10

nr 21 (457) 15­28. 11.2024

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Przegląd prasy

żyli przed nami. Przywolując slowa ,,Pola-

świętą w intencji spoczywających na tym

cy w Winnicy pamiętają", oddajemy hold

cmentarzu.

­ Stowarzyszenie dziękuje wszystkim

wszystkim ofiarom i przypominamy, że hi-

polskiej

storia naszych przodków, ich poświęcenie

darczyńcom, a zwlaszcza Konsulatowi Ge-

i wiara trwają w naszych sercach. Niech

neralnemu RP w Lucku za pomoc w przed-

spoczywają w pokoju, a nasza pamięć o nich

sięwzięciu oraz burmistrzowi Kazimierza

Dolnego Arturowi Pomianowskiemu za

nigdy nie zgaśnie.

na Ukrainie

wsparcie wyjazdu ­ zaznaczyl Henryk Ko-

MARIA KOZYRSKA

zak. Dodal, że pozostal do naprawy drugi

SLOWO POLSKIE

podobny pomnik. Czlonkowie Stowarzy-

10 lat świetności slawuckiej

szenia zajmą się nim wiosną 2025 r.

fabryki fajansów i porcelany

ANATOL OLICH

Manufaktura fajansu i porcelany

MONITOR WOLYŃSKI

w Slawucie zostala zalożona na początku

Wiedzę o 11 listopada

Znicz dla Bohatera

XX w. W roku 1908 kupiec I Gildii Uszer

z Ukrainy (Lwów, Kijów, Odessa, Bojarka,

OPRACOWAL

i Niepodleglości Polski

w Slawucie

Sigal stworzyl unikatową wytwórnię pro-

Luck). Celem spotkań byla integracja, wy-

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

uczniowie zglębiają dzięki

W dniu 19 października uczniowie

dukcji fajansu sanitarnego, szkla i porcela-

miana doświadczeń i ulatwienie między-

Kongres Polonii Medycznej

quizom

Polskiej Szkoly Sobotniej dzialającej przy

ny, znanej w tamtych czasach daleko poza

narodowych kontaktów.

Związku Polaków w Slawucie uczestni-

We wrześniu br. w Krakowie odbyl się

W szkolach sobotnio-niedzielnych pro-

granicami Guberni Wolyńskiej.

DR H. KOZINKIEWICZ

czyli w lokalnej akcji ,,Znicz dla Bohatera".

Jubileuszowy Kongres Polonii Medycznej

wadzonych przez Stowarzyszenie Kultury

Najwięcej informacji na temat funkcjo-

DZIENNIK KIJOWSKI

Oddając hold wybitnym Polakom ziemi

(XXX-lecia Federacji Polonijnych Organiza-

Polskiej im. Ewy Felińskiej na Wolyniu

nowania owej fabryki i autobiografii Sygala

,,Dziękujemy za wsparcie

slawuckiej zaczęliśmy od zwiedzania ko-

cji Medycznych) ­ w którym wzięlo udzial

w nauce polskiej kultury i historii już tra-

(nazwisko wtedy bylo często pisano w pra-

i wspólpracę". Towarzystwo

ściola pod wezwaniem Św. Doroty w Sla-

blisko 1 000 medyków polskiego pocho-

dycyjnie pomagają quizy.

sie przez literę ,,Y") znajduje się w naukowej

im. Tadeusza Kościuszki

wucie i zapalenia zniczy pod tablicą księcia

dzenia z calego świata.

W przeddzień Święta Niepodleglości

pracy Olgi Szkolnej pt ,,Stosownie zagadnie-

obchodzilo 25-lecie

Romana Damiana Sanguszki.

