13

nr 19 (431) 17­30. 10. 2023

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Lańcuckiego.  Jesteśmy  im

też zostala Olga Bodnar, przed-

Za szczytny cel stawiali so-

wszystkim bardzo wdzięczni.

stawiciel wladz gminy Stryj

bie patriotyczne wychowanie

Należy podkreślić, że tak ob-

oraz s. Justyniana, która jako

mlodzieży. Jednak po wybuchu

szerny zakres dzialalności Cen-

pierwsza podjęla się wspólpra-

wojny zdecydowali, że mlo-

trum nie bylby możliwy, gdyby

cy z Centrum. Dyplomy otrzy-

dzieżą w Polsce zajmą się po

nie wsparcie wspomnianych

mali również przedstawiciele

zwycięstwie, a teraz ich wspar-

już Fundacji ,,Wolność i Demo-

polskich środowisk: Centrum

cie bardziej potrzebne jest żol-

kracja" i ,,Pomoc Polakom na

informacyjno-turystyczne-

nierzom, walczącym o wolność.

Wschodzie im. Jana Olszew-

go ze Stryja (przew. Aleksander

Pomagają swoimi dostawani do

skiego", Fundacji ,,Odra-Nie-

Sikora), Towarzystwa ,,Zgoda"

oddzialów na froncie. Ostat-

men-Dniestr", Stowarzyszenia

z Boryslawia, Fundacji ,,Dajmy

nio zajęli się również pomocą

,,Wspólnota Polska" oraz Kon-

Nadzieję", Fundacji ,,Odra ­ Nie-

w Polsce rannym żolnierzom,

sulatu Generalnego RP we Lwo-

men ­ Dniestr", Lwowskiego To-

w tym i pochodzenia polskiego.

wie, a także czlonków Centrum,

warzystwa Milośników Sztuk

Poszukują dla nich możliwości

dzialających bezinteresownie

Pięknych oraz organizacji z Trz-

leczenia, rehabilitacji czy pro-

i uczestniczących we wszyst-

cieńca i ze Szczerca.

tezowania. Prezes Fundacji Ar-

kich inicjatywach.

Prezes  ,,Polskiego  Towa-

tur Chasikowski przekazal jako

Po obejrzeniu prezentacji

rzystwa Radiowego" i redakcji

pomoc dla Centrum blok zasila-

CZLONKOWIE ORGANIZACJI, WSPÓLPRACUJĄCYCH Z CENTRUM

multimedialnej konsul Mate-

,,Radia-Lwów" Teresa Pakosz

nia i slodycze.

EDUKACJI INICJATYW PRZEDSIĘBIORCZOŚCI IM. MIKOLAJA REJA

usz Natkowski wręczyl najbar-

w odpowiedzi na Dyplom uzna-

Po części oficjalniej mia-

dziej aktywnym czlonkom or-

nia odczytala wierszowaną laur-

­ Ważnym jest obecnie, by

dokumentów. Ważna jest tu

la miejsce skromna gościna,

ganizacji konsularne dyplomy

kę i przekazala Tatianie Bojko

zająć się edukacją mlodego po-

wspólpraca.  Gdy  będziemy

przygotowana przez sympa-

podziękowania za wieloletnią

wspanialy tort z napisem ,,10 lat".

kolenia, by znaleźć organizacje,

mówić o tym wspólnie, Ukra-

tyka Centrum Edukacji zespól

dzialalność na rzecz środowi-

Nasza  skromna  redakcja

z którymi tego mlodego obywa-

ina szybciej, jako godny part-

restauracji ,,Kupol", prowadzo-

ska polskiego.

również zostala uhonorowana

tela Ukrainy można wychować

ner, będzie w Unii Europejskiej.

ny przez Beatę Sosulską oraz

W dalszej części oficjalnej

dyplomem uznania i okoliczno-

na Europejczyka, który będzie

Ukraińcy będą pamiętać, jak

wspólne śpiewanie tradycyj-

uroczystości prezes Tatiana Boj-

ściowym upominkiem.

znal swój rodowód. Jest to bar-

wielki wklad pomocy w tych

nych piosenek polskich, into-

ko wręczyla dyplomy uznania

Wszyscy czlonkowie Cen-

dzo ważne dla nas, bo w 2001

trudnych chwilach nadala im

nowanych przez kapelę ,,Wesoly

przedstawicielom organizacji,

trum zostali obdarowani oko-

roku nam Polakom, obywatelom

Polska.

Lwów" w osobie Edwarda Sosul-

wspólpracujących z Centrum,

licznościowymi upominkami ­

Ukrainy, odebrano narodowość.

Na jubileuszowym spotka-

skiego. Podniosla i radosna at-

którzy przybyli na uroczystość.

specjalnie przygotowanymi na

W dokumentach państwowych

niu obecni byli przedstawiciele

mosfera udzielila się wszystkim

Dyplom dla Konsulatu General-

tę okazję kubkami ze stosow-

nie ma wpisu, jakiej narodowo-

fundacji ,,Zakres" z Polski. Jest to

obecnym i w rozmowach gratu-

nego RP we Lwowie zostal prze-

nym nadrukiem.

ści jest dana osoba. Dziś należy

stosunkowo mloda fundacja, bo

lowali sobie nawzajem, wspo-

kazany na ręce konsula Mate-

Podsumowując  uroczystość

mówić wspólnie o zwróceniu

powstala tuż przed wybuchem

minali wydarzenia, planując

usza Natkowskiego. Nagrodzona

prezes Tatiana Bojko powiedziala:

zapisu narodowości do naszych

wojny rosyjsko-ukraińskiej.

przyszle akcje.

Co zwiastują egzotyczne owady?

