17

nr 1 (461) 17­30.01.2025

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

miejsce w bogatej pod wzglę-

prof. Nikodemowicza w polowie

niejednokrotnie przekonalam,

dem gatunków i form spuściź-

lat siedemdziesiątych, przygoto-

w każdej sprawie gotów byl slu-

wując się do egzaminów wstęp-

nie twórczej Andrzeja Nikode-

żyć konkretną pomocą nie tylko

nych w konserwatorium Lwow-

mowicza zajęla ­ zwlaszcza po

mnie, ale również przyjaciolom

skim. Zresztą decyzję o wstępie

wyjeździe ze Lwowa ­ muzyka

i znajomym.

na Wydzial Teorii i Historii tej

sakralna, której istotą jest ,,kon-

W 1980 roku prof. Andrzej

uczelni podjęlam w dużym stop-

templacyjność natury religijnej".

Nikodemowicz wraz z rodziną

niu pod wplywem wlaśnie prof.

Wyrazem uznania dla owoc-

podjąl decyzję o wyjeździe do

Nikodemowicza, wcześniej bo-

nej dzialalności twórczej An-

Polski. Przed wyjazdem pań-

wiem mialam pewne wątpliwo-

drzeja Nikodemowicza są licz-

stwo Nikodemowiczowie od-

ści w tej materii. Warto nadmie-

ne nagrody i odznaczenia, m.in.

wiedzali wszystkich przyjaciól

nić, iż byl to dość trudny okres

Nagroda Ministerstwa Kultu-

i znajomych ­ z wizytą poże-

w życiu Andrzeja Nikodemowi-

ry i Dziedzictwa Narodowego

gnalną byli również w naszym

cza ­ za swoje przekonania reli-

(2000), Nagroda Związku Kom-

domu ­ pamiętam jak bardzo

gijne mój Chrzestny zostal zwol-

pozytorów Polskich (2000),

bylo mi wtedy smutno, mialam

niony z konserwatorium (1973

Profesor honoris causa Aka-

wrażenie, że coś w moim życiu

demii Muzycznej we Lwowie

r.) i utrzymywal się wlaściwie

skończylo się bezpowrotnie.

wylącznie z lekcji prywatnych.

(2000), Dyplom i medal Ojca

Na szczęście, po wyjeździe

SPOTKANIE Z PROF. STEFANIĄ PAWLYSZYN W DOMU

Zniszczono wtedy wszystkie

Świętego Jana Pawla II ,,Pro

mego Chrzestnego do Polski, na-

PP. NIKODEMOWICZÓW W LUBLINIE

nagrania jego utworów w radiu

Ecclesia et Pontifice" (2003),

sze relacje nie tylko nie ochlo-

,,Concerto meditazione"

lwowskim. Pomimo tak trud-

Angelus (2008), Srebrny medal

dzily się, ale staly się chyba

organizacji obchodów tej rocz-

nych życiowych doświadczeń

,,Zaslużony Kulturze Gloria Ar-

nawet bardziej serdeczne ­ od-

nicy w Polsce. Uroczystości od-

oraz glęboko

tis" (2012) i inne.

nigdy nie narzekal, nie użalal

wiedzalam państwa Nikodemo-

byly się w Krakowie oraz Ra-

poruszającą kantatę

Dodam jeszcze, że mialam

się nad sobą. Byl zawsze pogod-

wiczów (w Lublinie) wlaściwie

dziejowicach pod Warszawą,

,,Slysz Boże wolanie

ny, opromieniony życzliwym

okazje i przyjemność uczestni-

przy każdej okazji. Chrzestny

uczestniczylam w nich czyn-

moje" na alt solo

uśmiechem i skupiony na pra-

czenia w różnych wydarzeniach

nadal nieklamanie interesowal

nie razem z moim Chrzestnym.

i orkiestrę, która

cy. Dopiero po wielu latach do-

związanych z moim Chrzest-

się wszystkim, co dotyczylo

Przy okazji koncertów (zarówno

jawi się nam jako

nym, między innymi razem z sy-

wiedzialam się (od Chrzestnego

Lwowa. Pytal o dawnych kole-

w Krakowie jak i w Radziejowi-

nem Mieczyslawem byliśmy na

osobiście), że w owym krytycz-

gów i znajomych, interesowal

cach) prof. Nikodemowicz dzie-

swoiste twórcze credo

nym dla niego momencie wielu

pamiętnej uroczystości nadania

się życiem muzycznym mia-

lil się wspomnieniami o swoim

Kompozytora.

