19

nr 15­16 (451­452) 30.08.­16.09. 2024

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

,,...Za kilka miesięcy rozpocznę 71 rok ­

obserwowaniu ich w naturalnym środowi-

zależy tylko od technicznego zawansowa-

stosowano ujęcia z dolu, pomnikowe pozy

a w latach 1948 i 1949 ­ dwa zlote meda-

i akcentowano fizyczną tężyznę w stylu

le na salonach fotograficznych w Paryżu

o Boże, gdzie te lata uciekly, jakże szybko

sku. Szczególnie wdzięcznym tematem dla

nia sprzętu, również ważne jest bowiem

Puchalskiego byly ptaki ­ tym bardziej, że

umiejętne odwolanie się do wyobrażeń

antycznej rzeźby. Dla Wlodzimierza Pu-

i Kairze, gdzie przez miejscową prasę zo-

zbliża się kres czlowieka. No bo skoro 70

tak przeminęlo, to cóż dopiero te ostatnie

dla niektórych zachowanie niezależności

ludzi na temat ich relacji z naturą i ze świa-

chalskiego standardem są fotografie pod-

stal okrzyknięty Colosse (czlowiek mocnej

przy bliskim kontakcie z czlowiekiem nie

tem zwierząt. W spektrum tych wyobra-

kreślające stale zaangażowanie zwierząt

postury, o sile olbrzyma),

10 czy 20. Ale nie daj Boże doczekać się

tego zramolenia w tak podeszlych latach.

stanowilo problemu.

żeń mieszczą się animistyczne koncepcje

w procesy zdobywania pożywienia i troski

Ukochanymi plenerami zdjęciowymi

o potomstwo, a także dostosowanie się do

Już i tak zdaje mi się czas i pora na lopa-

Przedstawione tu zdjęcia zostaly

duchowej wspólnoty wielkich form życia,

i filmowymi Puchalskiego byly tereny

tę, choć będzie mi bardzo żal opuszczać

wykonane przez Puchalskiego w la-

wiara w reinkarnację (w tym poprzez byto-

wymogów corocznego cyklu przyrody.

nad Czarną Hańczą i Wigrami, rozlewiska

przede wszystkim swoich najbliższych,

wanie w ciele zwierzęcia) czy przekonania

Biebrzy i Narwi, Karkonosze, Tatry i Biesz-

tach1930­1970 za pomocą samowyzwala-

Z powojennej biografii

cza, przez jego żonę Izabelę (1900­1956),

o opiekuńczej mocy zwierzęcych totemów

czady. Aby żyć jak najbliżej ,,ptasiego raju",

a potem ten cudny świat przyrody, moje

Wlodzimierza Puchalskiego

asystentów: między innymi Janusza Cze-

(wyrażane w mitach, heraldyce czy zna-

zakupil w miejscowości Morusy 100-letnią

kochane kwiaty, motyle, aromatyczne

ląki i pola, rozświetlone polany leśne

cza, Tadeusza Chrzanowskiego, Eustache-

kach firmowych).

Po II wojnie światowej Puchalski za-

chatę.

i ,,rozpachnięte" żywicą bory sosnowe,

go Dzieduszyckiego, Zbigniewa Bochenka

Światopogląd naukowy zarówno zwią-

mieszkal w Krakowie, gdzie nawiązal

Podczas wspólpracy z Zofią Radwań-

wody, trzciny, ptaki i to cudne cieple

oraz przez przygodnych pomocników

zal czlowieka z naturą poprzez teorię

bliskie kontakty z miejscowym środowi-

ską-Paryską, botaniczką i pierwszą tater-

w miejscach filmowania i prowadzenia

ewolucji, jak i umożliwil mu niszczenie jej

skiem artystów i fotografików. Szczegól-

niczką, odkryl piękno Tatr. W roku 1957

slońce i caly nasz plener ­ no, ale trud-

badań.

zasobów.

na przyjaźń polączyla go z Wojciechem

uczestniczyl w wyprawie zalożycielskiej

no, wszystko co ma początek, musi mieć

i koniec ­ glupie jest to życie, a raczej jego

Wśród efektownych portretów zwie-

Plewińskim. Zaangażowal się w tworze-

na Spitsbergen, której efektem bylo po-

Portrety

musowy koniec" ­ Wlodzimierz Puchalski,

rzęcych, jakie wykonal Wlodzimierz

nie krakowskiego Instytutu Filmowego,

wstanie Polskiej Stacji Polarnej Homsund.

27 grudnia 1978.

