4

nr 18 (454) 30.09.­14.10.2024

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Dni Dziedzictwa Europejskiego we Lwowie

W dniach 13 sierpnia ­5

Organizatorzy Dni Dziedzictwa Euro-

września br. we Lwowie

pejskiego zaprosili również, by odwiedzić

odbylo się wielkie

Stryjski Park, Kajzerwald, dendrarium

wydarzenie kulturalne na

Uniwersytetu Leśnictwa, park Żelazna

skalę europejską. Byly to

Woda. Zostaly zaproponowane oryginalne

European Heritage Days,

trasy zwiedzania Cmentarza Janowskiego,

czyli Dni Dziedzictwa

które opracowal i opowiadal o nich Igor

Europejskiego, które zostaly

Monczuk, przewodnik turystyczny i wielki

zorganizowane przez wydzial

entuzjasta badania cmentarzy lwowskich.

promocji turystyki lwowskiej

Miejsca te przechowują pamięć o pokole-

Rady Miejskiej. Można

niach lwowian, które wybitnie dolożyly

zaakcentować kilka wątków

się do rozwoju naszego miasta, jego kul-

tego wydarzenia. Po pierwsze,

tury i sztuki. W realizacji tak ambitnego

MYROSLAW POBEREŻNY

nasze miasto już tradycyjnie

programu wzięlo udzial kilkudziesięciu

WYKLAD O BALSAMIE VETORINI

od czternastu lat uczestniczy

lwowskich przewodników, muzealników,

w tej inicjatywie Rady Europy,

i obejrzeć wystawę komputerów z lat 80­

lwowskich w Muzeum Żydowskim ,,Ślada-

krajoznawców, historyków, konserwato-

do której dolączylo ponad

mi Żydów Galicyjskich".

rów, milośników Lwowa.

90. XX wieku. Obecnie to też już historia.

50 krajów europejskich. Po

Niektóre z organizowanych lekcji i spo-

Program Dni Dziedzictwa Europejskie-

Nie zabraklo spotkań z przyrodą lwow-

drugie, Lwów po raz kolejny

tkań byly bezpośrednio poświęcone wy-

ską. W uniwersyteckim ogrodzie botanicz-

go obejmowal w ciągu trzech dni ponad sto

zademonstrowal swój

nym prezentowano jedyny w Ukrainie

lącznie życiu i dzialalności zaslużonych

unikatowych spotkań, wycieczek, lekcji.

niezwykle wysoki potencjal

dla historii Lwowa postaci, tych szeroko

ogród roślin lekarskich, zaś na Pohulance

Andrij Mysak, profesor Lwowskiej Akade-

kulturalny, glęboką warstwę

znanych, jak i nieslusznie zapomnianych.

mii Weterynarii (Lwowskiego Narodowego

można bylo posluchać śpiewu ptaków

dziedzictwa historycznego

Do realizacji programu Dni Dziedzictwa

Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej),

lwowskich. O zabytkowych drzewach

i intelektualnego,

Europejskiego dolączyly lwowskie muzea.

oprowadzil grupę uczestników Dni Dzie-

i krzewach rozmawiano w parku im. Iwana

zademonstrowal swoją

Z powodu ograniczeń wojennych, niektóre

Franki (d. Kościuszki). W obserwatorium

dzictwa Europejskiego po unikatowym

przynależność do tradycji

z nich nie są czynne, i niestety nie dostęp-

Uniwersyteckim można bylo obejrzeć

Muzeum Podków, opowiedzial wiele cieka-

europejskiej, swoje ogromne

ne dla zwiedzających.

przez teleskop dalekie gwiazdy i poslu-

wych faktów z historii hipodromu lwow-

bogactwo duchownego

We Lwowie są również muzea nie-

chać niezwykle ciekawego wykladu pro-

skiego, rozwoju transportu we Lwowie,

i materialnego dziedzictwa

znane nawet rdzennym lwowiakom. Na

również kawalerii. O historii Politechniki

fesora Bohdana Nowosiadlego.

historycznego oraz troskę

przyklad ­ muzeum podków przy Akade-

Od pierwszych lat swego istnienia

Lwowskiej opowiadala dr Ulana Uśka, pra-

ULANA ŻYWYLAK PRZY

naszego pokolenia o jego

mii Weterynarii, czy muzeum zoologiczne

Lwów rozwijal się jako miasto wielonaro-

cownik Naukowej Biblioteki Politechniki.

