32

nr 12 (448) 28.06.­15.07. 2024

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Trzeba ratować, bo wywiozą do Rosji lub zniszczą

charakterystyczne polowiec-

kie ozdoby ­ korale, kolczy-

LUDMILA PRYJMACZUK

ki. Zdarzają się resztki bara-

TEKST

nich rogów, które używano do

ZDJĘCIA AUTORKI

dekoracji.

ORAZ FB GRIGORIJA DEMIANOWA

Wicedyrektor  podkreśla,

Wojskowi i wolontariusze

że ewakuowane posągi będą

z Dniepra ewakuowali posągi

w Muzeum tymczasowo. Po

polowieckie

zwolnieniu terenów powrócą

na swoje miejsca. Na razie fa-

Starodawne artefakty zostaly

chowcy Dnieprowskiego wy-

wywiezione ze strefy przyfron-

dzialu kultury prowadzą prace

towej w obw. donieckim. Ka-

konserwatorskie.

mienne posągi liczące 800-900

Cztery posągi zostaly wy-

lat znalazly się w strefie przy-

wiezione z inicjatywy Olgi

frontowej i ich los byl zagrożony.

Solarz. Jest to polska wolon-

Wiele takich zabytków sztuki

tariuszka, przywożąca pomoc

sakralnej miejscowych ludów

dnieprowskim  wojskowym,

stepowych  zniszczyly  kule

walczącym na donieckim fron-

­ Ustawiano je na kopcach

i bomby agresora.

cie. Jedną z polowieckich bab

kurhanów, by byly widoczne

Ryzykują życie,

wywieziono w ubieglym roku

z daleka. Te posągi związane są

ratując relikwie

do Lwowa.

z kultem przodków. Można bylo

­ Od początku rosyjskiej

­ Pierwsze dwa posągi wy-

kierować do nich prośby, skla-

agresji Ukraina stracila oko-

wieźliśmy wlasnymi silami sa-

dać im ofiary, a nawet ­ karać.

lo 100 kamiennych posągów ­

mochodem z przyczepką ­ opo-

Polowcy ustosunkowywali się

mówi Olga, ­ w tym w Mariupo-

do nich, jak do istot żywych.

wiada wolontariusz Grigorij

lu i Berdiańsku. A ile mniejszych

Demianow, zajmujący się rato-

Jak twierdzi Aleksander Sta-

bylo w lokalnych muzeach!

waniem zabytków. ­ Lomami,

ryk, posągi rzeźbiono przeważ-

Liczba strat jest jeszcze większa.

rękoma, linami ­ jak mogliśmy

nie z piaskowca. Od posągów

Zostaly po prostu wykradzione

tak to wszystko zaladowaliśmy.

innych narodów odróżniają

i wywiezione z Ukrainy.

się potężnymi udami, wielkim

Pomogli nam wojskowi, bo ka-

Ten lud koczowników

mienne ,,baby" trzeba bylo wy-

na  terenie  Dnieprowskiego

brzuchem z naczyniem nad nim.

Na posągach są ,,kamizelki

kopywać z podloża, gdzie byly

Muzeum historycznego im. Ja-

W odróżnieniu od Scytów, gdzie

pojawil się na naszych

kuloodporne" z napisami

zabetonowane. Następnym ra-

posągi byly wylącznie rodzaju

wornickiego. Jest to placówka

terenach w XI-XII wiekach

zem przygotowaliśmy się już

męskiego, Polowcy swe usta-

kulturalna, gdzie zgromadzono

Dnipro jest miastem, leżącym

­ opowiada wicedyrektor

lepiej ­ wzięliśmy ze sobą od-

wiali na kurhanach parami.

niedaleko linii frontu. Przed ro-

największą na Ukrainie liczbę

Muzeum Aleksander

powiednie narzędzia i dźwig-

­ Tu mamy górną część po-

kiem posągi stojące w Muzeum

zabytków kultury stepowych

sągu męskiego, wywiezione-

-manipulator. Do miejscowości

koczowników, zaczynając od

pod otwartym niebem ,,odziano"

