10

nr 2 (462) 31.01.­13.02.2025

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Przegląd prasy

Zanim Pogorzelski zostal zawodni-

pozostaje symbolem ostatniego zrywu pol-

kiem, uczyl się w seminarium duchow-

skiego na rzecz odrodzenia Rzeczpospolitej

nym w Gnieźnie. Motocyklami wówczas,

w ksztalcie sprzed 1771 roku.

a nawet wcześniej, w wieku nastoletnim,

SLOWO POLSKIE

polskiej

w ogóle się nie interesowal. Księdzem

W kwietniu mają ruszyć

jednak nie zostal, gdyż po póltora roku

pierwsze ekshumacje na

nauki zostal wyrzucony z seminarium. Bal

Ukrainie

się wracać do rodziców, więc zamieszkal

na Ukrainie

u swojego starszego brata Teodora, który

W czerwcu 2022 roku fundacja Wol-

ność i Demokracja zlożyla wniosek do

byl wówczas mechanikiem żużlowców. To

wlaśnie on zachęcil Andrzeja do spróbo-

wlaściwych wladz ukraińskich na wyda-

wania swoich sil w tym sporcie.

nie zgody na prace poszukiwawcze pol-

Dzięki tytanicznej pracy Andrzej Pogo-

skich ofiar zbrodni wolyńskiej. Po otrzy-

maniu zgody i pracach poszukiwawczych,

rzelski zostal trzykrotnym zlotym meda-

24 sierpnia 2023 r. zlokalizowano jedno

listą Drużynowych Mistrzostw Świata na

biorą udzial uczestnicy Desantu Kulturo-

Fundacji oraz jej ukraińskiemu partnerowi,

z miejsc zbrodni na terenie bylej polskiej

żużlu (1965, 1966, 1969) oraz wielokrot-

OPRACOWAL

organizacji spolecznej ,,Dziedzictwo Przy-

wego, zaczęto także przekazywać książki.

wsi Puźniki w obwodzie tarnopolskim.

nym finalistą Indywidualnych Mistrzostw

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

,,Książka na Front" jest projektem Desantu

szlości" udalo się uratować 45 nagrobków

Świata na żużlu.

W tym samym czasie WiD zlożyl także

Nowe plany w Nowym Roku

Kulturowego.

na zbaraskim cmentarzu.

wniosek do wlaściwych wladz ukraińskich

Zdjęcia do filmu konkursowego ,,Andrzej

14 stycznia, czlonkowie Kijowskiego

o wydanie zgody na ekshumacje ofiar. Po

­ Pracuję nad tym od marca 2024

­ Porządkujemy nagrobki i teren

Pogorzelski ­ wybitny polski żużlowiec

Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-

wielotygodniowej procedurze administra-

wokól nich, ustawiamy do pionu, jeżeli

r., a ogólnie inicjatywa ta rozpoczęla się

i trener" odbyly się na stadionie żużlowym

-Oświatowego im. Adama Mickiewicza

cyjnej otrzymano zgodę. Na podstawie tej

w kwietniu 2023 roku. Gromadzimy i prze-

się przechylily, czyścimy, sklejamy pęk-

,,Mototrek" w Równem. Zaangażowano do

zgody ruszają przygotowania do ekshu-

zebrali się na Spotkanie Noworoczne,

kazujemy książki wojsku, żolnierzom na

nięte nagrobki oraz wzmacniamy, jeśli

niego jako kaskaderów żużlowców Rówień-

które odbylo się w Kijowskim Prywat-

macji w Puźnikach. Prace ekshumacyjne

pierwszej linii frontu, do szpitali, ośrodków

jest taka potrzeba ­ mówi Marek Zapór,

skiego Miejskiego Klubu Sportowo-Tech-

nym Gimnazjum Lingwistycznym. W toku

mają rozpocząć się w kwietniu 2025 roku.

rehabilitacyjnych itp. Na koniec 2024 roku

prezes Fundacji Partnerstwa dla Europy

nicznego Romana Kapustina i Wolodymyra

imprezy prezes Walentyna Daszkowska

Szczątki po wydobyciu będą badane przez

przekazaliśmy 30 000 książek. W wojsku

Środkowo-Wschodniej.

