19

nr 19 (455) 18­31.10.2024

www.kuriergalicyjski.com

Wspomnienia

do Czechoslowacji byl pretek-

samochodu. W tym celu ks. Ma-

zarejestrowany na polskich ta-

stem do wyjazdu do Tuluzy, aby

rian Jaworski 12 listopada 1964

blicach rejestracyjnych.

zebrać odpowiednie materialy

roku zapisal się na kurs samo-

Przejazdy przez granicę

dla dalszej pracy naukowej.

chodowy, a 6 stycznia 1965

W 1964 roku w życiu ks.

roku odbyl pierwszą próbną

Przyszly metropolita lwow-

Mariana Jaworskiego pojawi-

jazdę po Krakowie. Egzamin na

ski kardynal Marian Jaworski

la się pierwsza realna możli-

urodzil się we Lwowie i tutaj po

prawo jazdy zdal 21 stycznia

wość wyjazdu za granicę. 4 lu-

1965 roku, po czym mógl poru-

otrzymaniu świadectwa doj-

tego w tym roku zlożyl podanie

rzalości wstąpil do Wyższego

szać się po Polsce samochodem

do milicji o wyjazd za granicę.

marki ,,Trabant". W latach 80.

Seminarium Duchownego. Jed-

Byla to w tym czasie obowiąz-

poslugiwal się jako inwalida

nak już 15 października 1945

kowa procedura, gdyż przed

musial wraz z calym semina-

samochodem Fiat 126p, jednak

każdym wyjazdem należalo

jazda bez ręki sprawiala wiele

rium opuścić Lwów. W tym

ubiegać się w milicji o paszport,

trudności. Otóż po stanowczej

dniu ze lwowskiego dworca ko-

a po powrocie z wyjazdu pasz-

interwencji kapelana ks. Ma-

lejowego nastąpil wyjazd semi-

port należalo oddać do biura

riana Buczka oraz rozebraniu

narium archidiecezji lwowskiej

paszportowego. Wyjazd ten ks.

do Kalwarii Zebrzydowskiej.

urządzeń dla inwalidy, bp Ma-

Jaworski motywowal po raz ko-

Prawdopodobnie  ówczesny

rian Jaworski musial zaniechać

lejny chęcią zebrania potrzeb-

kleryk I kursu Marian Jawor-

samodzielnego  prowadzenia

Z KSIĘDZEM JANEM FURGALĄ

nych materialów do rozprawy

samochodu.

ski nigdy nie myślal, że będzie

Schaffa, a także przez kierow-

habilitacyjnej, którą planowal

mu dane powrócić do rodzin-

przekraczal granicę wlaśnie

Rozmowy z kaplanami

nika zakladu Historii Filozofii

zredagować po powrocie z kra-

nego Lwowa. Po pięciu dniach

tam, skąd mial bliżej do Luba-

Starożytnej i Średniowiecznej

jów Zachodniej Europy do Kra-

podróży pociąg ze Lwowa wraz

Jako arcybiskup archidie-

czowa. Z Lubaczowa arcybiskup

prof. dra Jana Legowicza ­ biuro

kowa. Jednak 1 marca 1964 roku

z przelożonymi i klerykami ar-

cezji lwowskiej praktycznie

jechal najczęściej do Krakowa.

paszportów zarówno w Krako-

z Komendy M.O. wojewódz-

codziennie przyjmowal na roz-

chidiecezji lwowskiej przybyl

Z Krakowa najczęściej już sa-

wie jak i w Warszawie odmówilo

twa krakowskiego otrzymal

do Kalwarii Zebrzydowskiej,

mowy kaplanów pracujących

molotem udawal się na zachód,

wydania paszportu. Z tej racji ks.

odmowną decyzję w sprawie

gdzie przez następne pięć lat

na terenie archidiecezji. Od-

na przyklad do Rzymu. Pierw-

Jaworski byl pozbawiony możli-

wyjazdu na okres czasowy do

znajdowalo się seminarium ar-

wiedzaly go również siostry

szy raz granicę w Rawie Ruskiej

wości studiowania w Tuluzie.