To, że strefy klimatyczne

przemieścily się na

pólnoc, odczuli wszyscy.

Na przyklad, jeszcze

przed dwudziestu

laty narty i sanki byly

PAŹ ŻEGLARZ

tradycyjną zimową

rozrywką, a dziś z tym

widzial go przynajmniej jeden

raz. Wlaściwie na Podolu te

sprzętem chyba jedynie

pazie żeglarze mialyby gdzieś

w Karpaty. Jeżeli tak

fruwać, ale ja o ich istnieniu

będzie nadal, to za kilka

nie slyszalem, chociaż intere-

lat znane powiedzenie:

MODLISZKA ZWYCZAJNA

sowalem się owadami i do po-

,,Nawet zimą śniegu nie

egzotyczne modliszki, ale i bar-

lowy roku 2000. bylem prze-

uprosisz" ­ calkowicie

dziej nieprzyjemni ,,goście".

konany, że jest to wylącznie

Na poludniu Ukrainy odno-

krymski motyl. A dziś, szcze-

straci sens. Interesująca

towano już kolonie termitów.

gólnie w okresie letnim jest to

ilustracją tych zmian są

Owady te żyją w koloniach jak

jeden z najbardziej masowych

owady.

RUSALKA PAWIK

gatunków nad Zbruczem. Cza-

zwykle mrówki i nawet są do

nich podobne. Ich pożywie-

a tej rośliny w naszych krajach

sem ma się wrażenie, że jest

żeglarzu. Te wielkie, o niezwy-

niem są grzyby, które hodują

jest pod dostatkiem. Dlaczego

klym ksztalcie owady należą do

ich więcej niż banalnych bie-

TEKST I ZDJĘCIA

w swoich gniazdach. Grzy-

jeden, masowy dawniej gatu-

trójki najpiękniejszych motyli

linków kapustników. Jeżeli

DMYTRO POLUCHOWYCZ

W

by te rosną na kawalkach ob-

pierwszy przypadek nie do-

nek praktycznie znikl, a inny ­

Europy. W starych entomolo-

wodzi ocieplenia klimatu, to

umarlych drzew, które owady

na odwrót ­ rozmnożyl się i czy

gicznych książkach odnotowa-

moich latach dzie-

znoszą do swoich gniazd ze-

jest to wplyw zmian klima-

drugi ­ pojawienie się u nas

cięcych (a są to 1970­

no, że ten gatunek występuje na

wsząd. W lasach jest to ko-

tycznych ­ trudno powiedzieć.

terenach calej Ukrainy, ale ma-

populacji pazia żeglarza ­ jest

1980.) pierwsze mo-

rzystne, bowiem silne szczęki

Ale fakt pozostaje faktem.

sowo spotyka się go wyjątkowo

faktem.

tyle, które pojawialy się na

owadów kruszą zeschle drew-

Wraz z ociepleniem przybyl

Zmiany klimatu natomiast

na Krymie i Zakarpaciu, gdzie

brzegach Zbrucza to byly kro-

piwnice (Aglaisurticae) ­ po

też do nas taki cudaczny owad

no, co przyśpiesza jego rozpad.

calkowicie odbily się na in-

jest cieplejszy klimat.

Ale w drewnianej zabudowie

nych bardzo pięknych i inte-

jak modliszka zwyczajna. Po-

Wyjaśnię: wyraz ,,wystę-

polsku rusalka pokrzywnik.

­ to bieda. Największe źródlo

resujących motylach ­ na paziu

puje" oznacza, że ktoś, kiedyś

dobny jest do stwora z in-

Te owady zimują w dziuplach,

obumarlego drewna ­ to domy

nej planety. Autor poznal tego

na strychach i z pierwszym

i ich drewniane konstruk-

charyzmatycznego drapież-

tchnieniem wiosny już w mar-

nika po raz pierwszy w cza-

cje, a ponadto meble, książki.

cu wylatują, aby przedlużyć

W porównaniu do termitów,

sach uniwersyteckich praktyk

ród. Z rzadka trafiala się ru-

salka pawik (Aglaisio). Rzadko,

znana nam mrówka stolarska ­

zoologicznych. Bylo to na pól-

to przyjemniaczek.

wyspie Arbackim na Krymie

to powiedziane optymistycz-

Ze zmianą klimatu z czasem

w odleglym 1990 r. Kto mógl

nie. Wszystkie swoje spotkania

przypuszczać, że za jakieś 30

mogą naplynąć do nas i mo-

z tym pięknym motylem mogę

skity. Kto stykal się z nimi na

lat modliszka zawita na Po-

policzyć na palcach jednej ręki.

poludniu, wie co to za okro-

dole częściej niż chrząszcze.

Teraz mamy sytuację od-

pieństwo. Są o wiele gorsze od

Pomimo odstraszającego wy-

wrotną. Rusalka pawik na

komarów: male, niezauważal-

glądu modliszki (krewne ka-

brzegach Zbrucza masowo lata

ne, nie piszczą atakując, ale

raluchów) nie są szkodliwe, ale

już od marca do październi-

przynoszą pożytek, zjadając

ich ukąszenia swędzą bardziej

ka. A jej bliski krewny, rusalka

i dlużej.

szkodniki.

pokrzywnik ­ zniknęla calko-

Z cieplem przyjdą do nas

Z powodu zmian klima-

wicie. Trudno powiedzieć, dla-

i nieznane dotąd rośliny ­ ale to

tycznych mogą do nas zawitać

czego? Gąsienice obu gatunków

już zupelnie inna historia.

nie tylko piękne motyle, czy

nadają przewagę pokrzywie,

MODLISZKA ZWYCZAJNA