3

nr 3 (463) 14­27.02.2025

Wolna Trybuna

www.kuriergalicyjski.com

Czas pudruje zwloki

hipotetycznym upadkiem dzialają analo-

świecie zapanowal pokój. Zwlaszcza w Dar-

furze, Birmie i Tigraju.

giczne mechanizmy. Które to, warto za-

znaczyć, przekladają się na rusyfikację na-

,,Co z tego skoro zbudowaliśmy trwale

i odporne na zagrożenia demokracje", nie

rodów, ich eksploatację i, jak pokazują

Ostatnie wystąpienia

statystyki wysylanych na Ukrainę, często

powiedzą raczej ani Trump, ani tym bar-

Donalda Trumpa, jak

dziej miliarder Musk. Tak jak raczej nie po-

fizyczną eliminację. Nie wspominając już

o cierpieniu, czy chyba największej fikcji

wiedzą nic o sprawiedliwości, dobrobycie

i innych polityków po

prawa międzynarodowego, prawie do sa-

i poczuciu szczęścia ­ a nawet jeśli, to i tak

obu stronach Atlantyku

nikt im nie uwierzy.

mostanowienia. Brutalne? Owszem. W dal-

wskazują na to, że

Oczywiście, moglo skończyć się gorzej.

szym ciągu unosi się nad nami duch Hen-

obecna amerykańska

II wojnę światową mogli wygrać Niemcy.

ry'ego Kissingera, choć czy faktycznie byl

administracja podejmuje

on wyjątkowy w swym cynizmie, czy tylko

A potem Kissinger podpowiadalby prezy-

poważne kroki w celu

uosabial bezlitosne oblicze polityki między-

dentowi, że nawet gdyby pakowali Żydów

do komór gazowych, to nie byloby to ich

narodowej? Czy naprawdę nikt nie wolal się

zakończenia wojny na

zmartwienie. Za mocno? Tak wlaśnie po-

ukladać z III Rzeszą ­ kosztem Czechów ­

Ukrainie. Nie oznacza

wiedzial Nixonowi o Sowietach. A Nixon

niż pomyśleć o prześladowanych Żydach?

to zarazem, że wraz

odparl, że to nie powód, by wysadzać świat

A potem, gdy już wykorzystala slabość

z dojściem do wladzy

w powietrze. Oczywiście, panowie roz-

aliantów zachodnich, czy nie przymykano

Republikanów pojawila się

mawiali o prośbie premier Izraela, by wy-

oka na hektolitry krwi na dloniach Stalina?

nagle wizja rozwiązania

musić na Moskwie zgodę na wyjazd prze-

Jakby tego bylo malo, czy gdy już spacyfi-

MARIUPOL, 2024

konfliktu.

śladowanych, niewspólmiernie mniej, niż

kowalo się Niemców, czy nie zaproszono do

w nazistowskich Niemczech Żydów. Ale czy

wspólpracy przy programie rakietowym

W rzeczy samej, Rosja bronią jądrową

pana w stopniu Sturmbannführera, by po-

naprawdę widząc swastyki powiewające

i w sztucznych granicach, odgrażających

MACIEJ SERŻYSKO

nad Palacem Buckingham Amerykanie nie

mógl prześcignąć naukowców Stalina?

się bronią jądrową. Ostatecznie sytuacja

samolubnie kupila sobie bezpieczeństwo

pomyśleliby o tym, by i tu się jakoś doga-

I w tym miejscu można by postawić

Dzialania gabinetu Bidena wyraźnie

ulożyla się dla Amerykanów pomyślnie,

kosztem calego świata, a zwlaszcza wla-

dać? Oczywiście, produkowaliby gniewne

kropkę. Ewentualnie rozwodzić się nad

ladunki przejęly raptem trzy największe

snych obywateli i sąsiadów.

zakladaly, pomimo zapewnień o żelaznym

komunikaty, mieliby usta pelne frazesów,

Zalóżmy jednak wariant optymistycz-

moralnością tych, którzy pretendują do

wsparciu i miliardów inwestowanych

państwa, a czerwone imperium rozpadlo się

ny: broń jądrową udaje się zneutralizować.

miana ,,tych dobrych" w wyścigu dzie-

może nawet, o zgrozo, nalożyliby sankcje...

