21

nr 3 (463) 14­27.02.2025

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Legendy starego Stanislawowa  (cz. 102)

który niewiele różni się od

glównej areny miasta ­ stadio-

IWAN BONDAREW

nu ,,Ruch". Ale jest to jakiś dziw-

Krótka ulica z dlugą historią

ny stadion. Nie odbywają się na

nim żadne zawody, nie trenu-

Z pośród ponad 530 ulic na-

ją sportowcy, jednak dostać się

szego miasta najkrótszą jest

tam jest bardzo trudno ­ leży na

ul. Trusza, której dlugość sta-

terenie jednostki wojskowej.

nowi 65 m., a ponadto jest ona

W 1995 r. udalo mi się tra-

najwęższą ­ mierzy tylko 6 m.

fić na teren tej jednostki. I ja-

Dlatego nigdy nie miala chod-

kież bylo moje zdziwienie, gdy

ników. Przed stu laty stani-

zamiast stadionu zobaczylem

slawowskie gazety donosily,

olbrzymi plac ćwiczeń, na któ-

że dwa fiakry nie mogly się tu

rym dziesiątki żolnierzy szlifo-

rozminąć. Teraz to samo doty-

walo krok marszowy. Ponieważ

czy samochodów, mimo iż kor-

w czasach sowieckich wszyst-

ków na tej ulicy nie uświad-

ko, co wiązalo się z wojskiem,

czysz ­ jest przeznaczona dla

bylo tajne, to i ten plac byl tajny ­

pieszych.

UL. BOŻNICZA, MAL. EMILIAN

oznaczony jako ,,stadion". Z lotu

Ale ta króciutka ulica ma dlu-

POMNIK WASYKA STEFANYKA

DUBRAWA, 1935 R.

ptaka jednak dobrze widać bylo,

gą historię i powstala czy nie od

że nie ma tam żadnego stadionu.

razu po zalożeniu miasta. Po-

(Blekitna). Istnieje od początku

W prasie ukazala się notatka

Oznaczenie tajności bylo na

o przemianowaniu ul. Goluboj

czątkowo nazywala się Boż-

XX w. i leży w granicach wspól-

tyle mocne, że gdy jednostka

nicza, bo prowadzila do starej

czesnych  ulic  Sahajdaczne-

na... Blękitną. Najprawdopo-

zostala rozformowana, ziemię

synagogi, stojącej na miejscu

dobniej ostatnia wersja byla po

go i Kwitki-Osnowianenki. Na

sprzedano, plac zarósl chwasta-

skweru Ruskiej Trójcy. Nie-

starych mapach figuruje jako ul.

prostu ukrainizacją rosyjskiej

mi, ale na nowych mapach na-

mieccy okupanci zniszczyli sy-

Golębia. Po wojnie ktoś nazwal ją

nazwy, a może w ten sposób

dal oznaczano go jako ,,stadion".

miasto chcialo walczyć z osoba-

nagogę i ulicę nazwali Ciemną.

Golubaja (Blękitna). Dlaczego ­ to

Po wojnie nazywala się Krótką,

zagadka. Najpewniej ktoś z wladz

mi o nietradycyjnej orientacji.

P.S.

Trudno powiedzieć.

aż w 1960 r. otrzymala imię ro-

miejskich nie mial pod ręką

W 2010 r. na terenie jed-

syjskiego aktora Wasilija Ka-

slownika polsko-ukraińskiego.

