28

nr 20 (432) 31.10.­16.11. 2023

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Polsko-ukraińskie prace konserwatorskie

w 2023 roku (cz. 2)

Aleksy Loziński,

po konserwacji, również wyniki jej badań

naukowych i zarys historyczny dotyczący

koordynator projektów

kaplicy Boimów we Lwowie i samej rzeźby.

Narodowego Instytutu

W swoim komentarzu Instytut ,,Polonika"

Polskiego Dziedzictwa

podkreślil, że unikatowa figura Chrystusa

Kulturowego za Granicą

Frasobliwego ,,po raz pierwszy od 400 lat

,,Polonika" we Lwowie,

zostala zdemontowana z kopuly kaplicy

opowiada o dalszych

Boimów i poddana wnikliwym badaniom

wspólnych polsko-

prowadzonym przez interdyscyplinarny

zespól. Prace przy rzeźbie mogly się od-

ukraińskich pracach

być dzięki staraniom i partnerstwu miasta

na terenie Starówki

Lwowa, Lwowskiej Narodowej Galerii Sztu-

lwowskiej, cmentarzach

ki im. Borysa Woźnickiego (przypomnijmy,

Lyczakowskim

że kaplica Boimów jest obecnie filią Galerii

i Janowskim. Sama liczba

Sztuki) i Instytutu ,,Polonika"... W tej chwili

obiektów robi wrażenie,

figura Chrystusa Frasobliwego jest najbar-

dziej wnikliwie przebadanym zabytkiem na

zaś większość prac trwa

terenie Ukrainy". Patronat honorowy nad

nie jeden rok i pociąga

tym niecodziennym wydarzeniem objąl mi-

znaczne koszty.

KAPLICZKA-KOLUMNA PRZY

nister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

WEJŚCIU DO CMENTARZA

profesor Piotr Gliński i ambasador Ukrainy

JANOWSKIEGO

w Rzeczypospolitej Polskiej Wasyl Zwa-

TEKST I ZDJĘCIA

rycz. Partnerami tak niezwyklego przed-

,,Polonika" patronuje tym pracom od strony

JURIJ SMIRNOW

merytorycznej.

sięwzięcia występują również: Konsulat

Prace konserwatorskie prowadzą

Generalny RP we Lwowie, miasto Lwów

W 2023 roku rozpoczęto też prace

doświadczone zespoly wykonawców

i Lwowska Narodowa Galeria Sztuki. Warto

wstępne przy kaplicy Boimów. W miesią-

i sprawdzone firmy konserwatorsko-bu-

dodać, że Lwowska Galeria Sztuki od lat już

cach letnich prowadzono prace badawcze

KAPLICA BOIMÓW OCZEKUJE NA ODNOWIENIE

dowlane. Między innymi: zespól polsko-

kontynuuje wspólpracę z polskim MKiDN

na fasadzie kaplicy. Pobrano próbki materia-

-ukraińskich konserwatorów pod kie-

prowadzące od ulicy do świątyni. Kolej-

lów (konserwator dziel sztuki Sylwia Paw-

i Instytutem ,,Polonika". Tak, w 2023 roku

na swoim dawnym miejscu. Lwowianie nie

rownictwem Anny Kudzi, absolwentki

zaplanowano wspólną publikację ,,Katalogu

nym etapem prac bylo odnowienie dzwon-

lukiewicz), trwają przygotowania do rozpo-

poznają rzeźby świętego, dlatego, że będzie

Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych,

portretów osobistości polskich ze zbiorów

nicy i odcinku muru od ul. Lyczakowskiej,

częcia prac konserwatorskich. Niezwykle

cala pozlocona. Wspólczesne pokolenie lwo-

już nie pierwszy rok prowadzi prace w ze-

Lwowskiej Galerii Sztuki", który opracowal

zaś obecnie zakończono odnowienie muru

ambitnym okazal się projekt restauracji

wian jej takiej nigdy nie widzialo. Otóż odno-

spole klasztoru sióstr benedyktynek laciń-

i do druku przygotowal Igor Chomyn, znany

oporowego wzdluż ulicy bocznej Marii

figury Chrystusa Frasobliwego ze szczytu

wiona studnia świętego znów będzie jedną

skich. Byl to najstarszy rzymskokatolicki

Zańkowieckiej (dawnej św. Antoniego).