w obronność Kijowa, scenariusz w którym

na piętnaście suwerennych republik. I teraz

Ale czy po liberalizacji ze strony sędziwe-

jów, a nawet grzmieć podnioslym tonem,

Rosjanie ponoszą klęskę, jest nie do przyję-

wyobraźmy sobie, że nawet w tym scena-

Związek Radziecki znika rozbity na niezli-

go prezydenta Göringa nie pomyśleliby, by

że tak zachowują się ci, którzy często na

cia. Interes Stanów Zjednoczonych, nawet

riuszu każde z nich zachowuje broń jądrową.

czone mniejsze państewka. To również jest

je zdjąć? Czy świata nie obieglyby zdjęcia

sztandarach mają Boga uczącego o milo-

Mamy więc Armenię i Azerbejdżan klócące

bardzo zle rozwiązanie dla Waszyngto-

jeśli częściowo pokrywa się z naszym, środ-

prezydenta USA ściskającego z uśmiechem

nu. Oto każde z tych państw dysponować

sierdziu... Ale lepiej będzie postawić pyta-

kowoeuropejskim, to nie jest z nim w stu

się o Górski Karabach ­ oba z glowicami ją-

jego napuchniętej dloni, tak jak niedawno

będzie glosem na zgromadzeniach ONZ

nie. Retoryczne, wszak nie sposób liczyć

procentach zbieżny. Dla Amerykanów liczy

drowymi. Mamy karykaturalnych despotów

Biden, obrońca wolności, szczerzyl się do Xi

i w każdym z nich, w każdej chwili może

na odpowiedź, bądź tym bardziej refleksję

się przede wszystkim stabilność regionu,

w Turkmenistanie i Tadżykistanie, którzy,

Jinpinga, zapominając o Ujgurach, Tybetań-

wybuchnąć wojna, zamach stanu, czystka

w Londynie, Waszyngtonie, Paryżu, teraz

nie jakieś mrzonki na temat wolności i de-

jak pokazala historia, od dynastii Kimów

czykach, cenzurze, inwigilacji, Falun Gong,

również Berlinie. Czy naprawdę Zachód

mokracji. Rosja ma nie napadać na sąsia-

różnili się tylko tym, że nikogo atomowymi

etniczna... Ta część świata to przecież wy-

kulcie zbrodniarzy... Czas leczy rany. Cza-

tak dobrze wyszedl na tym cynizmie?

grzybkami nie terroryzowali. Malo? To teraz

lęgarnia terrorystów, fanatyków i tyranów

dów, nie zaklócać przeplywu kapitalu i do-

sem też jednak pudruje zwloki. Może nawet

Niby mamy Unię Europejską, trzymamy

wyobraźmy sobie, że swój arsenal jądrowy

z kompleksem Napoleona, niech już lepiej

brze by bylo, gdyby nie tulila się tak mocno

częściej, zależnie od skali.

się za rączki i śpiewamy ,,Odę do radości".

wladzę sprawuje tam jeden terrorysta, fa-

do ChRL. Ale przede wszystkim, w każdym

ma również Tatarstan, Karakalpacja, Tuwa,

Dziś Trump zarzeka się, że Putin chce

natyk i dyktator-gigantoman. Przynajmniej

Tyle, że w odbudowanych po wojnie mia-

z tych planów, czy wizji jest Rosja. A ta, jaka

Chakasja, chcąca oderwać się od Gruzji Ab-

pokoju. Rosyjska propaganda również

stach i gubiąc gdzieś po drodze czterdzie-

by nie byla, jest gwarantem stabilizacji.

chazja, miejsce zapomnianego przez świat

z jednym będziemy się dogadywać, nie

przekonuje, że nie tylko chce pokoju, ale

ści milionów wspólbraci. Rozbiliśmy dzielo

Dla amerykańskich urzędników nie ma

ludobójstwa... Nie wspominając już nawet,

z czterdziestką. Mówiąc wprost, rozmawiać

i zaprowadza go na wschodniej Ukrainie.

