9

nr 13 (449) 16­25.07. 2024

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Minister ANDRZEJ PRZEWOŹNIK

Pieniackiej, Belżcu, Miednoje, Charkowie

Węgrzy jako pierwsi poświęcili Andrzejo-

wi Przewoźnikowi tablicę pamiątkową. On

i wielu innych. Byl wiceprzewodniczącym

i sekretarzem Komisji ds. Upamiętnienia Ofiar

też odnowil polską kwaterę na cmentarzu

Andrzej Przewoźnik urodzil się 13

Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu

Zbrodni Katyńskiej przy Prezesie Rady Mini-

w Rákoskeresztúr. Odslonil tablice pamiąt-

kowe w Egerze, w Budapeszcie i w wielu

maja 1963 r. w Jurkowie, 45 kilometrów

Jagiellońskiego w Krakowie. W 2002 r.

strów (1994­1998).

na wschód od Krakowa. Wieś jest polo-

zostal absolwentem studiów podyplomo-

W swej karierze zawodowej Andrzej

innych miejscach na Węgrzech, gdzie prze-

bywali polscy uchodźcy podczas II wojny

żona 15 km od Limanowej. Jest ona, obok

wych z dziedziny z obronności państwa na

Przewoźnik pelnil wiele funkcji: byl Czlon-

światowej. Byl też bardzo oddany planom

Gorlic i Przemyśla, jednym z najslynniej-

Wydziale Strategiczno-Obronnym Akade-

kiem Rady Muzealnej Państwowego Mu-

utworzenia w Óbuda Parku Męczenników

szych miejsc pamiętających front galicyj-

mii Obrony Narodowej w Warszawie.

zeum KL Auschwitz ­ Birkenau w Oświę-

Katynia.

ski I wojny światowej. W grudniu 1914 r.

W 1990 r. uzyskal mandat radnego Rady

cimiu ­ Brzezince, Muzeum Niepodleglości

10 pulk husarów w ofiarnej walce zmusil

Dzielnicy Zwierzyniec w Krakowie z ramienia

w Warszawie, Centralnego Muzeum Jeńców

W 2005 roku byl jednym z najpoważ-

Wojennych w Lambinowicach-Opolu, wice-

niejszych kandydatów na następcę Leona

do odwrotu 3 armię rosyjską, zamierzają-

Komitetu Obywatelskiego i rozpocząl pracę

przewodniczącym Rady Muzeum Wojska

Kierasa na stanowisku prezesa Instytutu

cą zająć Kraków. W bitwie tej istotną rolę

w Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie. In-

Pamięci Narodowej.

odegrali husarzy pulku 10 i 11, walczący

teresowal się Kresami, doskonale rozumial

Polskiego, czlonkiem Rady Programowej

Za swe ogromne zaslugi dla Kresów

w piechocie. Poleglego dowódcę 10 pulku

sprawy Kresów i na ich rzecz pracowal. Cie-

Muzeum Powstania Warszawskiego. 30

husarów, pulkownika Othmara Muhra po-

szyl się ogromnym szacunkiem i uznaniem

kwietnia 2009 roku zostal powolany przez

i ludności polskiej na Kresach Andrzej

chowano w kaplicy na cmentarzu wojen-

w środowiskach katyńskich i wśród Kre-

Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Przewoźnik w 2007 r. podczas X Dni Lwo-

nym, znajdującym się na wzgórzu Jablo-

sowian. Od 1 września 1992 do 10 kwietnia

na czlonka pierwszej kadencji (2009­2013)

wa i Kresów w Poznaniu otrzymal statuet-

kę Lwa ,,Semper Fidelis".

