25

nr 10 (446) 31.05.­12.06. 2024

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

osamotniony pomnik Golu-

Na luku tym umieszczone zo-

w górę, w kierunku ul. Matejki.

Muzeum Kościuszkowskie, zaś

Towarzystwa jest wmurowanie

I tutaj dopiero na skrzyżowa-

chowskiego. W przyszlości jed-

tablicy pamiątkowej na pala-

stalyby dwie postacie: Naczel-

Waly Gubernatorskie prze-

nak, gdyby Luk stworzyl cen-

nika Tadeusza Kościuszki oraz

niu tej alei z aleją między ulicami

mianować na Waly Kościusz-

cu Sapiehów, wznoszącym się

Ossolińskich ­ Krasickich sta-

trum tego panteonu, powstalby

w samym sercu miasta przy ul.

Marszalka Józefa Pilsudskiego.

ki. O budowę pomnika w tym

Obydwie postacie stanęlyby na-

nąlby Luk Triumfalny...

tu piękny ogród, podobny do

projekcie w ogóle nie chodzilo.

Kopernika, gdzie w r. 1772 prze-

krakowskiego ogrodu Jordana,

przeciwko siebie. Pod postacia-

Z projektem tym lączy się

Ale nawet ten projekt nie zostal

bywal Tadeusz Kościuszko".

ściśle sprawa defilad wojsko-

ale oczywiście w lepszym od

mi wyryte bylyby odpowiednie

Sytuacja z budową pomnika

zrealizowany i w roku następ-

tamtego stylu, gdzie znalazloby

daty. Wzdluż Luku Triumfal-

wych. Chodzi mianowicie o to,

nym postanowiono w Baszcie

również wymagala niecodzien-

pomieszczenie kilka pomni-

nego bieglaby wspaniala aleja,

że po zbudowaniu Luku mo-

nej decyzji. Przez wiele lat trwaly

Prochowej umieścić Panoramę

ków historycznych postaci,

glyby tu odbywać się defila-

która ciągnęlaby się przez park

Plastyczną Lwowa autorstwa

przygotowania i rozmowy, lecz

dy. Maszerujące od strony ul.

zaslużonych w życiu politycz-

Kościuszki, odslaniając z jednej

Janusza Witwickiego.

do ostatecznej decyzji tak i nie

Ossolińskich oddzialy wojsko-

nym i kulturalnym Lwowa lub

strony budynek uniwersyte-

doszlo, a najważniejsze, dla reali-

Tymczasem w 1938 roku

w ogóle Polski. Realizacja budo-

zacji idei nadal brakowalo sporej

tu lwowskiego, z drugiej zaś ­

we mijalyby Luk Triumfalny,

Lwów mial wzbogacić się o jesz-

który spelnialby rolę punktu

wy Luku w pojęciu autora pro-

sumy pieniędzy. Może wlaśnie

gmach Politechniki Lwowskiej.