Kongres byl okazją do prezentacji naj-

Polski nauczyciele opowiedzieli dzieciom

nia powstania pierwszych przemyslowych

X. Roman Sanguszko zostal zabity przez

nowszych osiągnięć naukowych w dzie-

Towarzystwo Kultury Polskiej im. Ta-

z różnych grup wiekowych uczącym się

produkcji sanitarnego fajansu-porcelany na

zrewoltowanych żolnierzy z 264 pulku za-

deusza Kościuszki na Wolyniu zaprosilo

Ukrainie przelomu XIX ­ XX w: szczególy

dzinie medycyny, jak również szansą na

języka polskiego w SKP im. Ewy Felińskiej

pasowego armii carskiej. Roman Damian

przyjaciól i partnerów na koncert z oka-

wzmocnienie relacji między Polakami za-

o Polsce i odzyskaniu przez nią niepodle-

artystyczne" (Ostrogski zbiór krajoznaw-

Sanguszko urodzil się 17 października 1832

mieszkującymi różne kontynenty. Jak pod-

zji swojego 25-lecia. Podczas wydarzenia

glości 106 lat temu.

czy, wydanie 3), profesora Dzialu Certyfika-

roku, zmarl wskutek klutych ran 1 listopada

sumowala prof. Maria Siemionow z Univer-

sześcioro czlonków organizacji otrzymalo

Następnie w ramach multimedialnego

cji Personelu Ministerstwa Oświaty i Nauki

1917 roku.

sity of Illinois in Chicago (USA) ­ największą

odznaki honorowe ,,Zaslużony dla Kultury

quizu uczniowie wykazali się wiedzą na

Ukrainy, historyka sztuki oraz na licznych

Na terenie kościola slawuckiego znajdu-

wartością tego kongresu są spotkania leka-

Polskiej".

temat najważniejszych wydarzeń w dzie-

stronach internetowych przewodników tu-

je się także mogila księdza ,,Apostola Sybe-

Na uroczystość, która odbywala się 10

rzy z calego świata, nawiązywanie nowych

jach Rzeczypospolitej Polskiej, rozwiązując

rystycznych w Odessie.

rii" (pojęciem sybiraków określa się osoby

i podtrzymywanie starych kontaktów,

listopada w Palacu Kultury miasta Lucka,

rebusy i krzyżówki. Wiele pytań nawiązy-

Więc, Uszer Sigal byl dość niezwyklą

zeslane na Syberię w czasach carskiej Rosji)

a także bardzo ciekawy program naukowy

przybyli przedstawiciele Konsulatu Ge-

walo do tegorocznych letnich wyjazdów do

postacią w przestrzeni biznesu i przedsię-

Walerego Gromadzkiego, zeslańca, który

oraz wszystkie imprezy towarzyszące.

neralnego RP w Lucku, Wolyńskiej Ob-

Klodzka i Wroclawia. Za najlepsze odpo-

biorczości tych czasów. Byl wnukiem zna-

byl proboszczem parafii rzymskokatolic-

Prezes Federacji Polonijnych Organizacji

wodowej Administracji Państwowej, Wo-

wiedzi uczestnicy quizu zostali odznaczeni

nego mieszczanina żydowskiego pochodze-

kiej w Slawucie, kapelanem księcia Romana

Medycznych, dr Kornelia Król podkreślila, że

lyńskiej Rady Obwodowej i Luckiej Rady

przez nauczycieli i dyrektora szkoly. Wśród

nia z Latyczowa ­ Mojszy (Moti) Sigala (zm.

Sanguszki oraz jego bliskim przyjacielem.

to dla nas wielkie święto, wyjątkowe wyda-

Miejskiej. Uczestniczyli w niej również

nagród byly: slodycze, pomoce dydaktycz-

1853 r., Odessa), pochodzącego z niemiec-

Ksiądz Gromadzki zmarl w Slawucie je-

rzenie, którego celem jest nie tylko wymiana

dzialacze miejscowych towarzystw pol-

ne, kolorowanki oraz gry intelektualne.

kiego Darmstadtu.

sienią 1917 roku, dwa tygodnie przed napa-

doświadczeń naukowych i zawodowych, ale

skich, organizacji innych mniejszości naro-

Dzialalność szkoly sobotnio-niedzielnej

Uszer M. Sigal byl wlaścicielem fabry-

dem żolnierzy rosyjskich na majątek i mor-

także integracja i umacnianie przyjaźni.

