26

nr 1 (461) 17­30.01.2025

Z przedwojennej prasy

www.kuriergalicyjski.com

,,Kurier Powszechny" w nowym 1935 roku

Przyjrzyjmy się

salach Kasyna i kola art. lit. Dawno chyba

sale te nie oglądaly takich tlumów, jak mi-

kolejnemu ,,Kurierowi",

nionej Nocy Sylwestrowej. Na obszernej sali

który ukazywal

tanecznej tlok. O pólnocy przedstawioną

się we Lwowie

zostala serja: 12 pań, symbolizujących po-

i Krakowie w okresie

szczególne miesiące, w stosownych w tej

mierze strojach ­ od zimowych okryć do

międzywojennym.

stroju kąpielowego wlącznie, przesunęlo

Codzienne pismo

się przed oczyma zebranych rzesz publicz-

odlamu narodowego

ności. Pelna werwy tanecznej zabawa,

redagowal Jan

która przeciągnęla się do bialego rana,

w pewnych momentach z powodu wzmaga-

Matyasik, zaś redakcja

jącego się z każdą chwilą ścisku zatracala

mieścila się przy ul.

swą treść i nużyla raczej aniżeli uprzyjem-

Mochnackiego 38 (ob.

niala chwile tanecznym parom.

POZORNIE ULICE LWOWA WYGLĄDAJĄ BEZPIECZNIE

Drahomanowa).

Podobnie zabawiano się i w innych lo-

kalach tanecznych, jak w sali ,,Mieszczań-

zrażający się niepowodzeniami, idealizm

W Sylwestra 1934­35 roku ludzie ba-

skiego Tow. Strzeleckiego", w ,,Gwieździe",

twórczy, ofiarny, bohaterski.

wili się raczej skromnie... ale nie braklo też

OPRACOWAL

w Sokole IV, w Klubie towarzyskim P. T. i T.

W Nowy Rok będziemy pisać biuletyn

i różnych incydentów.

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

KOMINIARZ NA NOWY ROK

przy ul. Japońskiej 1. 9.

zwycięstwa, ale to wiemy na pewno, że

PRZYNOSI SZCZĘŚCIE... CHYBA,

Noc Sylwestrowa minęla...

W kawiarniach panowal średni ruch.

Artykul redakcyjny w nr 1 za rok 1935

jesteśmy na dobrej do niego drodze, że się

ŻE JEST PRZEBIERAŃCEM

Nieprzeliczone rzesze wśród hucznej

Przez sale kawiarniane przesunęla się w cią-

glosil glówne cele ruchu:

do niego szybko zbliżamy i że nic go nam

zabawy witaly nowy rok w organizacjach

i odplywem tych fal panowala w śród-

gu nocy zwyczajna publiczność, związana

nie wydrze. Naokolo nas środowisko slabe

Na rok 1935

i towarzystwach, w salach publicznych

mieściu zupelna cisza. Tak np. ul. Akade-

z niemi w zwyklych dniach pozasylwestro-

moralnie jeśli nie skorumpowane, bezradne

i na prywatnych zebraniach, w kawiar-

micka tuż po pólnocy wykazywala tak

wych. Zabawiano się w osobnych kólkach

Na usta miliomów ludzi znękanych

i tchórzliwe. Idziemy do niego z naszą ideą,

niach i w restauracjach. Bawiono się ocho-

slaby ruch, iż nie różnil się on wcale od

towarzyskich, przy ,,czarnej" i herbacie. Nie

i zrozpaczonych ciśnie się dzisiaj pyta-

z naszą wiarą, z naszym entuzjazmem.

czo, lecz skromnie. Dawne rozlewne blaski

zwyczajnego.

pękaly bynajmniej korki szampanowych fla-

nie: co im i narodowi calemu przyniesie

Musimy je naszym duchem przerodzić, by

Noworoczni gratulanci. Tych

Sylwestrowej Nocy byly jednak w tym

szek, nie rozlewaly się również drogie wina.

rok, którego pierwszą kartę kalendarza

wspólnemi silami zapewnić Polsce potęgę

roku przyćmione, pomimo wszystko bo-

bylo wielu, mniej jednak, aniżeli w roku

W granicach możliwości przepędzano nocne

dzisiaj z lękiem, ale przecież i z pewną

i wielkość

wiem, gdy wzrok padal na rozbawione tlu-

ubieglym. Na pierwszy plan wysuwa-

godziny przy skromnych zastawach, byle

nadzieją otwierają. Ludzie dzisiejsi rozu-

A w świątyniach odbywaly się trady-

cyjne Nabożeństwa starego roku.

my, widać bylo, że po nim cieniem ściele

li się... ,,kominiarze". Gdyby tak zapytać

w tej kawiarnianej atmosferze przepędzić

mują tak jakby losy ich jakaś anonimowa,

się dzisiejsze ciężkie polożenie, o którem

z obserwacji wczorajszej nocy jakiego za-

tradycyjną noc.

po globie ziemskim blądząca opatrzność,

W poniedzialkowych godzinach wie-

jakby chciano przez chwilę zapomnieć...