niec, kolo Limanowej. Andrzej Przewoźnik

2010 roku pelnil funkcję sekretarza gene-

Rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdań-

sku oraz wybrany na jej sekretarza. Pelnil

Andrzej Przewoźnik zginąl w katastrofie

już w dzieciństwie slyszal o Othmarze

ralnego Rady Ochrony Pamięci Walk i Mę-

polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku 10

Muhru i bohaterstwie węgierskich husa-

NSZZ ,,Solidarność". Okres studiów uply-

czeństwa. Pelniąc tę funkcję odniósl liczne

także funkcję Redaktora Naczelnego cza-

rów, co wplynęlo w przyszlości na jego

sukcesy, upamiętnial tragiczne momenty

sopisma historycznego ,,Niepodleglość".

kwietnia 2010 roku w drodze na obchody 70.

wal pod wplywem wprowadzonego

zainteresowanie Węgrami.

w grudniu 1981 r. stanu wojennego, sank-

polskiej historii, restaurowal nekropolie, bu-

Troszczyl się również o odbudowę cmen-

rocznicy zbrodni katyńskiej. Pozostawil żonę

Jolantę i dwie córki ­ Joannę i Julię. 27 kwiet-

tarza w Adampolu, polskiej wiosce w Tur-

Andrzej Przewoźnik w latach 1977­

cji, zmuszonej do podziemnego funkcjono-

dowal polskie pomniki, organizowal uroczy-

1981 uczęszczal do liceum w Krakowie. Na

stości, glównie na terenach bylego ZSRR,

cji zalożonej w 1842 r. Andrzej Przewoźnik

nia 2010 roku zostal pochowany w Kwaterze

wania Solidarności, kultury, wydawania

Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na

ksztaltowanie się jego osobowości w tym

książek i calego życia intelektualnego. Nic

m.in.: wieloletniej skutecznej batalii o odbu-

udzielil istotnego wsparcia dla postawie-

okresie miala wielki wplyw profesor Kry-

nie zmienilo zawieszenie stanu wojennego

dowę i ponowne uroczyste otwarcie Cmen-

nia pomnika przyjaźni polsko-węgierskiej

Powązkach w Warszawie.

styna Lahfahl. Po maturze zostal przy-

i Solidarność dzialala w podziemiu do 1988

tarza Obrońców Lwowa (Cmentarza Orląt

w Győr. Bez jego pomocy Jan III Sobieski nie

(cdn.)

jęty na Wydzial Historii Uniwersytetu

Lwowskich), jego największym sukcesem

mialby pomnika w Sturovie (węg. Párkány),

r. W czasie rządów gen. Jaruzelskiego, żad-

Jagiellońskiego. Uzyskal stopień magistra

na z wprowadzonych reform gospodar-

byla budowa cmentarza polskich oficerów

ponieważ Ambasada Polski w Bratyslawie,

BIULETYN INFORM ACYJNY

uważając sprawę za zbyt delikatną, nie

w 1988 r. W latach osiemdziesiątych byl

czych i politycznych nie byla skuteczna.

w Katyniu, zadanie niezwykle trudne, kwa-

NUMER 1 (124) ROK 36 ODDZIAL

dzialaczem studenckiej opozycji, w latach

W 1988 r. Andrzej Przewoźnik ukoń-

tera akowców na wileńskiej Rossie, zbiorowa

wsparla tego przedsięwzięcia. Doceniając

W POZNANIU,

1981­1989 zaangażowal się w dzialalność

czyl studia historyczne na Wydziale

mogila Polaków zamordowanych w Hucie

poczynania ministra Przewoźnika tamtejsi

STYCZEŃ ­ GRUDZIEŃ 2024

We Lwowie powstal Ośrodek Promocji Kultury Polskiej

W ramach projektu

Można tutaj dzialać, robić mnóstwo wspa-

nialych rzeczy. Wiadomo, że jeszcze trochę

wspólpracy

pracy wymaga, ale najważniejsze, że jest.

