15

nr 19 (431) 17­30. 10. 2023

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Gdy Polska na wyciągniecie ręki

impuls do dalszego rozwoju turystyki

­ Od początku wojny nasi partnerzy

w regionie. Opowiada, jak podczas Dni

stale przekazywali nam pomoc humani-

sąsiedztwa wielu Polaków przyjeżdżalo

tarną dla ludności cywilnej i wojskowych

nad jezioro. Podobalo im się na Wolyniu

­ mówi przewodniczący gminy. ­ Potem

i zostawali tu na kilka dni, a po roku po-

przekazywali generatory i technikę. Dziś

wracali znów.

bardziej zajmujemy się pisaniem wspól-

W ogóle warto tu podkreślić, że lecz-

nych projektów. Spotykamy się i jeste-

nicze wlaściwości Szackich jezior znane

śmy w stalym kontakcie online. Wspólnie

są jeszcze z okresu, gdy te tereny należa-

z naszymi polskimi partnerami podaliśmy

ly do Polski. Przed stu laty bogate panie

zgloszenia na granty: dwa w ochronie

z Warszawy zamawialy beczki wodzy

zdrowia, a jeden ­ z ekologii. Mamy nadzie-

świteziańskiej i kąpaly się w niej. Uważa-

ję na ich pozytywną decyzję, bo dzięki ich

no, że woda nasycona gliceryną i srebrem

realizacji życie w naszej gminie stanie się

ma wlaściwości odmladzające.

lepsze.

Najbardziej masowy naplyw tury-

Jak twierdzi Serhij Karpuk, gmina

Szack, oprócz pisania projektów kontynu-

stów zacząl się od roku 2014, po aneksji

uje wspólpracę z polskimi samorządami

Krymu. W czasie epidemii covid-19 i po

wybuchu wojny turystów tu prawie nie

w tych kierunkach, które byly ustalone

przed wojną: w kulturze, rozwoju rolnic-

bylo. Ale w tym roku ­ na odwrót: Ukra-

Wspólpraca transgraniczna

naprawdę. Po reformie administracyjnej,

RP ­ mówi sekretarz rady Szacka Bogdan

twa, ekonomice i turystyce.

ińcy, zmęczeni wojną zaczęli poszukiwać

w czasie wojny pomaga

lączącej 11 miejscowości z tych terenów

Tymoszuk ­ Goście wraz z szefem Wolyń-

spokojnych miejsc dla odpoczynku i se-

Kanalizacja poprawi ekologię

wolyńskim gminom

gmina ma obecnie bezpośrednią granicę

skiej administracji Jurijem Pohulajkiem

zon trwa tu od polowy czerwca do końca

przygranicznym na jako-takie

obejrzeli odcinek granicy, gdzie w ramach

z Polską ­ 65 km. Dla porównania z nie-

Kolejny projekt transgraniczny o war-

września.

utrzymanie. Tereny gminy

Europejskich dni sąsiedztwa urządzano

przyjazną nam Bialorusią ­ 62 km. Ta woj-

tości 6,5 mln euro w gminie Szack dobie-

- Wcześniej nie byliśmy tu nigdy. Jeź-

Szack graniczą z dwoma

na pokazala, kto z sąsiadów podal nam

tymczasową przeprawę ,,Adamczuki-Zbe-

ga końca. Mowa tu o budowie kanalizacji

dziliśmy przeważnie na Morze Azowskie

państwami ­ Bialorusią

przyjazne ramię, a kto wbil nóż w plecy.

reże". W wyniku tych spotkań powstal

i oczyszczalni ścieków w miejscowościach

­ mówi Iryna Salamacha, szefowa agencji

i Polską. Z tą pierwszą przez jej

Dlatego wiele wspólnych projektów, które

protokól projektu otwarcia nowego przej-

wokól jeziora Świtaź, którą rozpoczęto

turystycznej z Zaporoża. ­ Teraz morze

wsparcie agresora granica jest

ścia granicznego. Dolączono go do listów

zostaly zapoczątkowane wcześniej, obec-

w 2019 r. Jego realizacja poprawi jakość

odebrali nam raszyści, a w Szacku bardzo

szczelnie zamknięta. Natomiast

do Ministerstw Spraw Zagranicznych i in-

nie kontynuowane są jedynie z Polską.