Wloch. Po tej decyzji ks. Jawor-

chidiecezji lwowskiej.

zakonne, rozsiane ż po calej

abp Marian Jaworski, zgod-

W archiwum archidiecezji

ski 25 marca 1964 roku skie-

Dopiero po 44 latach od tego

archidiecezji. Regularnie też

nie z jego wlasnymi zapiskami,

lwowskiej zachowalo się pi-

rowal pismo do Ministerstwa

wydarzenia już jako biskup

prowadzil rozmowy z genera-

przekroczyl 25 lutego 1995 roku,

smo od arcybiskupa Eugeniu-

Spraw Wewnętrznych Biura

Marian Jaworski mial okazję,

lami i prowincjalami zakonów

choć należy zauważyć, że ko-

sza Baziaka do ks. Mariana Ja-

Paszportów w Warszawie, za

aby 29 października 1989 roku

i zgromadzeń męskich i żeń-

rzystal też z granicy w Medyce,

worskiego, w którym zezwalal

pośrednictwem Komendy Mili-

wyjechać z pierwszą wizy-

skich. Rozmowy oficjalne z ka-

na przyklad gdy udawal się ze

na wycieczkę do Czechoslo-

cji Obywatelskiej województwa

planami i siostrami zakonny-

tą duszpasterską do Lwowa. Na

Lwowa do Przemyśla. W ramach

wacji w czasie urlopu wypo-

krakowskiego o wydanie pasz-

mi odbywaly się w refektarzu

granicy w Medyce na biskupa

rozszerzenia polączenia lotni-

czynkowego w lecie 1959 roku.

portu zagranicznego. Również

oczekiwali księża z archidiece-

domu przy ul. Samczuka 14a.

czego ze Lwowa kilkakrotnie

W dalszej kolejności przed

i tym razem 19 maja 1964 roku

zji, w tym ks. Marcjan Trofimiak

Natomiast na rozmowy oso-

korzystal z tego polączenia.

ubieganiem się o otrzymanie

wladze odmówily mu wydania

biste, lub o delikatnej materii

i ks. Józef Legowicz. Następny

Wyjazdy zagraniczne

paszportu osoba udająca się za

paszportu zagranicznego.

kardynal zapraszal do swojego

wyjazd do Lwowa mial miejsce

ks. Mariana Jaworskiego

granicę musiala oplacić kosz-

mieszkania. Wszystkich przy-

22 grudnia 1989 roku, potem 13

Nie straciwszy

do 1984 roku

ty podróży i do odpowiedniego

bywających skrzętnie noto-

kwietnia, 13 lipca, 31 paździer-

i tym razem nadziei na

biura przynieść dokumenty po-

Jedną z ważnych pasji ks.

wal we wlasnym kalendarzu

nika i 31 grudnia 1990 roku.

twierdzające taką wplatę. Na-

Mariana Jaworskiego, która

czynności, dzięki czemu moż-

W latach 1991­2010 ar-

pozytywne rozwiązanie

leżalo również podać dokladnie

pozostala mu niezmienną do

na zauważyć, jak wielu potrze-

cybiskup przekroczyl grani-

sprawy, 23 czerwca

miejscowości (stacje kolejowe)

końca życia bylo podróżowa-

bowalo jego ojcowskiego slowa

cę w obie strony przeszlo 380

1964 roku skierowal

na trasie podróży, imiona wy-

nie. W ciągu życia odwiedzal

i wsparcia. Dzięki temu zacho-

razy, czyli ponad 190 razy wje-

pismo do posla Ziemi

jeżdżających, oraz kraje, które

wiele krajów, gdzie nawiązywal

waly się informacje o wizytach

chal do Lwowa. Cyfry te udalo

Krakowskiej Lucjana

osoba pragnęla odwiedzić.

potrzebne relacje i przyjaźnie.

też osób świeckich.

się ustalić na podstawie osobi-

Motyki w Krakowie,

16 maja 1959 roku od Mię-

Można również przypuszczać,

stych notatek arcybiskupa Ma-

Samochód

dzynarodowego Towarzystwa

że pragnąl podróżować po Eu-

riana Jaworskiego, zapisanych

w którym informowal:

Wagonów Sypialnych z War-

ropie od pierwszych lat kaplań-

O pokorze lwowskiego me-

w ,,Kalendarzu czynności".