dowych oraz instytucji oświaty i kultury.

w Lucku przy Stowarzyszeniu Kultury Pol-

ki porcelany i cegielni w Odessie, kamie-

derstwem Sanguszki. W roku 2021 Polskie

Tegoroczne wydarzenie poświęcone

Zgromadzeni uczcili minutą ciszy

skiej im. Ewy Felińskiej na Wolyniu jest do-

niolomów i zakladu dla kuracji ,,Arkadia",

Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe im.

bylo tematowi ,,Medycyna ­ wyścig z cza-

poleglych obrońców Ukrainy. Wspólnie

finansowana przez Instytut Rozwoju Języka

willi między Malą a Średnią Fontankami

Romana Damiana Sanguszki w Slawucie

sem", który zostal omówiony z różnych

z ks. kanonikiem Pawlem Chomiakiem,

Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii

za Ogrodem Botanicznym na wybrzeżu

wystąpilo glównym inicjatorem zainsta-

perspektyw, lącznie wygloszono ponad

proboszczem katedralnej parafii Świętych

Kolbego ze środków ministra Edukacji Naro-

Morza Czarnego i domu dochodowego, du-

lowania tablicy w kościele pw. św. Doroty

90 wykladów poświęconych kluczowym

Apostolów Piotra i Pawla w Lucku, zmó-

dowej RP w ramach przedsięwzięcia ,,Bialo-

żej ilości sklepów w strefie porto franco,

w Slawucie, upamiętniającej bohaterskiego

wili w ich intencji oraz w intencji wszyst-

trendom we wspólczesnej medycynie.

-czerwone ABC ­ Program wspierania szkól

a także mecenasem, kosztem którego zo-

duszpasterza.

kich zmarlych czlonków Towarzystwa

Podczas trzech dni wiedzą i doświad-

spolecznych na Ukrainie. Cz. I" realizowane-

stal wybudowany szpital w Hajsynie i in.

Po zwiedzaniu kościola udaliśmy się do

,,Ojcze nasz" i ,,Zdrowaś Maryjo".

czeniem podzielily się wybitne osobowości

go przez Fundację Wolność i Demokracja.

Część rodziny Sigalów mieszkala wtedy

miejsca, które upamiętnia miejsce śmierci

­ Z uznaniem i podziwem obserwujemy,

świata nauki, m.in. prof. Jacek Żurada z Uni-

w Hajsynie, inna część ­ w Niemirowie.

WIKTOR JARUCZY

Romana Damiana Sanguszki. Wlaściwe

jak państwa dzialalność oświatowa przyczy-

versity of Louisville (USA), wspomniana wy-

Posiadając dobre wyksztalcenie aka-

MONITOR WOLYŃSKI

miejsce znajduje się na terenie prywatnym,

nia się w istotny sposób do budowania presti-

żej prof. Maria Siemionow z University of Illi-

demickie, a także umiejętności techniczne,

Czlonkowie ,,Wolyńskiego

lecz wszyscy chętni mają możliwość zapalić

żu języka polskiego na Ukrainie oraz kreowa-

nois in Chicago (USA), prof. Waldemar Priebe

U. M. Sigal wprowadzal na swoich przed-

Rajdu Motocyklowego"

znicze w miejscu, znajdującym się niedaleko

nia pozytywnego wizerunku Polski zarówno

z University of Texas (USA) oraz prof. Julian

siębiorstwach różne technologie produk-

uporządkowali stary polski

jednej z bram wjazdowych na teren bylego

wśród mlodzieży polskiej, jak i ukraińskiej

Dobranowski z McMaster University (Kana-

cji szkla i majoliki ceramicznej, sekretami

cmentarz w Moczulance

terytorium parku sanguszkowskiego.

­ powiedzial konsul Marek Wojciechowski

da). Nie zabraklo również okazji do spotkań

której on, jako fachowiec, dysponowal.

