18

nr 6 (442) 26.03.­15.04.2024

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Prof. Wincenty Skowroński ­ zarysy do portretu (z okazji 125-lecia)

Przedstawimy dziś

naukowy ,,O wspólczesnym

i aktywny udzial w życiu spo-

naszym Czytelnikom

stanie nauki biologicznej" jako

lecznym.  Godny  jest  być

dysertację. Otrzymuje posadę

przedstawionym do nagrody

postać wybitnego

docenta. W 1932 r. pod opie-

państwowej".

uczonego, Wincentego

kę Wincentego Skowrońskiego

Prof. Skowroński wielokrot-

Skowrońskiego, profesora

przekazano aptekę preparatów

nie byl nagradzany odznakami

weterynarii, Polaka,

weterynaryjnych. Bylo to nie-

honorowymi, o czym nigdy nie

który po wojnie pozostal

wielkie pomieszczenie, któ-

informowal w swych oficjal-

w swoim mieście i na

re w ciągu roku zostalo przez

nych dokumentach. Szczegól-

profesora znacznie poszerzone:

nym przykladem jego niechęci

swojej uczelni.

otwarto dzial receptury i po-

do różnego rodzaju odznaczeń

mieszczenie farmaceutyczne

i nagród jest następujący fakt:

DOC. ALLA WINIARSKA

z odpowiednim wyposaże-

16 maja 1956 r. dyrekcja Insty-

PROF. DMYTRO GUFRIJ

niem. W 1935 r. urządzono salę

tutu Weterynarii rekomenduje

PROF. WASYL GUNCZAK

W

do nauki farmacji. Przy aptece

prof. Skowrońskiego na czlon-

incenty  Skowroński

otwarto dla pracowników czy-

ka Wszechzwiązkowej Akade-

urodzil się 15 lutego

telnię z wydaniami fachowej li-

mia Nauk Rolniczych im. Leni-

1899 r. w miejscowo-

teratury po polsku, niemiecku,

na. Jednak przy rozpatrywaniu

ści Bohorodczany w woj. sta-

francusku, angielsku i w języ-

tej propozycji na Radzie uczelni

nislawowskim w rodzinie rze-

kach slowiańskich (ogólem 91

prof. Skowroński poprosil, by

mieślniczej. Jego ojciec Antoni

książek).

jego kandydatury nie uwzględ-

byl szewcem. W Bohorodcza-

Nie zważając na perypetie

niać, ponieważ takie tytuly

nach ukończyl trzy klasy Szko-

wojenne, zmiany wladzy i gra-

mają być nadawane dopiero po

ly Ludowej i kontynuowal naukę

nic, Wincenty Skowroński po-

śmierci za szczególne zaslugi

w Gimnazjum nr 2 w Stanisla-

zostawal niezmiennym pra-

w dzialalności naukowej. Swej

wowie, które ukończyl z od-

cownikiem zakladu i przykladal

dzialalności nie uważal za god-

znaką i prawem studiowania na

wiele wysilku i energii, by od-

ną takiego zaszczytu. Jego na-

uniwersytecie. Naukę rozpo-

nowić po wojnie funkcjonowa-

zwisko zostalo jednak wpisane

czyna na Wydziale medycznym

nie placówki naukowej i wzno-

do Księgi Zaslużonych Lwow-

Uniwersytetu  Lwowskiego.

wić dzialalność akademii ­ teraz

skiego Instytutu Weterynarii.

Studia polączyl z pracą asysten-

już Lwowskiego Instytutu We-

Wincenty Skowroński zmarl

ta Katedry biochemii i fizjologii

terynarii. W 1949 r. za tę swoją

18 grudnia 1972 r. i spocząl na

patologicznej Lwowskiej Aka-

pozycję naukową prof. Wincen-

Cmentarzu Lyczakowskim we

WINCENTY SKOWROŃSKI

demii Weterynarii, dokąd zo-

ty Skowroński, Waclaw Mora-

Lwowie.

stal zaproszony przez znanego

czewski i Stefan Gżycki otrzy-

mlodzieży akademickiej, my-

recepty autor myślal jednocze-

Żadna z charakterystyk prof.

uczonego, czlonka Francuskiej

mali oficjalne podziękowanie.

