23

nr 16 (428) |31.o8.­14.09.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Tragiczne losy Lwowskiej rodziny Drexlerów  (cz. 2)

Luna (Amalia Maria

Stefania) Drexlerówna

(1882­1933) byla

utalentowaną malarką

i rzeźbiarką na skalę

europejską. Profesor Jurij

Biriulow tak określil jej

miejsce w artystycznym

życiu Lwowa: ,,Jej kariera

artystyczna wiązala

się ściśle z życiem

kulturalnym miasta,

które przeżywalo

wówczas swój okres

rozkwitu. Ewolucja

ARTYKUL W ,,SLOWIE POLSKIM"

twórczości artystki

LUNA AMALIA DREXLERÓWNA

Wlaśnie Ignacy Drexler byl

stanowila odbicie

inicjatorem powolania w 1926

procesów zachodzących

roku katedry urbanistyki na

w szczególnej atmosferze

Wydziale Architektonicznym.

intelektualnej Lwowa

Jako teoretyk i praktyk pla-

PROF. IGNACY DREXLER

nowania miast mial wplyw

pierwszych dziesięcioleci

na ksztaltowanie urbanistyki

Politechniki, byl przez cale ży-

ustawiona na jej nagrobku na

XX wieku..."

cie związany z rodzinnym mia-

w niepodleglej Polsce, byl au-

Cmentarzu Lyczakowskim.

torytetem w sprawach regu-

Szeroko są znane dwie ko-

stem i swoją Alma Mater. Mial

JURIJ SMIRNOW

T

szerokie zainteresowania arty-

lacji i rozbudowy miast na za-

lejne jej prace, mianowicie

alent artystyczny odzie-

styczne, przez trzy lata uczęsz-

sadach wspólczesnych, m.in.

pomnik na grobie Marii Ko-

dziczyla po ojcu, malar-

wedlug koncepcji ,,miasta-ogro-

czal też na wyklady filozofii

nopnickiej na Cmentarzu Ly-

stwa i rysunku uczy-

du". W latach 1909­1910 opra-

i historii sztuki na seminarium

czakowskim i oltarz w kaplicy

la się najpierw w rodzinnym

cowal plany regulacji Wielkiego

profesora Jana Boloz-Anto-

Orląt na Cmentarzu Obrońców

mieście u cenionych artystów

niewicza na Uniwersytecie

Krakowa. W następnych latach

Lwowa (Matka Boska i maly Je-

Stanislawa Rejchana i Sta-

wlaśnie jemu powierzono opra-

zus adorowane przez Aniolów).

Lwowskim. Od 1912 roku roz-

nislawa  Kaczor-Batowskie-

cowanie podobnych planów

wijal nowatorską dzialalność

We Lwowie mieszkala z matką

go, rzeźby u Antoniego Po-

dla Lublina, Przemyśla, Kry-

urbanistyczną w Departamen-

przy ulicy Pulaskiego14(obec-

piela, autora m.in. pomnika

nicy, Radomia i Stanislawowa.

cie Technicznym Magistratu

nie ul. Parkowa). Podsumowa-

Adama Mickiewicza. W 1907

W latach dwudziestych wyko-

Lwowskiego. Byl autorem pio-

niem jej drogi życiowej i twór-

roku wyjechala na dalsze stu-

nal pierwszy kompleksowy plan

czej mogą być slowa prof. Juria

nierskich w owym czasie ar-

dia do Paryża. Swój kunszt

regulacyjny Wielkiego Lwo-

tykulów z dziedziny urbani-

Biriulowa: ,,Życie jej wypel-

TABLICA KS. SKARGI AUTORSTWA

doskonalila w Academie de la

wa. Pierwszy projekt pod tytu-

styki miejskiej. Od roku 1913

nialy sztuka, praca nad wla-

LUNY DREXLERÓWNY

Grande Chammiere pod opie-

lem ,,Wielki Lwów" opublikowal

prowadzil wyklady z budowy

snym rozwojem wewnętrznym

ką znanych francuskich rzeź-

i  przelomu  intelektualne-

jeszcze w 1920 roku. Jemu też

miast na Politechnice. Z ramie-

i pomoc innym w tejże drodze.

biarzy Bourdelle'a i Injalberta.

go i duchowego... Okultyzm

zawdzięcza Lwów swoje zielo-

W ostatnich latach życia praca

nia Magistratu nadzorowal bu-

Z autopsji studiowala dziela

ze swoją wiarą w możliwości

ne plantacje i wąskie, ale eko-

dowlano-rzeźbiarskie aspekty

dla innych pochlaniala prawie

Rodina, który mial na jej twór-

emocjonalne i psychiczne czlo-

nomiczne jezdnie. Byl profesor

rozbudowy Cmentarza Lycza-

wszystkie jej sily i czas".

czość znaczny wplyw. Studia

wieka byl artystce bardzo bli-

Ignacy Drexler ,,wykwintnym

kowskiego i jego zazielenienie.

Utalentowanym architek-

kontynuowala w Akademii

ski. Pierwiastek duchowy byl

estetą, zawodowym znawcą fo-

tem,  inżynierem-urbanistą

W roku 1925/26 zostal miano-

Medycejskiej w Rzymie, a od

dla niej podstawą wszystkiego"

wany profesorem nadzwyczaj-

tografii, wytrawnym krytykiem

byl również starszy brat Luny

1910 roku w Monachium.