Zlamana, odpowiednio mistrza i wicemi-

podsumowala dzialalność Stowarzysze-

polskich archeologów i antropologów. Zo-

jest wielu ludzi zmobilizowanych, bylych

Prace porządkowe, konserwatorskie

strza Ukrainy w 2024 r. W role zawodników

stanie pobrany material genetyczny.

nia za rok ubiegly. Zostaly omówione też

i restauracyjne na tej nekropolii są realizo-

cywilów, więc każdy z nich ma swoje wla-

wcielili się uczniowie Ukraińsko-Polskiego

plany na rok 2025, z uwzględnieniem spe-

13 stycznia odbyl się briefing praso-

sne preferencje co do książek. Może to być

wane przez Fundację od 2020 r. z przerwą

Sojuszu im. Tomasza Padury: Chrystyna

cyfiki przeprowadzenia szeregu imprez

wy z udzialem prezes Fundacji Wolność

literatura piękna, historyczna lub naukowa,

w 2022 r. Wcześniej ,,Monitor Wolyński"

Czub, Maksym Parfeniuk oraz Iwan Olijnyk.

w realiach stanu wojennego w Ukrainie.

i Demokracja Lilii Luboniewicz i wiceprezesa

a niektórzy ludzie bardziej lubią poezję ­

informowal, że w 2023 r. udalo się zrewi-

Aktorzy zagrali bohaterów z lat 60., przed-

Uwzględniając potrzeby bazy lokalowej

Macieja Dancewicza. Lilia Luboniewicz po-

zaznaczyl kierownik projektu ,,Książka na

talizować tu 60 pomników.

stawiając historię milosną związaną z tzw.

dla pracy bieżącej Stowarzyszenia zdecy-

dziękowala przedstawicielom Ministerstwa

Front" Andrij Owczaruk.

Jak podaje Fundacja, lącznie od 2020

czarnym sportem, czyli żużlem.

Kultury i Dziedzictwa Narodowego za wspar-

dowano przedlużyć umowy o wspólpracy

­ Dobrym pomyslem jest również za-

r. na cmentarzu w Zbarażu przed zniszcze-

Film powstal dzięki wspólpracy ope-

z Biblioteką im. Adama Mickiewicza w Ki-

cie w tych dzialaniach. Wiceprezes Fundacji

prezentowanie literatury polskiej przetlu-

niem zabezpieczono 270 starych nagrob-

ratora Wolodymyra Suszcza i reżyserki

jowie, Polską Biblioteką Medyczną imienia

Wolność i Demokracja Maciej Dancewicz

maczonej na język ukraiński, może to być

ków. Organizacja ma zamiar kontynuować

Oleny Melnyczuk, docent Katedry Reżyse-

profesora Zbigniewa Religi oraz Kijowskim

opowiedzial w szczególach, jak przebiegal

zarówno klasyka polska, jak i literatura

te prace także w 2025 r., jeśli uda się uzy-

rii Teatralnej Rówieńskiego Państwowego

Narodowym Muzeum Medycyny celem

proces uzyskania zgody, początkowo na po-

wspólczesna ­ dodal Bohdan Kuczer.

skać dofinansowanie.

Uniwersytetu Humanistycznego. Projekt

przeprowadzenia konferencji naukowych,

szukiwania, a następnie na ekshumację.

Rzymskokatolicka część cmentarza

uzyskal wsparcie Rówieńskiego Miejskie-

DZIENNIK KIJOWSKI

prezentacji, wieczorów literackich i kon-

,,Fundacja uzyskala wstępną zgodę

miejskiego w Zbarażu jest co roku sprząta-

go Klubu Sportowo-Technicznego na czele

W Zdolbunowie pożegnano

certów z okazji świąt narodowych Ukra-

wladz ukraińskich na przeprowadze-

na przez czlonków Polskiego Towarzystwa

z dyrektorem Serhijem Holownią, który

poleglego na wojnie

iny i Polski. Za ważny element dzialalności

nie prac poszukiwawczych na terenie

Kulturalno-Oświatowego ,,Zbaraż", którzy

zapewnil stadion, wyposażenie i motocykle

Ihora Paziuka

uznano także zaangażowanie mlodego

nieistniejącej wsi Puźniki w dawnym

nie mają niestety możliwości, aby przepro-

do kręcenia filmu.

pokolenia do uczestnictwa w olimpiadach

21 stycznia w Zdolbunowie pożegnano

województwie tarnopolskim. W listo-

wadzać te akcje od razu na calym terenie

Wyniki Konkursu Patria Nostra, do

z języka polskiego i konkursach.

