7

nr 24 (460) 31.12.2024­16.01.2025

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

105. Spotkanie Ossolińskie we Lwowie

W grudniu 2024 roku

w pewnym sensie lokomotywą

calego regionu postsowieckiego.

w glównej i największej

Obecne wydarzenia w Ukrainie

sali Lwowskiej Narodowej

grają swoją rolę w sytuacji na Li-

Naukowej Biblioteki

twie i w innych krajach baltyc-

Ukrainy im. Wasyla

kich. To już są zmiany struktu-

Stefanyka (LNNB im.

ralne calego regionu.

W. Stefanyka) odbylo się

Mykola Riabczuk omówil

kolejne i ostatnie w 2024

też problem obecności kultury

rosyjskiej (oczywiście i języka

roku 105. Spotkanie

rosyjskiego) w regionie Europy

Ossolińskie. Tradycyjnie

Środkowo-Wschodniej. Jest to

zostalo zorganizowane

bardzo problem bolesny. Pozbyć

wspólnym wysilkiem

się tego problemu w jednym mo-

MYKOLA RIABCZUK

Zakladu Narodowego

mencie, pozbyć się mentalno-

im. Ossolińskich (ZN

też zjawiska polityczne. Wla-

ści postkolonialnej, jest po pro-

śnie problem polega na manipu-

stu niemożliwe, ale trzeba robić

im. Ossolińskich) we

lowaniu tym terminem, między

wszystko co się da, żeby ten

Wroclawiu i LNNB

innymi ze strony historyków

proces nabral rozpędu. Dlatego

im. W. Stefanyka we

rosyjskich i tych w Europie Za-

trzeba nie zważając na wojnę in-

Lwowie, pod patronatem

chodniej, którzy popierają Rosję.

westować w ukraińską kulturę,

WIKTORIA MALICKA I LAURYNAS VAIČIŪNAS

konsula generalnego

Otóż dla nich Europa Środko-

literaturę, film. A poza tym wy-

Rzeczypospolitej Polskiej

dyktuje też tematy spotkań,

Rzeczypospolitej Polskiej (2009

wo-Wschodnia nie jest cywili-

chowywać w ludziach posta-

otóż na 105. Spotkaniu odby-

r.), za dzialania na rzecz dobrych

zowanym Zachodem, lecz stre-

wę obywatelską. Mamy swoją

we Lwowie.

la się gorąca dyskusja na temat

stosunków

polsko-ukraiń-

fą postkolonialną rosyjskiego

wspanialą kulturę ­ mamy co

,,Europa  Środkowo-Wschod-

skich. W latach 2014­2018 byl

imperializmu. Jednak w świetle

propagować i o co walczyć.

TEKST I ZDJĘCIA

nia w świetle wojny" (oczywi-

przewodniczącym ukraińskie-

wydarzeń ostatnich lat w Ukra-

Przez wieki język rosyjski

JURIJ SMIRNOW

Z

ście rosyjsko-ukraińskiej). Do

go PEN-Clubu, obecnie ma tytul

inie, zwlaszcza wojny rosyjsko-

pelnil rolę wspólnego dla ca-

powodu trwającej wojny

udzialu w dyskusji zaproszo-

prezesa honorowego.

-ukraińskiej, ten termin zacząl

lego regionu i byla to polityka

i agresji Rosji w 2024 roku

no Mykolę Riabczuka, publi-

Laurynas Vaičiūnas to litew-

funkcjonować w innym zna-

kolonizatorów rosyjskich. Kul-

Spotkania  Ossolińskie

cystę, pracownika naukowego

ski politolog i analityk spraw

czeniu, teraz jako ekskluzywny,

tura w Związku Radzieckim

zmienily swój harmonogram

Instytutu Badań Politycznych

międzynarodowych, manager

jako koncepcja wyzwolenia kra-

byla glęboko upaństwowiona,

­ obecnie odbywają się raz

i Narodowościowych Narodo-

kultury, wydawca. Absolwent

jów tego regionu spod dominacji

to samo mamy we wspólczesnej

na kwartal. Otóż w bieżącym

wej Akademii Nauk Ukrainy

Uniwersytetu w Bath i Univer-

sowieckiej, a obecnie rosyjskiej.

