13

nr 7 (443) 16­29.04.2024

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Ocalić od zapomnienia

Uratowana przez profesora

unikalnych, w tym jeszcze nie-

I te spotkania online, kiedy tu

wiedza o lwowskiej uczelni

Glówny koordynator projek-

skatalogowanych i zdigitalizo-

Gamotę polska tablica znajduje

w bibliotece trzeba bylo skano-

zostala calkowicie zminima-

się teraz w Muzeum Narodo-

tu docent Alla Winiarska po-

wanych zbiorów. Stanowią one

wać dokumenty i dyskutować

lizowana, natomiast w świa-

wiedziala, że jednym z glównych

wego Uniwersytetu Medycyny

wspólne dziedzictwo historycz-

co odbieramy do projektu, a co

domości spolecznej w Polsce

Weterynaryjnej i Biotechno-

zadań realizowanego projek-

ne i kulturowe Ukraińców i Po-

nie. To jedna trudność. Druga to

i mieszkańców Lwowa prak-

tu bylo ocalenie niszczejących

logii im. Stefana Grzyckiego.

laków oraz miasta Lwowa. Z tego

wojna. Ale nasz kolega Zbigniew

tycznie przestala istnieć. Spad-

z uplywem czasu zbiorów do-

Przeniesiono tam też tablicę

powodu warto przerwać amne-

Wróblewski powiedzial: ,,Po-

kobiercą historycznych tradycji

kumentujących polsko-ukra-

pamiątkową ku czci prof. Sta-

zję historyczną popularyzując

sluchajcie, musimy pracować.

uczelni jest Lwowski Narodowy

ińskie korzenie historyczne

nislawa Królikowskiego.

wiedzę w spoleczeństwie o za-

Wojna wojną, ale dwie godzi-

Uniwersytet Medycyny Wete-

Uniwersytet posiada rów-

weterynaryjnego szkolnictwa

pomnianej niezwyklej historii

ny dziennie, żeby do glowy nie

rynaryjnej i Biotechnologii im.

nież kilka muzeów z unikato-

i nauki w latach 1881­1945.

lwowskiej uczelni weteryna-

wchodzily różne zle myśli, pra-

Stefana Grzyckiego. Zlokalizo-

­ Możliwa do wykonania

wymi eksponatami dotyczący-

ryjnej, po której tak dużo zostalo

cujemy". I pracowaliśmy. Potem,

wane na terenie Uniwersytetu

w ramach ograniczonego budże-

mi weterynarii. Jest to przede

mimo uplywu ponad 140 lat.

kiedy troszeczkę sytuacja się

istniejące budynki, w których

towo projektu część dokumentów

wszystkim Muzeum Podków,

ustabilizowala, koledzy z Pol-

uczelnia ponad 140 lat temu

Być lub nie być

historycznych zostala zarchiwi-

gdzie można zobaczyć ponad

ski przyjechali do Lwowa. Raz,

rozpoczynala swoją dzialalność

zowana przy użyciu nowocze-

400 eksponatów z calego świa-

Profesor  Antoni  Gamo-

drugi, trzeci. Trudna byla praca,

(a propos, niemające statusu za-

snych technologii cyfrowych

ta. Muzeum powstalo na bazie

ta, oprowadzając mnie po hi-

bo alarmy powietrzne, stopo-

bytków), elementy ich wypo-

i multimedialnych. W czasie prac

unikatowej kolekcji podków

storycznym  terenie  uczel-

wanie pracy, wylączanie apa-

sażenia, zgromadzone unikalne

nad projektem odnaleziono wie-

zgromadzonych przez profeso-

ni, powiedzial, że po II wojnie

ratury, zejście na dól i powrót.

w skali europejskiej różnorodne

le nieznanych cennych doku-

ra Kazimierza Szczudlowskiego

światowej bylo już kilka prób

Na czwarty raz rozumiesz, że

zbiory historyczne są niezwy-

mentów uzupelniających histo-

i jego ojca, który byl zawodo-

przeniesienia jej poza Lwów, do

możesz tu zostać, ale urządze-

kle cenne dla historii medycy-

wym kowalem.

rię weterynarii. Większość prac

podmiejskich Dublan czy na-

nie musisz stopować. Wszystko

ny weterynaryjnej oraz historii

związanych z archiwizacją wy-

Profesor Mikolaj Żyla opro-

wet do obwodu tarnopolskiego.

wylączyć. Tak wyglądala praca.

miasta Lwowa. Nigdzie w naszej

konano we Lwowie, pozyskano

wadzil po Muzeum Katedry

Pokazal slup dawnej granicy

Mamy natomiast bardzo dobre

części Europy nie zachowalo się

również cenne skany dzięki dr

Anatomii Patologicznej, które

z klasztorem sakramentek oraz

kontakty, dobre doświadcze-

tyle różnorodnych eksponatów

Ewie Grin-Piszczek w Archi-

mieści się w dwóch salach.