ślę, że skorzystać z niego mogą

śnie o materialnych możliwo-

Skowrońskiego, a bylo ich wiele,

Akademii Nauk i Polskiej Aka-

W dorobku naukowym prof.

i lekarze-weterynarze... Wiem,

ściach ludzi. Niestety kolejny

nie oddaje aury emocyjnej, która

demii Umiejętności prof. Wa-

Skowrońskiego jest ponad 60

że ten podręcznik, jako wytwór

podręcznik ,,Farmacja" pozba-

jest wlaściwa każdemu czlowie-

clawa Moraczewskiego. Studia

prac naukowych z ogólnej i spe-

ludzkich rąk, nie pozbawiony

wiony jest takiego jak poprzed-

kowi. Pozostając po wojnie we

medyczne ukończyl w 1924 r.

cjalnej farmakologii i toksy-

jest nieścislości, blędów. Z tego

ni wymownego wstępu.

Lwowie wraz z Waclawem Mo-

i podjąl pracę na Katedrze terapii

kologii. Każda publikacja jest

powodu przyjmę nawet najbar-

W czasie swej dzialalności

raczewskim i Stefanem Gżyc-

chorób wewnętrznych i farma-

szczególna i ukazuje charakter

dziej surową krytykę...".

w Instytucie weterynaryjnym

kim, Wincenty Skowroński

kologii Akademii Weterynarii.

autora. We wstępie do podręcz-

Te slowa autora naprowa-

wykazal się, jako wyksztalcony

uświadamial sobie, na co naraża

Będąc asystentem na wspo-

nika ,,Farmakologia" Wincenty

dzają na myśl, że podręcznik

i wspanialy pedagog. Świad-

swoją rodzinę. Co stalo się przy-

mnianej katedrze w latach

Skowroński pisze: ,,Pragnąl-

pisal ktoś nieprzeciętny, obiek-

czą o tym opinie jego kolegów

czyną takiego wyboru? Strach ­

1924-1928,  ukończyl  stu-

bym w tej przedmowie, która

tywnie oceniając swe wiado-

i liczne opinie, które dyrekcja

chyba nie; świadoma odpowie-

dia weterynaryjne i otrzymal

nie byla zaplanowana, ale sta-

mości, a jednocześnie wyzna-

Instytutu przygotowywala na

dzialność za swoje życie i życie

dyplom lekarza weterynarii.

la się konieczną do zapelnienia

jąc, że niemożliwe jest wiedzieć

kolejne prośby różnych orga-

rodziny, moralny obowiązek

W 1930 r. zostaje kierownikiem

pustej strony, w kilku slowach

wszystko i, co najważniejsze ­

nizacji. Między innymi, rektor

wobec Alma Mater, mistrza Wa-

Katedry farmakologii i toksy-

przedstawić myśl powstania

otwarty na krytykę.

uczelni prof. Roman Czebota-

clawa Moraczewskiego i kole-

kologii LAM. Obowiązki te pel-

tego podręcznika. Naukowy

Kolejnym  podręcznikiem

riow pisal: ,,Prof. Skowroński

gi Stefana Gżyckiego? Trudno

nil 41 lat.

podręcznik zazwyczaj pisa-

prof. Skowrońskiego byla ,,Re-

bierze aktywny udzial w dzia-

powiedzieć.