Puchalski, są takie, które kojarzą się

a ostatecznie, aż do emerytury, związany

Arktyczną faunę i florę udokumentowal

W dorobku Wlodzimierza Puchalskie-

go za najważniejsze uznaje się fotografie

z konwencjonalnymi przedstawieniami

byl z Wytwórnią Filmów Oświatowych

na zdjęciach i w pięciu filmach. Lącznie

Zmarl 19 stycznia 1979 roku w Antark-

zwierząt wykonane w naturalnym środo-

herosów czy przywódców spoleczności,

w Lodzi. W tym okresie powstaly filmy i fo-

nakręcil okolo 60 filmów przyrodniczych

tyce, na Wyspie Króla Jerzego podczas

i wydal ponad 50 publikacji albumowych,

pracy nad filmem o pingwinach. W miej-

na przyklad Baran, Portret koguta, Por-

tografie nagradzane w Polsce i za granicą,

wisku, a ich wartość nie zmienila się na-

scu, gdzie zostal pochowany, rok później

tret kruka, Sowa, Birkut. W latach 30. XX

między innymi, w Londynie, Edynburgu,

w których nadal wykorzystywal przedwo-

wet w kontekście dzisiejszych możliwości

ustawiono pomnik autorstwa jego przy-

wieku w ten sposób często portretowano

Lipsku i Wiedniu. Już w 1947 roku za film

jenne zdjęcia wykonane w okolicach Lwo-

prowadzenia dokumentacji. W porównaniu

jaciela ­ rzeźbiarza Bronislawa Chromego.

z obecną sytuacja narzędzia, jakimi dyspo-

przedstawicieli wladzy (zwlaszcza dyk-

,,Ptasia wyspa" Puchalski otrzymal dwie

wa i Tarnopola.

Wystawę ,,Domowroty" będzie można

nowal Puchalski, byly skromne. Jednak

tatorów), sportowców czy liderów nowo-

pierwsze nagrody na Międzynarodowym

Niedlugo przed śmiercią Wlodzimierz

Puchalski napisal:

oglądać we Lwowie do 1 grudnia.

czesności w nauce i sztuce. Zazwyczaj

Festiwalu Filmowym w Fontainebleau,

wartość przedstawień dzikiej natury nie

Lwów i lwowianie w obiektywie mojego dziadka

Pozostalo tych fotografii i malo, i dużo. Żal,

al. Focha. Do jednych z ciekawszych należy też zdjęcie

Okrężnych Wyścigów Automobilowych ­ Grand Prix

że nie ma ich więcej ­ tych dokumentujących

dokumentujące prace przy ukladaniu kostki brukowej

Lwowa w 1933 r., a także z kilku ,,rocznicowych" defi-

na pl. Mariackim. Nie tyle samo ujęcie, lecz rozmiary

lad. Zachowal się też album, w którym dziadek praco-

rodzinne wydarzenia i tych robionych na

owej kostki budzą zainteresowanie. Ależ to byla spora

wicie pod każdym zdjęciem wpisywal użyte przeslony

lwowskich ulicach oraz utrwalających sceny

i czas naświetlania. Jest również mala wkladka z wkle-

kostka!

z życia w koszarach 5 Pulku Artylerii Lekkiej

Nie wiadomo dokladnie, kiedy się zaczęla przygo-

jonymi zdjęciami o niewielkim formacie, wykonanymi

we Lwowie.

da dziadka z aparatem, ale chyba szybko przerodzila

aparatem ,,szpiegowskim" ­ maloobrazkowym, prawdo-

się w prawdziwą pasję. Z aparatem wyjechal ze Lwo-

podobnie marki SIDA. Prawdopodobnie, gdyż aparat nie

zachowal się wśród rodzinnych pamiątek...

wa do Bydgoszczy, do Szkoly Podchorążych dla Ofi-

ANNA KOZLOWSKA-RYŚ

D

cerów, gdzie na celowniku jego obiektywu znaleźli się

Dla Czytelników ,,Nowego Kuriera Galicyjskiego"

ziadek, Romuald Kozlowski, chętnie sięgal po

koledzy ze Szkoly i kadra nauczycielska, ćwiczenia,

maly wybór zdjęć z przedwojennego Lwowa.

aparat fotograficzny. Kadry raczej reporterskie,

zawody, chwile relaksu. Tak powstal m.in. prywatny

Autor zdjęć: kpt. sl. st. art. Romuald Kozlowski

chociaż jest kilka świadczących o ,,malarskim"

album szkolny z lat 1928­1930. Notabene, kilka zdjęć

(1903­1944), zmobilizowany w 1939 do sztabu AD 5

DP gen. Zulaufa, uczestnik Obrony Warszawy; wzięty

spojrzeniu fotografa-amatora. Ot, choćby zdjęcie bu-

autorstwa dziadka umieszczono w Księdze Pamiątko-

dynku dworca kolejowego widzianego z perspektywy

wej Szkoly. Nie zabraklo zdjęć z III Międzynarodowych

do niewoli, zginąl w oflagu w Dössel.

BUDYNEK DWORCA KOLEJOWEGO Z PERSPEKTYWY AL. FOCHA

NA SPACERZE ­ W TLE DOM

POGRZEBOWY (BET TAHARA)

NA NOWYM CMENTARZU

OBCHODY 3 MAJA ­ DEFILADA

ŻYDOWSKIM

UKLADANIE BRUKU NA PL.

NA PL. HALICKIM

MARIACKIM WE LWOWIE

NAD DACHAMI LWOWA

WIEŻE KOŚCIOLA ŚW. ELŻBIETY

GÓRA STRACENIA ­ PRZY OBELISKU

KAPLICA BOIMÓW

TEOFILA WIŚNIOWSKIEGO

AUTOR ZDJĘĆ ­ ROMUALD

KOZLOWSKI Z ATAMANEM

GRAND PRIX LWOWA, 1933

PULKOWE ZAWODY KONNE (5 PAL)

UNIWERSYTET LWOWSKI