dawnych przyjaciól i znajomych

mistrzowi Andrzejowi Nikode-

sta, chętnie wspominal zabaw-

mistrzu Adamie Soltysie, opo-

mowiczowi tytulu Honorowego

Twórczość mojego Chrzest-

odwrócilo się od prof. Nikode-

ne sytuacje, które wydarzyly

wiadal bardzo ciekawie, zary-

Obywatela miasta Lublina, któ-

nego poznawalam również dzię-

mowicza, a niektórzy otwarcie

się w trakcie jego pracy peda-

sowując postać swego nauczy-

ra odbyla się 7 stycznia 2011 r.

ki przyjazdom na koncerty, od-

go unikali; byli również tacy,

gogicznej w Konserwatorium

ciela w szerokim kontekście

bywające się w Lublinie (od 2011

w Trybunale Koronnym w Lu-

którzy przestali się nawet z nim

Lwowskim. Dzięki subtelnemu

historycznym i kulturowym.

r.) w ramach corocznych Festi-

blinie (tytul ten zostal przyznany

witać. Jedynie bardzo nielicz-

poczuciu humoru oraz talentowi

Podczas moich wizyt

w grudniu 2009).

wali Muzycznych Andrzeja Ni-

ni z dawnych przyjaciól nadal

aktorskiemu (nb. świetnie ope-

w Lublinie sluchaliśmy

W ostatnich latach życia

kodemowicza ,,Czas i Dźwięk".

okazywali dawnemu koledze

rowal mimiką), niektórych opo-

profesora Nikodemowicza moje

W tym kontekście warto odno-

przyjaźń i szacunek, starając

wieści sluchalam chętnie na-

razem nagrań

wizyty w jego gościnnym domu

tować, że profesor Andrzej Ni-

się w miarę ich możliwości po-

wet kilkakrotnie; namawialam

utworów mojego

staly się jeszcze bardziej syste-

kodemowicz jest autorem pra-

magać, kierując na przyklad do

zresztą usilnie Chrzestnego aby

Chrzestnego ­ plynąca

matyczne. Zdając sobie sprawę,

wie 140 kompozycji (nie licząc

niego uczniów na lekcje har-

te zabawne opowiastki utrwalil

z serca, uduchowiana

że lada moment mogę stracić

muzyki do sztuk teatralnych

monii, solfeżu, fortepianu czy

na papierze. W swoich wspo-

muzyka profesora

mojego Ojca chrzestnego, tym

i opracowań rozmaitych pieśni

innych przedmiotów. Ze szcze-

mnieniach z okresu lwowskiego

bardziej cenilam sobie każdą

kościelnych, w tym także ko-

gólną wdzięcznością mówil mój

Andrzej Nikodemowicz chętnie

Nikodemowicza stawala

chwilę z nim spędzoną, czy to

lęd). Utwory Mistrza powsta-

Chrzestny m.in. o profesor Ste-

nawiązywal do studiów kom-

się dla mnie coraz

na szczerej rozmowie, czy też

waly wlaściwie nieprzerwanie

fanii Pawlyszyn, która publiko-

pozytorskich u mojego Ojca (nb.

bliższa, poruszala

na sluchaniu muzyki i dziele-

na przestrzeni ponad siedem-

wala nawet w prasie ­ zarówno

Adamowi Soltysowi dedykowal

coraz glębiej i mocniej.

niu się wrażeniami.

dziesięciu lat (!). Tę imponującą

miejscowej jak i zagranicznej

jedną ze swych kantat), do licz-

Wśród utworów,

W sposób szczególny zapisalo

przestrzeń czasową tworzą dwa

­ materialy w obronie Andrze-

nych wizyt w naszym domu.

które szczególnie

się w mej pamięci nasze ostat-

okresy: zróżnicowany styli-

ja Nikodemowicza (nb. kontakty

O tym etapie swego życia mó-

nie spotkanie w polowie stycz-

stycznie okres lwowski (1945­

z prof. Pawlyszyn trwaly wla-

wil zawsze z pewną nostalgią.