PORTRECIE PAWLA VETORINIEGO

zachowanie. Po trzecie, dni

Uniwersytetu im. Iwana Franki. Kilka cie-

Tetiana Kazancewa, znana lwowska histo-

dowe, wielokulturalne, wieloobrządkowe,

dziedzictwa europejskiego

kawych spotkań zorganizowali naukowcy

miasto różnorodnych kultur i tradycji. Dla-

ryk architektury, oprowadzila sporą grupę

W programie Dni Dziedzictwa Euro-

już po raz trzeci udalo się

Muzeum Historycznego miasta Lwowa.

tego w programie Dni Dziedzictwa Europej-

lwowian po gmachu dawnego Polskiego To-

pejskiego niemalą uwagę udzielono nie

zorganizować i z sukcesem

Wśród nich wyklad ,,Lwowski balsam Ve-

skiego nie zabraklo akcentów dzialalności

warzystwa Pedagogicznego, zbudowanym

tylko historycznemu średniowiecznemu

przeprowadzić w warunkach

torini" w Kamienicy Królewskiej, w Rynku

w stylu później secesji wedlug projektu

kulturalnej na jego terenie przedstawicieli

centrum miasta, ale również dzielnicom

wojny i agresji rosyjskiej,

6. Wyklad przygotowala Ulana Żywylak

polskich architektów Wladyslawa Derdac-

różnych narodów. Otóż przewodniczka

poza jego granicami, nie wpisanym na li-

ograniczeń stanu wojennego.

i Miroslaw Pobereżny. Sensacją bylo od-

lwowska Weronika Mazur opowiadala

kiego i Witolda Minkiewicza.

stę światowego dziedzictwa UNESKO. Są

nalezienie przez nich portretu tegoż Pawla

o ,,Lwowie z akcentem litewskim", zaś

Niezwykle interesujące bylo już trady-

to np. dzielnice Kastellówka, Podzamcze,

Vetorini w mundurze lwowskiego Bractwa

cyjne dla Dni Dziedzictwa Europejskiego

Amet Bekirow o krymskotatarskich or-

Zniesienie. W każdej z nich są ciekawe

TEKST I ZDJĘCIA

Kurkowego.

zwiedzanie ogrodu botanicznego Uniwer-

namentach narodowych. Spotkanie z nim

i cenne zabytkowe pamiątki historii i ar-

JURIJ SMIRNOW

Trzy wycieczki po starych uliczkach

sytetu Lwowskiego, który zostal zalożo-

odbylo się w Krymskotatarskim Centrum

chitektury. Na przyklad, obok trasy histo-

Dni Dziedzictwa Europejskiego wpro-

lwowskich przygotowal Jaroslaw Bysz-

Kulturalnym przy ulicy Saksagańskiego.

ny 170 lat temu, w 1852 roku na miejscu

rycznej centralną ulicą Akademicką (ob.

wadzono w panoramę życia kulturalnego

kiewicz, naukowiec z dzialu ,,Czarna Ka-

Amet Bekirow wyglosil też wyklad o ,,Nie-

dawnego ogrodu i parku klasztoru ojców

aleja T. Szewczenki), można bylo zobaczyć

Europy w 1991 roku, wedlug inicjatywy

mienica" Muzeum Historycznego. Opo-

Trynitarzy. Na terenie ogrodu botanicznego

materialnym dziedzictwie krymskich Tata-

slynną ,,Fabrykę Powidla" na Podzamczu.

Rady Europy. Od tego czasu w krajach

wiadal m.in. o średniowiecznych kupcach

rośnie ponad 300-letni cis, wedlug pracow-

rów". Aktywistka Żydowskiego Towarzy-

W każdej kamienicy przy Akademickiej

europejskich (również w Ukrainie), które

lwowskich, o lwowskich rzemieślnikach

ników ogrodu najstarsze drzewo we Lwo-

stwa Natalia Tolok zorganizowala koncert

mieszkali lub pracowali znani ludzie, któ-

dolączyly do Europejskiej Konwencji Kul-

i cechach rzemieślniczych starego Lwowa.

wie. Tymczasem Jurij Gudyma, dyrektor

piosenki i tańca żydowskiego pod tytulem

rzy na zawsze zostali wpisani zlotymi li-

turalnej, organizowano każdego roku eks-

Znany lwowski historyk dr Wasyl Kmieć

,,Żydowski Lemberik". Dla uczestników za-

Muzeum Historii Uniwersytetu im. Iwana

terami do historii naszego miasta. Można

kluzywne wycieczki, spotkania, odczyty,

przygotowal nostalgiczną wycieczkę

proponowano ciekawe trasy w dzielnicy

Franki, oprowadzil zebranych po glównym

bylo odwiedzić dawne Kasyno Miejskie

konferencji w miejscach malo znanych,

pod tytulem ,,Maleńki Paryż śródmie-

żydowskiej, do lwowskiej synagogi ,,Bejs

gmachu Uniwersytetu (dawnego Sejmu

i posluchać niezwykle ciekawą opowieść

w magazynach muzealnych, na obiektach

ścia lwowskiego". Byla to przechadzka

Galicyjskiego). Roman Patyk, dyrektor Mu-

Aron we-Israel", czynnej lwowskiej boż-

o ludziach i imprezach, które odbywaly się

zamkniętych i na co dzień niedostępnych

po miejscach związanych z emigrantami

zeum Kolei Lwowskiej oprowadzil ponad 20

nicy, która przetrwala II wojnę światową.