Transgranicznej ,,Scena

Jest w nim miejsce dla aktywności polskiej,

Galicyjska ­ nasza wspólna

wspólpracy polsko-ukraińskiej i doklad-

historia" w dawnych

nie tak powinny wyglądać miejsca, które

pomieszczeniach

przygotowują nas na wspólne mieszkanie

klasztoru karmelitanek

w europejskim domu, jak to się mówi. Prze-

cież wiemy, że granica stąd, ze Lwowa, jest

bosych i Wyższego

blisko. Kontakty i związki są, zaś granica,

Seminarium Duchownego

miejmy nadzieję, już niedlugo będzie taka,

przy ul. Wynnyczenki

że będzie sprzyjala tej wspólpracy. Będą

(d. Czarneckiego), 30 we

z tego ogromne korzyści, wydaje mi się, dla

Lwowie powstal Ośrodek

wszystkich aktywnych Polaków ze Lwowa

Promocji Kultury Polskiej.

i z innych obwodów przygranicznych, ale

również Ukraińców, którzy wspólpracują tu

kulturowego jest jednym z finansowanych

z Polakami. No i po drugiej stronie, w Prze-

­ Można tu organizować wystawy, pre-

w Przemyślu. Ośrodek mieści się w części po-

KONSTANTY CZAWAGA

myślu mamy również podobną aktywność,

zentacje i warsztaty ­ wyjaśnil Markijan

przez fundusze europejskie celów, który po-

mieszczeń dawnego Wyższego Seminarium

TEKST

bo jest to symetria, i bardzo dobrze, że jest.

zwala na poznawanie się wzajemne różnych

Duchownego, które zostaly zwrócone Kurii

Stefanyszyn, koordynator projektu ,,Sce-

ALEKSANDER KUŚNIERZ

Będzie to też lekarstwo na stare rany, daw-

Metropolitalnej we Lwowie przez wladze

na Galicyjska ­ nasza wspólna historia"

narodów, na różnych pograniczach. My

ZDJĘCIA

ne problemy. Trzeba robić wszystko, żeby

we Lwowie. ­ Będzie to centrum rekreacji.

akurat na pograniczu polsko-ukraińskim

ukraińskie. Arcybiskup lwowski Mieczyslaw

mamy tę możliwość ulatwioną, gdyż nasza

one zostaly za nami i ażeby ta wspólpraca

Przygotowano też salę taneczną ze specjal-

Mokrzycki w celu realizacji projektu przeka-

26 czerwca odbylo się tam wyda-

slużyla obu stronom jak najlepiej. Ten wla-

ną powloką. W sali pod przeszklonym skle-

komunikacja nie jest trudna dzięki temu, że

zal te pomieszczenia spoleczności polskiej

rzenie kapitalizacyjne dla beneficjentów

śnie ośrodek doskonale się do tego nadaje.

z przeznaczeniem na Ośrodek Promocji Kul-

pieniem będą mogly odbywać się koncerty.

nasze języki są podobne. Rozumiemy się na-

projektów Programu Polska ­ Bialoruś

W wydarzeniu uczestniczyl też Miro-

tury Polskiej.

Projekt zostal dofinansowany ze środ-

wet bez tlumacza. Na innych pograniczach

­ Ukraina 2014­2020. Celem tego wy-

slaw Skórka, prezes Związku Ukraińców

ków Unii Europejskiej w ramach programu

może być trudniej. Poznawanie dziedzictwa

­ Będzie to pomieszczenie dla każdego

darzenia pn. ,,Pogranicze ­ nasz wspól-

kulturowego sąsiadów i ukazywanie swo-

w Polsce.

Interreg NEXT Polska ­ Ukraina.

Polaka, dla każdej organizacji ­ powiedzia-

ny dom" bylo podsumowanie zrealizo-

jej kultury, tradycji, zwyczajów, obrzędów,

­ Udalo nam się wspólnie zrealizować

Leszek Buller, dyrektor Centrum Pro-

la dziennikarzowi Kuriera Wiera Szersz-

wanych projektów z celu tematycznego

kilka ważnych projektów wspólpracy

kuchni, ­ to sluży zbliżeniu i wspólpracy.

