9

nr 20 (456) 31.10.­ 14.11.2024

Wspomnienie

www.kuriergalicyjski.com

ponownie do Lwowa w towa-

konsul generalny RP we Lwowie

dziel Zbigniewa Herberta w jego

rzystwie Haliny Herbert-Że-

Krzysztof Sawicki. Mlodzież

rodzinnym mieście.

browskiej i jej syna Rafala, hi-

ze szkól polskich i akademic-

Na same uroczystości we

storyka i poety, autora wielkiego

ka. Przede wszystkim przybyla

Lwowie w dniach 16 i 17 mar-

dziela ,,Herbert". Przez dziesięć

na nie pani Halina Herbert-Że-

ca zlożyly się: polsko-ukraiń-

dni, a trafiliśmy na piękną po-

browska, siostra Poety, wraz

ska sesja naukowa poświęcona

godę, wędrowaliśmy slonecz-

z synem Rafalem. Skromna, la-

twórczości Zbigniewa Herberta

nymi ulicami miasta, o których

godna, bardzo subtelna i w każ-

która miala miejsce we wspania-

Pani Halina potrafila snuć nie-

dym slowie mądra. Ze wzglę-

lej auli Uniwersytetu im. Iwana

zwykle wspomnienia. Prowa-

du na stan zdrowia nie mogla

Franki, promocja wspomniane-

dzila nas do wielu kamienic, na

przyjechać Katarzyna Herbert,

go ,,Wyboru wierszy", msza św.

różnych ulicach, bo przed woj-

żona Poety, ale przekazala do

w kościele św. Antoniego za duszę

ną rodzina Herbertów miesz-

odczytania na tych spotkaniach

Poety celebrowana przez metro-

kala w kilku wynajmowanych

wzruszający list.

politę lwowskiego ks. kardynala

mieszkaniach, nie tylko na Ly-

Zanim z Przemyśla wyrusza-

Mariana Jaworskiego, odslonię-

KOŚCIÓL ŚW. ANTONIEGO

czakowskiej. Tam, w każdym

lo do Lwowa dwoma autokarami

cie tablicy pamiątkowej w tymże

z tych miejsc, zaczynala się

i wieloma prywatnymi samo-

kościele oraz na domu w którym

Zdzislaw Najder, bliski przyjaciel

odprawil ks. kardynal Marian

nowa opowieść... Odwiedzili-

chodami wczesnym rankiem

mieszkala rodzina Herbertów

autora ,,Barbarzyńcy w ogrodzie"

Jaworski, metropolita lwow-

śmy też podlwowskie Brzucho-

16 marca ponad sto osób z wie-

przy ulicy Lyczakowskiej 55.

świetny znawca także twór-

ski. W swej homilii powiedzial

wice, w poszukiwaniu letniej

lu miast i ośrodków naukowych

Także wernisaż wspomnianej

czości Conrada, byly dyrektor

między innymi: ,,Powiedzmy,

willi Herbertów, modliliśmy się

w kraju, wcześniej do Muzeum

wystawy ,,Zbigniew Herbert.

Rozglośni Radia Wolna Europa,

że śmierć czlowieka, która na-

razem przy zaniedbanym wtedy

Narodowego Ziemi Przemyskiej

Epilog Burzy" w Palacu Sztuki

przedstawil zlożony, a zarazem

stępuje nieraz w sposób zaska-

grobowcu rodziny Herbertow

trafila z Warszawy wystawa

przy ulicy Kopernika 7. Calość

kluczowy dla rozumienia po-

kujący, stanowi ostatnie slowo,

na Cmentarzu Lyczakowskim.

