16

nr 10 (446) 31.05.­12.06. 2024

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Ostatnia droga króla Wladyslawa Jagielly

590 lat temu, 1 czerwca

(31 maja) 1434 roku,

w Gródku kolo Lwowa

(nazwanym później

Jagiellońskim) zmarl

Wladyslaw II Jagiello,

król Polski, wielki książę

litewski. Byl pierwszym

królem Polski z dynastii

Jagiellonów, pogromcą

Krzyżaków w bitwie

pod Grunwaldem

w roku 1410 i twórcą

potęgi państwa polsko-

litewskiego. Byl również

najdlużej panującym

polskim monarchą ­

sprawowal rządy przez

48 lat, 2 miesiące i 27

dni. Pozostawil po sobie

dwóch synów Wladyslawa

TABLICA PAMIĄTKOWA MA MURZE KOŚCIOLA PW. ŚW. STANISLAWA

i Kazimierza, jego

W SZCZERCU

następcą zostal starszy

przewożono jego cialo, byly pelne

zdążyl jeszcze kilkakrotnie po-

z braci, Wladyslaw

wtórzyć Wyznanie Wiary. ,,Po-

zgromadzonych ludzi obojga plci,

III zwany później

którzy tlumnie przybywali na-

wierzając Panu Bogu swego do-

Warneńczykiem.

stojnego ducha, we wtorek ­ byl

wet z odleglych miast i wsi i któ-

to ostatni dzień maja ­ o trzeciej

rzy oplakiwali jego zgon pelnymi

w nocy, jak najlagodniejszy ba-

smutku lamentami". Do Krako-

JOANNA PACAN-ŚWIETLICKA

W

ranek, zasnąl na rękach panów

wa orszak przybyl 11 czerwca,

duchownych i świeckich, którzy

ladyslaw Jagiello dożyl

w dzień św. Barnaby. Naprzeciw

prześcigając się wzajemnie bole-

82 lat (wedlug innych

wyszla mu królowa Zofia wraz

śnie oplakiwali jego zgon".

z synami, ,,lejąc obfite lzy, malych

obliczeń ­ 72 lata).

jeszcze synów przysuwala do

W takim oto slusznym wieku,

Żalobny orszak z doczesny-

wozu [...]. Ich placz i lzy przyzy-

będąc jednak jeszcze mimo to

mi szczątkami Wladyslawa Ja-

POSTAĆ KRÓLA WLADYSLAWA JAGIELLY Z XV-WIECZNEGO

wające ojca sklanialy do wspól-

w pelni, jak na te lata, wladz fi-

gielly, które ubrano w królew-

NAGROBKA W KATEDRZE WAWELSKIEJ

czucia i lez wszystkich innych, co

zycznych i umyslowych, podjąl

skie szaty i koronę i zlożono

miejsca postoju" do Halicza. Do

tam stali". Tego dnia we wszyst-

wyprawę z Krakowa do Hali-

Umierając król do końca pozo-

w drewnianej pokrytej smolą

cza. Byla to ostatnia podróż sę-

tego miasta nad Dniestrem mial

stal świadomym i przytomnym.

i żywicą skrzyni, opuściwszy

kich krakowskich kościolach

dziwego monarchy. Szczególo-

przybyć hospodar moldaw-

Gródek skierowal się w stronę

odprawiono egzekwie za duszę

Tuż przed tym jak zasnąl w Panu,

we informacje o niej przekazal

ski Stefan, by zlożyć polskie-

Krakowa. W tej ostatniej dro-

zmarlego wladcy. W oczekiwa-

przebaczyl wszystkim wrogom,

potomnym Jan Dlugosz, glówny

mu królowi hold lenny. Podczas

niu na przybycie do Krakowa

jak i przyjaciolom oraz bliskim

dze towarzyszyly królowi rze-

stacji we wsi Medyka, ,,w sobotę,

kronikarz Jagiellonów, historyk,

panów i pralatów królestwa, cia-

występki, krzywdy i winy, ja-

sze poddanych chcących po raz

po uroczystości św. Wojciecha",

nazywany ojcem polskiej histo-

kich doświadczyl z ich stro-

ostatni oddać cześć wielkiemu

lo króla tymczasowo zlożono na

wladcy, ,,stąd i drogi, którymi

riografii, duchowny, geograf,

a więc 30 kwietnia, król jak to

ny w przeciągu dlugiego życia,

Wawelu w kościele św. Michala,

pierwszy heraldyk polski, dy-

mial od lat w swym zwycza-

gdzie dniem i nocą pelnili przy

ju ,,udal się do lasów, by nasy-

plomata. W ,,Rocznikach, czyli

nim straż rycerze. 18 czerwca,

cić uszy slodkim, pelnym czaru

kronikach slawnego Królestwa

w sobotę, w dzień św. św. Mar-

dźwiękiem, by sluchać śpiewu

Polskiego (Annales seu cronicae

ka i Marcelina w katedrze wa-

slowika". Przeziębil się, nie bę-

incliti Regni Poloniae)", histo-

welskiej odbyl się uroczysty

rii Polski od czasów bajecznych

dąc należycie odzianym, bo-

pochówek króla Wladyslawa.