lwowski naukowiec, historyk sztuki. Jest to

kaplicy. XVII-wieczna rzeźba nie tylko zo-

z najpiękniejszych perelek sztuki lwowskiej.

zakon we Lwowie, który dzialal od roku

już kolejna wspólna praca naukowa Igora

W tymże kościele św. Antoniego konser-

stala fachowo odnowiona, ale też dokladnie

Prace przy studni św. Jana z Dukli również fi-

1595. Staraniem konserwatorów odno-

Chomyna i Instytutu ,,Polonika". W 2020

wator Milena Suwalska prowadzi kon-

nansuje Instytut ,,Polonika".

zbadana, z pomocą najnowszych i bardzo

wiono już unikatową renesansową wieżę-

roku przez tegoż autora zostal opracowa-

serwację malowidel ściennych w kaplicy

skomplikowanych technologii. Warszawski

Polsko-ukraińska ekipa konserwatorów

-dzwonnicę, figuralne zwieńczenie której

ny i wydany pięknie przygotowany tom

bocznej świętych Barbary i Józefa. Prace

Instytut ,,Polonika" postanowil przedstawić

pod kierownictwem profesora Pawla Boliń-

robi ogromne wrażenie i budzi zachwyt.

,,Rzeźba polska i z Polską związana ­ wiek

konserwatorskie w kaplicy finansuje Fun-

wyniki tych prac szerokiej spoleczności. 23

skiego w 2023 roku kontynuowala prace

W sezonie 2023 Anna Kudzia z kolegami

XIX ­ XX ­ we Lwowskiej Narodowej Galerii

dacja Dziedzictwo Kresowe (prezes Jan

października bieżącego roku w Warszawie

na kilku obiektach. Między innymi w daw-

zajmowala się odnowieniem kamiennych

Sabadasz).

Sztuki im. Borysa Woźnickiego". Lwowska

zostala organizowana wystawa ,,To czego

nym kościele oo. jezuitów, obecnie cerkwi

elementów dawnej szkoly dla dziewcząt,

Galeria Sztuki i Instytut ,,Polonika" już od

Od grudnia 2021 roku firma ZKR pro-

nie widać. Kulisy prac konserwatorskich

garnizonowej UGKC, już drugi rok trwa kon-

która dzialala przy klasztorze. Poddano

wadzi też prace przy studni św. Jana z Du-

2022 roku prowadzą wspólne prace konser-

serwacja monumentalnego oltarza glów-

nad rzeźbą Chrystusa Frasobliwego z kapli-

konserwacji ornamentowe plaskorzeźby

watorskie w dawnym kościele sióstr klary-

kli obok kościola ojców bernardynów pw.

cy Boimów we Lwowie". Wernisaż wystawy

nego, zaś w dawnym klasztorze oo. domi-

obramienia okien i portale.

sek, mianowicie zespól konserwatorów na

św. Andrzeja Apostola (obecnie cerkiew

odbyl się w galerii ,,Okno kultury" przy ul.

