20

nr 1 (461) 17­30.01.2025

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

Kardynal Marian Franciszek Jaworski

i jego przyjaźń z papieżem Janem Pawlem II (cz. 3)

Przeszkody

podkreślila na swym posiedze-

niu w dniu 4 października 1976

w unadzwyczajnieniu

roku, że niezbędnym uzupelnie-

profesorskim ks.

niem do metafizyki i teodycei

Mariana Jaworskiego

jest przy obecnym rozwoju nauk

wynikaly z chęci

filozoficznych filozofia religii.

Bez ks. doc. dra Mariana Jawor-

ówczesnych wladz

skiego nie byloby filozofii reli-

państwowych,

gii na naszym wydziale, jeżeliby

zmierzających

odszedl, filozofia religii zniknę-

ku zablokowaniu

laby z ATK co najmniej na kilka-

naście lat, co byloby niepowe-

wszelkich dzialań

towaną stratą dla uczelni. Rada

i ku dyskryminacji

Wydzialu jest glęboko zaniepo-

kard. Karola Wojtyly,

kojona możliwością odejścia ks.

który w 1968 roku

doc. Jaworskiego. Wysoko oce-

ABP MARIAN JAWORSKI WRAZ Z PAPIEŻEM OMAWIA GRANICE

niając jego talent filozoficzny,

objąl kierownictwo

PRZYSZLYCH DIECEZJI Z SIEDZIBAMI W CHARKOWIE I ODESSIE

OKLADKA CZASOPISMA

jego twórczość naukową i dy-

świeżo ustanowionej

ARCHIDIECEZJI WROCLAWSKIEJ

ks. prof. Jaworskiego z rekto-

niechciany, persona ingrata

daktyczną oraz jego pelne po-

,,NOWE ŻYCIE"

Komisji do spraw Nauki

rem ATK w Warszawie ks. prof.

(sic!). W tej sytuacji uważam

święcenia dojeżdżanie do ATK

Katolickiej i w 1973

Stępniem, który jawnie dal do

za stosowne zglosić rezygna-

Przewodniczącemu  Komisji

od wielu lat ­ Rada Wydzialu

zrozumienia, że nie odbędzie

cję z zajmowanego stanowiska

Episkopatu ds. Nauki Katolic-

wyraża przekonanie, że ksiądz

roku Rady naukowej

się żadne unadzwyczajnienie

docenta w Wydziale Filozofii

kiej i Rady Naukowej. Jestem

rektor zrobi wszystko, by nie

Episkopatu Polski.

w Warszawie. Wówczas ks. Ja-

Chrześcijańskiej w Akademii

przekonany, że Wasza Eminen-

doszlo do jego odejścia oraz żeby

worski w ustnej formie mial

Teologii Katolickiej i wyrażam

cja dobrze zorientowany w mo-

możliwie najrychlej uzyskal no-

powiedzieć, że wobec przedlu-

przekonanie, że podane wyżej

jej sprawie, dobrze też rozumie

minację na profesora".

MARIAN SKOWYRA

żającego się unadzwyczajnie-

racje znajdą pelne zrozumienie

intencje, którymi się kierowa-

Dość wymowny jest list z 8

Kardynal z Krakowa posta-

nia na uczelni w Warszawie

u Wladz Uczelnianych". Pismo,

lem, podejmując decyzję rezy-

października 1976 roku kard.

nowil przywrócić stan przed-

rozważa rezygnację z wykla-

obok rektora ATK, zostalo skie-

gnacji ze stanowiska docenta

Karola Wojtyly do Prymasa

wojennych wydzialów teolo-

dów w Warszawie.

