20

nr 23 (459) 17­30.12.2024

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Legendy starego Stanislawowa  (cz. 99)

jaką  maksymalną  prędkość

IWAN BONDAREW

osiąga. Najlepszym miejscem do

Singer

tego byl stary pas startowy. Sa-

Po rozpadzie Związku Ra-

moloty już na nim nie lądowaly

dzieckiego po miastach i wio-

i nie startowaly z niego.

skach zaczęli jeździć jacyś lu-

Oficer wziąl ze sobą kolegów

dzie i masowo skupywać stare

i ruszyl na test-drive. Nie wziąl

maszyny do szycia marki ,,Sin-

pod uwagę, że dzialający pas

ger". Jak na te czasy kryzysowe

startowy byl w naprawie i ze

proponowali dość dobre pienią-

starego ,,pożyczono" kilka beto-

dze. Nikt nie rozumial, po co ko-

nowych plyt.

muś to stare żelastwo? Wysu-

Podpulkownik o tym nie

wano różne wersje. Powiadano,

wiedzial. Rozpędzil swój samo-

że za ,,babci Austrii" pewne czę-

chodzik i na pelnej szybkości

ści tych urządzeń produkowa-

wpadl w 15-centymetrowy dól.

no z platyny. Niby mial to być

Uderzenie wyrwalo przedni

,,BRACISZKOWIE" Z BURZLIWYCH LAT 90. XX W.

wówczas być tani metal i ma-

most, samochód zaś kilka me-

sowo wykorzystywano go przy

Symonenki. Uslyszalem tam

w sali i spokojnie siedzial w dy-

trów jechal na ,,brzuchu". Dzięki

produkcji maszyn do szycia.

interesującą legendę.

żurce i oglądal telewizję.

Bogu, nikomu nic się nie stalo.

REKLAMA MASZYN DO SZYCIA

Jest jeszcze inna, bardziej in-

Mieszkal we Frankiwsku

Gdy w końcu poszedl zgasić

Oficer sprzedal wrak Tawrii

,,SINGER"

teresująca, legenda. Przed woj-

chlopak trenujący z zapalem

światlo, z przestrachem zoba-

(z przednim mostem na doda-

ną czy nie co druga żydowska

opis starczylby na dobrą po-

kulturystykę. Lykal proteiny,

czyl martwego mlodego chlo-

tek) za 20 dol. I byl zadowolony,

rodzina miala maszynę ,,Sin-

wieść. Rzeźbiarz Wsewolod Ba-

ćwiczyl wedlug metody Joe We-

paka z klatką piersiową wgnie-

że znalazl kupca.

ger", która w wielu wypadkach

żaluk opowiedzial jedną z takich

idera i marzyl o tytule ,,Mister

cioną przez ciężką sztangę.

Zapomniany biskup

byla karmicielką rodziny, przy

Olimpia", wzorując się na Ar-

historii, która miala miejsce na

Powiadano później, że po

szyciu czy naprawie odzieży.

początku lat 90. XX w. W tym

noldzie Schwarzeneggerze i Lee

nocach w sali blyska blękit-

W austriackim Stanisla-

Chociaż Żydzi często narzeka-

Haney. Do sali ćwiczeń przy-

czasie w mieście poważano kry-

ne światlo i slychać odglosy

wowie bardzo malo ulic nosilo

li na biedę, to jednak pieniądze

chodzil jako pierwszy, a wy-

minalne autorytety ­ ,,bracisz-

dźwięczącego żelaza ­ to zmarly

imiona ukraińskich dzialaczy.

mieli. Ktoś trzymal je skar-

ków". Aby spokojnie prowadzić

chodzil ostatni. Ulubionym jego

kulturysta nie zaprzestaje swo-

Jeżeli być dokladnym ­ to byly

petkach, ale przeważna więk-

ćwiczeniem byl podrzut na le-

jakikolwiek interes trzeba bylo

ich ćwiczeń nawet po śmierci.

dwie ulice: Szewczenki i Pe-

szość powierzala oszczędno-

mieć nad sobą ich tzw. ,,dach".

żąco ­ podnosil 250 kg.