niowa, dyrektor Liceum nr 10 im. Św. Marii

jektów Europejskich w Warszawie w wy-

Dziedzictwo. Uczestnicy programu za-

polsko-ukraińskiej i jednym z najciekaw-

Magdaleny we Lwowie. ­ Warto tylko się

wiadzie dla Kuriera zaznaczyl:

Swoimi refleksjami podzielil się

prezentowali licznie zgromadzonym go-

szych jest wlaśnie projekt ,,Sceny Galicyj-

­ Projekt jest o tyle dobry, że powstalo

z Kurierem Jaroslaw Guzy, ambasador RP

tutaj zglosić i można korzystać z tego miej-

ściom swoje osiągnięcia oraz podzielili się

miejsce dla takich spotkań. O ile wiem, we

w Kijowie:

skiej" ­ powiedzial. ­ Jest to projekt, który

sca, które będzie zawsze dostępne. Czeka-

podczas dyskusji panelowych doświad-

­ Powiem szczerze ­ jestem zachwyco-

pozwolil nam w Przemyślu na odbudowa-

my na bardzo aktywne używanie tego

Lwowie takiego miejsca dotąd nie bylo. Po-

czeniami. Zorganizowano również liczne

nie, odnowienie Narodnego Domu, czyli

ny. Po pierwsze tym, że udalo się projekt

ośrodka. Również nasza szkola będzie tu

dobnie teraz w Przemyślu w ramach tego

warsztaty rękodziela oraz interaktywne

Domu Ukraińskiego. A z drugiej strony

od czasu do czasu obecna.

projektu wyremontowano Dom Ukraiński

zrealizować i to po wielu trudach, ale w osta-

prezentacje projektów.

stworzyl też bazę tutaj, we Lwowie dla

Nowy ośrodek będzie miejscem spo-

i również Ukraińcy mogą w nim krzewić

tecznym rozrachunku bardzo szybko. Pa-

W wydarzeniu uczestniczyli: przewod-

Centrum Kultury Polskiej. Oba te miejsca

swoją kulturę, spotykać się i zapraszać Pola-

trzylem na terminy renowacji budynku. Bu-

tkań, wspólpracy i dyskusji Polaków

niczący lwowskiej obwodowej Administra-

dynek jest piękny. Jest otwarty, gościnny.

mają pracować na rzecz poznania, pro-

z Ukraińcami.

ków. Pielęgnowanie i promocja dziedzictwa

cji Wojskowej Maksym Kozycki, dyrektor

pagowania kultury polskiej w Ukrainie

Centrum Projektów Europejskich Leszek

i ukraińskiej w Polsce. Najistotniejsze jest

Buller, wiceprezes Fundacji Pomoc Pola-

jeszcze to, żeby te centra, sfinansowane

kom na Wschodzie Juliusz Szymczak-Gal-

i w znacznej mierze zbudowane, zaczę-

kowski, ambasador RP w Kijowie Jaroslaw

ly normalnie żyć, funkcjonować. Czyli,

Guzy, konsul generalny RP we Lwowie Eli-

żebyśmy to przetworzyli na dzialający

za Dzwonkiewicz.

instrument. Wymiana, wspólpraca kul-

Partnerami projektu byly: Fundacja ,,Po-

turalna jest bardzo ważna, bo oddzialuje

moc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszew-

bezpośrednio na ludzi, na ich postawy.

skiego, Fundacja Dom Ukraiński w Przemy-

Jest bardzo ważne, żebyśmy pracowali na

ślu, CARITAS-SPES archidiecezji lwowskiej,

rzecz normalnych relacji pomiędzy ludźmi

Związek Ukraińców w Polsce oraz Centrum

i pomiędzy spoleczeństwami. I ta struktu-

Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego

ra ma nam w tym pomóc.

w Iwano-Frankiwsku. Celem tego projektu

Soliści zespolu ,,Joryj Kloc" zaprezen-

byla popularyzacja kultur mniejszości na-

towali piosenki polskie i ukraińskie.

rodowych polskiej we Lwowie i ukraińskiej