4

nr 20 (432) 31.10.­16.11. 2023

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

W Puźnikach odnaleziono masowy grób

pomordowanych Polaków

W Puźnikach w obwodzie

tarnopolskim polscy

i ukraińscy specjaliści

odnaleźli zbiorowy dól

pomordowanych przez

UPA mieszkańców tej wsi.

Polska strona wystąpila

do ukraińskich wladz

o zgodę na przeprowadzenie

ekshumacji. Od wiosny 2017

roku obowiązywal zakaz

poszukiwań i ekshumacji

technologii, które stosujemy

Fundacja Wolność i Demokra-

szczątków polskich ofiar wojen

podczas standardowych prac.

cja. ­ Jest to efekt kilkumie-

i konfliktów na terytorium

Nie mogliśmy wykonać skano-

sięcznych prac, których celem

Ukrainy.

wania laserowego, nie mogliśmy

bylo odnalezienie tej mogi-

korzystać z dronów, ani z pre-

ly. Nie mogliśmy na nią trafić.

cyzyjnych narzędzi GPS ­ po-

Opieraliśmy się na relacjach

EUGENIUSZ SALO

O

wiedzial prof. Andrzej Ossowski

świadków, które byly uzupel-

d maja tego roku trwaly

z Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar

niane o kolejne dane. Dyspo-

prace poszukiwawcze na

Totalitaryzmów  Pomorskiego

nowaliśmy niemieckimi zdję-

terenie nieistniejącej wsi

Uniwersytetu Medycznego.

ciami lotniczymi z lipca 1944

Puźniki w rejonie czortkow-

Wedlug polskiego archeologa,

roku. Ostatecznie na przelomie

skim, w której w lutym 1945

prace byly także utrudnione ze

sierpnia i września ta mogila

roku zginęlo co najmniej osiem-

względu na to, że ta miejscowość

zostala znaleziona ­ powiedzial

dziesięciu Polaków zamordo-

nie istnieje. Jest to praktycz-

Maciej Dancewicz, wiceprezes

wanych przez ukraińskich na-

nie las, do którego nie ma drogi.

Fundacji Wolność i Demokracja.

cjonalistów. Dzięki wspólnym

Dwa tygodnie zajęlo ustalenie

Obecnie trwają zabiegi o uzy-

wysilkom polskich i ukraiń-

zasięgu cmentarza, przy któ-

skanie od ukraińskich wladz

skich badaczy, którzy prowa-

rym miala znajdować się mogila,

zgody na ekshumacje i godny

dzili prace w często trudnych

zgodnie z relacjami świadków.

pochówek pomordowanych, o co

warunkach i na trudno dostęp-

­ Podczas prac natrafiliśmy

zabiegają też krewni i potomko-

nym terenie, udalo się zlokali-

szczątków Polaków, ofiar ukra-

tamtej  zbrodni  wolyńskiej,

na mogilę zbiorową i odslonili-

wie bylych mieszkańców i ofiar

zować dól, w którym znalezio-

ińskich nacjonalistów ­ czyta-

zbrodni w Galicji Wschodniej

śmy jej fragment. Nie mogliśmy

zbrodni. ­ Raport z prac, z tego

no szczątki pomordowanych.

my we wpisie Michala Dwor-

nie zostanie odszukana ­ mó-

podnosić szczątków, bo na to nie

pierwszego etapu poszukiwań,

Calość poszukiwań koordynuje

czyka, ministra w KPRM.

wil polski premier w tej nieist-

mieliśmy zgody. Jednak udalo

ze zdjęciami, z planami, szkica-

Fundacja Wolność i Demokracja.