wodu jest najwięcej we Lwowie, odpowie-

Szczególnie ochoczo plynąl czas w zna-

ukladala. Zaczytują się w wyroczniach

czornych nieprzeliczone rzesze wier-

Zabawiano się skromnie przy ,,czarnej",

dzieć można by: ,,kominiarzy". Byli to po-

nej Kawiarni Szkockiej, w której dwaj mili

wróżbitów i w mądrych horoskopach

nych zalegly świątynie, by uczestniczyć

taniem winie i herbacie. Nie bylo widać

przebierani w strój kominiarski osobnicy,

gospodarze dokladali wszelkich starań, aby

astrologów. Typowe to zjawisko okresu

w podnioslych uroczystościach ,,staro

dawnego humoru, który kiedyś kaska-

którzy pozatem przygodnem przebraniem

swym gościom uprzyjemnić czas. Po pólno-

dekadencji.

rocznych" ­ zlożyć Bogu dziękczynienie

dami beztroskiego wesela rozlewal się

nie mieli żadnej styczności z kominową ro-

cy sala kawiarniana przemienila się na dan-

Przesąd zajmuje w praktyce życia

za rok miniony i blagać Go o lepsze czasy.

szeroko i wywolywal prawdziwie Sylwe-

botą. Dążyli od lokalu do lokalu w tym za-

cingową, a pelna ochoty zabawa taneczna

miejsce wiary w dobrą i wszechmocną

Tlumy przybyly tak licznie, iż zajęly świą-

strową atmosferę. Dużą frekwencję wy-

miarze, aby wymiatać pieniądze z cudzej,

trwala niemal do rana.

Opatrzność. Wierzy się za to w falszy-

tynie po brzegi, a pozatem liczne grupy

kazywaly nocne przedstawienia teatral-

a zgarniać je do swojej kieszeni.

Wiele osób pospieszylo przed pólnocą

wych proroków, usypiających milemi

uczestniczyly w nabożeństwach trwając

ne, a zwlaszcza kino-teatralne. Mnogie

W tym roku tych przygodnych komi-

do sal Teatru Wielkiego, gdzie ,,Rozkosz-

iluzjami lub emocjonujących zapowiedzia-

poza ich murami.

zastępy w salach tych na oglądaniu żywej

niarzy spotkal przykry zawód. Gospoda-

na dziewczyna" bawila tlumnie zebraną

mi przewrotów. Najmniej zaś wierzy się

W Bazylice ,,staro roczne" nabożeń-

sceny czy srebrnego ekranu przepędzaly

rze lokali zamykali przed nimi drzwi i nie

publiczność od pólnocy do godz. 3 nad

w siebie, w swoją moc budowania wlasnej

stwo odprawil ks. infulat Zaychowski

Noc Sylwestrową.

wpuszczali ich do wnętrza. Chronili w ten

ranem.

przyszlości, w swoją zdolność ulepszania

przy asyście kleru, w obecności ks. Bisku-

Ruch uliczny w ciągu nocy byl niejed-

sposób kieszenie swych gości, radzi, by

Sylwestrowa Noc dobiegala kresu.

dziejów kollektywnych.

pa Dra Baziaka i ks. Kanoników Kapituly

nostajny. Ożywial się i gasl dwukrotnie.

pozostaly pieniądze w lokalu, a nie odply-

Dzień już nastawal, gdy z przeszlo stu

,,Oby nie bylo gorzej" ­ oto życzenie,

oraz zebranych tlumów. Okolicznościowe

W ciągu trzech godzin po pólnocy zamieral

waly na zewnątrz.

lokali rozrywkowych rozbawione tlumy

pelne rezygnacji, powtarzane dzisiaj

kazanie wyglosil ks. Dr. W. Dajczak. Po

niemal zupelnie. Dwie fale przelewaly się

Wlóczyly się dalej po mieście różne or-

wracaly do swych mieszkań. Noc Syl-

wszędzie. Straszliwe wyznanie niewia-

kazaniu odbyla się uroczysta procesja,

bujnym nurtem poprzez ulice śródmieścia

kiestry, wśród nich nawet oryginalna ,,cy-

westrowa wniosla w tym roku większe

ry i niemocy wspólczesnego czlowieka.

celebrowana przez Ks. Arcybiskupa Dra

­ pierwsza z nich okolo godz. 11 wieczo-

gańska kapela" ­ dalej jakieś dragony i ula-

ożywienie w mury wielce humanitarnej

Brak nam nauczycieli energji i wiary. Li-

B. Twardowskiego, poczem nastąpilo ,,Te

rem rozplywala się w kierunku licznych

ny z przedwojennego koszmaru, rozmaite

instytucji ­ Pogotowia Ratunkowego, ani-

teratura schodzi do reportaży, w filozofii

Deum".

zabawowych lokali, druga okolo godziny

typy i typki podmiejskiej lobuzerji. Nowo-

żeli w roku ubieglym. Samochód sanitarny

nie widać ożywiających formul, nauka

W Katedrze Ormiańskiej również

3 rano po przedstawieniach teatralnych

roczni gratulanci w tym roku bardzo narze-

wyjeżdżal kilkakrotnie na miasto, prze-

zacieśnia się do badań specjalnych. Ma-

liczne zebraly się tlumy, które zaledwie

i kinowych odplywala w zacisza domów.

kali na powściągliwość ludzkiej kieszeni,

ważnie jednak lekarze dyżurni opatrywali

terializm zubożyl ludzką myśl i wysączyl

pomieścić zdolala dostojna świątynia.