Staryk. ­ Kamiennymi

go z Doniecka ­ Aleksander

Wielkie Nowosilki, gdzie byl po-

w kevlerowe kamizelki. Pomoże

epoki neolitu, przez okres brą-

posągami Polowcy

sąg, dowiózl nas kierowca, go-

oprowadza nas po Muzeum.

to zabezpieczyć zabytki przed

zowy do czasu, gdy na stepach

przeważnie oznaczali

towy na taką wyprawę, chociaż

­ Świadczy o tym helm, wy-

ulamkami. Niedawno te ,,kami-

przydnieprowskich zamiesz-

granice koczowania tego

byliśmy zagrożeni ostrzalem.

rzeźbiony na glowie. Takie

zelki" pomalowano.

kiwali Scytowie i Polowcy.

helmy nazywano ,,misiurka-

Ewakuacja zabytków z miej-

­ Te szare konstrukcje za-

Zgromadzono tu ponad 100 ar-

czy innego plemienia lub

scowości rzeczywiście okazala

mi", nosili je wojownicy. Na

częto w mieście nazywać ula-

tefaktów, w tym okolo 70 polo-

kilku plemion, czyli ord.

postaci kobiecej widoczne są

się wyprawą niebezpieczną.

mi ­ opowiada Aleksander. ­

wieckich kamiennych bab.

Nad miasteczkiem lataly dro-

Postanowiliśmy coś zmienić

ny wroga i ostrzeliwala je arty-

i zaproponowaliśmy artystom

leria. Prace należalo wykonać

wykorzystać je w swoich dzie-

szybko. Z kolejnych wypraw

lach. Propozycja zostala przy-

wolontariusze przywozili polo-

jęta zarówno przez ,,mistrzów

wieckie baby we fragmentach ­

pędzla", tak i przez amatorów.

glowy, tulowie. Ostatni artefakt

Jedną z konstrukcji udekorowa-

przewieźli wspólnie z wolonta-

li skauci, na innej przedstawio-

riuszem Jurijem Sulimą zaku-

no kotów-archeologów, na kil-

pionym na wlasny koszt samo-

ku ­ polowieckie i slowiańskie

chodem dla wyjazdów na front,.

księżne. Następne obiecano je

wymalować w tradycyjne pe-

Dzialaliśmy podobnie, jak

trykowskie wzory.

dawni Egipcjanie, którzy wzno-

Jedną z artystek zastaliśmy

sili piramidy ­ ciągnie dalej

przy pracy. Dziewczyna z za-

Grigorij. ­ Podkladaliśmy wal-

parciem malowala czerwonego

ce i belki i po nich wtaczaliśmy

konia.

posąg na samochód. Gdy figura

­ Malarstwo jest moim hob-

stala jeszcze pionowo przywią-

by. Pracuję przy zbiorach mu-

zywaliśmy do niej paletę. Slużyla

zeum ­ mówi Anastazja Gali-

za podstawę, na którą kladliśmy

mowa. ­ Mamy tematykę stepu,

posąg i powoli wciągaliśmy na

więc postanowilam, że najlepiej

samochód. Rozumieliśmy czym

zilustruje to koń. Jest symbolem

ryzykujemy, ale takie zabytki są

koczowników, wolności, ruchu,

ważne, a pozostalo ich niewiele.

buntowniczości.

Niektóre są już uszkodzone przez

Jak  twierdzi  Aleksander

ostrzaly. A są to przecież bezcen-

Staryk, prace nad tą art-prze-

ne relikwie, bo jest to nasza hi-

strzenią trwają ciągle. Planuje

storyczna tożsamość.

się wymalować wszystkie 40

Polowcy ustawiali baby

konstrukcji, a w przyszlości,

na kurhanach parami

gdy kamienne baby można już

Wszystkie dziesięć posągów

będzie odkryć, zrobi się z tego

tymczasowo ,,zakwaterowano"

oddzielną ekspozycję.

Partnerzy medialni