Rosji. Czy można język rosyj-

roku bylo to czwarte Spotka-

i Laurynasa Vaičiūnasa, polito-

sity Colleg London. Od 2020 roku

Przez wiele lat Europa Zachod-

ski oddzielić od polityki rosyj-

nie. Wojna dyktuje też tematy-

loga, managera kultury, prezesa

kieruje organizacją pozarządową

nia nie widziala Ukrainy, byli-

skiej? Obecnie ­ zdecydowanie

kę Spotkań i zainteresowania

Kolegium Europy Wschodniej

Kolegium Europy Wschodniej

śmy dla nich marginesem. Nie

nie. Spoleczeństwo ukraińskie

tak organizatorów, jak i obec-

im. Jana Nowaka-Jeziorańskie-

im. Jana Nowaka-Jeziorańskie-

zauważano Ukrainy jako kraju

jeszcze nie pozbylo się postko-

nych na spotkaniu. Trzeba po-

go we Wroclawiu. Wiktoria

go, ważnego ośrodka literackie-

europejskiego. Podzial ten byl

munistycznej mentalności, dla-

wiedzieć, że Spotkania mają już

Malicka zapoznala obecnych

go i dialogu międzykulturowego.

calkiem sztuczny, ale byl i dla

tego dla nas pytanie języka jest

od lat swoich przyjaciól i za-

z krótkim życiorysem obu pre-

Jest wydawcą czasopisma ,,Nowa

niektórych jest nadal aktualny.

bardzo aktualne i jeszcze przez

interesowane osoby, przedsta-

legentów. Mykola Riabczuk jest

Europa Wschodnia" i ,,New

Ze swojej strony Laurynas

dluższy czas takim będzie. Mlo-

wicieli lwowskich środowisk

pracownikiem naukowym In-

Eastern Europe", które od lat na

Vaičiūnas podtrzymal Mykolę

dzież w Ukrainie i calym regio-

kulturalnych,  muzealników,

nie kardynalnie zmienia orien-

stytutu Badań Politycznych

calym świecie prezentują opinię

Riabczuka i zauważyl, że rusy-

profesorów lwowskich uniwer-

tację na język angielski. Ale to są

i Narodowościowych Narodo-

i analizy z perspektywy Europy

fikacja zostawila w spoleczeń-

sytetów, czlonków polskich or-

procesy na dlugie lata. Problem

wej Akademii Nauk Ukrainy

Środkowo-Wschodniej. Kiero-

stwach postsowieckich bardzo

ganizacji spolecznych dzialają-

językowy jest problemem mo-

oraz obecnie ­ wspólpracowni-

wane przez niego wydawnictwo

glębokie korzenie: ­ Ostatnią

cych we Lwowie. W 2024 roku

ralnym, a nie tylko językowym.

kiem Niemieckiego Instytutu

jest jednym z najbardziej zaan-

ostoją, która nas trzyma bliżej

wszystkie Spotkania Ossoliń-

Dyskusja po zakończeniu

Historycznego w Warszawie.

gażowanych promotorów litera-

Europy, bliżej Polski, jest kultura,

skie zostaly transmitowane też

wykladów prelegentów byla

Jest autorem licznych publikacji

tury ukraińskiej w Polsce. Jego

historia, sztuka, również przy-

on-line i można je oglądać na

bardzo ożywiona. Padlo wie-

naukowych, w tym przetluma-

nakladem ukazaly się książki,

roda, krajobraz, urbanistyka,

stronach ZN im. Ossolińskich

le ważnych i ciekawych py-

czonych w Polsce, takich jak ,,Od

między innymi Waleriana Pid-

która nas otacza i lączy. Wojna,

i LNNB im. W. Stefanyka.

tań. Między innymi jako jedno

Malorosji do Ukrainy" (2002 r.),

mohylnego, Tarasa Dudy, Juria

rozwiązana przez Rosję niszczy

Spotkania Ossolińskie od

z pierwszych ­ o naszych są-

,,Dwie Ukrainy" (2004 r.), ,,Ogród

Wynnyczuka, Mykoly Riab-

również te więzi, niszczy kultu-

pierwszego w 2007 roku i po

siadach, mianowicie o Bialorusi

Metternicha" (2011 r.), ,,Ukraina.

czuka, Oksany Zabużko. Jest też

rę polityczną i wartości demo-

dzień dzisiejszy są bardzo zna-

i Gruzji. Wlaśnie, gdzie umieścić

Syndrom postkolonialny" (2015

wspólpracownikiem  Litew-

kratyczne. Wlączenie Ukrainy

czącym wydarzeniem w rela-

owe dwa kraje w strukturach

r.), ,,Poprzednie życie" (2017 r.).

skiego Radia i Telewizji (LRT)

do Europy Środkowo-Wschod-

cjach kulturalnych polsko-ukra-

Europy Środkowo-Wschodniej

Najnowszym jego dzielem jest

w Polsce.

niej jest jej ucieczką od imperia-

ińskich i tylko jednym z licznych

i jakie są dalsze perspektywy

wydana w 2022 roku monogra-

Na początku dyskusji My-

listycznej Rosji. Na Zachodzie

przejawów ścislych kontaktów

dla ich rozwoju w stronę demo-

fia ,,Czternasta od końca. Powie-

kola Riabczuk między innymi

mówią o kryzysie ukraińskim,

naukowych i organizacyjnych

kracji. Laurynas Vaičiūnas po-

ści o wspólczesnej Ukrainie".

powiedzial:

lecz wlaśnie dlatego Ukraina na-

wiedzial, że Bialoruś na dzień

ZN im. Ossolińskich i LNNB im.

