wszystkiego wynika i naj-

różne zebrania. Dopiero w lutym

(189­1967) ­ śpiewaczki, kom-

Wiedząc o tym, dyrektor Niem-

okazji wystawy pośmiertnej

dobitniej przemawia rzetelny ta-

1939 r. pojawil się tam nowy ka-

pozytorki, akompaniatorki, tlu-

czynowski powierzyl kierow-

Kostynowicza  zorganizowa-

lent i najuczciwszy wysilek. (...)".

baret ­ ,,Krzywa Latarnia". Cóż,

maczki librett operetkowych i...

nictwo  ,,dekoracyjno-malar-

nej w Kasynie Literacko-Arty-

Spośród dekoracji projek-

i jego dzialalność dość szybko

pierwszej polskiej dyrygentki.

skie" teatru utalentowanemu

stycznym w czerwcu 1928 r.), iż

tu Kostynowicza dla ,,Ula"

się zakończyla.

Tragiczne losy Lwowskiej rodziny Drexlerów

Trzy pokolenia rodziny

kamienicami czynszowymi i willą-palacy-

Drexlerów zaszczytnie

kiem. Parcela obejmowala znaczny teren

wpisaly się w historii

między ulicami Franciszkańską (obecnie

miasta Lwowa. Senior rodu

Korolenki) i Grottgera (obecnie Smolskie-

Ignacy Drexler (1811­1889),

go) i od tego czasu stala się rodzinnym

urodzony w miejscowości

gniazdem następnych pokoleń Drexlerów.

Dobromielcu na Morawach,

Palacyk zbudowany w latach 1847­1849

przybyl po ukończeniu szkoly

w stylu biedermeier znajdowal się w glę-

przemyslowej w Wiedniu, do

bi podwórza wewnętrznego na wysokim

miasta nad Peltwią w roku

tarasie. Fasadę zdobil czterokolumnowy

1837. Poszukiwal pracy

portyk zwieńczony tympanonem. W cen-

w branży rzemieślniczej.

trum zamkniętego podwórza znajdowala

Wedlug kroniki rodzinnej

się studnia, nad którą z czasem zbudo-

(pamiątki rodziny Drexlerów

wano kapliczkę i ustawiono figurę Matki

znajdują się w zbiorach

Boskiej. W rodzinie Drexlerów urodzilo

Muzeum Niepodleglości

się ośmioro dzieci, mianowicie Kazimierz,

w Warszawie), w tymże roku

Luna Amalia, Aleksander, Ignacy Tadeusz

otworzyl niewielki sklepik

Marian, Maria, Adolf, Irena.