wody pitnej w regionie i wplynie na stan

się nam podoba ­ co najważniejsze, nie sly-

z Polakami mieszkańców

O pierwszeństwie rozwoju wspólpracy

nych najwyższych organów wladzy Polski

ekologiczny jezior, jak również stworzy

chać tu syren i wybuchów. Lokalne delika-

tych terenów powiązują

transgranicznej rozmowy toczą się i w na-

i Ukrainy.

bardziej sprzyjające warunki dla rozwoju

tesy ­ pączki i wędzone ryby ­ bardzo nam

wieloletnie przyjacielskie

Wedlug Bogdana Tymoszka, kwestia

szych wladzach. Chodzi tu o otwarcie ko-

hotelarstwa i turystyki. Ważną rolę w re-

smakują. I ludzie są tu gościnni.

stosunki, trwające do dziś. Jaka

lejnego przejścia granicznego w pobliżu

otwarcia nowego przejścia granicznego

alizacji projektu i jego wdrożeniu odegrali

Co się tyczy tych delikatesów, to dla

byla sytuacja we wspólpracy

na terenach gminy Szack omawiana byla

ukraińskiej wioski Adamczuki i polskiego

polscy partnerzy z Wlodawy.

turystów wyrabia się ich dużo, a dla spe-

pomiędzy dwoma narodami

Zbereża. Przed wojną montowano tu most

podczas wizyty prezydenta Ukrainy Wolo-

­ Dziś prowadzone są już prace wdro-

cjalnych gości z Ukrainy i zza granicy przy-

przed wybuchem wojny? Jakie

pontonowy przez Bug i odbywaly się Eu-

dymyra Zelenskiego w czasie jego wizyty

żeniowe ­ komentuje poziom prac sekre-

gotowywane są specjalne koszyki upomin-

projekty wcielane są obecnie

na Wolyniu. Prezydent przekazal rozpa-

ropejskie dni sąsiedztwa. Impreza byla

tarz Tymoszuk. ­ Sprawdzane są syste-

kowe, wypelnione lokalnymi potrawami.

w życie? ­ te i inne pytania

bardzo popularna wśród mieszkańców

trzenie tej sprawy pod osobistą kontrolę

my, przepompownie i przeplyw ścieków.

Wspólnie w radości i biedzie

interesowaly mnie w czasie

obu państw. Obecnie, przez przeciążenie

Oleksija Kuleby, wiceszefa Biura Prezy-

Mamy nadzieję na oficjalne otwarcie sys-

wyjazdu na ziemie szackie.

istniejących przejść granicznych, budowa

denta. Obecnie jest nadzieja, że cala spra-

Przewodniczącego gminy Szack Serhi-

temu już w październiku, musimy jeszcze

wa wreszcie ruszy z martwego punktu,

nowego jest bardzo ważna.

ja Karpuka spotkaliśmy, oczywiście, na

wspóldzialać z mieszkańcami, aby podlą-

gdyż dotąd, przez ostatnie piętnaście lat

­ W tym roku kilka razy odwiedzaly

jeziorze Świtaź. Podejmowal kolejną dele-

czali się do kanalizacji.

TEKST I ZDJĘCIA

ograniczala się tylko do rozmów.

nas delegacje z woj. lubelskiego, w tym

Wedlug Bogdana Tymoszuka, projekt

gację z Polski. Jak powiedzial, jego gmina

LUDMILA PRYJMACZUK

wojewoda lubelski Jacek Sprawka, ko-

aktywnie wspólpracuje z dwiema miej-

uważany będzie za zrealizowany i zakoń-

Będzie nowe przejście

Świteź podoba się i Polakom,

mendant Nadbużańskiego oddzialu Straży

scowościami w woj. lubelskim ­ gminami

czony, gdy podlączy się do niego 7 tys.

samochodowe!

i Ukraińcom

Granicznej Jacek Szcząchor, wicemarsza-

Wlodawa i Hanna i gminą Suchowola z woj.

gospodarstw. Na razie takiej liczby podlą-

,,Polskę mamy na wyciągniecie ręki" ­

lek województwa lubelskiego Zbigniew

Bogdan Tymoszuk uważa, że otwar-

podlaskiego. Mieszkańcy tych gmin nie

czeń nie ma. Ale ludzie interesują się pro-

mówią mieszkańcy gminy Szack. Tak jest

Wojciechowski i inni wysocy urzędnicy

cie nowego przejścia granicznego da

jektem i, pomimo wojny, życie trwa.

opuścili Ukraińców w trudnej chwili.