Wlaśnie ta monografia zostala

­ Europa Środkowo-Wschod-

biera podmiotowości. Kraje, któ-

dzisiejszy jest państwem bardzo

W. Stefanyka. Wlaśnie o to cho-

odznaczona najwyższą ukraiń-

nia w ostatnich latach jest bardzo

re podtrzymują Ukrainę, dobrze

zrusyfikowanym, bo Rosja przez

dzilo organizatorom tych Spo-

ską nagrodą literacką im. Tara-

zauważalna w polityce między-

zrozumialy, że jest to obecnie

dluższy czas zawsze byla obok.

tkań w dalekim 2007 roku, ge-

sa Szewczenki. Mykola Riab-

narodowej, zwlaszcza z powodu

niepodlegly kraj, a nie rosyjska

Wielkie nieszczęście mieć ta-

neralnemu dyrektorowi LNNb

czuk jest też laureatem Nagrody

wybuchu wojny rosyjsko-ukra-

kolonia. Ukraina uzyskala też

kiego sąsiada. ­ Ale to nie koniec

im. W. Stefanyka prof. Larysie

Specjalnej im. Jerzego Giedroy-

ińskiej. Trzeba dać odpowiedź co

nowych partnerów. Jesteśmy sil-

historii. Już teraz część elit prze-

Kruszelnickiej i dyrektorowi

cia oraz medalem ,,Bene merito"

się kryje za tym nazewnictwem.

ni, kiedy jesteśmy dobrze zinte-

chodzi na stronę narodu. Więc

ZN im. Ossolińskich dr. Adolfo-

ministra Spraw Zagranicznych

Czy tylko teren geograficzny, czy

growani w strukturach Zachodu,

nic nie jest stracone i każdy kraj

wi Juzwence oraz Janowi Ma-

NATO, Unii Europejskiej. Litwa

może wybrać odpowiednią dro-

lickiemu, dyrektorowi Studiów

jest znacznie bardziej zintegro-

gę i kierunek. Bialoruś ma ten

Wschodnich

Uniwersytetu

wana niż Ukraina, ale Ukraina

potencjal, ma początki tradycji

Warszawskiego.

też jest na tej drodze. Potrzeb-

demokratycznych i demokra-

105.  Spotkanie  Ossoliń-

na jest integracja z Europą nie

tycznego spoleczeństwa. Dlatego

skie prowadzily wspólnie za-

tyko polityczna, ale też kultu-

z calą mocą mamy wspierać ję-

stępca dyrektora generalnego

ralna, mentalna. W Europie wy-

zyk bialoruski i demokratyczne

LNNB im. W. Stefanyka prof.

dają i czytają ukraińskich auto-

tendencje w bialoruskim spole-

Lidia Snicarczuk oraz dr Wik-

rów, piszą recenzję o ukraińskim

czeństwie. Wszystko jest w rę-

toria Malicka, pelnomocnik ZN

teatrze, organizują wystawę

kach narodu, a nie dyktatorów.

im. Ossolińskich ds. wspólpra-

wspólczesnej ukraińskiej awan-

Na zakończenie 105. Spo-

cy z zagranicą. Wśród obecnych

gardy. Jest to znaczny progres.

tkania Ossolińskiego Wiktoria

na sali byli konsul RP we Lwo-

Ukraina tworzy tu i teraz struk-

Malicka oglosila, że w 2025 roku

wie i liczni pracownicy Konsu-

tury nowej ukraińskiej kultury,

planowana jest kontynuacja spo-

latu Generalnego RP. Wiktoria

kultury bez wplywu Rosji. To

tkań, na razie raz na trzy miesią-

Malicka przedstawila obecnym

wielki sukces, porównywalny

ce. Czekamy więc na kolejne spo-

temat Spotkania i prelegentów.

do sukcesów politycznych, czy

tkanie wiosną 2025 roku.

Jak wspomnialem wyżej, wojna

dyplomatycznych. Ukraina jest