,,Zbigniew Herbert. Epilog ,,Bu-

artystycznie ubogacil też przej-

stawy artystycznej Poety temat:

czy przeciwnie ­ jest coś, co

Także w katedrze lacińskiej

rzy" przygotowana przez Mu-

mujący koncert Piotra Szczepa-

,,Herbert ­ pisarz europejski".

nie przemija calkowicie i na-

przed Panią Laskawą, wstępo-

zeum Literatury w Warszawie,

nika oparty na tekstach autora

Z kolei prof. Krzysztof Dybciak

daje ostateczny sens naszemu

waliśmy do wielu dawnych ko-

którego dyrektorem byl wów-

,,Raportu z oblężonego miasta"

z Uniwersytetu Kardynala Ste-

życiu tutaj na świecie. A wla-

ściolów, no i do katedry ormiań-

czas Janusz Odrowąż-Pienią-

w dawnej Prochowni. Wcześniej

fana Wyszyńskiego w Warsza-

śnie te wartości nadają sens na-

skiej, nie tylko ze względu na

żek, wybitny muzealnik i pi-

kojarzylem Szczepanika przede

wie zwrócil uwagę zebranych

szemu życiu, są nimi: prawda,

piękno jej wnętrza i freski Rose-

sarz, a zarazem prezes Zarządu

wszystkim jako lubelskiego bar-

i poruszyl jeden z kluczowych

sprawiedliwość, prawość, mi-

na. Wszak tę katedrę odwiedzala

Glównego Stowarzyszenia Pi-

da, śpiewającego slynne przeboje

tematów dla zrozumienia my-

lość i inne im podobne warto-

zapewne często Maria z Balaba-

sarzy Polskich. Kuratorem tej

,,Goniąc kormorany", czy ,,Ko-

ślenia Wielkiego Lwowianina

ści. W realizacji tych wartości

nów, z pochodzenia Ormianka,

arcyciekawej ekspozycji byla

chać". Bylem ogromnie przejęty,

w wystąpieniu: ,,Raport z oblę-

w życiu czlowieka blyszczy coś

ukochana babcia Zbyszka. Gdy

utalentowana kustosz Dorota

tak jak inni sluchacze jego śpie-

żonej cywilizacji. Historiografia

nieprzemijającego. Myśliciele

w naszej peregrynacji ponownie

Pieńkowska. Wystawa zosta-

waną interpretacją wierszy Her-

Zbigniewa Herberta".

wspólcześni nawet potrafią po-

stanęliśmy któregoś dnia przed

la zaprezentowana w Przemyślu

berta, między innymi wierszy:

Tę część sesji zamknęla uro-

wiedzieć, że przebija w nich coś

fasadą kamienicy na Lycza-

jeszcze w starym gmachu mu-

,,Do Marka Aurelego" i ,,Guziki"

cza recytacja utworów Her-

niebiańskiego i one zmierzają

kowskiej 55 pani Halina zamie-

zeum przy Placu Tadeusza Czac-

o zbrodni smoleńskiej.

berta przez mlodzież z polskiej

ku temu, co wieczne".

rzala odwiedzić mieszkanie na

kiego 3, a na jej wernisaż przy-

Uroczystości rozpoczęly się

szkoly im. św. Marii Magda-

O  twórczości  Zbigniewa

pierwszym piętrze, ale nie bylo

byla Pani Katarzyna Herbert

16 marca w godzinach poran-

leny. Być może prace nad tymi

Herberta powiedzial Mariusz

to możliwe, bo trwal wlaśnie

i oczywiście warszawscy mu-

nych polsko-ukraińską sesją

występami sklonily później

Olbromski, że jest ona świa-

tam remont. Rozbierano mię-

zealnicy, którzy ją przygotowali,

naukową na uniwersytecie,

pedagogów tej szkoly do orga-

dectwem wiary w porządek

wartości, a zarazem ich obroną.

dzy innymi piec, a rozbite kafle

z dyrektorem na czele. Do mego

którą otworzyl w wypelnionej

nizacji Konkursów Recytator-

Dodajmy, że glosi ona warto-

wyrzucono na podwórko. Razem

gabinetu trafily też w kilku pu-

po brzegi auli rektor tej uczelni

skich Zbigniewa Herberta dla

ści nieprzemijające, które trze-

z Rafalem zatrzymaliśmy sobie

dlach rysunki Herberta z wie-

prof. Iwan Wakarczuk, wita-

szkól polskich w Ukrainie.