Ihora Paziuka, który zginąl 4 stycznia na

padzie 2022 r. otrzymaliśmy list, będą-

kilkuhektarowej nekropolii. Dzięki zaangażo-

którego zgloszono ten film, zostaly oglo-

Czlonkowie Stowarzyszenia dzielili się

wojnie z Rosją. Żolnierz mial 37 lat. Osie-

cy pierwszym krokiem do rozpoczęcia

waniu burmistrza Zbaraża Romana Polikrow-

szone w Warszawie w grudniu 2024 r.

oplatkiem, śpiewali najpiękniejsze polskie

rocil żonę i dwójkę dzieci.

prac. W kwietniu 2023 r. otrzymaliśmy

skiego kilka razy w ostatnich latach w akcję

Film o Andrzeju Pogorzelskim zająl czwar-

kolędy i raczyli się tradycyjnymi świą-

Ihor Paziuk urodzil się w Zdolbunowie.

wszystkie potrzebne zgody. Prace po-

te miejsce. Wszystkie prace tegorocznych

porządkowania tego cmentarza wspólnie

tecznymi daniami. Czas zebrania uplynąl

Jak podaje Zdolbunowska Rada Miejska,

szukiwawcze rozpoczęly się pod koniec

uczestników dostępne są na stronie kon-

z Towarzystwem wlączali się pracownicy

w cieplej, świątecznej atmosferze i jak

uczyl się w miejscowej Szkole nr 6 oraz

maja i trwaly ponad pięć tygodni. Od-

kurs-patrianostra.pl

Zbaraskiego Miejskiego Przedsiębiorstwa

zwykle stal się sposobnością do rozmów

Zdolbunowskiej Szkole Zawodowej Trans-

naleźliśmy mogilę, która byla dolem

Komunalnego ,,Dobrobut" oraz mieszkańcy

MARIANA JAKOBCZUK

portu Kolejowego. Początkowo pracowal

i zwierzeń, które jeszcze dlugo kontynu-

ze szczątkami ludzkimi. Mogila zosta-

Zbaraża jako wolontariusze. Przed pandemią

MONITOR WOLYŃSKI

owano przy świątecznym stole.

w zajezdni wagonowej, a później w S.A.

la odslonięta. Kolejnym krokiem bylo

nekropolia byla regularnie porządkowana

W Kijowie upamiętniono

Riwneazot. W latach mlodzieńczych byl

przygotowanie dokumentacji i zlożenie

przez wolontariuszy akcji ,,Mogilę pradziada

DZIENNIK KIJOWSKI

powstańców styczniowych

harcerzem Hufca ,,Wolyń" Harcerstwa

do wladz ukraińskich prośby o zgodę na

ocal od zapomnienia", w którą angażowali się

Ogólnoukraińska akcja

Polskiego na Ukrainie, m.in. byl drużyno-

W związku z 162. rocznicą wybuchu

ekshumację. Po pewnym czasie otrzyma-

czlonkowie Polonijnego Stowarzyszenia Kul-

,,Książka na Front"

powstania styczniowego, chargé d'affaires

wym 18. Zdolbunowskiej Drużyny Harce-

liśmy zgodę, na podstawie której możemy

turalno-Oświatowego w Tarnopolu.

10 stycznia do biura Związku Polaków

Ambasady RP w Kijowie Piotr Lukasiewicz

rzy ,,Skala" im. Adolfa Piotra Szelążka.

rozpocząć przygotowania do ekshumacji.

