25

nr 24 (460) 31.12.2024­16.01.2025

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Legendy starego Stanislawowa  (cz. 100)

IWAN BONDAREW

Wojna o telewizor

W pierwszych miesiącach

niezależności Ukrainy wla-

dze w obwodzie byly w rękach

szefa wladz Mykoly Jakowyny.

Jego zastępcą byl niejaki Wasyl

Pawlyk. Aby wybudować pion

wladzy w marcu 1992 r. Kijów

wprowadzil w obwodach posa-

dę Przedstawiciele Prezydenta

­ odpowiednika obecnych sze-

fów Rad obwodowych. W na-

szym obwodzie zostal nim wla-

śnie Pawlyk.

Od pierwszej chwili po-

PRZYCHODNIA PRZY UL. FRANKI

między wladzą ustawodaw-

KOLOROWY ODBIORNIK TELEWIZYJNY ,,ELEKTRON-380D" W 1990 R.

urzędnicy przez dluższy czas

wykorzystywano stare paro-

czą i wykonawczą zawiązal się

BYL SYMBOLEM WYSOKIEJ POZYCJI SPOLECZNEJ

nie mogli zagasić konfliktu

wozy, a popoludniami ­ gdy ich

trwaly konflikt, który z czasem

i trumna stala tak przez 9 dni.

już nie bylo ­ puszczano bar-

nabral form tragikomicznych.

­ czarna trumna, ze strasznym

Wreszcie spoleczność wioski

dziej nowoczesne diesle. Eks-

Gazeta ,,Zachodni Kurier" ja-

wyciem i jękiem latająca nocami

jakoś doszla do porozumienia i p.

perymentalne ER-ki przepadly

skrawo opisala emocje wirujące

po salach i korytarzach ratusza.

Kozlowska zostala pochowana

w tych warunkach i znów je

w gabinetach wladzy.

Aby taka pomylka nie powtó-

w rodzinnej wiosce w obrządku

zakonserwowano.

,,Podstawa demokracji na

rzyla się w przyszlości, sędzio-

chrześcijańskim.

Po latach ­ za rządów mi-

Przykarpaciu ­ ,,Bialy Dom" na

wie umieścili na okladce księgi

nistra Grigorija Kirpy ­ więk-

Hruszewskiego 12 ­ zostal zszo-

Kolejowa retrospekcja

kroniki lawników wielki napis­

szość starych parowozów po-

kowany. Jego licznymi kory-

,,Pamiętaj o czarnej trumnie!".

Możliwie, że ktoś z miesz-

cięto na zlom.

tarzami szerzyla się wieść, że

Franiowsk też posiada swoją

kańców naszego miasta pa-

z sekretariatu przewodniczącego

Celewicz czeka na rocznicę

,,czarną trumnę", ale nie lata-

mięta, jak na początku lat 1990.

Rady obwodowej p. Mykoly Ja-

la ona po magistracie, lecz stala

Pewnego razu zadzwonil do

na naszym dworcu pojawily

kowyny w noc z 11 na 12 czerwca

przed ,,bialym domem".

mnie krajoznawca Bogdan Ha-

się stare parowozy. Po torach

zniknąl kolory telewizor, ojczyź-

wryliw i spytal, czy czasem nie

Na początku lat 90. XX w.

przeciągaly wagony towaro-

nianej marki ,,Elektron ­C380D"

w przykarpackich wioskach

we i strasznie dymily. Najgo-

posiadam zdjęcia tablicy pa-

­ duma calej Rady. Litera ,,D"

toczyla się zaciekla walka po-

rzej bylo znaleźć się na kladce

miątkowej Juliana Celewicza

w nazwie oznaczala to, że byla

między Cerkwią greckokatolic-

z ulicy jego imienia. Pan Ce-

nad torami w chwili przejazdu

możliwość oglądania programów

STARY PAROWÓZ NA DWORCU

ką i prawoslawnymi autokefa-

lewicz byl naszym rodakiem.

takiego monstrum. Nie dość,

na decymetrowym zakresie fal.

WE FRANKIWSKU, 1994 R.

listami. Pisarz Taras Prohasko

Urodzil się w miejscowości Pa-

że nie bylo czym oddychać, to

Zguba szybko się odnalazla.

wspomina: ,,Wówczas toczyla

jeszcze odzież pokrywala się

welecze, zostal historykiem,

soli i cukru w zawartości anali-

Nieznani osobnicy przechwy-

się kilkuletnia wojna ojczyź-

cząsteczkami kopciu. Zniknęly

jako  pierwszy  gruntownie

zy malo go interesowala ­ pan T

cili wlasność Rady obwodowej

niana. Przy tym, prawoslawni

te parowozy tak samo nagle, jak

opracowal historię Skitu Ma-

odnosil sloiczki po analizach do

i przenieśli ją do przeciwleglego

byli przeważnie dziećmi i wnu-

się pojawily.

niawskiego i rzetelnie badal hi-

punktu zbioru surowców wtór-

skrzydla budynku, do sekreta-

kami dawnych grekokatolików.

storie karpackich opryszków.

