25

nr 3 (463) 14­27.02.2025

Z pamiętnika podróżnika

www.kuriergalicyjski.com

Oczyszczamy palac Orlowskich w Malejowcach

od sowieckich nawarstwień

W slynnym palacu

prac porządkowych na terenie

stropu ,,buduaru". Nie jest wy-

kluczone, że i tam znajdują się

parku".

hrabiów Orlowskich

Wiadomo, że każda dziew-

też jakieś freski. Nawet, jeżeli

z XVIII w. trwają

ich tam nie ma, to dobrze by-

czyna pragnie pochwalić się

szeroko zakrojone

loby przywrócić stropowi jego

przed koleżankami oryginal-

prace renowacyjne.

nym strojem ­ takim, jakiego

pierwotny wygląd. Prace na

Relację o tych pracach

stropie Wiktoria zaczęla od

nikt nie ma. Pracownicy mu-

przekazala mi dyrektor

zeum dali taką możliwość mlo-

oczyszczenia centralnej rozety,

Centrum historii i kultury

w centrum której zamocowa-

dym restauratorkom ­ zasluży-

ny byl żyrandol, a także innych

ly sobie na to!

Anastazja Doniec. Prace

­ Szczególnym momentem

elementów gipsowych sztuka-

przebiegają w ramach

terii. Liczne kolejne malowania

byla dla nas sesja fotograficz-

przeddyplomowych

na w historycznych strojach ­

z ostatnich dziesięcioleci pra-

praktyk studentów-

wie calkowicie znieksztalcily

dzielą się swymi wrażeniami

konserwatorów

pierwotny delikatny rysunek

dziewczęta. ­ Dalo nam to moż-

Uniwersytetu im. Iwana

sztukaterii.

liwość przeniesienia się na mo-

ment w dawne czasy i poczuć

­ Nasza praktyka tu stala

Ogijenki w Kamieńcu

się prawdziwymi hrabinami

się prawdziwą przygodą, po-

Podolskim. Kierownikiem

z powieści historycznych!

zwalającą nam dotknąć histo-

praktyk jest doświadczona

A czemuż by nie poczuć się

rii naszych terenów ­ dzieli

konserwator Wiktoria

się swymi wrażeniami prak-

prawdziwą hrabiną, zwlaszcza

Karytun.

tykantka-konserwator Hanna

gdy mieszka się w palacu hra-

Lechman. ­ Podczas oczysz-

biowskim? Malo która student-

ka może się tym pochwalić.

czania ścian i stropów od kolej-

DMYTRO POLUCHOWYCZ

­ W Malejowcach ulokowano

nych sowieckich nawarstwień

TEKST

farby wapiennej w ,,buduarze

nas w jednej z komnat palaco-

ARCHIWUM CENTRUM HISTORII

hrabiny" poszerzyliśmy naszą

wych na drugim piętrze ­ opo-

I-KULTURY W MALEJOWCACH

wiada Anastazja Tkaczenko.

wiedzę w dziedzinie restauracji

ZDJĘCIA

P

­ Bylo to dla nas przede wszyst-

zabytkowych obiektów. Otwo-

kim wygodne ­ do pracy scho-

omimo, iż renowacją za-

rzyliśmy przed przyszlymi go-

śćmi autentyczne zdobnictwo

dziliśmy piętro niżej. Otrzyma-

by t kow ych

obiektów

tej sali.

liśmy możliwość poznania nie

Wiktoria zajmuje się do-

tylko palacu, ale i jego prawdzi-

W czasie wolnym od pod-

piero od sześciu lat, zdążyla

JANA KURYLINA

wych gospodarzy ­ trójki pusz-

stawowych prac konserwator-

popracować nad ponad dwu-

ystych kotów. Zaprzyjaźniliśmy

skich, jak opowiedziala Jana

dziestoma zabytkami na tere-

Kurylina, ,,...pracownicy palacu

się z pieskiem Bandą, tabunem

nach Ukrainy, Francji i Polski.

pokryto zwyklą farbą wapien-

hrabiny". Piękniejszą od ,,bu-

przedstawili nam historię rodu

koników i z grubaskiem pony.

Ostatnio pracowala przy re-

ną. Teraz konserwatorzy mozol-

duaru" jest jedynie sala balowa.

Orlowskich i przeprowadzili

Cóż to bylby za palac hrabiowski

nowacji ponad dziesięciu za-

Kiedyś ściany ,,buduaru" po-

nie odczyszczają piękne ściany

bez koni? Wszystkie stworzenia

interesująca wycieczkę po pa-

bytkowych kościolów, gdzie

krywaly stiuki, imitujące ko-

od grubych nawarstwień so-

staly się prawdziwymi przyja-

lacu i przyleglym parku. Szcze-

odnawiala dawne freski. Byly

lorowe marmury. W czasach

wieckich nalecialości.

ciólmi naszej ekipy ­ podsumo-

gólnie piękny jest malejowicki

to następujące świątynie: ko-

Kierownik praktyk, Wikto-

sowieckich, gdy w palacu mie-

wuje mloda restauratorka.

wodospad. Wspólnie z wolon-

ściól pw. Trójcy Przenajświęt-

ścil się szpital, a potem dziecię-

ria Karytun opowiedziala, że

tariuszami dolączyliśmy do

Dyrektor Centrum Anastazja

szej w Tykocinie, kościól pw.