Ruch bardzo ożywiony trwal niemal

toteż często slyszeć się dawaly wśród nich

na Pogotowiu tych, którzy w ciągu nocy

z serc źródla, z których bily strumienie

O godz. 6-tej wieczorem nabożeństwo

do godz. 7 rano. Obejmowal między inny-

siarczyste wyrazy z wulgarnego slownika.

popadli w konflikt ze swem zdrowiem. Byli

nadziei. Jest wprost potwornem, że coraz

przy asyście kleru odprawil ks. Issako-

mi i tych, którzy w ciągu nocy wędrowali

A no, ciężkie czasy!...

to przeważnie tacy, których nadmierne

więcej intelektualistów zaczyna widzieć

wicz, poczem obecni przeżywali prawdzi-

od lokalu do lokalu. Te same kólka towa-

Tymczasem wesolo zabawiano się szu-

użycie alkoholu zwalilo z nóg i rzucilo na

odrodzenie naszej cywilizacji w doktry-

wą ucztę duchową, sluchając prześliczne-

rzyskie widać bylo w różnych miejscach

kając rozrywki w cieplej atmosferze lokali

bruki jezdni czy chodnika. I tak przywie-

nie i barbarzyńskiej praktyce rosyjskie-

go, a tak glęboką treścią odznaczającego

zabawowych, toteż wędrówki te trwaly

zabawowych. W tej mierze na pierwszy

ziono na Pogotowie Stanislawa Borzem-

go komunizmu. Czyżby spelniać się miala

się kazania zlotoustego kaznodzieji, ks.

prawie do rana. A między przyplywem

plan wysunęla się zabawa taneczna na

skiego, którego nieprzytomnego zabrano

przepowiednia Apokalipsy o mnóstwie

Arcybiskupa Józefa Teodorowicza.

z ul. Żólkiewskiej; dalej Ignacego Runie-

falszywych proroków, poprzedzających

wicza, który obok zatrucia alkoholem wy-

dnie ostatnie?

kazywal jeszcze rany cięte na glowie, na

Na szczęście przeciw tym falom apa-

twarzy i tluczone na calem ciele. Pozatem

tji, niewiary i destrukcji bojownicy dobrej

w kilkunastu innych wypadkach udzielono

sprawy występują z coraz większą ener-

pomocy osobnikom, którzy skutkiem nad-

gją i z zapalem, którego nie lamią żadne

użycia alkoholu popadli w stan nieprzy-

przeciwności, W ubieglym roku mogliśmy

tomny. Wreszcie opatrzyl lekarz dyżurny

już zanotować niejedno ich zwycięstwo

Franciszka Feśkowa, który wyskoczyl tak

we Francji, w Hiszpanii, w Austrji, a dziś

niefortunnie z wozu tramwajowego. iż do-

stwierdzamy na calym europejskim fron-

stal się pod wóz i doznal zgniecenia klatki

cie rosnące z dniem każdym wzmocnienie

piersiowej.

ich szeregów. Katolicyzm rzymski odro-

O pólnocy nastąpil próbny alarm Straży

dzony i uaktywniony przez ostatnich pa-

Pożarnej. Na dany znak przez instr. Gran-

pieży, staje się znowu wielką, uniwersalną

kowskiego cala zaloga strażnicy miejskiej

ideą, organizującą do walki wszystkie sily

stanęla pod toporkiem. Rozlegly się syreny

moralne świata.

samochodów pożarnych i caly ten sznur ru-

Naród nowoczesny musi być najsze-

szyl, w ciągu kilku minut w pelnem pogoto-

rzej demokratycznym, gdyż wszystkie

wiu, dając wyraz swej sprawności technicz-

warstwy uczestniczą w budowie cywi-

nej, poczem zawrócil do Koszar.

lizacji. Tylko idea narodowa może rzucić

W salach kino-teatralnych przedsta-

most nad interesami klas. Tylko ona zdol-

wienia trwaly do godz. 3 nad ranem przy

ną jest rozbudzić ofiarność dla wspólnych

przeważnie pelnej widowni. Wśród licznie

celów przyszlych i tylko w stronnictwach

zebranych uwijali się zlodzieje kieszon-

narodowych znajduje miejsce prawdziwy

kowi, których kilkunastu doprowadzono

idealizm znoszący prześladowania, nie

TAK BAWIONO SIĘ NA SYLWESTRA 1935. STOLY NIE UGINAJĄ SIĘ OD PRZEPYCHU ZAKĄSEK

w nocy do komisariatu.