Po wielu latach udalo mi się

nych. Dziennikarze policzyli,

riatu Przedstawiciela Prezy-

W wielu wypadkach przyczyną

W 1993 r., z okazji 150 rocz-

odnaleźć osobę, która dokladnie

że miesięczny zarobek od tego

denta w obwodzie p. Wasyla

tego chaosu byla walka o mająt-

opowiedziala mi, co wówczas

nicy urodzin historyka, prze-

procederu dochodzil do tysiąca

Pawlyka. Wczoraj z rana z ja-

ki. Czyli ­ część cerkwi zwraca-

dzialo się na kolei. Maszynista

mianowano na jego cześć ul.

rubli. Tymczasem pracownicy

śniejącymi twarzami urzędni-

no grekokatolikom, a części nie

Wolodymyr Jackiw wspomina,

Bojczuka, w dzielnicy Pasiecz-

fabryki obuwia w Kolomyi za-

cy aparatu Wladzy obwodowej

zwracano, część przejmowano

jak latem 1993 r. wladze kolejo-

na. 26 marca tego roku odslo-

rabiali wówczas po 867 rubli.

przy okrzykach ,,Hura" przy-

silą, zaś bronili je prawoslawni..."

nięto tam tablicę pamiątkową.

we postanowily przeprowadzić

wrócili skonfiskowaną wla-

Trumna przed Bialym

Jedno z takich wydarzeń

Obok podobizny historyka byl

eksperyment z oszczędzaniem

sność na jej pierwotne miejsce".

Domem

mialo miejsce w 1992 r. Miesz-

paliwa. W tym celu rozkonser-

tam napis: ,,Ulicę nazwano na

Bitwę o telewizor p. Jakowy-

We Lwowie jest popularna le-

kańcy wioski Czarne Oslawy nie

wowano dwa parowozy marki

cześć wybitnego ukraińskiego

na wygral, ale wojnę o wladzę

genda o czarnej trumnie. Daw-

mogli podzielić cerkwi i cmen-

ER, stojące w Śniatyniu. Pali-

historyka, etnografa, pedago-

w obwodzie przegral. Nieba-

tarza ­ część mieszkańców nie

wem do nich bylo drewno i wę-

ga, urodzonego w miejscowości

niej w ratuszu zasiadali lawnicy,

wem zostal pozbawiony swych

pozwalala innej konfesji cho-

Pawelecze, JULIANA CELEWI-

rozsądzający sprawy kryminal-

giel, co w warunkach kryzysu

pelnomocnictw i przeniesiony

ne i mający pelnomocnictwo do

wać swoich zmarlych na wiej-

bylo o wiele tańsze niż diesel

CZA (1843-1892)".

do Kijowa na posadę zwyklego

oglaszania wyroków śmierci.

skim cmentarzu. Doszlo do tego,

Niestety, tablica nie prze-

do wykorzystywanych na sta-

wiceministra kultury.

trwala dlugo. Wykonano ją

Pewnego razu skazali na śmierć

że rodzina zmarlej 96-letniej p.

cji lokomotyw spalinowych.

Pieniądze nie cuchną

Kozlowskiej przywiozla trumnę

z aluminium pomalowanego pod

kogoś, oskarżonego o morder-

Jednak parowozy byly za slabe,

z cialem do Frankiwska i posta-

stwo. Mężczyźnie ucięto glo-

brąz i dlatego szybko ,,dostala

często psuly się, ale maszyni-

Cesarz rzymski Wespazian

wę ­ ale z czasem okazalo się, że

wila przed gmachem admini-

nogi". Odbylo się to tak szybko,

ści, aby wykonać plan, ucie-

zapadl w pamięci potomków

byl on niewinny. Po tym wyro-

stracji obwodowej ­ wspomnia-

że nawet nie zdążono jej dobrze

kli się do sposobu: w dzień, gdy

nietradycyjnymi posunięciami

nym bialym domem". Obwodowi

ku w ratuszu pokazala się zjawa

kierownictwo bylo na dworcu,

sfotografować. Gdy Bogdan Ha-

finansowymi. Imperium sta-

wryliw przygotowywal mate-

le potrzebowalo pieniędzy i aby

rialy o Celewiczu, nie mógl zna-

uzupelniać budżet Wespazian

leźć żadnego jej zdjęcia.

nalożyl podatki na... toalety pu-

Tablicę opracowal artysta

bliczne. Gdy wiadomość o tym

Mykola Tymkiw. Niedawno po-

podatku obiegla Rzym, do ce-

znalem jego syna Igora, również

sarza przyszedl jego syn, Tytus,

rzeźbiarza, od którego dowie-

którego cechowala uczciwość.

dzialem się, że w pracowni za-

Spadkobierca zacząl robić ojcu

chowala się makieta nieszczę-

wymówki, że nie jest to najlepszy

snej tablicy i że absolutnie nie

sposób pozyskiwania pieniędzy.

jest trudno z tej makiety wyko-

W odpowiedzi mądry monar-

nać nową tablicę. Bez użycia me-

cha podsunąl mu srebrną monetę

tali kolorowych, jedynie zwykly

i rzekl: ,,Pieniądze nie cuchną!".

beton, będzie kosztować oko-

Tą wytyczoną przez cesa-

lo pięciuset dol. USA. Może ktoś

rza drogą w 1992 r. poszedl pe-

z mieszkańców ul. Celewicza za-

wien mieszkaniec Frankiw-

pragnie odtworzyć zaginioną ta-

ska, którego gazeta ,,Zachodni

blicę na swej ulicy? A można też

Kurier" określila, panem T. Ten

poczekać do roku 2043, gdy ob-

obywatel zorganizowal biznes

chodzić będziemy 200 rocznicę

na... moczu. Pracowal w miej-

jego urodzin i wladze koniecznie

skiej przychodni przy ul. Fran-

sobie o nim przypomną.

ki i mial dostęp do analiz. Ilość

GMACH ADMINISTRACJI OBWODOWEJ, ,,BIALY DOM"