Naturalnie w tę historię nikt

lesza. Szewczenkę zna każdy,

ści bankom. Wówczas, zresztą

Pewnego pochmurnego li-

Kontrolowali wszystko ­ kio-

nie wierzyl i uważano ją za

a kim byl ów Pelesz?

jak i dziś, oddawano przewagę

stopadowego wieczora ta na-

ski z papierosami, restauracje,

bzdurę i straszny wymysl. Jed-

Byl pierwszym greckokato-

szwajcarskim czy austriackim

handel na bazarach. Rogowy

dzieja światowej kulturysty-

nak wieczorami nikt w sali nie

lickim biskupem Stanislawo-

bankom, a ich filie byly w Sta-

ki zatrzymal się dlużej w sali.

mial coś do czynienia z walutą

chcial zostawać sam.

wa, rządzącym nowo powstalą

nislawowie. Często pieniądze

i przez to znal wielu krymina-

Reszta sportowców już daw-

diecezją w latach 1885­1891.

Stary pas startowy

deponowano ,,na okaziciela",

no rozeszla się do domów, a on

listów, a z niektórymi nawet się

Potem przeniesiono go do Prze-

gdzie haslem byla kombinacja

ciągle ćwiczyl. Jednym z naj-

przyjaźnil.

Z  pewnością  pamiętają

myśla, gdzie zmarl w 1896 r. Ale

cyfr. Aby jej nie zapomnieć czę-

Pewnego razu popijal w ich

bardziej niebezpiecznych ćwi-

państwo bardzo popularnego

w naszym mieście nie zapo-

sto wykorzystywano po prostu

towarzystwie w popularnej ka-

czeń byl wlaśnie podrzut na

w 1990. latach Vina Diesla i jego

mniano o nim. Po śmierci jego

numery swoich maszyn do szy-

wiarni ,,Krysztal". Pomiędzy

leżąco. Z zasady trener powi-

filmy ,,Szybcy i wściekli". Glów-

imieniem nazwano niewielką

cia ­ oczywiści marki ,,Singer".

nien byl asekurować sportowca

nimi zawiązala się ostra dys-

ny bohater zakochany jest w sa-

uliczkę, lączącą dwie obecne

Gdy przyszli pierwsi sowie-

i wstrzymać ciężar, gdyby coś

kusja i Arkady, będąc pod dobrą

mochodach i szybkości. Filmy

ulice Franki i Lepkiego.

ci, pozamykali prywatne ban-

muchą, zarzucil jednemu z nich:

poszlo nie tak.

zebraly ponad 200 mln dolarów.

Postać biskupa byla na tyle

ki. Potem niemiecka okupacja,

­ Ale z ciebie pedal!

Ale nasz bodybilder byl tak

Na początku lat 1990. we

apolityczna, że zgadzaly się

getto, obozy śmierci i komory

Za stolem zapadla martwa

pewien siebie, że nie potrzebo-

Frankiwsku wydarzyla się po-

z nią wszystkie wladze. Na-

gazowe. Żydzi znikli. Ale ich

wal niczyjej pomocy. Polożyl

cisza. Nazwany tak ,,autorytet",

dobna historia, w której też byly

zwa przetrwala Austro-Wę-

wklady powoli obrastaly od-

się na lawce i zacząl w samot-

nie raz bywający w ,,miejscach

samochody, szybkość i dolary.

gry, ZURL, II Rzeczypospo-

setkami. Ktoś na to wpadl. Na-

ności podnosić ciężar. Tym ra-

odosobnienia" powoli wstal

Wprawdzie historia ta bardziej

litą,  pierwszych  sowietów

wet, jeżeli jedna na sto maszyn

i zapytal dobitnie:

zem przeliczyl swoje możliwo-

przypomina komedię niż film

i niemiecką okupację. Po woj-

do szycia trafila w haslo ­ tego

­ Coś ty powiedzial?

ści i po którymś razie już nie

akcji.

nie jednak zmieniono nazwę

bylo absolutnie dość, aby po-

mógl podnieść ciężaru. Proszę

Byl dawniej bokserem, wy-

W tym czasie w mieście sta-

na cześć Nadieżdy Krupskiej ­

kryć wszystkie wydatki.

sobie wyobrazić, jak na lawce

soki, mocny dobrze zbudowa-

cjonowal sztab 6 Gwardyjskiej

malżonki Lenina.

leży potężny chlopak, a na piersi

ny, a samą pięść mial wielko-

Dywizji lotnictwa szturmowego.