w tym miejscu jeszcze w dalekim XIX wie-

dla szerszej publiczności. W 2024 roku ha-

francuskimi, francuskimi wydawnictwami

osób po muzeum, ulokowanym w znanym

Chętnych poznać żydowskie dziedzictwo

ku. Wyklad przygotowal Iwan Swarnyk,

slem lwowskich Dni Dziedzictwa Europej-

i wydarzeniami kulturalnymi lwowsko-

gmachu pod potoczną nazwą ,,Roxa". R. Pa-

Lwowa oprowadzila po świątyni Olga Li-

znany lwowski historyk i archiwista. Ale

skiego bylo podkreślenie wielonarodowego

-francuskimi w dalekim już przedwojen-

dowska, kierownik Muzeum Żydowskie-

tyk opowiadal o historii kolei żelaznych we

można bylo zawitać również do Bibliote-

i wieloobrządkowego charakteru kultural-

nym Lwowie (przed rokiem 1939).

go. Ona też opowiadala o losach Żydów

Lwowie i Galicji, między innymi o budownic-

ki Naukowej Uniwersytetu Lwowskiego

nego dziedzictwa lwowskiego.

twie kolei w Karpatach. W muzeum zebrano

Organizatorzy zaplanowali, by spoj-

ponad 925 artefaktów, niektóre z nich są po

rzeć na historyczne lokalne dziedzictwo

prostu unikatowe.

lwowskie jako na wspóldzialanie różnych

Lwowscy konserwatorzy prezento-

kultur, narodów i wyznań. Wśród tematów

wali dwie bardzo ciekawe swoje prace,

i obiektów są zabytkowe świątynie, ale też

dotyczące konserwacji zabytkowych

na przyklad, kuchnia narodowa Ukraińców,

lwowskich kamienic w historycznej czę-

Polaków, Żydów, Niemców i nie tylko. Pod-

ści miasta. Oleh Rubczyński, profesor

kreślono, że lokalne dziedzictwo Lwowa

Politechniki Lwowskiej oprowadzil chęt-

bylo i jest integralną częścią dziedzictwa

nych po kamienicy przy ulicy Ormiańskiej

europejskiego. Tematycznie Dni Dziedzictwa

17, zaś Wlodko Kostyrko, znany lwowski

Europejskiego 2024 są ściśle powiązane

artysta malarz, historyk sztuki i projek-

z zagadnieniem stosunków międzynarodo-

tant wnętrz, oprowadzil po pokojach ka-

wych, międzyetnicznych w samym spole-

mienicy w Rynku 42, w którym wlaśnie

czeństwie Lwowa na calej przestrzeni jego

są prowadzone prace konserwatorskie.

istnienia od czasu zalożenia do dnia dzi-

O renesansowej XVII-wiecznej polichromii

siejszego. Dlatego dziedzictwo Lwowa jest

kościola Matki Boskiej Gromnicznej opo-

dziedzictwem Ormian, Żydów, Wlochów

wiadala Iryna Hirna, konserwator dziel

czy Francuzów, którzy w różnych czasach

sztuki, zaś o polichromii dawnego kościola

i epokach mieszkali w naszym mieście. Orga-

oo. jezuitów opowiadal Oleh Druzdiew.

nizatorzy zwrócili uwagę na techniczne wy-

Wedlug obliczeń organizatorów,

nalazki lwowian takie, jak lampa naftowa,

wszystkie lokalizacje, wszystkie wyciecz-

tzw. ,,lampa Lukasiewicza", czy też pierwszy

ki i spotkania odwiedzilo ponad 1500 osób.

tramwaj elektryczny w roku 1894, lub na hi-

Na zakończenie można wnioskować, że

storię lichtarzy lwowskich. Również w tym

w trudnych warunkach 2024 roku, w wa-

roku, tak rok wcześniej jesteśmy zmuszeni

runkach wojny i agresji Rosji, Dni Dziedzic-

ratować nasze zabytkowe zbiory muzealne,

twa Europejskiego we Lwowie nie tylko się

nasze pamiątki architektury, rzeźby, malar-

udaly, ale byly najbardziej udane, najbar-

stwo od zniszczenia z powodu obstrzalów

dziej efektowne, najbardziej masowe ze

WLODKO KOSTYRKO OPROWADZA WYCIECZKĘ W RYNKU 42

rakietowych armii rosyjskiej.

wszystkich lat organizacji tego wydarzenia.