Wycieczkę z udzialem mlodych Pola-

z Konsulatu Generalnego RP w Lucku sklada-

Akcja ,,Wolyńskie światelko pamięci"

z ekspertami dzialającymi w Polsce, jak np.

WIKTORIA WISZNIEWSKA

ków ze Slawuty zakończyliśmy na polskim

jąc gratulacje z okazji jubileuszu.

zostala zainicjowana przez WRM blisko

profesorem Henrykiem Skarżyńskim ze

SLOWO POLSKIE

cmentarzu, wlaściwie na tej części, która

dziesięć lat temu. W jej ramach czlonko-

Polski dyplomata wręczyl czlonkom

Światowego Centrum Sluchu w Kajetanach.

Konsul RP w Lucku wziąl

przetrwala do naszych dni. Na tym cmenta-

wie Stowarzyszenia porządkują polskie

TKP odznaki honorowe ,,Zaslużony dla

W ramach programu towarzyszącego

udzial w uroczystości

rzu mamy mogily polskich żolnierzy, którzy

Kultury Polskiej" nadane przez ministra

cmentarze na Ukrainie i zapalają znicze na

organizatorzy przygotowali szereg wyda-

100-lecia Korpusu Ochrony

zginęli podczas wojny polsko-bolszewickiej

grobach rodaków.

Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP.

rzeń dodatkowych. Inauguracja kongresu

Pogranicza

1920 roku. Ten cmentarz jest obiektem dzie-

W tym roku motocykliści pracowali na

Otrzymali je: Marianna Janczuk, Piotr Ta-

miala miejsce w Operze Krakowskiej, gdzie

dzictwa kulturowego bo zachowaly się tu

cmentarzu we wsi Moczulanka w obwo-

28 października br. w miejscowości

laszuk, Alla Rajter, Daria Powstańska,

uczestników powital m.in. prezydent Kra-

pochówki nawet z XVIII wieku.

Wytyczno na Lubelszczyźnie odbyly się

dzie rówieńskim.

Stanislaw Lomizow oraz Switlana Duda.

kowa Aleksander Miszalski. W swoim

Musimy szanować i chronić naszą pamięć

­ Glównym celem wyjazdu bylo zamon-

obchody 100-lecia powolania Korpusu

Podziękowania od Departamentu Kul-

przemówieniu podkreślil, że Kraków od

historyczną o naszych wybitnych przodkach

Ochrony Pogranicza oraz 85. rocznicy bi-

towanie na jednym z postumentów plyt

tury Luckiej Rady Miejskiej z rąk jego dy-

wieków byl uznawany za miasto kultury

Polakach dla przyszlych pokoleń.

granitowych z nazwiskami pochowanych

twy pod Wytycznem. Pod Kopcem Chwa-

rektor Tetiany Hnatiw otrzymali: Tetiana

i nauki, przyciągając zarówno najwybit-

na miejscowym cmentarzu Polaków ­ po-

ly Żolnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza

Szkoba, Ludmila Lozyńska i Lilia Ancuch

niejszych artystów, jak i naukowców,

LARYSA CYBULA

wiedzial prezes Stowarzyszenia WRM Hen-

odbyly się centralne obchody tego święta.

z chóru ,,Wolyń", nauczycielka śpiewu

w tym również medyków, których doko-

SLOWO POLSKIE

ryk Kozak.

Duchowym spadkobiercą tradycji

w zespole ,,Wolyńskie Slowiki" Lubow

nania wniosly znaczący wklad w rozwój

Polacy w Winnicy

Korpusu Ochrony Pograniczna jest polska

Jak wyjaśnil, wskutek blędów w za-

Bajgota, choreograf zespolu Jaroslaw

medycyny. Podczas uroczystej gali Lu-

pamiętają...

mocowaniu oraz dzialania warunków at-

Straż Graniczna, szczególnie jej Nadbu-

Smirnow oraz Marianna Janczuk i Ewa Fa-

kasz Smólka, marszalek Województwa

mosferycznych tablice z postumentu mo-

W Dniu Wszystkich Świętych czlonko-

żański Oddzial. Marszalek Sejmu RP

ryna z chóru ,,Wolyńskie Panie".