Nowe życie kosowskiej ,,Huculszczyzny"

­ Projekt ,,Świat karpackich rozet" jest

tytulem ,,Zolote Horno" (Zlote Palenisko).

bardzo znaczący dla naszego Programu,

Zdaniem Sergiusza, sztuki tradycyjnej nie

W programie XVI Spotkań

chociaż by dlatego, że uczestniczy w nim

należy zachowywać w niezmienionej po-

Jaremczańskich zainteresowala

jedenastu partnerów z polskiej strony i ze

staci ­ konieczne jest ponowne jej prze-

nas wycieczka do Kosowa

strony ukraińskiej ­ skomentowal Wasyl

analizowanie i zmodernizowanie.

ze zwiedzaniem niedawno

Podczas krótkiej przerwy Sergiusz Dut-

Chimiak, starszy ekspert Programu Wspól-

otwartego tam Centrum

pracy Transgranicznej Polska-Ukraina Od-

ka w wywiadzie dla Kuriera powiedzial:

Kultury Karpackiej, które

dzial we Lwowie. ­ Partnerem glównym

­ Jest to nowoczesna pracownia ce-

zostalo zrealizowane w ramach

jest Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju

ramiczna o nazwie ,,Horno" (Palenisko),

projektu ,,Świat karpackich

i Promocji Podkarpacia ,,Pro Carpathia"

która przybliża kulturę lokalną, również

rozet" i sfinansowane

z województwa podkarpackiego. Jest part-

pokazuje naszą ceramikę nowoczesną.

ze środków Programu

nerem wiodącym, koordynuje wszystkie

Jest to żywa pracownia, gdzie pracujemy

Wspólpracy Transgranicznej

i pokazujemy, jak pracować z tradycyj-

dzialania partnerów. Ze strony ukraińskiej

Polska-Ukraina. Niestety

wymienię tu partnerów, którzy wykonali

nymi i nowymi technikami. Organizu-

już po przybyciu do Kosowa

bardzo dobrą robotę ­ mam tu na myśli od-

jemy różne wydarzenia i rozmawiamy

organizator wyjazdu

nowione budowle w Kosowie, Koloczawie,

o ceramice w szerokim znaczeniu. Przy-

poinformowal, że zamiast tego

Uryczu, Bystrem. Celem tego projektu jest

chodzą tu różni ludzie, zarówno turyści,

obiektu grupie uczestników

jak i mieszkańcy. Chcemy uczynić z tej

odrodzenie kultury karpackich Huculów,

­ Przecież ja tam tyle lat pracowalem

Sergiusz Dutka nie jest z miejscowych.

Spotkań Jaremczańskich

Bojków, Lemków i ukazanie dziedzictwa,

pracowni magnes, który będzie przy-

tokarzem, bylem specjalistą od metalu ­

Pochodzi z miejscowości Lysiec kolo Iwa-

pokażą Instytut Sztuki

które jest charakterystyczne dla naszego

no-Frankiwska. Przyjechal do Kosowa na

ciągal ciekawych, aktywnych, kreatyw-

opowiadal. ­ Potrafilem zrobić wszystko.

Użytkowej i Dekoracyjnej.

regionu transgranicznego jak dla Ukrainy,

nych ludzi. Tworzymy pewne środowi-

Bylem tam bardzo ceniony. Tam pracowa-

studia w Liceum Sztuki Użytkowej i Deko-

tak dla Polski. Spośród wydarzeń typowych

sko twórcze. Planujemy otworzyć w tym

racyjnej, specjalizującej się w ceramice ar-

lo ponad trzy tysiące ludzi. Tkali huculskie

budynku pracownie różnych kierunków

dla tego projektu można wymienić Kolocza-

,,kylymy" (dywany), produkowali wyroby

tystycznej. Dalej studiowal w Kosowskim

KONSTANTY CZAWAGA

wę, gdzie zostal wybudowany amfiteatr na

twórczych.

ceramiczne... Potem wszystko się rozpa-

Instytucie Sztuk Pięknych i Użytkowych.