rowane do wiadomości również

w ATK i je na swój sposób po-

Polski kard. Stefana Wyszyń-

dziela. Ufam, że ten mój krok

gicznych. W tym celu postaral

Ks. Stępień niniejszą roz-

kard. Prymasowi Stefanowi

skiego, który w bezpośredni

przyczyni się do uwyraźnienia

się o odpowiednie dokumen-

mowę potraktowal jako defi-

Wyszyńskiemu oraz kard. Ka-

sposób odkrywa wszystkie ku-

pewnego rodzaju prawdy, którą

ty Stolicy Apostolskiej. Jeden

nitywną decyzję ks. Jawor-

rolowi Wojtyle.

lisy braku akceptacji dla pracy

w naszych warunkach stara się

z nich, datowany rokiem 1968,

skiego i 19 września 1976 roku

Dla wyjaśnienia zaistnia-

naukowej ks. Mariana Jawor-

zamazać". Pismo ks. Mariana

postanawial wznowienie dzia-

skierowal do niego list nastę-

lych okoliczności, związanych

skiego na ATK w Warszawie.

lalności bylego Wydzialu Teo-

pującej treści: ,,Ze szczerym

z natychmiastowym zwolnie-

Jaworskiego o podobnej treści

Z racji, że list dotychczas nie

logicznego na Uniwersytecie

i glębokim żalem, który po-

niem z ATK w Warszawie, ks.

3 października 1976 roku zo-

byl nigdzie publikowany, zo-

Wroclawskim w miejsce Wy-

dziela nasz Wielki Kanclerz,

Jaworski napisal 19 września

stalo skierowane również do

stanie przytoczony w calości.

dzialu Teologicznego Uniwer-

ks. kardynal Prymas, muszę

1976 roku list do kardynala Ka-

Prymasa Polski kard. Stefana

,,Uważam za swój obowią-

sytetu im. Jana Kazimierza we

przyjąć rezygnację przewieleb-

rola Wojtyly metropolity kra-

Wyszyńskiego.

zek ­ pisal metropolita Kra-

Lwowie, a drugi z 1969 roku,

nego księdza dziekana z pra-

kowskiego, gdzie wyznawal:

Tą prawdą, o której wspomi-

kowa ­ zwrócić się do Waszej

calkowicie nowy ­ Wydzial

cy w ATK, zgloszoną osobiście

,,Podczas Kongresu Teologów

nal ks. Jaworski, byla calkowita

Eminencji w związku ze sprawą

Teologiczny w Poznaniu. Oba

w czasie naszego spotkania na

Polskich w Krakowie-Mogi-

zależność warszawskiej uczel-

ks. prof. Mariana Jaworskiego,

wzmiankowane  dokumenty

Kongresie Teologów 14 wrze-

le zglosilem księdzu rektorowi

ni katolickiej od esbecji, która

o której on sam pisze do Księdza

zostaly wydane przez Kongre-

śnia br. W związku z tym pro-

Janowi Stępniowi zamiar re-

wszelkimi sposobami dążyla do

Prymasa w osobnym liście. Ks.

gację Nauki Wychowania Ka-

szę uprzejmie o przekazanie

zygnacji z pracy w ATK, po-

likwidacji katolickich uczelni

prof. Jaworski jest od roku 1974

tolickiego na prośbę biskupów

tej rezygnacji na piśmie". Choć

dając racje, które zamieszczam

na terenie Polski. W obronie ks.