Malopolskiego, wręczyl brązowy medal

gly poodpadać i ulec zniszczeniu. Zostaly

Szymon Holownia w liście skierowanym

wie Centrum Polonia w Winnicy oraz inni

Następnie zespoly ,,Wolyń", ,,Wolyń-

Polonia Minor ­ Nagrodę Samorządu Wo-

więc dla ich zabezpieczenia zdjęte przez

do uczestników obchodów podziękowal

Polacy, mieszkający w tym mieście zgro-

skie Panie" oraz ,,Wolyńskie Slowiki", od

jewództwa ­ Związkowi Lekarzy Polskich

miejscowych Ukraińców na prośbę Towa-

funkcjonariuszom za pielęgnowanie pa-

madzili się, by uczcić pamięć o tych, któ-

lat dzialające przy Towarzystwie, przed-

w Chicago. W kolejnych dniach uczestnicy

rzystwa Milośników Kultury Kresowej

rzy odeszli, szczególnie o swoich polskich

mięci o historii. Podczas obchodów nie

stawily program artystyczny, wykonując

integrowali się w Starej Zajezdni, gdzie

z Wroclawia, które je zamontowalo kilka-

przodkach spoczywających na tej ziemi.

zabraklo nawiązań do sytuacji na polsko-

wiązankę polskich piosenek.

spotkanie umilil zespól Golec uOrkiestra

naście lat temu, i leżaly na ziemi.

-bialoruskiej granicy. Wskazywano, że Ro-

W duchu jedności i zadumy zlożyliśmy

Uroczystość odbyla się dzięki wspar-

oraz grupa Triple L & Valerio Lombardo.

Po żmudnym czyszczeniu tablic ze

kwiaty i zapaliliśmy znicze na dawnym pol-

sja bolszewicka względem KOP stosowala

ciu Fundacji Wolność i Demokracja w ra-

Nowym elementem tegorocznego kon-

starego kleju oraz postumentu, tablice

metody dywersji porównywalne do dzi-

skim cmentarzu rzymskokatolickim, miejscu,

mach zadania publicznego ,,Strefa kultury

gresu bylo zaproszenie do udzialu w se-

zostaly zamontowane z powrotem. Na-

siejszych dzialań slużb Bialorusi i Fede-

które kryje także bolesne wspomnienia. To

PL. Wsparcie wydarzeń kulturalnych na

sjach spotkań mlodych lekarzy oraz adep-

prawiono też ogrodzenie a także część

wlaśnie tutaj, podczas bolszewickiego ter-

racji Rosyjskiej na granicy wykorzystując

Ukrainie". Projekt ten jest finansowany

tów sztuki lekarskiej (studentów ostatnich

z przewróconych ze starości krzyży. Po

w walce nielegalną migrację.

roru, NKWD grzebalo po egzekucjach ofiary

przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych

lat medycyny).

Konsulat Generalny RP w Lucku repre-

tych wszystkich pracach ksiądz Wlady-

Wielkiego Terroru, czyniąc tę ziemię świad-

Rzeczypospolitej Polskiej w Konkursie

Wyjątkowe spotkanie ­ wśród gości

zentowal konsul Marcin Chruściel.

slaw Lukasiewicz SAC, byly proboszcz

kiem cierpienia i odwagi wielu Polaków.

,,Polonia i Polacy za Granicą 2024 ­ Wyda-

kongresu można bylo spotkać aż 178 leka-

z Sarn, który obecnie pelni poslugę ka-

W tym szczególnym dniu chcemy pod-

rzenia i Inicjatywy Polonijne".

rzy ze Wschodu (z bylych krajów ZSRR).

SERGIJ POROWCZUK

kreślić, jak ważna jest pamięć o tych, którzy

plańską w Brzuchowicach, odprawil mszę

Najliczniejszą grupę stanowili lekarze

SLOWO POLSKIE

NATALIA DENYSIUK