ba nam razem odkrywać i re-

po jednym na pamiątkę. Dziś jest

lu jego podróży, także niektóre

jąc zebranych w imieniu wladz

Druga część sesji poświęco-

alizować. Jak tak spojrzy się na

on cenną pamiątką, a gdy ,,pa-

rękopisy. Prawie przez miesiąc

uczelni i dzieląc się swymi re-

na zostala w calości prezentacji

poezję, na twórczość Zbignie-

trzy" na mnie z pólki z książka-

moglem je po godzinach pracy, po

fleksjami przede wszystkim na

wspomnianego ,,Wyboru wier-

wa Herberta, to możemy zro-

mi w mieszkaniu ­ budzi wspo-

zamknięciu muzeum, spokojnie

temat znaczenia kultury jako

szy". W imieniu sponsora wy-

zumieć jak bardzo ta twórczość

mnienia i grzeje moje serce...

kontemplować przez wiele go-

pomostu pomiędzy obu na-

dania przemawial Rafal Dzię-

jest nam potrzebna. Jego po-

dzin. Co za wyjątkowy dar losu!

rodami. Glos zabral również

ciolowski, pięknie powiedzial

PS

ezja, jego twórczość mają dla-

Wystawę obejrzal caly Prze-

konsul generalny RP we Lwo-

o swej fascynacji zawartymi

tego charakter uniwersalny,

Oczywiście, Dni Zbigniewa

myśl i przybywające z okolicz-

wie Krzysztof Sawicki, któ-

w książce wierszami jej tlu-

ukazują nam życie, które warto

Herberta we Lwowie nie byly

nych miejscowości wycieczki,

ry podziękowal za wlączenie

macz Wiktor Dmytruk, także

przeżyć, przekazują nam sens

owocem pracy wylącznie Mu-

a w drodze powrotnej z Rzymu

się wladz uczelni w organiza-

o trudach swej trwającej aż dwa

nieprzemijający.

zeum Narodowego Ziemi Prze-

do Lwowa też ks. prof. Marian

cję wydarzeń i sesji naukowej,

lata pracy. Podziękowal też ser-

Mszę świętą pięknie ubo-

myskiej, ale mogly zaistnieć

kardynal Jaworski, metropolita

wskazal też na znaczenie twór-

decznie za pomoc w tych zma-

gacil muzycznie lwowski chór

dzięki życzliwości wielu osób,

lwowski.

czości Herberta dla kultury lite-

ganiach obecnej na sali Halinie

,,Echo". Po mszy św. nastąpilo

ich zaangażowaniu, wsparciu

Następnie wystawa, jeszcze

rackiej jednoczącej się Europy.

Herbert-Żebrowskiej, z którą

odslonięcie w świątyni, w której

finansowemu oraz organiza-

przed Dniami Zbigniewa Her-

Wśród znakomitych prele-

w tym czasie utrzymywal kon-

przed laty maly Zbyszek zostal

cyjnemu. Na wydrukowanych

berta, zostala przewieziona do

gentów znalazl się prof. Jacek

takt. O potrzebie przygotowania

ochrzczony, a później byl mini-

wtedy dwujęzycznych zapro-

Lwowa, a jej dluga peregryna-

Lukasiewicz, wówczas już autor

i publikacji przekladów na język

strantem, przyjmowal Euchary-

szeniach na te wydarzenia jako

cja, w której uczestniczylem,

pierwszej w kraju bardzo sta-

ukraiński dawnej i wspólcze-

stię, tablicy pamiątkowej przez

organizatorów wymieniono:

obfitująca w liczne i niespo-

rannie opracowanej i bogato ilu-

snej poezji i prozy polskiej ­ nie

Halinę Herbert-Żebrowską, sio-

Konsulat Generalny RP

dziewane wydarzenia, nada-

strowanej monografii ,,Herbert"

tylko Herberta ­ mówil następ-

strę poety i jej syna Rafala. Rafal

we Lwowie

je się na osobną i barwną opo-

wydanej przez Wydawnictwo

nie Dmytro Sapiha. Sesja zostala

Dzięciolowski odczytal wspo-

Wydawnictwo Kamieniar

wieść. Wcześniej zostal również

Dolnośląskie w ramach świetnej

zamknięta świetną interpretacją

mniany list od Pani Katarzyny

we Lwowie

przygotowany ,,Wybór wierszy"