miejsce, gdzie byla slynna apte-

nie, bardzo dobre relacje między

do czasów wspólczesnych, w in-

wum Państwowego w Przemy-

Znajdują się tam również

ka weterynaryjna. Podczas wa-

ludźmi i to nas polączylo, leka-

nych krajach zniszczyly to woj-

ślu oraz z prywatnego archi-

preparaty typowe dla po-

kacji letnich, gdy wykladowcy

rzy weterynarii z Polski i nasz

ny. Po uzyskaniu niepodleglości

wum prof. Alfreda Trawińskiego

wszechnych  procesów  pa-

ze studentami wyjeżdżali na

uniwersytet. Ostatnio zrealizo-

przez Ukrainę uczelnia stala się

udostępnionego przez jego córkę

tologicznych,

takich

jak

praktyki, szybciutko ją wybu-

waliśmy dwie konferencje. Kon-

przykladem weterynaryjnej po-

prof. Beatę Trawińską. Niniejszy

stany zapalne, zaburzenia me-

rzono i w tym miejscu stanę-

ferencja w Toruniu na Uniwer-

zarządowej wspólpracy ukraiń-

katalog zawiera syntetyczny rys

la kotlownia. To jest lasy teren

taboliczne, zaburzenia krążenia

sytecie Kopernika i konferencja

sko-polskiej. Dużą rolę w tych

historyczny rozwoju szkolnic-

dla wspólczesnych dewelope-

i nowotwory.

w Olsztynie na Uniwersytecie

dzialaniach odegrali czlonkowie

twa i nauki weterynaryjnej we

rów. Czasami wystarczy, że ktoś

­ Muzeum zostalo zalożo-

Warmińsko-Mazurskim. Izba

polskiej Izby Lekarsko-Wetery-

Lwowie zawierający w większo-

w jakiś sposób kupi nieczynne

ne przez profesora Mieczysla-

Lekarsko-Weterynaryjna dala

naryjnej. Organizowano kon-

ści ilustracje pozyskane w trak-

pomieszczenie techniczne czy

wa Grabowskiego na początku

nam swój bus do przewożenia

ferencje naukowe, spotkania,

gospodarskie i już wyrasta tam

cie realizacji programu. Komu

XX wieku. To wlaśnie on byl

wszelkich materialów. Wydru-

wymianę studentów, konferen-

to jest potrzebne? Pracownikom

wielopiętrowy blok.

inicjatorem utworzenia takie-

kowala również ponad tysiąc

cje historyczne oraz wspólny

Chcialem zobaczyć umiesz-

uczelni, studentom, weteryna-

go muzeum na oddziale, które

katalogów, opracowanych w ra-

program w ramach wspólpracy

czony na zdjęciu w katalogu

rzom. ­ wyjaśnia Alla Winiar-

w dalszym ciągu uzupelnia-

mach projektu.

transgranicznej w przyjaznej

wybudowany przed wybu-

ska. ­ Powiem tak: jeśli znasz

no o medykamenty. Posiadamy

Zbigniew Wróblewski, le-

i szczerej atmosferze w opar-

chem II wojny światowej bu-

swoje korzenie, wiesz kto tutaj

ponad tysiąc różnych ekspo-

karz weterynarii z Olsztyna,

ciu o wspólne korzenie i trady-

dynek dla Zakladu Polożnictwa

pracowal, jacy to byli bohatero-

natów makropreparatów ­ po-

który aktywnie uczestniczyl

cje. Dając przyklad jak powinna

i Ortopedii. Żeby się zbliżyć,

wie w tych czasach, kiedy nie

wiedzial prof. Żyla.

w projekcie i jest jednym z au-

wyglądać prawdziwa i przez ni-

musieliśmy przejść przez furt-

bylo prądu, wody, ogrzewania,

Profesor Wiktor Halas za-

torów dwujęzycznego katalogu,

kogo niesterowana wspólpraca

kę w metalowym plocie, który

i jakie osiągnęli wyniki, to po

prowadzil nas do kolejnego

powiedzial w wywiadzie dla

między Ukrainą a Polską, z tych

otacza nowy blok mieszkalny.

prostu rozumiesz od razu kim

muzeum:

Kuriera Galcyjskiego:

doświadczeń powinny korzy-

Profesor Gamota powiedzial, że

jesteś. I wtedy jest lżej pracować

­ To muzeum zostalo otwarte

­ Po 1945 roku kontakty

stać strony rządowe. Przez pol-

budynek Zakladu Polożnictwa

i iść do przodu.