Polski minister przypomnial,

niejącej już polskiej wsi.

nam się fragment tej mogily od-

mi sytuacyjnymi ­ cala ta do-

­ W bylej miejscowości Puź-

że miejsce poszukiwań odwie-

Prace w Puźnikach byly pro-

slonić. Odnaleźliśmy szczątki co

kumentacja dotarla do Kijowa 2

niki (rejon czortkowski, obwód

dzil w lipcu premier Mateusz

wadzone przez archeologów i an-

najmniej pięciu osób. Wiemy, że

października. I od tego momentu

tarnopolski na Ukrainie) spe-

Morawiecki, starania o wydanie

tropologów z Polskiej Bazy Ge-

ta mogila jest wielowarstwowa,

czekamy wlaściwie na formal-

cjaliści polscy i ukraińscy, po

stosownych zgód wspierali pre-

netycznej Ofiar Totalitaryzmów

już teraz możemy o tym powie-

ny ruch ze strony ukraińskiej.

czterech miesiącach trudnych

zydent Andrzej Duda, premier

Pomorskiego Uniwersytetu Me-

dzieć, w zdecydowanej większo-

Myślę, że zgodnie z przepisami

poszukiwań szczątków Pola-

Mateusz Morawiecki i wicepre-

dycznego, a także ukraińskich

ści ­ kobiet. Zaobserwowaliśmy

ukraińskimi to trwa miesiąc,

ków, ofiar ukraińskich nacjona-

mier Piotr Gliński. Gratulacje

archeologów,  przedstawicie-

też obrażenia, które pokazują

więc w listopadzie powinniśmy

listów, odnaleźli zbiorowy dól,

dla organizatorów poszukiwań ­

li Instytutu Pamięci Narodo-

dramatyczny przebieg tego zda-

mieć odpowiedź ­ podsumowal

w którym w 1945 r. zlożono cia-

Fundacji Wolność i Demokracja!

wej oraz polskich wolontariuszy

rzenia ­ zaznaczyl prof. Andrzej

Maciej Dancewicz.

la pomordowanych mieszkań-

W lipcu tego roku miejsce

z Fundacji Wolność i Demokracja

Ossowski.

W Puźnikach w nocy z 12 na

ców wsi. Zgodnie z obowiązu-

poszukiwań w Puźnikach od-

i Związku Harcerstwa Polskiego.

­ Glównym celem tych prac

13 lutego 1945 roku zamordo-

jącymi przepisami wystąpiono

wiedzil premier RP Mateusz

­ Te prace byly trudne z uwagi

jest ekshumacja i godny po-

wano przez UPA od 80 do 100

do stosownych wladz ukraiń-

Morawiecki. ­ Wolamy o od-

na kilka rzeczy. Pierwszym po-

chówek, ale nadrzędnym celem

Polaków, glównie byly to ko-

skich o zgodę na przeprowadze-

nalezienie wszystkich miejsc

ważnym problemem jest tocząca

jest identyfikacja tych osób.

biety i dzieci. Dokladna liczba

nie ekshumacji, badań oraz god-

pochówku po to, aby móc eks-

się wojna na Ukrainie, bo to też

To jest najważniejsze ­ dodal

osób znajdujących się w mogi-

ny pochówek. Jest to pierwszy

humować ofiary i godnie je po-

w pewien sposób ogranicza na-

archeolog.

le będzie możliwa do określenia

przypadek od ponad dziewięciu

chować. Nie spoczniemy, ja nie

sze prace. Nie mogliśmy zastoso-

Zgodę na prowadzenie prac

dopiero po przeprowadzeniu

lat odnalezienia na Ukrainie

spocznę, dopóki ostatnia ofiara

wać tych najnowocześniejszych

poszukiwawczych  uzyskala

końcowych ekshumacji.

XV Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu

muzeum tego wybitnego polskiego kompo-

­ Najważniejsze, że w Żytomierzu Dni Kul-

tury Polskiej są oczekiwane. Życie trwa nadal.

zytora i dzialacza niepodleglościowego.