Stalina odzyskując trwale Litwę, Lotwę

straszniejszej wizji, niż chaos. Dlatego też,

że przebijający w mniej ambitnej popkultu-

z trudnym partnerem to jedno, a upilnować

I ktoś kiedyś może też uzna, że zażegna-

i Estonię. Tyle, że najpierw pozwoliliśmy je

rze znad rzeki Hudson strach przed terrory-

dziesiątek mikrusów to drugie. Przynaj-

choć dzisiaj wydaje się to niepojęte, rozpa-

nie ryzyka uderzenia bronią jądrową na

w roku 1940 zniewolić i przez dziesięciole-

stą nabywającym broń nuklearną z satrapii

mniej tak zapatrywali się na to Amerykanie.

du Związku Radzieckiego wcale nie przyjęto

zgrupowanie ukraińskich wojsk na char-

cia ciemiężyć. Ameryka stoi na straży ladu

Dziś jeszcze doszlaby do tego obawa, że

w Bialym Domu hukiem odkorkowywanych

trzeciego świata nie wziąl się znikąd. A tak

kowszczyźnie bylo warte tego spotkania,

to ostala się Rosja jako pewien trzon dawne-

każde z tych bogatych w zloża naturalne

międzynarodowego. Tego, który chwieje się

szampanów, a nerwowym wyczekiwaniem

i pęka w szwach, sama będąc skompromi-

które w roku dwa tysiące czterdziestym

­ co teraz będzie? Zarówno dziś, jak i wtedy

go ZSRR, zachowala swój arsenal, więc tutaj

państewek może wejść w pekińską orbitę

siódmym odbędzie się w pięknym, rosyj-

i zamiast stabilnie zarządzanego regionu,

towana Irakiem, Afganistanem, a w oczach

w każdej kalkulacji Stanów Zjednoczonych

nic się nie zmienilo, a Ukrainę i Kazachstan

skim Mariupolu, gdzieś pod bialym blo-

wielu teraz jeszcze i Gazą. NATO jest sil-

występuje czynnik broni jądrowej. Sojuz roz-

udalo się przekonać do wyzbycia się glowic.

będzie z tego druga Afryka.

kiem ozdobionym muralem z dziewczynką

ne jak nigdy. Rozsadzane Ficą, Orbanem,

padal się z gigantycznym arsenalem nuklear-

Nieważne, że z perspektywy Ukrainy wyda-

Dzisiejsza Rosja jest takim samym zlep-

w sukni kolorów bialo-niebiesko-czerwo-

nym i ostatnim czego chcieli panowie w Wa-

je się to dziś być decyzją mocno wątpliwą ­

kiem narodowości, tożsamości i etnosów,

wkrótce może jeszcze Georgescu, a potem,

nej flagi, nad grobem dziewczynki w bialej,

kto wie, Weidel? Zażegnaliśmy wojny w Eu-

szyngtonie bylo kilkadziesiąt mniejszych lub

w ogólnym rozrachunku Amerykanów sytu-

jakim byl Związek Radziecki. Nic dziwne-

ropie. Zwlaszcza w Bachmucie i Irpieniu. Na

niebieskiej lub czerwonej kurtce.

większych państewek, często sklóconych

acja wyszla na plus.

go, że w postępowaniu z nią i operowaniu

650-lecie metropolii lwowskiej obrządku lacińskiego

W bieżącym miesiącu

postulowanych przez miejscowych książąt,

w Haliczu, Przemyślu, Wlodzimierzu i Chel-

mija 650 lat od powstania

mowa jest o planach przyporządkowania

mie zostaly podniesione do rangi katedr bi-

metropolii halickiej,

istniejących tu biskupstw bezpośrednio

skupich. Nie zmienia to faktu, iż 28.VIII.1412

której kontynuatorką jest

Stolicy Apostolskiej. Inny projekt z 1357

r. antypapież Jan XXIII, do którego obe-

metropolia lwowska obrządku

r., popierany również przez Kazimierza

diencji należala Polska, bullą In eminenti

lacińskiego. Z tej okazji warto

Wielkiego, zakladal przylączenie tamtej-

specula zgodzil się na przeniesienie stolicy

jest zapoznać się z krótką

szych jednostek kościelnych do metropolii

metropolitalnej do Lwowa. Jednocześnie

historią początków naszej

gnieźnieńskiej. Z propozycją (1358) mialaby

tamtejszy, będący w budowie, kościól pw.

archidiecezji.

wyjść także sama Kuria w Awinionie, która

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

proponowala przyporządkowanie wspo-

stal się archikatedrą. Tym samym doku-

mnianych lacińskich biskupstw patriarsze

mentem do metropolii lwowskiej zostaly

KS. KRZYSZTOF SZEBLA

lacińskiemu w Konstantynopolu. Ostatecz-

wlączone nowe diecezje ­ kamieniecka,

Metropolia lwowska obrządku laciń-

nie metropolia halicka zostala utworzona

kijowska i moldawska ze stolicą w Serecie.

