26

nr 9 (445) 17­30.05.2024

Z przedwojennej prasy

www.kuriergalicyjski.com

,,Glos Pracy" ­ tygodnik Chrześcijańskiej Demokracji

W 1924 r. chrześcijańska

tatarskich i tureckich. A czyż

pieniędzmi i broni ich od wy-

nie widzimy jeszcze jątrzącej

zysku i krzywdy. Arcybiskup

spólka wydawnicza

blizny pomordowanych obywa-

Bilczewski wyczuwal, że w na-

zaczęla wydawać tygodnik

teli i dzieci polskich przez zdra-

szem, polskiem spoleczeństwie,

polityczno-spoleczny

dziecki najazd zbuntowanego

dziwnie arystokratycznem od

Chrześcijańskiej

żoldactwa ukraińskiego? Czyż

szczytów do dolu, dziwnie po-

Demokracji ,,Glos Pracy".

nie czujemy jeszcze zapachu

gardliwie odnoszącem się do

Pismo ukazywalo się

ziemi przesiąklej krwią orląt

pracy zarobkowej, slowa li-

i niewinnych niewiast, przela-

stu będą czemś bardzo nowem,

przez niepelne trzy lata.

nej w obronie tego ukochanego

choć przecież są tylko rozwi-

grodu? Czyż nie sterczy jesz-

nięciem zasad Ewangelji.

OPRACOWAL

cze przed wami cmentarzysko

Czując to, że slowa padną na

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

W

najeżone gęsto krzyżami, gdzie

grunt niezbyt podatny do przy-

slowie wstępnym do

spoczywają wasze latorośle,

jęcia, używa Arcypasterz prze-

pierwszego

nume-

starzy ojcowie, córy i siostry,

strogi: ,,nie tylko nie godzi się

ru redaktor Bernard

mlodzież z lawy szkolnej i ro-

odnosić z nieufnością do de-

Müller pisal między innymi:

botnik z warsztatu, rolnik i pa-

mokracji chrześcijańskiej, ale

BUDOWA DOMU KATOLICKIEGO W LANOWICACH

Przystępujemy do wydawa-

nicz? Czyż nie slyszysz Ich glo-

nadto demokratą chrześcijań-

Uniwersytet ,,ukraiński"

nia pisma, które przeznaczone

3 maja bierze górę nad pierw-

su, ,,wszędzie, a nie tutaj"?

skim może i powinien być każ-

we Lwowie

w pierwszym rzędzie dla lu-

szym, jest to oznaką zdrowia

Więc z tego powodu, by nie

dy obywatel, który tylko otrzy-

dzi pracy, rozwijać ma program

Obecnie znowu wylonila się

drażnić obu stron, by te mury

mal jakiekolwiek dary ducha,

i sily narodu.

stronnictwa chrześcijańskiej

Dziwi nas tylko, że Polska

sprawa uniwersytetu ruskiego

nie przypominaly więzienia,

serca i bogactwa ziemskie".

demokracji, oparty o Ewangel-

we Lwowie. Mianowicie socja-

zamiast wielkiej uczelni i by

Arcypasterz znal dobrze swoje

Partja Socjalistyczna jeszcze

ję, encykliki papieża Leona XIII

w tych obchodach pierwszo-

liści wnieśli wniosek nagly do

nie byly rozsadnikiem niena-

owieczki, wiedzial, że najpięk-

i list pasterski X Arcybiskupa

majowych bierze udzial, jeże-

laski marszalkowskiej w spra-

wiści, walk i szkód czynionych

niejsze hasla milości i sprawie-

Bilczewskiego.

wie uniwersytetu ukraińskiego

obu narodom i państwu, uni-

dliwości natrafią na oschlość

li bowiem jest partją polską, to

Potrzebę takiego pisma od-

czynić tego nie powinna, je-

we Lwowie. Sprawa ta jest rze-

wersytetu ruskiego nie może

serca, a najglębsze myśli na tę-

czuwają wszyscy, grupujący

czywiście bardzo ważną, ale nie

być we Lwowie.

potę, bo jasnem jest, że wszel-

żeli zaś poczuwa się do jakiejś

się pod sztandarem stronnic-

wspólnoty z żydami i komu-

w takiej formie, w jakiej przed-

ka akcja spoleczna lączy się

Kto winien drożyźnie?