Mimo trwającej na Ukrainie

Instytutu Wojskowego w Żytomierzu pod

mój syn, który walczy na froncie, wciąż

Dlatego organizujemy Dni Kultury Polskiej,

Natomiast w 85. rocznicę ,,polskiej

wojny, w Żytomierzu odbyly

batutą dyrygenta majora Pawla Osińskiego.

mi powtarza, żeby cieszyć się tym co

żeby podtrzymać ludzi na duchu, żeby być ra-

operacji NKWD" na tych terenach uczczo-

się po raz piętnasty Dni

­ Na Ukrainie trwa wojna. Ale musimy

jest i starać się żyć normalnie. Po to oni

zem z naszymi rodakami ­ podkreślila Wikto-

no ofiary politycznych represji XX wieku

Kultury Polskiej. Jest to

ria Laskowska-Szczur, prezes Żytomierskiego

skladając kwiaty i zapalając znicze przy

żyć dalej, pracować i spędzać czas z po-

tam walczą, żeby u nas bylo spokojnie

jedna z najważniejszych

żytkiem. Dlatego też tańczymy, śpiewamy

­ powiedziala Alla Derak, mieszkanka

Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie.

symbolicznym krzyżu. Sowieci zamordo-

imprez w kalendarzu

i uczymy języka polskiego ­ powiedziala

Żytomierza.

Podczas koncertu ,,Szlakiem Paderew-

wali wówczas okolo dwudziestu tysięcy

spoleczności polskiej

Alina Laskowska, dyrektor Polskiej Szko-

W tym roku Dni Kultury Polskiej po-

skiego" zabrzmialy w wykonaniu uczniów

mieszkańców obwodu żytomierskiego

tej części Ukrainy. Brak

ly Sobotnio-Niedzielnej im. I. J. Paderew-

święcono 550. rocznicy urodzin Mikolaja

i nauczycieli szkoly muzycznej ,,Harmonia"

i ponad sześć tysięcy z nich to Polacy.

alarmów rakietowych

utwory Ignacego Jana Paderewskiego, Fry-

­ To miejsce jest skropione krwią wielu

skiego przy Żytomierskim Obwodowym

Kopernika. W Domu Ukraińskim zaprezen-

pozwolil, że impreza

Związku Polaków na Ukrainie.

towano wystawę ,,Z Torunia do gwiazd. Mi-

deryka Szopena oraz dziela muzyki wspól-

męczenników, którzy zostali w bestialski

odbyla się wedlug planu

­ Mamy wojnę. Wewnątrz ból ściska

kolaj Kopernik w zbiorach ikonograficznych

czesnej. W szkole, obok której mieszkal

sposób zamordowani przez ,,ruski mir". Hi-

i nie zabraklo uroczystej

i serce boli na widok tego, co się dzieje. Ale

Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu".

w latach mlodzieńczych Paderewski, dziala

storia kolem się toczy. Warszawa też o tym

akademii, wystaw i koncertu.

bardzo dobrze pamięta jeszcze z czasów

Katarzyny II. I teraz doświadczamy znowu

tego samego, tego ,,ruskiego miru", który

EUGENIUSZ SALO

niszczy, przynosi śmierć, który zabija ­ pod-

sumowal ks. Wiktor Makowski, proboszcz

Już tradycyjnie Dni Kultury Polskiej w Ży-

parafii św. Waclawa w Żytomierzu.

tomierzu lączą się z Międzynarodowym Fe-

stiwalem Kultury Polskiej ,,Tęcza Polesia". Na

Organizatorem Dni Kultury Polskiej jest

Żytomierski Obwodowy Związek Polaków

scenie Żytomierskiej Obwodowej Filharmonii

na Ukrainie przy wsparciu wladz miasta

wystąpily miejscowe ,,Dzwoneczki", ,,Koroli-

i obwodu żytomierskiego. Projekt zostal

ski" i ,,Kolorowe ptaszki". Swoje umiejętności

sfinansowany ze środków Kancelarii Pre-

zaprezentowal również zespól pieśni i tańca

zesa Rady Ministrów RP za pośrednictwem

,,Polanie znad Dniepru" z Kijowa. Utwory

Fundacji Wolność i Demokracja.

ukraińskie i polskie zagrala też orkiestra