przy placu Kapitulnym 2,

STUDNIA Z FIGURĄ MATKI

Po śmierci ojca wlaśnie Kazimierz

PALACYK DLEXLERÓW PRZY UL. LYCZAKOWSKIEJ 15

wprost naprzeciw katedry

BOSKIEJ NA PODWÓRKU

(1881­1930) za zgodą pozostalych spadko-

orderu św. Sylwestra,

rzymskokatolickiej. Handel

KAMIENICY DREXLERÓW

bierców zostal wlaścicielem firmy ,,Ignacy

Milości Bliźniego. Od 1857 roku przez pra-

prezes Towarzystwa

bielizną i tkaninami rozwijal

Drexler i Synowie" i sklepu przy pl. Kapitul-

wie dwadzieścia lat byl asesorem komisji

św. Wincentego a Paulo,

się pomyślnie i bardzo szybko

Po śmierci ojca prowadzenie prosperu-

nym 2. Byl absolwentem znanego w Galicji

zarządzającej Instytutem Ubogich Chrze-

przemienil się ,,na magazyn

zastępca czlonka

jącej firmy objąl Ignacy Jan Drexler-junior

Zakladu Naukowo-Wychowawczego OO. Je-

ścijan, który opiekowal się tzw. ,,Domem

okazaly, funkcjonujący

(1847­1905). Mlody czlowiek mial zdolno-

zuitów w Chyrowie. Prowadzil sklep razem

Ubogich". W Towarzystwie Milosierdzia

rady nadzorczej

w tej samej kamienicy pod

ści i zainteresowania artystyczne, chcial

z bratem Adolfem i czasowo od roku 1911 ze

pod godlem ,,Opatrzności" wspólpracowal

banku Krajowego,

nazwą ,,Drexler Ignacy

studiować na Akademii Sztuk Pięknych

szwagrem Antonim Gabrielem Soltysem,

z księdzem Zygmuntem Gorazdowskim

czlonek Galicyjskiej

i Synowie" przez ponad sto

we Wiedniu. Lecz ojciec tylko w nim wi-

mężem Marii Drexlerówny (1887­1976). Za

(późniejszym świętym). Bardo szybko

Kasy Oszczędności,

lat, do września 1939 roku",

dzial następcę w rodzinnym handlu, który

jego czasów firma obchodzila 75-lecie ist-

też spolonizowal się i dzialal aktywnie

byly czlonek Rady

zarządzany przez kolejne trzy

Ignacy Drexler-junior prowadzil bardzo

nienia. ,,Slowo Polskie" odnotowalo owe

na niwie patriotycznej, m.in. w komisji

Miejskiej, czlonek

pokolenia rodziny.

pomyślnie do końca życia, zrezygnowaw-

wydarzenie: ,,Jedna z najzaslużeńszych na-

Towarzystwa Opieki nad Weteranami Po-

wielu Towarzystw

szy z kariery artystycznej.

szych firm kupieckich, mianowicie ,,Ignacy

wstania Listopadowego. Wspieral budowę

dobroczynnych, zmarl

Firma ,,Ignacy Drexler i Synowie" byla

Drexler i Synowie" obchodzi w tym roku

nowych kościolów, również z wlasnych

TEKST I ZDJĘCIA

w 78 roku życia... Na

znaną nie tylko we Lwowie, ale w calej

75-letni jubileusz. Firma Drexlera używala

kosztów wybudowal katolicką kaplicę

JURIJ SMIRNOW

stanowisku przelożonego

Galicji. Pozycję firmy podkreślil udzial

zawsze jak najlepszej reputacji. Zalożyciel

w letniskowej miejscowości Brzuchowice

w ,,Domu ubogich"

Ignacy Drexler-senior ożenil się we

w 1894 roku w prestiżowej Powszech-

jej Ignacy Drexler byl jednym z najpoważ-

kolo Lwowa. Za dzialalność filantropijną,

przez lat 20 pracowal

nej Wystawie Krajowej (Galicyjskiej) we

Lwowie z Polką Henryką ze Strumińskich

niejszych i najszacowniejszych mieszczan

szerzenie wiary katolickiej papież Pius IX

kolo podniesienia tej

Lwowie, gdzie za wystawione towary

(1817­1889). Byl nie tylko obrotnym kup-

lwowskich. Syn jego, również Ignacy, byl

w 1863 roku mianowal go kawalerem Or-

(materace, koldry, poduszki, prześciera-

cem, lecz również gorliwym katolikiem,

pelen artystycznych aspiracji i mial wielki

deru Rycerskiego św. Sylwestra. Zmarl 29

instytucji. Zmarly

już od pierwszych lat pobytu we Lwowie

dla), zostala odznaczona medalem i wy-

talent malarski, lecz objąl po ojcu magazyn

maja 1889 roku wśród dobroczynnych tru-

pozostawil wdowę

wlączyl się do dzialalności filantropijnej,

różnieniem komitetu organizacyjnego. Po

i przez lat kilkadziesiąt prowadzil go wzoro-

dów i wytężonej pracy spolecznej i zostal

i trzech synów, z których

zakończeniu wystawy Drexler-junior za-

charytatywnej, z czasem przyczynil się do

wo. Równocześnie zajmowal się bardzo do-

pochowany w rodzinnym grobowcu na

dwaj pracowali wspólnie

kupil nawet jeden z pawilonów, tzw. pol-

rozwoju szeregu towarzystw dobroczyn-

broczynnością, a rozwój instytucji zwanej

Cmentarzu Lyczakowskim.

z ojcem... Żalobne

sko-amerykański, w którym wystawiali

nych. Aktywnie wspólpracowal z klerem

,,Zupą rumfordzką", jemu przypisać należy.

nabożeństwo odprawione

1 czerwca 1889 roku

rzymskokatolickim. W 1856 roku razem

się Polacy z Ameryki Pólnocnej. Pawilon

Po jego śmierci objęli jego synowie Adolf

zostanie w kościele OO.