NATALIA DENYSIUK

Ukrainy zawitali pomyslodawcy ogólno-

oraz ambasador Litwy Stanytė-Toločkienė

Od 2022 r. slużyl w 79 Samodzielnej

Zgoda na ekshumację dotyczy tylko

MONITOR WOLYŃSKI

ukraińskiej akcji ,,Książka na Front": Andrij

Tawryjskiej Brygadzie Desantowo-Sztur-

zlożyli wieńce na terenie Twierdzy Ki-

odnalezionego miejsca w bylej wsi Puźni-

Historia żużlowca

Owczaruk ­ kierownik projektu ,,Książka

mowej, a od listopada 2023 r. ­ w 128 Sa-

jowskiej, pod krzyżem upamiętniającym

ki. Prace ekshumacyjne mają rozpocząć

Andrzeja Pogorzelskiego

na front" i Bohdan Kuczer ­ kierownik

modzielnej Zakarpackiej Górskiej Brygadzie

uczestników powstania.

się w kwietniu 2025 roku. Szczątki po

zainspirowala uczniów

partnerstwa w ,,Desancie Kulturowym",

Szturmowej. Walczyl na zaporoskim oraz

W spotkaniu udzial wzięli także dy-

wydobyciu będą badane przez polskich

z Równego do nakręcenia

żeby omówić wspólpracę z organizacjami

rektor Instytutu Polskiego w Kijowie Ja-

sumskim kierunku, a później ­ w obwodzie

archeologów i antropologów. Zostanie po-

filmiku

zrzeszonymi w ZPU. Na spotkaniu obecni

kurskim. 4 stycznia 2025 r. żolnierz Ihor

roslaw Hodun oraz przedstawiciel ukraiń-

brany material genetyczny" ­ zaznaczyl

byli konsulowie Wydzialu Konsularnego

Paziuk zginąl w obwodzie kurskim.

Uczniowie Ukraińsko-Polskiego Soju-

skich Sil Zbrojnych.

w oświadczeniu Maciej Dancewicz.

szu im. Tomasza Padury z Równego wzięli

Powstanie styczniowe przeciwko ro-

i Polonii Ambasady RP w Kijowie Pawel

Msza pogrzebowa odbyla się 21 stycz-

Po pracach badawczych zgodnie z wolą

Owad i Anna Babiak-Owad, którzy poparli

nia w rzymskokatolickim kościele Świętych

udzial w IX Edycji Filmowego Konkursu

syjskim zaborcom rozpoczęlo się 22 stycz-

potomków mieszkańców wsi Puźniki, szcząt-

tę szlachetną inicjatywę.

Apostolów Piotra i Pawla w Zdolbunowie,

Historycznego Patria Nostra ­ Konkurs

nia 1863 roku. Wówczas insurgenci zaata-

ki zostaną pochowane na miejscu bylego

Projekt ,,Książka na front" ma na celu

którego polegly byl parafianinem. Zostala

Światowy, przedstawiając w minutowym

kowali rosyjskie garnizony w Królestwie

cmentarza wsi Puźniki.

dostarczanie żolnierzom aktualnej lite-

odprawiona przez biskupa Witalija Skoma-

filmiku historię slynnego polskiego żuż-

Polskim. W trwających ponad póltora

Polski Instytut Pamięci Narodowej

ratury dzięki wsparciu partnerów: sieci

roku walkach, o charakterze rozproszonej

rowskiego, ordynariusza diecezji luckiej.

lowca i trenera Andrzeja Pogorzelskiego.

nadal oczekuje na wydanie przez Ukrainę

akcji partyzanckiej, wzięlo udzial co naj-

księgarni, wydawnictw, przedstawicieli

Temat filmu zostal wybrany nieprzy-

Redakcja ,,Monitora Wolyńskiego"

zgód na prace poszukiwawcze oraz eks-

biznesu, organizacji spolecznych oraz in-

padkowo. Równe od dawna slynie z żuż-

mniej 150 tys. powstańców.

sklada najszczersze kondolencje Rodzinie

humacyjne w ramach dotychczasowych

Po zakończeniu powstania jego uczest-

dywidualnych darczyńców.