cze jedną tablicę ku pamięci

jektu, nie powinna natrafić na

centralnego, podobnie jak te-

Projekt przewiduje przecięcie

generala.  ,,Ilustrowany  Ku-

dlatego w 1938 roku powstal ko-

raz pomnik Mickiewicza, po

żadne trudności, a zakończenie

ogrodu Kościuszki w taki sposób,

rier Codzienny" informowal 5

lejny projekt budowy w parku

czym defilada rozwijala się

budowy mogloby z powodze-

aby uzyskać polączenie ul. Osso-

Kościuszki pomnika, tym razem

stycznia tegoż roku, że ,,z inicja-

niem nastąpić na uroczystości

w trzech kierunkach: w stro-

w ksztalcie monumentalnego

lińskich przez ul. Slowackiego

tywy Towarzystwa Milośników

nę pl. Św. Jura, w dól ­ w stronę

600-lecia przylączenia Ziemi

Luku Triumfalnego. Czasopi-

do Krasickich. Arteria ta umoż-

Przeszlości m. Lwowa stala się

Czerwieńskiej do Polski, a więc

liwialaby rozszerzenie ogrodu

ul. Mickiewicza i w linii pro-

w opinii miasta aktualna spra-

smo ,,Polska Zbrojna" w styczniu

stej ­ w kierunku Krasickich

za dwa lata. Pieniądze są: wy-

1938 roku pisalo, że ,,we Lwowie

przed frontem gmachu Uniwer-

wa upamiętnienia pobytu we

i Gródeckiej. Wzniesienie Luku

starczyloby polączyć fundusze

sytetu, przy czym ul. Marszal-

Lwowie Tadeusza Kościuszki,

wysunięty zostal projekt aby

na pomniki Pilsudskiego i Ko-

Triumfalnego  przyczyniloby

wybudować na terenie parku

kowska uleglaby likwidacji,

księcia Józefa Poniatowskiego,

się do stworzenia z parku Ko-

ściuszki". Jednak projekt ten byl

Kościuszki monumentalny Luk

a zostalby jedynie wąski dojazd

Marszalka Józefa Pilsudskie-

tak malo realny, że nigdy nie

dla samochodów. Drugą aleję na-

ściuszki pewnego rodzaju pan-

Triumfalny, który otrzymalby

go i innych bohaterów naro-

teonu narodowego. Dziś stoi tu

przystąpiono do jego realizacji.

nazwę ,,Luku Niepodleglości".

leżaloby wyciąć od uniwersytetu

dowych. Jednym z postulatów

Muzeum Podków ­ czynne i nieznane

podkowy się tu znajdują

podkowę w domu, z gwoździem,

i nam mlodym asystentom

na szczęście.

Po publikacji w Kurierze

poręczyl je wypucować,

­ To co dzisiaj zobaczylam,

(nr 7-443, 2024) o polskiej

usunąć rdzę z tych podków.

sprawilo mi moralne zadowo-

lenie ­ powiedziala Maria Ba-

Potem znaleźliśmy jakieś

spuściźnie wyższej

ranowa. ­ Nie wiedzialam, że

środki i urządziliśmy to

uczelni weterynaryjnej

we Lwowie to wszystko zosta-

muzeum. Dolączyl się też

we Lwowie Katolicki

lo zachowane i że tego nikt nie

prof. Andrzej Mysaka.

Uniwersytet III Wieku

wyrzucil. Uważam, że trzeba to

Bylo 383 podkowy.

dzialający przy lwowskiej

kontynuować, żeby następne

A na początku bylo więcej,

katedrze zorganizowal

pokolenia mogly tutaj przyjść,

ponad czterysta. Nie byly

zobaczyć, zamyślić się, bo to

wycieczkę do Muzeum

przymocowane, leżaly

jest nasza historia.

podków. Ta placówka

rozlożone w szafach na

Po raz pierwszy w Muzeum

znajduje się w jednym

pólkach,. No, a studenci,

podków byl też Jerzy Ralko.

ze starych gmachów

jak to studenci, brali je

­ Kolejny raz dzisiaj odkry-

sobie ,,na szczęście". Mamy

Narodowego Uniwersytetu

liśmy dla siebie fantastyczną

podkowy z wykopaliska,

Medycyny Weterynaryjnej

perlę miasta w postaci Mu-

z Wysokiego Zamku. Nawet

i Biotechnologii imienia

zeum Podków ­ zaznaczyl. ­

jest podkowa z pod Halicza,

Z grupą naszego uniwersytetu

Stefan Gżyckiego przy

największa profesorów

z wioski Krylos. Stamtąd

zrobiliśmy caly szereg wycie-

Szczególnie atrakcyjne są spe-

ulicy Kostia Lewickiego

Szczudlowskiego,

pochodzil pewien student.

czek do miejsc, które są bar-

cjalne podkowy, które umożli-

(dawnej Kochanowskiego)

Runge, Kretowicza i ojca

Kopali tam studnię w domu

dzo malo znane. Chociaż Ka-

wialy wykorzystanie zwierząt

67 a we Lwowie.

prof. Szczudlowskiego

i na glębokości wykopali

tolicki Uniwersytet III Wieku

z chorobami przewleklymi lub

­ Wincentego

gromadzi osoby starsze, więk-

wrodzonymi wadami kopyt,

dwie stare podkowy. Ich

Szczudlowskiego ­ wyjaśnil

szość z nich nawet nie wie jaką

ścięgien i stawów. Prezentowa-

TEKST I ZDJĘCIA

wiek 1750 r., tak mi się

perlę posiadamy we Lwowie.

ne są także specjalne podkowy

dziennikarzowi Kuriera

KONSTANTY CZAWAGA

wydaje.