,,Gazeta Narodowa"

z księdzem Sewerynem Morawskim, kanc-

ten z wieżyczką Drexler przeniósl do Brzu-

i Kazimierz Drexlerowie prowadzenie ma-

Jezuitów".

chowic i rozbudowal jako wlasną willę

lerzem kurii metropolitalnej, przyszlym

gazynu, a teraz wstępuje do tej firmy jako

w nekrologu pisala,

zamiejską pod nazwą ,,Ameryka". Igna-

arcybiskupem metropolitą lwowskim,

W tymże kościele z czasem ku jego

wspólnik zaszczytnie znany kupiec Antoni

że Ignacy Drexler

i księdzem kanonikiem Zygmuntem Odel-

cy Drexler-junior w ślady ojca aktywnie

pamięci zostala umieszczona tablica pa-

Soltys, ożeniony z jedną z panien Drexle-

,,kupiec i obywatel

giewiczem, zalożyl Stowarzyszenie Kato-

miątkowa z czarnego marmuru, która za-

ucestniczyl w dzielach dobroczynnych,

rówien. Znakomita rzeźbiarka Luna Amalia

miasta Lwowa, kawaler

lickiej Mlodzieży Rękodzielniczej ,,Skala".

chowala się do dziś.

jak również interesowal się życiem kul-

Drexlerówna jest siostrą dzisiejszych wla-

Stowarzyszenie rozwijalo się bardzo po-

turalnym miasta. Dzialal na przyklad

ścicieli sklepu". Przed I wojną światową

w kuratorium sprawującym zarząd Fun-

myślnie i z czasem zaslynęlo z licznych

firma stale rozszerzala swoją dzialalność,

inicjatyw spolecznych.

dacji Schroniska dla starców im. Roberta

powstala nawet filia w Nowym Sączu. Ka-

Drexler-senior wspólpracowal też ze

Domsa i w komitecie Miejskiego Zakladu

zimierz Drexler byl gorliwym katolikiem,

znanymi filantropami lwowskimi ­ hrabi-

Sierot im. Franciszka Józefa. Podtrzymy-

udzielal się w sprawach dobroczynnych,

ną Honoratą Borzęcką i Kalikstem Orlow-

wal materialnie Towarzystwo Śpiewacze

byl czlonkiem i zalożycielem Towarzystwa

skim. Razem z nimi zawiązal we Lwowie

,,Lutnia" i zasiadal z ramienia magistratu

Szkoly Handlowej we Lwowie, wspieral

pierwszą konferencję Towarzystwa św.

w komitecie budowy nowego teatru we

biednych studentów. Tradycyjnie dzialal

Lwowie (opery lwowskiej) oraz komisji do

Wincentego a Paulo i pelnil funkcję pre-

w Towarzystwie św. Wincentego a Paulo

zesa zawiązanej następnie drugiej konfe-

spraw artystycznych Rady Miejskiej.

oraz Towarzystwie Milosierdzia pod go-

Ignacy Jan Drexler byl żonaty z Euge-

rencji (św. Anny). Byl wspólzalożycielem

dlem ,,Opatrzności". Slawę i szeroki rozglos

nią Amalią z domu Smutny (1857­1930),

Zakladu Wychowawczego im. św. An-

w trzecim pokoleniu rodziny Drexlerów,

córką znanego we Lwowie stolarza Jana

toniego z Padwy dla ubogich chlopców.

nie tylko we Lwowie, lecz w calej Polsce,

Smutnego, majętnego wlaściciela firmy

a nawet w Europie, przyniosla twórcza

W 1859 roku przyczynil się do zalożenia

meblarskiej i radnego miejskiego. Po śmier-

kolejnego dobroczynnego towarzystwa

dzialalność Luny Amalii Drexlerówny i jej

ci ojca w 1906 roku Eugenia Amalia Drexle-

brata profesora Ignacego Tadeusza Mariana

św. Józefa z Arymatei, mające na celu

rowa otrzymala w spadku obszerną par-

Drexlera.

bezplatne grzebanie ubogich zmarlych.

WIDOK NA KAMIENICĘ I SKLEP DREXLERÓW NA PLACU KAPITULNYM

celę przy ulicy Lyczakowskiej 15, z trzema

(cdn.)

Byl czlonkiem Stowarzyszenia Czynnej