i Bliskim poleglego.

la. Przed pelnoskalową rosyjską inwazją

wniosków IPN. Wśród nich znajduje się

Po misjach bojowych żolnierze muszą

stadion ,,Mototrek" niejednokrotnie gościl

ników dotknęly liczne represje, m.in. kon-

wielokrotnie ponawiany wniosek o możli-

MONITOR WOLYŃSKI

oderwać się od wojny i, przynajmniej w my-

polskich żużlowców, którzy przyjeżdża-

fiskata majątków szlacheckich, kasacja

wość przeprowadzenia prac poszukiwaw-

Na cmentarzu w Zbarażu

ślach, przenieść się w inne miejsca. Aby

klasztorów na obszarze Królestwa Pol-

li tu na zawody i wyścigi towarzyskie.

czych w Hucie Pieniackiej, polskiej wsi

uratowano kolejnych

dolączyć do akcji, należy zakupić dowol-

Wśród nich byl m.in. wyścig z okazji 15.

skiego, wysokie kontrybucje, a przede

w dawnym województwie tarnopolskim,

45 nagrobków

ną książkę w księgarniach, które zostaly

wszystkim aktywna rusyfikacja. Za udzial

rocznicy czlonkostwa Polski w Unii Eu-

gdzie ukraińscy żolnierze 14 Dywizji SS

partnerami projektu, a po zlożeniu podpisu

Fundacja Partnerstwa dla Europy

ropejskiej w 2019 r. oraz zawody z okazji

w powstaniu wladze carskie skazaly na

,,Galizien" oraz ukraińscy nacjonaliści 28

odlożyć ją na specjalnej pólce. Do książki

Dnia Niepodleglości Polski w 2018 r. Wielu

śmierć conajmniej 669 osób. Na zeslanie

Środkowo-Wschodniej zakończyla kolejny

lutego 1944 r. zamordowali co najmniej

można również dolączyć pocztówkę z ży-

skazano conajmniej 38 tys. osób.

etap prac porządkowo-ratunkowych na

mieszkańców Równego jest fanami żużla,

850 mieszkańców w ramach ludobójczej

czeniami dla wojska lub dodać swoje dane

a milość do tego sportu zaszczepiana jest

Na Ukrainie za udzial w powstaniu do

rzymskokatolickiej części cmentarza miej-

operacji antypolskiej, a także wniosek na

kontaktowe w celu dalszej korespondencji.

od malego, gdyż na wyścigi tradycyjnie

skiego w Zbarażu.

carskich więzień trafilo okolo 3 tys. osób.

przeprowadzenie ekshumacji szczątków

Obecnie do projektu przystąpily trzy sieci

Dzięki zaangażowaniu specjalistów

przychodzi się tu calymi rodzinami.

Przywódcy powstania styczniowego na

żolnierzy WP poleglych we wrześniu 1939

księgarskie posiadające 69 sklepów na tere-

Andrzej Pogorzelski nigdy nie byl

oraz wsparciu finansowemu z konkursu

tych terenach ­ Adam Zieliński, Wladyslaw

r. w obronie Lwowa w Zboiskach i Holo-

w Równem, ale historia jego przygody

nie calej Ukrainy. Partnerem logistycznym

ministra Kultury i Dziedzictwa Narodo-

Tadeusz Rakowski, Platon Krzyżanow-

sku, które to wnioski zostaly zlożone na

z żużlem jest tak szczególna, że zainspi-

projektu zostala Nowa Poczta.

wego RP organizowanego przez Narodo-

ski, Romuald Olszański i Adam Drużbacki

początku 2020 r." ­ przypomnial przedsta-

rowala koordynatorkę projektu Ewę Mań-

W pewnym momencie oprócz wydarzeń

wy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kul-

­ zostali rozstrzelani w Krzywej Kaponie-

wiciel IPN Rafal Leśkiewicz.

kowską do opowiedzenia o niej światu.

turowego za Granicą Polonika w 2024 r.

rze w Twierdzy Kijowskiej ­ która do dziś

kulturalnych i artystycznych, w których

SLOWO POLSKIE