dziekanem Papieskiego Wy-

diecezjalnych: abpa Boleslawa

pismo ze zgodą na tak szyb-

obecnie w piśmie do rekto-

prof. Mariana Jaworskiego sta-

dzialu Teologicznego w Kra-

Kominka we Wroclawiu i abpa

kie zwolnienie z zajmowanego

ratu. W odpowiedzi ks. rek-

nęla Rada Wydzialu Filozofii

kowie, jest także od szeregu lat

Antoniego Baraniaka w Pozna-

stanowiska wzbudzilo w kra-

tor Stępień powiedzial, bym

Chrześcijańskiej ATK w War-

sekretarzem komisji ds. Nauki

niu. Wladze Polskiej Rzecz-

kowskim profesorze ogrom-

się wstrzymal do inauguracji

szawie na czele z jej dzieka-

i Rady Naukowej Episkopa-

pospolitej Ludowej czuly się

ne zdziwienie i niezrozumie-

i że chce na ten temat poroz-

nem ks. Kazimierzem Klósa-

tu ­ i dlatego mam podwójny

najbardziej dotknięte erekcją

nie, jednak już 1 października

mawiać z J. Em. Księdzem Kar-

kiem, którzy u rektora zabiegali

tytul do zabierania glosu w tej

wydzialu teologicznego w Po-

1976 roku na ręce rektora ATK

dynalem Prymasem. [...]. Jak

o cofnięcie pisma zwalniającego.

sprawie.

znaniu ze względu na fakt, że

w Warszawie za pośrednic-

widać z listu księdza rektora

W osobnym piśmie tak relacjo-

Zamiar zrezygnowania z za-

decyzja Watykanu zostala pod-

twem dziekana Wydzialu ks.

J. Stępnia, mój zamiar rezy-

nowali racje przemawiające za

jęć na Wydziale Filozoficznym

jęta bez ich zgody. Należy za-

Kazimierza Klósaka podal on

gnacji przyjąl on jako zgloszo-

pozostaniem w Warszawie ks.

ATK narastal w ks. prof. Jawor-

znaczyć, że utworzenie nowego

pisemną rezygnację, w której

ną osobiście rezygnację. Od-

prof. Jaworskiego: ,,Rada Wy-

skim od kilku lat. Niewątpli-

Wydzialu Teologicznego przez

zaznaczyl: ,,Mam prawo przy-

pis rezygnacji pozwalam sobie

dzialu Filozofii Chrześcijańskiej

wie, że przyczyną ­ nie tylko

Kościól w Poznaniu zabloko-

puszczać, że jestem wobec tego

przeslać Waszej Eminencji jako

Akademii Teologii Katolickiej

normalną ­ jego decyzji sta-

walo calkowicie na szereg lat

la się systematyczna odmowa

rozmowy pomiędzy rządem

zalatwienia ze strony wladz

PRL i Konferencją Episkopatu

państwowych jego nominacji

Polski dzialającą z upoważnie-

na profesora, chociaż istnialy

nia Stolicy Apostolskiej na te-

po temu wszelkie obiektywne

mat cywilnego uregulowania

podstawy. Stalo się rzeczą ja-

statusu papieskich wydzialów

sną, iż odmowa posiada cha-

teologicznych w Polsce, którą

rakter osobistej dyskryminacji.

Mówiono nawet dość jawnie,

to nazwę uzyskaly formalnie

że profesorem nigdy nie będzie

ze strony Stolicy Apostolskiej

mianowany, a jako powód po-

w 1974 roku.

dawano, że tak blisko wspól-

Widząc liczne trudności,

pracuje z kardynalem Wojtylą.

czynione przez wladze pań-

Jest to prawdą. Ks. prof. Ja-

stwowe kard. Karol Wojtyla

worski bardzo owocnie wspól-

w Krakowie 8 maja 1976 roku

pracuje ze mną w Komisji ds.

przyznal ks. Jaworskiemu tytul

Nauki i Radzie Naukowej, jak

naukowy profesora zwyczaj-

już wspomnialem na początku.

nego na Papieskim Wydzia-

le Teologicznym w Krakowie.

W pracę obu zespolów wno-

Oczekiwano na pozytywne

si zasadniczy wklad, kierując

zmiany w Warszawie. Na Kon-

się tym jak najbardziej osobi-

gresie Teologii, który odbyl

stym przekonaniem, że o spra-

się w dniach 14­16 września

wach nauki katolickiej w Pol-

1976 roku w Krakowie-Mo-

sce winien decydować wedle

gile mialo miejsce spotkanie

wlasnej kompetencji Kościól

KARDYNAL JAWORSKI W PAPAMOBILE Z PAPIEŻEM JANEM PAWLEM II WE LWOWIE