twa milości i sprawiedliwo-

nistami, to powinna ze swego

stawiają ją socjaliści. Z nasze-

z ­ wydatkami, wszelka refor-

ści spolecznej, którym równie

Jeżeli porównamy ceny z r.

ma spoleczna zmniejsza docho-

szyldu zetrzeć slowo ,,polska"

go punktu widzenia, uznajemy

wstrętne są hasla wyzysku

­ dwom bowiem bogom slużyć

1914 z obecnemi, to okaże się, że

dy z przedsiębiorstwa, a zwięk-

potrzebę rozwoju kulturalnego

pracy przez ludzi kapitalu, po-

w kwietniu br. placono w Pozna-

sza podatki.

nie można, trzeba slużyć albo

narodu ruskiego liczącego w na-

wolujących się na potrzebę ta-

międzynarodówce albo Polsce.

niu za pszenicę 81,1, żyto 61,9,

szem państwie 4 miliony lud-

niej robocizny dla celów pod-

Nieudanie się obchodu pierw-

ności, w ramach objętych kon-

jęczmień 63,4, owies 62,4 pro-

Pismo poruszalo tematy roz-

niesienia wytwórczości, jak

cent cen przedwojennych. Nawet

legle, ale skupialo się na proble-

szomajowego rozlościlo socja-

stytucją polską, ale stoimy na

i hasla nienawiści klasowej,

listów, gniew swój zapragnę-

na ziemiach Królestwa, gdzie

mach ekonomicznych i spolecz-

stanowisku wspólżycia, ale nie

dyszącej pragnieniem znisz-

ceny produktów rolnych wobec

nych, wyjaśniając je w duchu

li wywrzeć na święcie 3 maja.

jątrzenia. Tak zwany ,,ukraiń-

czenia wlasności i inicjaty-

,,Dziennik ludowy" w dniu 3

konkurencji zboża rosyjskiego

myśli chrześcijańskiej i milości

ski" t. j. ruski uniwersytet może

wy prywatnej, tego czynnika

maja ani slowa nie wspomnial

być w państwie polskiem, je-

byly bardzo niskie, dziś placi się

do bliźniego.

W rubryce ,,Ze spraw lwow-

energji i zapobiegliwości, bez

za wszystkie zboża ­ z wyjąt-

o tern święcie i jakby go zu-

żeli żądają tego sami Rusini, ale

skich" umieszczalo:

którego nie ma postępu ekono-

pelnie nie bylo, czem najlepiej

kiem pszenicy, która jest droższa

nie we Lwowie. Socjaliści, albo

micznego. (...)

niż przed wojną zaledwie 85­93

udowodnil. że socjalistów nic

nie zdają sobie dokladnie z tego

Dwa święta

z Polską nie wiąże. Milczenie

proc. cen przedwojennych. Ceny

sprawy (co jest wątpliwe) albo,

Aby przedstawić szerokim

to jednak świętu narodowe-

jeżeli zdają sobie z tego sprawę,

bydla też są o wiele niższe od

W pierwszych dniach maja

rzeszom czytelników, glów-

przedwojennych.

w Polsce manifestowaly swe

mu nie zaszkodzilo i we Lwo-

to uprawiają demagogię, liczą na

nie klasy robotniczej, czym jest

wie, i w calej Polsce caly naród,

Równocześnie

ogloszony

uczucia i poglądy dwa obozy.

popularność, rzucając frazesami

chrześcijańska demokracja, za-

przez Gl. Urząd Statystyczny

Dnia 1 maja obóz wywrotowy,

a wraz z narodem i klasa ro-

nie do urzeczywistnienia.

mieszczono stosowny material.

botnicza święcily dzień 3 maja

wskaźnik wzrostu cen żywności

socjalistyczno-żydowskobol-

W każdem mieście nawet

uroczyście i wspaniale. Trzeci

dla Warszawy wynosi na kwie-

szewicki, 3 maja obóz szczerze

w Warszawie może istnieć uni-

Chrześcijańska demokracja

maja zwyciężyl, święto naro-

cień br. ­ 167, to znaczy, że wcho-

polski, chrześcijański, praw-

wersytet ruski, tylko nie we

Poza robotnikami i nielicz-

dowe wzięlo górę nad świętem

dzące w sklad kosztów utrzyma-

dziwie obywatelski. Pierw-

Lwowie. Lwów jako teren cią-

nymi duchownymi malo kto

nia wydatki na żywność wzrosly

szy maja, to święto między-

żydowskiej międzynarodówki.