serii wydawniczej ,,A to Polska

wierszy z prezentowanej książki

Herbert, a ksiądz kardynal Ma-

Rada Ochrony Pamięci Walk

Zbigniewa Herberta w wersji

wlaśnie". Ten wybitny znaw-

przez Zbigniewa Chrzanowskie-

rian Jaworski dokonal aktu jej

i Męczeństwa

bilingwicznej, opatrzony mym

ca  wspólczesnej  literatury

go aktora i dyrektora Polskiego

poświęcenia. Następnie prze-

Uniwersytet im. Iwana Franki

obszernym wstępem. Przekladu

i popularyzator twórczości wie-

Teatru we Lwowie oraz Bohda-

szliśmy do pobliskiej kamieni-

we Lwowie

na język ukraiński utworów do-

lu poetów, także autora ,,Raportu

na Kozaka, aktora Teatru Lwow-

cy przy ulicy Lyczakowskiej 55

Marszalek Województwa

konal wytrawny tlumacz Wik-

z oblężonego miasta" zachwy-

skiego im. M. Zańkowieckiej,

i tam zostala odslonięta okazala

Podkarpackiego w Rzeszowie

tor Dmytruk. Książka ukazala

cil wszystkich swą blyskotliwą

dziekana Wydzialu Teatrologii

tablica, upamiętniająca fakt, że

Miesięcznik ,,Lwowskie

się w twardej okladce, z liczny-

wypowiedzią, ukazującą wie-

Uniwersytetu im. Iwana Franki.

mieszkal tam Zbigniew Herbert

Spotkania"

mi skanami rękopisów Poety,

le wątków myślenia Herberta,

Aktorzy zostali nagrodzeni owa-

wraz ze swą rodziną. Również

Muzeum Narodowe Ziemi

a także jego portretem. Zostala

a nagrodzoną owacyjnym przy-

cją na stojąco przez wszystkich

poświęcona przez ks. kardy-

Przemyskiej

starannie wydana przez Lwow-

jęciem. Z kolei Andrij Pawly-

zebranych. W godzinach wie-

nala Mariana Jaworskiego, me-

Muzeum Literatury

skie Wydawnictwo ,,Kamie-

szyn ukraiński poeta i tlumacz

czornych odbyl się wspomniany,

tropolitę lwowskiego. Pod ta-

im. A. Mickiewicza

niar", którym kierowal życzli-

prozy Herberta interesująco re-

wyjątkowo przejmujący koncert

blicą przemawial ambasador RP

w Warszawie

wy tej sprawie Dmytro Sapiha.

lacjonowal swą pracę transla-

Piotra Szczepanika w Baszcie

w Kijowie Marek Ziólkowski,

Fundacja ,,Pomoc Polakom

Wydanie zostalo zrealizowane

torską i wskazywal na często

Prochowej. Rozpoczynal się nie-

a w imieniu rodziny Herbertów

na Wschodzie".

dzięki Fundacji ,,Pomoc Pola-

mistrzowską  wieloznaczność

zwykle, bo w ciemności rozlegl

wzruszające slowa podziękowań

kom na Wschodzie", przy szcze-

niektórych zwrotów w utworach

się glos Zbigniewa Herberta za-

skierowala do licznie zabranych

Warto też wspomnieć, że ob-

gólnym zaangażowaniu prezesa

autora ,,Labiryntu", wspominal

rejestrowany na taśmach.

Halina Herbert-Żebrowska.

szerną relację o tych wydarze-

Wieslawa Turzańskiego i se-

swe fascynacje, powody, któ-

Następny  dzień  naszych

niach zawarl w swej książce opu-

kretarza Fundacji Rafala Dzię-

re go sklonily do pracy nad tymi

spotkań i uroczystości byl nie-

II

blikowanej w Krakowie w 2006

ciolowskiego ze środków fi-

tekstami. Mówil o potrzebie po-

dzielą. W godzinach poran-

roku ,,Listy o Kresach poludnio-

nansowych Senatu RP. Książka

pularyzacji w Ukrainie jeszcze

nych miala miejsce msza św.

Kilka tygodni później po tych

wowschodnich" Ks. Tadeusz Pa-

ukazala się w bardzo dużym na-

wówczas malo znanej twórczo-

w kościele św. Antoniego za

uroczystościach wyruszylem

ter, salezjanin z Przemyśla.

kladzie. Byla to pierwsza edycja

ści Wielkiego Lwowianina. Prof.

duszę ,,Struny światla", którą