nikanów ­ konserwacja refektarza (o tych

Tenże zespól konserwatorów kontynu-

czele z Pawlem Baranowskim z Warszawy

greckokatolicka). Prace konserwatorskie

Krakowskie Przedmieście, obok gmachu

pracach ,,Nowy Kurier Galicyjski pisal w nr

uje prace przy rzeźbie ,,Chrzest Chrystusa"

finansuje i nadzoruje warszawski Instytut

zajmuje się konserwacją cennej XVIII-wiecz-

Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Na-

13­14­15, 2023 r.). Prace konserwatorskie

w narożniku kamienicy Szolc-Wolfowi-

nej polichromii Stanislawa Stroińskiego,

,,Polonika". Firma ZKR prowadzi zespolowe

rodowego. Na wystawie będzie przedsta-

finansuje polskie Ministerstwo Kultury

czów w Rynku lwowskim. Prace konser-

odnowienie studni, mianowicie oczyszcze-

znanego polskiego artysty malarza (o tych

i Dziedzictwa Narodowego, zaś Instytut

wiona sama unikatowa 400-letnia rzeźba

watorskie finansuje Rodowy Związek

nie i konserwację elementów kamiennych,

pracach ,,Nowy Kurier Galicyjski" pisal w nr

Dzieduszyckich herbu Sas, a nadzoruje

również barokowych wazonów, drenaż i od-

16 we wrześniu 2023 roku).

Instytut ,,Polonika". Praktycznie w 2023

Instytut ,,Polonika", Fundacja Dziedzic-

prowadzenie wód gruntowych i konserwację

roku dobiegly końca prace przy murze ko-

malowidel barokowych w kopule. Wlaśnie

two Kresowe i Fundacja Dziedzictwa Kultu-

ściola św. Antoniego przy ulicy Lyczakow-

malowidla znajdowaly się w bardzo zlym

rowego prowadzą prace konserwatorskie

skiej. Prace prowadzila polska firma ZKR

stanie i wymagaly wielkiego wysilku i umie-

na terenie Cmentarza Janowskiego. Między

,,Zabytki, konserwacja, remonty" na czele

jętności konserwatorów. Wszystkie prace

innymi w latach 2022­2023 polsko-ukraiń-

z prezesem, dyplomowanym konserwato-

powinny być zakończone w 2023 roku. Ich

ski zespól konserwatorów pod kierownic-

rem dziel sztuki Pawlem Jędrzejczykiem.

efektownym zakończeniem będzie wymiana

twem Anny Kudzi odnowil cenny zabytek

W latach poprzednich firma odnowila

lwowskiej architektury malych form ­ ko-

dachu na miedziany i montaż pośrodku odno-

figurę Matki Bożej Niepokalanej (Immacu-

lumnę-kapliczkę przy wejściu glównym na

wionej figury św. Jana z Dukli. Obecnie figura

lata) przed kościolem, również figury ado-

znajduje się w pracowni konserwatorskiej,

cmentarz. Kapliczka w stylu art déco zostala

rujących aniolków, piedestal oraz schody,

lecz niedlugo już zostanie zamontowana

zbudowana w 1938 roku wedlug projektu

znanego architekta lwowskiego Antoniego

Lobosa, autora między innymi wieży-dzwon-

nicy kościola klarysek na początku ul. Ly-

czakowskiej. Historia owej kapliczki jest

zagadkowa i do końca nie wyjaśniona. Ist-

nieją przypuszczenia, że pochodzi kapliczka

z XVII wieku i ,,...stala niegdyś na końcu

ulicy Janowskiej, zaś kopię jej ustawiono przy

cmentarnym murze" dopiero w 1938 roku,

kiedy Zarząd Miasta znalazl wlaśnie pienią-

dze na budowę ogrodzenia cmentarza od ul.

Janowskiej. W dawnych czasach kaplica mia-

la nazwę Latarnia Umarlych. W tymże roku

zaplanowano budowę przy wejściu na Cmen-

tarz Janowski kaplicy przedpogrzebowej,

lecz wybuch II wojny światowej przeszkodzil

realizacji tego projektu. Po wojnie calkiem

przebudowano też dzwonnicę, która znajdo-

wala się przy wejściu na cmentarz, a dzwony

przetopiono na metal. Od tego czasu procesje

pogrzebowe więcej nie są żegnane przez ich

WIEŻA-DZWONNICA KLASZTORU BENEDYKTYNEK

FASADA DAWNEJ SZKOLY BENEDYKTYNEK

żalobne glosy.