wiem ,,przez cale swe życie za

do 1480 roku, pozostawil nam

Śpiewaną mszę pogrzebową od-

nic mając drogie sobolowe, ku-

szczególowy opis okoliczności

prawil arcybiskup gnieźnieński

nie, popielicowe albo lisie fu-

zgonu oraz przebiegu uroczy-

Wojciech Jastrzębiec. Cialo kró-

tra, używal jedynie baranich".

stości pogrzebowych zalożycie-

la spoczęlo pod sarkofagiem, do

la dynastii Jagiellonów. Wycho-

Dziejopis zwraca uwagę na

dziś znajdującym się w katedrze

wawca wnuków Jagielly (w tym

występującą wówczas w Pol-

wawelskiej. Wykuty w czer-

Kazimierza, późniejszego świę-

sce anomalię pogodową, która

wonym marmurze węgierskim,

tego) pod koniec życia otrzymal

przypominala tę, jaką obserwo-

powstal prawdopodobnie jesz-

nominację na arcybiskupstwo

waliśmy w niektórych regio-

cze za życia monarchy. Król sam

lwowskie, zaś w czasie, gdy spi-

nach w roku bieżącym: po cie-

wyznaczyl miejsce swojego po-

sywal kronikę, żyli jeszcze na-

plym przedwiośniu nastąpilo

chówku w pobliżu grobu świę-

oczni świadkowie minionych

gwaltowne ochlodzenie, nieja-

tego Stanislawa. Serce Jagielly

ko powrót zimy. ,,która mrozami

wydarzeń. Ojciec naszego kro-

pozostalo zaś w Gródku. Spoczęlo

ścisnąwszy ziemię, wszystkie

nikarza byl uczestnikiem slyn-

w ufundowanym niegdyś przez

wiosenne zasiewy i kwiaty i już

nej bitwy pod Grunwaldem. Tam

niego kościele franciszkanów.

rozwijających się drzew liście

też dokonal on bohaterskiego

Spoczęlo w mieście, które polubil

zmrozila". Kontynuując podróż,

czynu, biorąc do niewoli kom-

i w którym chętnie przebywal.

15 maja, ,,w sobotę, w wigilię Zie-

,,Co mu się tak bardzo i tak ser-

tura krzyżackiego, Markwal-

lonych Świąt", Jagiello przybyl

decznie w mieścinie owej podo-

da von Salzbacha. Bral w niej

balo, nie wiadomo" ­ zastanawial

udzial również jego stryj histo-

do Gródka, gdzie oczekiwali go

ryk, Bartlomiej, który byl kape-

wyslannicy hospodara mol-

się badacz przeszlości miasta

lanem Wladyslawa Jagielly. Tym

dawskiego. Podejmując poslów

Franciszek Jaworski w opubli-

samym, kronikarz mógl czerpać

przy stole, król doznal gorączki,

kowanej we Lwowie w 1910

z ich relacji, jak też i z opowieści

która odtąd nie opuszczala go

roku pracy pt. ,,Wladyslaw Ja-

innych świadków tamtej epoki.

przez siedemnaście dni pomimo

giello jako opiekun miastecz-

Taki oto obraz wydarzeń z wio-

usilnych starań ze strony nad-

ka. Wspomnienia z przeszlości

Gródka Jagiellońskiego". ,,Może

sny 590 lat temu wylania się

wornych medyków. Przeczu-

cicha, zadumana tafla wód gró-

z kart Dlugoszowej kroniki.

wając zbliżający się kres ziem-

5 kwietnia 1434 roku, ,,w naj-

skiego żywota, ,,po kilkukrotnie

deckich, co przy zachodzie sloń-

bliższy wtorek po niedzieli Prze-

powtórzonej spowiedzi świętej

ca uciszone milczą, jak dusza Li-

wodniej", Wladyslaw Jagiello

i przyjęciu najpobożniej sakra-

twina, której glębi i przepaści nie

mentów Eucharystii i Ostatniego

zbadać slodyczą okrytej. Może mu

opuścil Kraków i udal się na Ruś,

POMNIK KRÓLA JAGIELLY DLUTA JULIUSZA BELTOWSKIEGO

zmierzając ,,przez zwyczajne

Namaszczenia, zrobil testament".

śpiew slowików, wiece żab nocą

W GRÓDKU JAGIELLOŃSKIM