w 1997 roku. Zachowano tutaj

z Polską staly się niemożliwe,

skich  lekarzy  weterynarii

i Ortopedii z krytą ujeżdżalnią

Wspólny polsko-ukraiński

autentyczny wygląd gabine-

a ze względów politycznych usi-

uczelnia lwowska traktowana

dla koni już we wrześniu 1939

projekt zrealizowano w wa-

tu Stefana Grzyckiego, patro-

lowano pomniejszyć rolę uczelni

jest jako ,,kolebka wspólczesnej

zostal zajęty przez wojska so-

na uczelni, w którym znajduje

runkach pandemii covidu oraz

w historii europejskiej wetery-

medycyny weterynaryjnej" jest

wieckie. Nigdy nie zostal odzy-

pelnoskalowej wojennej inwa-

się aż dwa tysiące eksponatów,

narii. Skazano ją na zapomnie-

miejscem wyjątkowym dla pol-

skany. Gmach dlugo byl w do-

zji Rosji przeciwko Ukrainie.

w tym meble, książki i czasopi-

nie, mimo że oblicze polskiej

skich lekarzy weterynarii i ich

brym stanie, teraz wygląda jak

­ Myśleliśmy, że to bę-

sma, z których korzystali nasi

weterynarii bylo ksztaltowane

rodzin chcących obejrzeć miej-

po zbombardowaniu. Chociaż

dzie latwo i szybko ­ mówi

poprzednicy.

przez olbrzymią rzeszę leka-

sca, gdzie studiowali ich pra-

ogrodzono go metalowym plo-

Alla Winiarska. ­ Tak nie jest.

Muzealne są też wnętrza in-

rzy weterynarii, absolwentów

dziadowie, dziadowie i ojcowie.

tem, budynek już jest bez okien,

Opracowaliśmy jeden procent

nych katedr i salek, gdzie moż-

i profesorów Akademii Medy-

Jest również miejscem często

a z murów ktoś cichcem wycią-

na zobaczyć różne urządzenia,

wszystkiego co mamy. I przed

cyny Weterynaryjnej we Lwo-

odwiedzanym przez studentów

ga ceglę.

nami po prostu dużo pracy. Na-

meble, naczynia, piece z prze-

wie, którzy wiedzę o uczelni

i lekarzy weterynarii z wielu

Od kościola sakramentek (te-

prawdę, tak dużo, że w jakimś

lomu XIX­XX wieków. W bu-

przekazywali w sposób nieofi-

krajów. Poważne zaniepokoje-

nie budzą plany reorganizacji

raz cerkiew greckokatolicka)

momencie byliśmy zastopo-

dynku przypominającym dużą

cjalny. Uplywające lata powodo-

uczelni, a zwlaszcza los histo-

ścieżka prowadzi na zalesione

wani. Co wybrać? Co ważniej-

stajnię znajduje się klinika chi-

waly marginalizację jej znacze-

rycznych budynków oraz zgro-

wzgórze, gdzie jeszcze nie tak

sze? Trudność covidu, kiedy nie

rurgiczna i klinika chorób.

nia i w świadomości kolejnych

madzonych od ponad 140 lat

dawno byla malownicza polo-

mogliśmy ze sobą kontaktować.

Uniwersytet jest wlaścicie-

pokoleń lekarzy weterynarii

nina. Czasem wypasaly się tam

lem Palacu Turkullów-Comello

zwierzęta doświadczalne. Bylo

(Batyckich) przy ulicy Piekar-

to też jedno z ulubionych miejsc

skiej, zakupionego przez Aka-

śp. Bożeny Rafalskiej, zaloży-

demię Medycyny Weteryna-

cielki i redaktorki naczelnej

ryjnej w 1937 roku od adwokata

odrodzonej po uzyskaniu przez

Eugeniusza Batyckiego, ojca

Ukrainę niepodleglości ,,Ga-

Miss Polonii 1930 roku Zofii

zety Lwowskiej" i ,,Lwowskich

Batyckiej. Wedlug odnotowa-

Spotkań". Teraz na szczycie

nych wspomnień, ówcześni

stoi prowizoryczna cerkiew-

studenci akademii budynek ten

ka prawoslawna. Jeszcze nie-

nazywali ,,Palacem Batyckich".

zalegalizowana przez wladze,

Umieszczono w nim Zaklad Na-

jednak z nadzieją na wiernych

uki o Środkach Spożywczych

z nowych bloków, które powsta-

Zwierzęcego Pochodzenia.

ją dookola.

Osobno zasluguje na uwa-

W kolejnych numerach No-

gę siedziba biblioteki uczelni

wego Kuriera Galicyjskiego

w Domu Akademickim, gdzie

przybliżymy dzieje lwowskiej

zgromadzono ponad 6 tys. dziel

uczelni weterynaryjnej, a na-

w 12 300 tomach oraz czasopi-

szych czytelników i przyjaciól

sma w różnych językach. Duża

zachęcamy na historyczną trasę

część tych zbiorów mimo wojen

turystyczną po dawnej Akade-

i grabieży przetrwala do czasów

mii Medycyny Weterynaryjnej

obecnych. Zachowal się unika-

we Lwowie, która zostala opra-

towy, nienaruszony przedwo-

cowana w ramach wspomnia-

jenny wystrój wnętrza Biblio-

nego projektu.

teki Akademickiej.

DAWNY GMACH GLÓWNY UCZELNI WETERYNARYJNEJ