glych  roszczeń,  nienawiści

zajmuje się losami ,,Domu Ka-

Zrodzilo zaś ją poczucie, że dla

w porównaniu z r. 1914 o 67 proc.

narodówki, 3 maja ­ narodowe

i bratniej niezgody, musi być na

tolickiego" we Lwowie, losami

dobra Ojczyzny należy poświęcić

­ czyli równo o dwie trzecie

święto polskie. Oba te dni, to

dlugi okres czasu poza nawias

gmachu, który jest pomnikiem

swoje przywileje, osobiste wygo-

pierwotnej wysokości. Wzrost

przegląd hasel i sil tych dwu

wszelkich poczynań usunięty.

myśli chrześcijańskiej i wiel-

dy i swobody, że nie ma tak wiel-

ten jest tem bardziej uderzający,

obozów. Można dni te nazwać

Wiemy bardzo dobrze, że więk-

kiego serca. Dlaczego? Dlatego,

gdy odnośne wskaźniki dla An-

śmialo termometrem nastrojów

kiej ofiary, której by od swych

szość mieszkańców we Lwowie

że slowa listu pasterskiego Ar-

obywateli Ojczyzna wymagać

glji obracają się w granicach b.

w spoleczeństwie. Gdyby 1 maja

­ to Polacy. Lwów, to kolebka

cybiskupa Bilczewskiego o ,,De-

nie mogla. Ten duch nigdy się nie

129­149 dla Ameryki od 131­147.

wziąl górę nad 3 maja ozna-

kultury polskiej na wschodzie,

mokracji Chrześcijańskiej" nie

przestarzeje, on zawsze w na-

Sytuacja jest zatem taka:

czaloby to, że spoleczeństwo

to twierdza na rubieżach Rze-

znalazly należytego oddźwięku

rodzie żyć winien i tego ducha

mamy najtańsze zboże i niskie

jest chore, zgangrenowane, że

czypospolitej, to jedno cmenta-

w spoleczeństwie Wschodniej

ceny bydla, równocześnie naj-

podstawy państwowe naszej

obywatelskiego czcimy, czcząc

rzysko kości polskiego żolnie-

Malopolski, choć byly to slowa

pamięć Konstytucji 3 maja.

wyższy wskaźnik wzrostu kosz-

Ojczyzny są zagrożone. Gdy

rza począwszy od najazdów hord

wyraźne, nie dwuznaczne.

tów żywności,

Chrześcijańską demokracją

Dlaczego tak jest?

nazywa arcypasterz ,,dzialal-

Liczby powyższe mówią bar-

ność nad przywróceniem rów-

dzo wiele. Wskazują wyraźnie, że

nowagi i dostrojeniem do siebie

winowajcą drożyzny nie jest ani

wszystkich klas spolecznych

producent zboża, ani mlynarz.

na podstawach chrześcijań-

Nieproporcjonalnie silny wzrost

skiej sprawiedliwości i milo-

cen gotowego chleba sprowadza

ści, a w szczególności troska

się zatem od dwóch czynników:

i dążenie, aby jak najrychlej

podniesienie kosztów wypie-

dźwignąć duchowo, moral-

ku i podrożenia kosztów sprze-

nie, ekonomicznie i spolecznie

daży chleba. Jeżeli zatem o chleb

warstwy uboższe, zarabiające

chodzi winowajcami drożyzny

pracą ręczną na chleb codzien-

są : piekarz i kupiec. Podobnie

ny. Demokratą chrześcijańskim

są nimi przy mięsie ­ handlarz

jest ­ wedlug listu pasterskie-

bydlem i rzeźnik. Podobne sto-

go ­ każdy, który przyjmu-

sunki panują u nas i w innych

je wszystkie spoleczne zasady

dziedzinach produkcji; surowce

chrześcijańskie i oparty o te za-

produkowane w kraju są tanie,

sady pracuje szczerze dla wlo-

produkty gotowe ­ drogie.

ściańskich, robotniczych i rę-

Sprawa domów robotniczych

kodzielniczych warstw, tworzy

dla nich stowarzyszenia i pod-

Przed wojną zalożono Tow.

trzymuje je pracą swoją, radą,

budowy  tanich  mieszkań

MANIFESTACJA 1 MAJA W PIŃSKU