Do realiów niezależnej Ukra-

Legenda o dobrym pedale

ści glowy Arkadego. Rogowy

spoczywa mu gryf z ciężarami.

Jeden z podpulkowników kupil

iny Krupska nie bardzo paso-

W historii naszego miasta są

mial ledwo 160 cm na obcasach.

Nie mógl ruszyć się, by zrzucić

sobie nowiutką ,,Tawrię", pro-

wala i w 1991 r. ulicę nazwano

bohaterowie formalni i niefor-

z siebie sztangi, a nie mial mu

Poczul, że będzie gorąco. Wy-

dukcji Zaporoskiej fabryki sa-

na cześć akademika Hnatiuka.

malni. Do pierwszej kategorii

kto pomóc. Ochroniarz wiedzial,

trzeźwial natychmiast. Pod-

mochodów osobowych. Posta-

Jego zaslugą byl wklad w bada-

należą politycy, pisarze, archi-

że chlopak dlugo pozostaje sam

dańczo spojrzal w oczy bokse-

nowil przejechać się nią i ustalić

nia ukraińskiej etnografii i na

tekci, czyli ci, którzy pozostawil

rowi i z powagą odpowiedzial:

swoją ulicę jak najbardziej za-

po sobie jakiś ślad i trafili na kar-

­ Mialem na uwadze dobre

slugiwal, ale... Urodzil się przy-

ty historii. Ale są i tacy, którzy

znaczenie tego slowa!

szly akademik na Ziemi Tarno-

nie pisali książek, nie pojawiali

,,Autorytet" zastanowil się

polskiej, mieszkal i dzialal we

się w telewizji, nie byli kierow-

chwilę, przeanalizowal odpo-

Lwowie i tam zostal pochowa-

nikami, ale dobrze zapamiętano

wiedź, powiedzial przeciągle:

ny. Z naszym miastem lączyl

ich po śmierci. Nie dość tego ­ im

,,A-a" i usiadl. Bankiet konty-

go krótki okres nauki w gim-

dalej od ich zejścia z tego świata,

nuowano już bez zajść.

nazjum. Wynika stąd pytanie

tym bardziej ich życie obrasta

dlaczego ul. Krupskiej nie przy-

Legenda o czarnym

legendami, fantazją czy intere-

wrócono jej dawnej nazwy hi-

kulturyście

sującymi szczególami.

storycznej, a nadano jej obcego,

Jednym z takich nieformal-

Będąc jeszcze uczniem na

chociaż zaslużonego patrona?

nych bohaterów byl skromny

początku lat 1990., chodzilem

Wiele bylo innych ulic, zaslu-

stanislawowski Żyd Arkady Ro-

na ćwiczenia w ciężkiej atle-

gujących na jego imię.

gowy. Znalo go mnóstwo ludzi.

tyce do uzdrowiskowo- gim-

Zapytalem o to krajoznawcę

Mieszkal obok dzisiejszej ka-

nastycznego  kompleksu  na

Mychajla Golowatoho, który byl

wiarni ,,Dziesiątka" i zmarl pod

czlonkiem komisji nazewnic-

koniec lat 90. XX w. Byl bardzo

twa ulic. Odpowiedzial szczerze.

wyksztalcony i posiadal niezlą

Na początku lat 1990. w mieście

kolekcję antykwariatu. Artysta

miala miejsce masowa dekomu-

Igor Kosowycz wspomina, jak co

nizacja ­ przemianowano dzie-

rana obchodzil księgarnie, a po-

siątki ulic. Do biskupa Pelesza

poludniu ­ restauracje, a wie-

nikt w komisji pretensji nie mial

czorami walczyl u Arkadego na

­ ale przez wielką objętość prac,

stare szable.

po prostu o nim zapomniano.

Rogowy stale trafial w jakieś

Gdy wspomniano, ulica miala

nieprzyjemne historie, których

już innego patrona.

STARY PAS STARTOWY, POCZĄTEK LAT 2000