To są swego rodzaju korzenie,

do pracy w warunkach górskich,

profesor Antoni Gamota.

Padlo sporo pytań.

które m.in. w postaci tego mu-

­ W tym muzeum jestem

na glebach sypkich i kamieni-

­ Oni je zgromadzili przy

zeum, gdzie jesteśmy obecnie,

­ Mam trochę wesoly cha-

pierwszy raz i jestem po prostu

stych, zimą i latem. Zaintere-

kuźni, a kuźnia byla przy

świadczą o Polsce, również

rakter i interesowalo mnie czy

zaszokowana, że tyle ciekawych

sowanie wzbudzily także ciche

katedrze chirurgii. Zaslugą

muzeum w Instytucie Mikro-

podkowa  Koziolka  Matolka

rzeczy można tutaj zobaczyć

podkowy, które slużyly do pracy

profesora Zająca jest to,

jest tutaj w muzeum czy nie ma

biologii, gdzie pracowal Weigl

­ nie ukrywala swoich emocji

koni w miastach w nocy i o po-

że wraz z sanitariuszem

­ żartowala wspomniana już

i Mossing, muzeum uniwer-

Amalia Hunkiewicz.

ranku oraz nowoczesne ,,podko-

te wyrzucone podkowy

sytetu i inne miejsca, gdzie jest

Amalia Hunkiewicz. ­ Mialam

Muzeum Podków, być może

wy specjalne" dla krów i koni,

zachowali w jednym

zgromadzona historia nie tyl-

kiedyś w domu, jak mieszka-

jedyne w Europie, powstalo

wykonane z mocnego tworzywa

miejscu. A potem gdy

ko materialna, ale i duchowa.

lam na Piekarskiej, taką ma-

w oparciu o unikatową kolek-

sztucznego.

przyszedl profesor

Czyli dzięki nim poznajemy

leńką podkowę. Gdzieś przepa-

cję podków zgromadzoną przez

Maliszewski to wlaśnie

Eksponaty, które się tu

dla. Miala gwoździe, ale mam

tych ludzi, którzy żyli i praco-

profesorów tej uczelni w latach

byl zdziwiony, że takie

znajdują to wlaśnie zasluga

wali w naszym mieście. Takie

jeszcze jedną, taką prawdziwą

30. i 40. XX wieku. Zbiór róż-

odkrycie, nawet w starszym

nych podków z calego świata

wieku, jest bardzo cenne. My-

slużyl jako pokaz do szkolenia

ślę, że dzisiaj kolejny raz zo-

studentów ­ przyszlych leka-

baczyliśmy, że ten fundament

rzy weterynarii.

lwowskiej wiedzy naukowej

Na spotkanie z seniorami

jest nie tylko dziedzictwem ca-

z Katolickiego Uniwersyte-

lej Polski. Jest on dziedzictwem

tu III Wieku specjalnie przy-

ogólnoświatowym.

jechal profesor-emeryt Antoni

Docent Alla Winiarska doda-

Gamota, ostatni wychowanek

la, że w ramach projektu Progra-

slynnych polskich profesorów

mu Wspólpracy Transgranicz-

tej uczelni, który dolożyl wiele

nej Polska-Bialoruś-Ukraina

starań, aby uporządkować zgro-

zostala opracowana Ścieżka

madzone podkowy i przygoto-

Turystyczna. Muzeum podków

wać ekspozycję w skromnym

to tylko jeden z ciekawych tam

pomieszczeniu.

przystanków.

Na stoiskach muzeum ekspo-

­ Faktycznie tą ścieżką

nowanych jest ponad 300 pod-

oprowadzamy naszych gości

ków z różnych części świata.

już od wielu lat i wykorzystuje-

Są tam duże podkowy dla koni

my wiedzę o naszych skarbach

do wozów, lekkie podkowy do

od profesora Antoniego Gamoty

jazdy konnej, a nawet podko-

­ podkreślila. ­ Zapraszamy.

wy dla wolów, oslów i mulów.