w planach jest też oczyszczenie

ce sanatorium, większość ścian

Doniec opowiedziala, jak pod

św. Wojciecha i św. Stanisla-

warstwami sowieckiej farby

wa Biskupa (Garnizonowy)

udalo się natrafić na stare pa-

w Kaliszu, Parafia rzymsko-

pierowe tapety z XIX w. Zna-

katolicka Świętego Andrzeja

lezisko stanie się eksponatem

Apostola, klasztor Francisz-

Muzeum.

kanów w Barczewie, kościól

Jak już niejednokrotnie pi-

pw. Przemienienia Pańskiego

salem na lamach NKG, Centrum

w Wąsoszu, kaplica św. Anto-

historii i kultury w Malejow-

niego z Padwy, Góra Kalwaria,

cach to jedno z najmlodszych

kościól pw. św. Wojciecha BM

muzeów na Ukrainie. Parko-

w Szczepankowie, Kalwaria-

wo-palacowy kompleks w Ma-

Warmińska, kaplica w Gloto-

lejowcach, w którym wcześniej

wie, kościól pw. Świętej Trójcy

w Klotnie itp.

mieścilo się, zamknięte w cza-

sie epidemii covid19, dziecięce

Jak podkreślila Anastazja

sanatorium, otrzymal we wrze-

Doniec, w czasie tych prac przy-

śniu 2021 r. status obwodowe-

wrócono pierwotny wygląd jed-

go Muzeum historii i kultury

nej z najpiękniejszych sal palacu

w Malejowcach.

w Malejowcach ­ tzw. ,,buduaru

Najstarsza Polka z obwodu lwowskiego

z Polski na święta w prezencie otrzymala

w kolchozie, przy gospodarce w domu. Mia-

la trudne życie. Ukończyla tylko dwie klasy,

różaniec.

Chcielibyśmy opowiedzieć

potem na naukę nie bylo czasu. Chodzila do

Podczas gdy wnuczka opowiada, pani

Dawniej wioska Luki nazywala się Ko-

o pani Hannie Michalewicz,

niuszki Siemianowskie, a tuż na wzgórzu

kościola, który w 1948 roku zostal zburzony

Hanna zaczyna się modlić. ,,W imię Ojca i Syna

którą w okresie świątecznym

przy tej wiosce znajdowala się wioska

przez sowietów, a na jego miejscu zostala

i Ducha Świętego...". W pokoju nastaje cisza,

wolontariusze Centrum Polskiej

zbudowana cerkiew. Przy niej z kamieni po

nikt nie śmie przerywać, wszyscy razem się

Zmysly, gdzie także mieszkali Polacy.

Kultury ,,Odra-Niemen-Dniestr"

kościele zostala zbudowana kapliczka, na

modlimy. Na pożegnanie zaśpiewaliśmy dla

­ Jest tam teraz czarne pole, nic tam

odwiedzili z darami.

pani Hanny ,,200 lat" życząc jej dużo zdrowia.

nie rośnie, wszystko zostalo wykarczowa-

której umieszczono tablicę z napisem ,,Wasz

ne i nikt tam nie mieszka, i nic tam nie ma.

smutek ­ na radość się obróci. Cząstki świą-

Milość do Polski pani Hanna przekazala

Pani Hanna urodzila się 27 września

Dawniej bylo tam kilka domów, w których

tyni zburzonej w 1948 roku". Napis na tablicy

swoim dzieciom i wnukom. Wnuk pani Hanny,

w języku polskim i ukraińskim przypomina,

Andrzej Petriw obecnie jest wiceprezesem

1923 roku, ma 101 lat i jest najstarszą Po-

mieszkali Polacy, byly straszne czasy,

lką mieszkającą we wsi Luki pod Samborem

wszystkie domy zostaly spalone, a Polacy,

że niegdyś byl tu kościól. Cerkiew jest otwar-

Regionalnego Towarzystwa Kultury Polskiej

Boryslawia. To wlaśnie od nich otrzymaliśmy

w obwodzie lwowskim. Jest także jedną

aby się uchronić, musieli porzucić te tere-

ta dla każdego ­ dodaje wnuczka ­ a najbliż-

z nielicznych Polaków, którzy pozostali

ny ­ opowiada Nadia, wnuczka pani Hanny.

szy kościól teraz mamy w Rudkach. Jeszcze

kontakty do pani Hanny Michalewicz, do któ-

w tej miejscowości. W rodzinie bylo czworo

Na ścianie w chacie pani Hanny wisi

w wieku 95 lat babcia jeździla do kościola,

rej na pewno jeszcze przyjedziemy.

dzieci, Hanna byla najstarsza. Pani Hanna

piękny obraz Matki Bożej, który pani Han-

teraz zdrowie jej nie pozwala. Już prawie nie

ma obecnie dużą rodzinę: dwoje dzieci ­ cór-

nie udalo się uratować ze spalonej chaty.

slyszy. Zawsze do kościola jeździliśmy ra-

zem, to wlaśnie ona mnie z bratem nauczyla

kę Janinę i syna Henryka, czworo wnuków,

Brat pani Hanny, wyjechal do Polski,

którą nabyla po ciężkiej pracy, do Polski

KRYSTYNA FROLOWA-FADEJCZUK

dziewięciu prawnuków i dwóch praprawnu-

kiedy miala 13 lat. Nie miala z nim kontak-

nie wyjechala, zostając z rodzicami. Miesz-

modlić się po polsku. Modli się w domu, do tej

PREZES CENTRUM POLSKIEJ KULTURY

ków. Opiekuje się nią jej córka Janina.

tu od dluższego czasu. Z powodu choroby,

kając w wiosce musiala pracować na polu,

pory pamięta modlitwy po polsku. Od rodziny

ODRA-NIEMEN-DNIESTR