Prof.  Skowroński  lączyl

ny jest w wieku dojrzalym, gdy

ceptura i recepturnik wetery-

lalności naukowej i życiu spo-

Gdy w 1941 r. w mieszkaniu

dzialalność dydaktyczną i na-

ma się doświadczenie pracy

naryjny" (1932 r.). Jak z milością

lecznym Instytutu. Jako pierw-

profesora przy ul. Stryjskiej 42

ukowo-badawczą z pracą spo-

pedagogicznej, ma się znacz-

zaznaczyl autor ,,...ta książeczka

szy podjąl się wznowienia

zakwaterowano  niemieckie-

leczną. Jego dzialalność jako

ne osiągnięcia naukowe cale-

jest uzupelnieniem do ,,Farma-

dzialalności Instytutu. Cieszy

go oficera, a po miesiącu rodzi-

wykladowcy i naukowca zna-

go życia. Ale to nie o mnie: ani

kologii". Książka zawiera przy-

się zaslużonym autorytetem

nę Skowrońskich wyrzucono

na jest szeroko, ale wiele kwe-

doświadczenia, ani osiągnięć.

klady recept najczęściej uży-

wśród pracowników nauko-

na bruk, profesor odwiózl ich do

stii pozostaje otwarte i wyma-

Ale postanowilem ­ niech się

wanych lekarstw, przedstawia

wych i studentów. W czasie

Bohorodczan do rodziców, a sam

ga dalszych badań naukowych,

dzieje co chce, biorę się za tę

ksztaltowanie się cen, proponu-

swej pracy w Instytucie otrzy-

powrócil do Lwowa. Powrócil, by

w tym, jakim byl czlowiekiem

niewdzięczna pracę, sprowo-

jąc najtańsze skladniki, a jed-

mal 3 podziękowania ­ za dobrą

pracować w Akademii i zamiesz-

i pedagogiem, by w czasie róż-

kowany przez studentów... Od-

nocześnie zapewniające efek-

organizację procesu naucza-

kal w pokoiku przy Katedrze far-

nych ustrojów politycznych, nie

dając ten podręcznik w ręce

tywne leczenie. Opracowując

nia, za dzialalność naukową

makologii. W czasie wojny pro-

będąc politycznie aktywnym,

fesor nie tracil czasu, uczyl się

pozostawać kierownikiem ka-

angielskiego. Wkrótce przeka-

tedry? Co motywowalo go do

zano mu zniszczone przez bom-

pozostania we Lwowie w okre-

bardowanie mieszkanie przy ul.

sie, gdy prawie caly personel ad-

Kochanowskiego. Okazalo się, że

ministracyjno-profesorski wy-

należalo do rodziny żydowskiej

jechal do Wroclawia? Kim byli

Diamatij. Gdy w 1944 r. pani

dla Wincentego Skowrońskiego

Diamatij powrócila do Lwowa,

profesorowie Waclaw Mora-

profesor przekazal jej rodzinne

czewski i Stefan Gżycki?

pamiątki (książki i zdjęcia), któ-

Mając dwa dyplomy ­ le-

re udalo mu się przechować.

karza i lekarza-weterynarza

Co kierowalo jego uczynka-

mi? Wychowanie, przekonania

­ Wincenty Skowroński bez

wewnętrzne, honor, obowiązek,

wahania wybiera ten drugi za-

odpowiedzialność, szacunek dla

wód. Dzialalność przy takich

wartości innych ludzi. Dlacze-

postaciach jak Waclaw Mora-

go nie stal się swoim wśród ob-

czewski i Zygmunt Markowski

cych, lecz pozostal obcym wśród

pozwolila mu nie tylko rozwijać

swoich? Chyba dlatego, że obo-

się zawodowo, ale i duchowo.

wiązek przed Alma Mater byl

Jednoroczny pobyt w Austrii

na pierwszym miejscu, a dewi-

i Niemczech stal się dobrą pod-

zą życiową prof. Skowrońskiego

stawą do nowych studiów i me-

byly skromność i porządek, zro-

tod badań nauk biologicznych.

zumienie i szacunek dla innych

Po powrocie do Lwowa prof.

ludzi.

Skowroński obronil traktat

WINCENTY SKOWROŃSKI (OD LEWEJ). WACLAW MORACZEWSKI, STEFAN GRZYCKI