TEKST

rzecz wspólnoty. W Kosowie, gdzie powsta-

Otworzyl pracownię ceramiki w miejsco-

Dodal jeszcze, że przygotowal spe-

dlo, zostalo rozkradzione, a teraz ktoś to

IGOR REWAGA

lo Centrum Kultury Karpackiej ­ już wyre-

cjalny wyklad dla uczestników Spotkań

odbudowuje i bardzo dobrze.

wości Rożnów, gdzie prezentowal i sprze-

ZDJĘCE

montowane i oddane do użytku trzy piętra

Jaremczańskich. Może w przyszlym roku

dawal swoje prace oraz prowadzil warsz-

Świeżo wyremontowana i zmodernizo-

z nim przyjedzie.

budynku przedsiębiorstwa, gdzie kiedyś

Mieliśmy zaledwie godzinę czasu, żeby

wana fasada oraz nowy dach Centrum Kultu-

taty. Tam zbudowal wlasnymi rękami piec

produkowano wyroby z welny. Możemy

Okazalo się, że zwiedzający Centrum

ry Karpackiej wyraźnie kontrastują z zanie-

do wypiekania ceramiki. ,,Nietradycyjnie

znaleźć w Kosowie tak zwaną ,,kylymarkę",

tam zobaczyć najlepsze wyroby lokalnych

tradycyjna" to nazwa jednej z jego autor-

Kultury Karpackiej to są rodziny uchodź-

chanymi obok budowlami przemyslowymi.

czyli dawną fabrykę wyrobów ludowych

mistrzów, którzy pracują nad rozwojem

ców ze wschodnich i poludniowych obwo-

Przed nami przyjechal autokar z kobietami

skich wystaw i najwierniej określa ona

,,Huculszczyzna", gdzie dokonano rewita-

i rozpowszechnieniem ceramiki kosowskiej,

dów Ukrainy.

calą twórczość tego mlodego mistrza. Jego

lizacji jednego z korpusów. Aby nie tracić

i dziećmi, którzy wypelnili salę na parterze.

znanej na świecie. To bardzo dobrze, że tę

prace przypominają tradycyjną kosowską

­ Przyjechalam z Mariupola z trójką

czasu na szukanie taksówki, wyruszyliśmy

W środku na pólkach i ścianach zobaczyli-

sztukę modernizują, ukazują już w nowych

dzieci ­ powiedziala Kateryna Owczaren-

śmy mnóstwo różnych barwnych wyrobów

szkliwioną ceramikę w żóltawo-zielonym

pieszo, pytając przechodniów o drogę. Oka-

odslonach, dbając o autentykę, ale też do-

ko. ­ Tymczasowo zamieszkaliśmy niedale-

odcieniu, ale temat jego prac jest niekon-

zalo się, że to aż na końcu miasteczka.

ceramicznych. Tymczasem mlody mistrz

dając coś swojego. Bardzo jest ważne, że ta

wencjonalny. Są to niezwykle zwierzęta,

ko stąd. To Centrum jest miejscem magicz-

Sergiusz Dutka z przejęciem wprowadzal

­ To jest w kierunku wodospadu ,,Huk"

budowla przyslużyla się wspólnocie lokal-

nym. Uwielbiamy patrzeć, jak powstają tu

nawet dinozaury oraz znajome przedmioty

­ zdecydowal się nam pomóc gadatliwy

obecnych w świat ceramiki i garncarstwa

nej. Zmotywowala miejscowych rzeźbiarzy

wspaniale wyroby. Jeśli ktoś ma okazję

gospodarstwa domowego obecne w jego

Hucul, 94-letni Iwan Hudiak.

kosowskiego. Nie tylko opowiadal, ale też

i tych, którzy pracują z rękodzielem, do

przyjechać do Kosowa, niech przyjdzie do

pokazywal jak z gliny ulepić dzbanek oraz go

twórczości interpretowane na nowo. Ser-

Kiedy dowiedzial się o celu naszej wi-

rozwoju, do odnowienia swych umiejętności

tej pracowni. Polecamy.

giusz Dutka byl organizatorem między-

zyty, bardzo się ucieszyl, że nas zaintere-

udekorować. Oczywiście, że można bylo tam

i przedstawienia owoców swej pracy światu.

narodowego pleneru ceramicznego pod

sowaly zmiany na ,,kylymarce".

też nabyć różne upominki.