,,Po otrzymaniu od

szawy w odpowiedzi na list z 9

stwa, jednak wladze komuni-

tropolity świadczyl również po-

W pierwszych latach prze-

Dyrektora Polskiego

czerwca 1959 roku ks. Marian

styczne nie byly sklonne, aby

siadany przez niego samochód.

kraczal granicę w Medyce,

Kolegium w Rzymie

Jaworski otrzymal poświad-

obywatelom PRL wydawać po-

Do Lwowa arcybiskup przybyl

gdzie, choć inwalida, wielokrot-

zaproszenia na

czenie o oplaceniu podróży za

zwolenie na wyjazd za granicę.

samochodem marki ,,polonez".

nie byl zmuszony przez wiele

kilkumiesięczny

granicę. W liście zaznaczono,

W 1959 roku ks. Marian Ja-

W następnych latach posiadal

godzin oczekiwać w kolejce na

pobyt, umożliwiający

że ,,po otrzymaniu paszpor-

worski otrzymal stypendium

samochód typu ,,Wolga", która

przekroczenie granicy. Tej sy-

tu i wizy francuskiej prosimy

dla podjęcia studiów specjali-

często w czasie drogi psula się,

tuacji zawsze staral się zaradzić

zebranie materialu

zglosić się w naszym biurze

stycznych w Instytucie Filo-

przez co arcybiskup spóźnial się

bp Rafal Kiernicki, który przed

do pracy naukowej ­

osobiście". Brak wiadomości

zoficznym w Tuluzie. Z tej racji

na celebracje do poszczególnych

przyjazdem arcybiskupa do

w lutym br. powtórnie

czy odbyl się letni wyjazd do

w biurze paszportowym zlożyl

parafii. Dodatkowo w okresie

Lwowa przyjeżdżal na granicę,

wszcząlem starania

Czechoslowacji, jednak dal-

stosowne podanie o wydanie

kryzysu paliwowego byla dość

starając się umówić z celnikami

o uzyskanie paszportu.

sze wydarzenia każą domyślać

paszportu. Jednak nawet mimo

droga w obsludze. Ostatecznie

o przepuszczenie metropolity

I znowu uzyskalem

się, że nie udalo się wyjechać

poparcia prośby przez Dyrekcję

samochód zostal przekazany

bez kolejki.

w 1959 roku na wakacje do Cze-

Instytutu Filozofii i Socjologii

23 stycznia 1998 roku na rzecz

Po otwarciu granicy w Rawie

odpowiedź negatywną

choslowacji. Możliwe iż wyjazd

PAN w osobie prof. dra Adama

parafii w Rohatynie, gdzie go

Ruskiej arcybiskup Jaworski

tak z Krakowa jak

chętnie przejąl ówczesny tam-

i z Warszawy.

tejszy proboszcz ks. Anatol

Zajączkowski.

Obie instancje powolaly się

Dopiero pod koniec 1995 roku

na przepisy art. 4 ust. 2 pkt. 4

od abpa Kurta Krenna otrzymal

ustawy z dnia 17.VI.1959 roku.

samochód marki ,,Opel vectra",

Decyzje te są wielce krzyw-

którym przez dluższy czas nie

dzące mnie jako czlowieka

chcial podróżować, aby nie być

i obywatela polskiego. Nie po-

posądzonym o zbyt luksuso-

czuwam się do żadnej dzia-

wy samochód. Jednak po jakimś

lalności antypaństwowej czy

czasie przekonal się do nowego

na szkodę Państwa. Odmowa

auta, którym musial podróżo-

wydania mi paszportu oparta

wać nie tylko po terenach ar-

na tych podstawach, i to ogó-

chidiecezji, ale i calej Ukrainy,

le niesprecyzowanych i nie-

uzasadnionych stanowi po-

dość często po bezdrożach, lub

powierzchniach dróg, które

ważny zarzut przeciwko mnie,

przed którym nawet nie mogę

przez lata nie byly naprawiane.

obronić się. Biorąc powyższe

W 2002 roku otrzymal kolejny

pod uwagę ­ jako pelnopraw-

nowy samochód ,,Opel Vectra",

ny obywatel polski uprzejmie

który slużyl kardynalowi do

proszę Pana Posla o interwen-

końca jego pasterzowania w ar-

cję w sprawie mego wyjazdu,

chidiecezji lwowskiej. Po tere-

na którym ze względu na me

nach Europy od 2002 roku kar-

studia, bardzo mi zależy".

dynalowi slużyl inny samochód,

Z KREWNYMI W GÓRACH