skiego jest najstarszą z kościelnych ka-

przez papieża Urbana V w 1367 r. i wówczas

Faktyczna realizacja tej decyzji nastąpila

tolickich jednostek administracyjnych na

pojawil się po raz pierwszy abp metropolita

dopiero w 1414 r., kiedy to ówczesny metro-

dzisiejszej Ukrainie. Jej korzenie sięgają

halicki Krystyn OFM, choć wedlug W. Abra-

polita ­ abp Jan Rzeszowski, uroczyście pro-

czasów panowania Kazimierza Wielkiego

hama w Kurii papieskiej nie wystawiono

klamowal, potwierdzoną 30.V.1414 r., bullę

wtedy odpowiednich dokumentów w tej

z 28.VIII.1412 r.

i ściśle związane są z powstalą w 1375 r.

nie rezydowali w stolicy. Chwilowo tylko

biskupów Krakowa i Plocka o wyrażenie

metropolią halicką. Po inkorporacji do kró-

sprawie. Po śmierci tegoż Krystyna Stolica

przebywali tam w czasie objazdu archi-

zdania w sprawie przeniesienia stolicy no-

Podsumowując halicki okres należy za-

Apostolska zlecila zarząd nad metropolią

znaczyć, że w tym czasie rządzilo 6 metro-

lestwa polskiego ziem przemyskiej i sanoc-

diecezji lub zalatwiania spraw slużbo-

wej metropolii z Halicza do Lwowa. Mialyby

kiej (1344), lwowskiej i halickiej z częścią

biskupowi Seretu Andrzejowi Jastrzębcowi

wych. Pierwszy z metropolitów ­ Maciej

za tym apelować brak murów w Haliczu, od-

politów. Spośród nich wyróżnial się Jakub

Wolynia (1349­1366), a także w charakte-

(przed 17.I.1372 r.).

(1375­1380), dawny kanonik w Eger na

dalenie od innych miast oraz zagrożenie ze

Strzemię (1340­1409), organizator życia

Uwieńczeniem starań o formal-

administracyjnego i religijnego w archidie-

rze lenna ziem chelmskiej, belskiej, wlo-

Węgrzech, tytulowal się nawet lwowskim

strony Tatarów, Litwinów i ludów Wscho-

dzimierskiej (1366) i Podola Kuria papieska

ną erekcję nowej metropolii ze stolicą

arcybiskupem i w tymże mieście urządzil

du. Wedlug W. Urbana mankamentem bylo

cezji i metropolii, blogoslawiony Kościola

w Haliczu byla bulla papieża Grzegorza

katolickiego. Warto wspomnieć również

w Awinionie udzielila poparcia królowi

swoją rezydencję. Inni arcybiskupi choć

również to, że nie mial on lacińskiej katedry

XI z 13.II.1375 r. Debitum pastoralis of-

jego następcę, a późniejszego prymasa

polskiemu. Wladca ten począl wydatnie

tytulowali się ,,halickimi", Lwów nazywali

arcybiskupiej, a celowi temu slużyl tamtej-

popierać obrządek laciński na zajętych te-

ficii. W sklad nowej jednostki kościel-

swoim miastem metropolitalnym.

szy kościól parafialny pw. św. Marii Magda-

Mikolaja Trąbę (1410­1412), dotychczaso-

nej jako sufraganie wchodzily diecezje

Kilka tygodni po wydaniu samej bulli

leny. J. Krętosz, opisując początki nowej me-

wego kanclerza królewskiego i prepozyta

renach, chcąc utworzenia na nich odrębnej

metropolii. Przy tej okazji pojawily się też

w Przemyślu, Chelmie i Wlodzimierzu

erekcyjnej (5.III.1375 r.) papież Grzegorz

tropolii, zaznacza jednak, że mocą samego

kolegiaty św. Floriana w Krakowie.

inne projekty przynależności metropolital-

Wolyńskim. Jednak od początku funkcjo-

XI, z inspiracji księcia Wladyslawa Opol-

dokumentu erygującego nową metropolię

nej tych ziem. We wzmiankach z 1353 r.,

nowania nowej metropolii jej arcybiskupi

czyka, poprosil arcybiskupa Gniezna oraz

kościoly parafialne w miastach stolecznych

ŹRÓDLO: LWOWSKABAZYLIKA.ORG.UA