Nazwa jednak się nie przy-

WSZYSTKO ZACZĘLO SIĘ OD

nostki zaczęto budowę dziel-

czalowa. W 1995 r. znów ją prze-

Oprócz Golubej, miasto mia-

jęla. Na wszystkich tablicach

GOLĘBI

nicy mieszkaniowej ,,Parkowe

mianowano, tym razem na cześć

lo jeszcze dwie blękitne ulice.

i drogowskazach ulica nadal

miasteczko".

figuruje, jako Golubaja. Wresz-

wybitnego ukraińskiego mala-

historycznych lub szczegól-

Jedną z nich później przemia-

cie w 2010 r. urzędnicy przy-

nowano na Sirka, a druga do

rza Iwana Trusza.

nych wydarzeń. Ale czasami

Co nieco o dziedziczności

dziś istnieje w Krechowcach.

pomnieli sobie, że mieszkala na

Ciekawe jest to, że należy do

nazwy bywają, mówiąc oględ-

niej autorka książki kulinarnej

W 1995 r. wladze miasta po-

niej tylko jedna kamienica ­ nr

nie, niezrozumiale. Dotyczy to

Kiedyś przed hotelem Ukra-

wzięly niezrozumialą decyzję.

Daria Cwek i kolorową ulicę

przede wszystkim ul. Golubaja

ina stal olbrzymi pomnik Le-

4. Reszta budynków wychodzi

nazwano jej imieniem.

nina. Odlana ze spiżu figura

na tę ulicę bocznymi ścianami

miala 7 m wysokości. Ponadto

i posiadają one inne adresy. Ist-

W kontakcie

pomnik stal na wysokim po-

nieje również obraz z widokiem

Patronem

Uniwersyte-

stumencie. Uważany byl za

na tę ulicę. Nie, autorem jego

tu Przykarpackiego jest pisarz

najwyższy pomnik wodza pro-

nie jest Iwan Trusz. Namalowal

Wasyl Stefanyk. Na jego cześć

letariatu w obwodzie.

go stanislawowski malarz Emil

na dziedzińcu uczelni w 1995

Jednak czasy się zmienily.

Dubrawa w 1935 r.

r. odslonięto pomnik autorstwa

W 1990 r. wodza światowego

Dziś ulica znów nosi nazwę

znanego lwowskiego rzeźbia-

proletariatu obalono z postu-

ul. Bożnicza.

rza Emanuela Myśko. Pomnik

mentu, zaś figurę przeniesio-

Blękitna

w zupelności zadowolil dyrekcję

no do magazynu komunalnego

uczelni. Wprawdzie zadziwia

przedsiębiorstwa ,,Kwatera".

Ulice są przeważnie nazywa-

miejsce jego ustawienia ­ w ką-

ne na cześć wybitnych dzialaczy

Po pięciu latach postanowio-

TAK ,,STADION" WYGLĄDA W RZECZYWISTOŚCI

cie wewnętrznego dziedzińca.

no postawić przed hotelem ­ te-

Ale to nie ważne.

raz już ,,Nadija" ­ pomnik Iwana

Pisarz przedstawiony jest

Franki. Spiżową figurę miano

w pozycji siedzącej, w glębo-

odlać we Lwowie, ale material

kim zamyśleniu ­ glowę oparl

powinien byl dostarczyć zama-

na prawej ręce. W XXI w., gdy

wiający. Czasy byly niepewne,

rozwój techniczny skoczyl do

szalala inflacja, brakowalo pie-

przodu ­ studenci zareagowali

niędzy praktycznie na wszyst-

na to natychmiast i żartobliwie

ko. Spiżu szukano gdzie się dalo,

określili, że Stefanyk rozmawia

aż tu ktoś wspomnial o Leninie.

przez telefon komórkowy. Nie-

Materialu wystarczalo z na-

którzy żartownisie nawet wie-

wiązką, więc wodza wyslano na

dzą do kogo dzwoni ­ do autora

przetopienie.

swej biografii Stepana Prociuka.

Pomnik I. Franki odslonię-

to w 1995 r. Stoi tam do dziś.

Tajemniczy stadion

Wspominając jaki spiż ,,plynie"

Na mapach Frankiwska na

w jego żylach, niektórzy dow-

poludnie od ul. Gwardii Narodo-

cipnisie nazywają go Iwanem

wej oznaczony jest duży stadion,

Wlodzimierzowiczem.

FRAGMENT MAPY FRANKIWSKA Z ZAZNACZONYM ,,STADIONEM"

POMNIK IWANA FRANKI MA CIEKAWĄ HISTORIĘ