zapadly mi w pamięć

1980) oraz bardziej jednolity,

nia (2017 r.), na krótko przed

ściwie do końca życia Chrzest-

Gdy w 1990 roku mijala setna

wymienię zwlaszcza

odejściem Ojca chrzestnego.

grawitujący w kierunku prosto-

nego). W podobnych slowach

rocznica urodzin Adama Solty-

kontemplacyjny

Byl to jeden z moich poświą-

ty środków wypowiedzi ­ okres

wyrażal się również o takich

sa (1890­1968), prof. Nikode-

koncert wiolonczelowy

tecznych przyjazdów (w drodze

lubelski (1980­2016). Centralne

profesorach  konserwatorium

mowicz wystąpil z inicjatywą

ze Lwowa do Warszawy), któ-

jak Jarema Jakubiak (późniejszy

remu każdorazowo towarzy-

promotor mojej pracy magister-

szyla wyjątkowo podniosla at-

skiej), Mychajlo Lemiszko i kil-

mosfera. Dzialo się tak między

ku innych. O tych, na których

innymi za sprawą wieczorów

się zawiódl, nie mówil wcale. Po-

kolędowych, które inicjowa-

dziwialam prof. Nikodemowicza

lyśmy wspólnie z Malgorzatą,

za to, że nigdy nie wypowiedzial

córką profesora Nikodemowi-

się o nikim w sposób negatywny.

cza. Również tym razem Ojciec

Najwyraźniej holdowal zawartej

chrzestny zasiadl do przywie-

w Piśmie Świętym zasadzie ,,nie

zionego ze Lwowa Bösendorfera

sądźcie, a nie będziecie sądzeni".

(gral z wiekowego, wydanego

Powracając do nauki harmo-

pod koniec XIX wieku zbioru F.

nii u Chrzestnego ­ jego lekcje

Barańskiego), a my ­ ja i Mal-

zawsze byly ciekawe i logicz-

gorzatka ­ zaopatrzone w kan-

nie przemyślane ­ prof. Andrzej

tyczki ­ śpiewalyśmy. Czas

Nikodemowicz  niewątpliwie

mijal niepostrzeżenie, ponie-

byl pedagogiem z powolania,

waż śpiewanie sprawialo nam

który potrafil zainteresować

autentyczną radość ­ trady-

nauczanym przedmiotem oraz

cyjnie udawalo się nam ,,ogar-

w prosty i przystępny sposób

nąć" okolo trzydzieści kolęd.

przedstawić wszelkie, nawet

Bylam pelna podziwu dla Ojca

dość skomplikowane zagadnie-

chrzestnego, który podobnie jak

nia harmoniczne. Zresztą, na

dawniej, w ten ­ jak się wkrótce

wspomnianych lekcjach poru-

okazalo ­ nasz ostatni już taki

szaliśmy nie tylko tematy mu-

wieczór kolędowy nie okazy-

zyczne. Chrzestny przy każdej

wal żadnego znużenia czy też

okazji interesowal się moimi

zmęczenia.

sprawami, widać bylo, że zależy

Los obdarzyl mnie auten-

mu, abym przez nieprzemyśla-

tycznym szczęściem poprzez

ne decyzje nie skomplikowala

możliwość trwalego obcowa-

sobie życia; powtarzal między

nia z tak nietuzinkowym, szla-

innymi wielokrotnie, że dojrza-

chetnym, a jakże skromnym

lość emocjonalną do malżeństwa

PO KONCERCIE W ARCHIKATEDRZE LUBELSKIEJ (W RAMACH FESTIWALU ,,ANDRZEJ NIKODEMOWICZ ­

czlowiekiem i wybitnym ory-

osiąga się nie wcześniej niż

CZAS I DŹWIĘK", 30 IX 2015). OD LEWEJ: PAWEL HULISZ (TRĄBKA), MAGDALENA WITCZAK (SOPRAN),

ginalnym Artystą.

w wieku 24 lat. Zresztą jak się

AUTORKA ARTYKULU, ANDRZEJ NIKODEMOWICZ, ROMAN PERUCKI (ORGANY)