( Jurij Biriulow).

i historykiem sztuki". Przykla-

Drexlerówny,  profesor  Po-

nym katedry budowy miast na

Wedlug profesora J. Biriulo-

W 1917 roku Luna Drexle-

dem jego dzialalności w tej dzie-

Wydziale Inżynierii Lądowo-

litechniki Lwowskiej Igna-

wa, ,,ogromny wplyw na dal-

równa wrócila do Lwowa. Byla

dzinie może być pionierski arty-

-Wodnej. W latach 1928/29 byl

cy Tadeusz Marian Drexler

szy rozwój twórczości Luny

bardzo aktywna spolecznie i ar-

kul o freskach mlodego wówczas

(1878­1930). Absolwent tejże

dziekanem tegoż wydzialu.

Drexlerówny wywarlo pozna-

tystycznie. Zostala wybrana do

i nikomu nieznanego artysty

nie francuskiej rzeźby średnio-

lwowskiej Rady Miejskiej. Byla

malarza Jana Henryka Rosena

wiecznej. Oddala się calkowicie

zalożycielką Związku Artystek

pod tytulem ,,Malowidla ścien-

studium nad bogatym światem

Polskich we Lwowie. Pracowa-

ne Jana Henryka Rosena w Ka-

i religijną glębią sztuki gotyc-

la twórczo z wielkim natchnie-

tedrze Ormiańskiej we Lwowie"

kiej, interesowala się sztuką

niem. Jej dorobek twórczy ­ to

(1930 rok).

egipską i asyryjską, stosowala

przeszlo 200 rzeźb i kilkadzie-

W 1911 roku Ignacy Drexler

stylizację archaicznej rzeźby

siąt obrazów. Wśród nich na-

ożenil się z wielkiej milości

greckiej". W 1913 roku zetknęla

malowany w 1923 roku ,,Auto-

z Zofią z Paslawskich, znaną we

się w Monachium z austriackim

portret w świątyni", w którym

Lwowie śpiewaczką operową,

filozofem Rudolfem Steinerem,

przedstawila swoje credo twór-

pedagogiem, krytykiem mu-

zalożycielem Towarzystwa An-

cze i światopoglądowe. Wśród

zycznym. W 1917 roku urodzi-

tropozoficznego. Doktryna spi-

prac rzeźbiarskich krytyka

la się ich córka Krystyna Maria

rytualistyczna Streinera zmie-

wysoko ocenila m.in. tablicę

Eugenia. Wszystko w karierze

rzala do polączenia klasycznej

pamiątkową ks. Piotra Skar-

zawodowej i w życiu rodzinnym

filozofii niemieckiej z ideami

gi, ustawioną we lwowskiej

ukladalo się pomyślnie. Nic nie

opartymi na naukach przyrod-

katedrze rzymskokatolickiej,

zapowiadalo tragicznego końca.

niczych nowej epoki, z różnymi

zaś kopie w kościele oo. je-

Lecz ogromnym zaskoczeniem

poglądami religijnymi staro-

zuitów we Lwowie i w zakla-

dla rodziny i calego spoleczeń-

żytności i średniowiecza, in-

dzie oo. jezuitów w Chyrowie.

stwa lwowskiego okazala się na-

terpretowane w duchu okulty-

Również kompozycję rzeźbiar-

gla, tragiczna śmierć profesora,

stycznym. Luna Drexlerówna

ską ,,Wskrzeszenie córki Jaira"

która nastąpila jak grom z jasne-

należala do najaktywniejszych

(ustawioną na grobie dra Tren-

go nieba 14 grudnia 1930 roku.

zwolenniczek tego ruchu. Lata

klera na cmentarzu ewangelic-

Rodzina i koledzy byli w szoku.

1913­1918 spędzila w Dornach

kim w Warszawie, zaś kopie na

W nekrologu z dnia 16 grudnia

w Szwajcarii kolo Bazylei, pra-

grobowcu jej braci Kazimierza

,,Slowo Polskie" pisalo: ,,Śp. Prof.

cując pod kierownictwem Ru-

i Ignacego Drexlerów na Cmen-

Ignacy Drexler zmarl w 52 roku

dolfa Steinera jako rzeźbiarka

tarzu Lyczakowskim). W 1927

życia wskutek przepracowania,

razem ze stu kilkudziesięcioma

roku powstala rzeźba ,,Wtajmni-

osierocając żonę Zofię z Paslaw-

artystami różnych narodowo-

czenie", (,,Aniol w locie trzyma-

skich, utalentowaną śpiewaczkę

ści przy budowie tzw. Goethe-

jący krzyż i z siedmiu różami").

i córkę Krystynę... Wiadomość

anum. ,,Sztuka od tego momen-

Po śmierci artystki plaskorzeź-

o śmierci prof. Drexlera przy-

tu byla dla niej transpozycją

ba ta odlana w brązie zostala

jęlo spoleczeństwo lwowskie

GROBOWIEC RODZINY DREXLERÓW NA CMENTARZU

zainteresowań filozoficznych

z ogromnym żalem".

LYCZAKOWSKIM