12

nr 5 (465) 14­27.03.2025

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Edward Czernik ­ legendarny polski sportowiec

z Dublan

List do redakcji

Dzień dobry, droga redakcjo Kuriera Galicyjskiego!

Pisze do Was zagorzaly zwolennik i wielbiciel gazety. Jako ro-

dzina z zainteresowaniem czytamy wasze publikacje, a nawet

zaprenumerowaliśmy dostawę gazety do naszego domu. Dlatego

chcialbym zasugerować jeden temat, który z pewnością zainte-

resuje każdego czytelnika. Pochodzę z rodziny o polskich korze-

niach. Po wojnie duża część rodziny przeniosla się do Polski. Jed-

nym z naszych krewnych jest mój wujek Edward Czernik. Urodzil

się w Dublanach, w rejonie samborskim, a następnie cale życie

spędzil w Polsce, gdzie zmarl w maju 2023 roku. Mieliśmy oka-

zję widzieć go i komunikować się z nim przez cale jego życie. Byl

interesującą i milą osobą. Ale najważniejsze jest to, że polski spor-

towiec zaslynąl ze skoków wzwyż już za życia. Cala jego historia

EDWARD CZERNIK

życia i osiągnięcia zostaly zebrane w autorskiej książce.

Odczekalem jeszcze chwilę.

Z poważaniem

Ludzie umilkli, nastala przej-

Igor Kubik

mująca cisza, taka, że bylo sly-

chać szum rzeki Warty plynącej

Od razu po zakończeniu woj-

nieopodal stadionu. Wiedzialem

Spotkaliśmy się

ny, w roku 1945 większość Po-

jedno ­ musialem skoczyć wy-

w redakcji Kuriera. Igor

laków byla wymuszona opuścić

soko, myślalem skoczyć wyso-

Kubik przyniósl książkę

Dublany. Przesiedleni zostali

ko, myślalem że może uda mi się

wspomnień Edwarda

na Zachód, na tzw. Ziemie Od-

pobić rekord Polski, choć w glę-

Czernika pt. ,,Z Górzycy do

zyskane, z których wypędzono

bi serca wiedzialem że to jest

Niemców.

niemożliwe. Mimo to czulem

Tokio" z dedykacją swoim

,,W ciągu kilku dni cala na-

się wspaniale. Skakalem nieźle,

krewnym we Lwowie

sza rodzina zostala zaladowana

lecz trema dawala się we znaki.

oraz zdjęcia rodzinne.

do transporterów, które zdąża-

Pokonalem kolejno wysokości

Okazalo się, że w tym

ly na tereny Zachodniej Polski

213 i 216 cm, zatrzymala mnie

roku wypelnia się 85

­ czytamy we wspomnieniach

wysokość 219 cm. Atakowalem

lat od urodzin Edwarda

Edwarda Czernika. ­ Proces

trzykrotnie, niestety strącilem

ten trwal parę dlugich tygo-

a i w skakaniu przez plot mia-

do siebie, ale nie przyjechaliby,

poprzeczkę. Być może w innych

Czernika.

dni, a przybywający z Kresów

lem niemale doświadczenie.

bo za daleko, bo jak to gospoda-

warunkach skoczylbym nawet

Wschodnich na Zachód Pola-

Traf chcial, że wygralem mimo

rze, nie lubią ruszać się daleko

221 cm. Po turnieju ludzie zna-

cy mogli zasiedlać opuszczone

ręki w gipsie, skacząc nożyca-

ze swej miejscowości. W końcu

jomi i nieznajomi podrzuca-

KONSTANTY CZAWAGA

przez Niemców gospodarstwa

mi 1,45 m".

jednak nadarzyla się odpowied-

li mnie do góry, wiwatowali na

TEKST

i domy. Na trasie tych wędró-

W czasie tych szaleńczych

nia okazja. Dzialacze ,,Celulozy

moją cześć i skladali mi gratu-

ARCHIWUM RODZINY KUBIKÓW

wek osiedlano się w miastach

startów w zawodach Edward

Kostrzyn" zaprosili mnie do po-

lacje, dawali ogromne bukiety

ZDJĘCIA

B

i po wsiach. Początkowo nikt nie

Czernik wpadal niekiedy do

bliskiego Kostrzyna na otwarcie

kwiatów polnych i ogrodowych.

potrafil określić miejsca, do któ-

Gorzycy, ażeby zobaczyć jak ra-

stadionu".

Cieszylem się, że ci prości ludzie

yl on 28-krotnym repre-

rego nas wiozą. To byla podróż

dzą sobie rodzice. Nie mial cza-

Na otwarcie stadionu z udzia-

mogli mnie zobaczyć na skoczni

zentantem Polski w me-

w nieznane. W polowie roku

su by pomóc, bo ciągle musial

lem Edwarda Czernika miesz-

na żywo, a nie tylko podziwiać

czach międzypaństwo-

1946 transport repatriantów (bo

startować, uczestniczyć w ja-

kańcy Gorzycy przybyli tlumnie,

mnie w kolejnej transmisji te-

wych (1961­1969): 28 startów,

tak nazywano przesiedleńców),

kimś mityngu. Rodzice spoglą-

jedni pociągami, inni rowerami,

lewizyjnej czy radiowej. Rodzi-

12 zwycięstw indywidualnych.

w którym jechalem z rodzicami

dali na niego z dumą, ponieważ

motocyklami, a nawet wozami

ce plakali z dumy i ze szczęścia.

5-krotny mistrz Polski (1961,

i rodzeństwem, zatrzymal się na

nikt w tej wsi nie byl tak slaw-

zaprzężonymi w konie.

Nawet mój ojciec, który nigdy

1963, 1964, 1966, 1967). 7-krot-

stacji kolejowej Lugi Gorzyckie.

ny. Pisano o nim w gazetach,

,,Przed takimi kibicami jesz-

nie uronil ani jednej lzy (nawet

ny rekordzista Polski (od 2,08

Część ludzi rozeszla się po oko-

byl rekordzistą Polski, pogrom-

cze nigdy nie występowalem ­

kiedy Niemcy osadzili go w obo-

w 1961 do 2,20 w 1964). Ha-

licznych wioskach szukając no-

cą światowej slawy skoczków

wspominal. ­ Wszak byli to moi

zie w Majdanku) teraz plakal.

lowy mistrz Finlandii z 1964.

wego miejsca na osiedlenie się.

wzwyż. To byl rok 1964, chyba

sąsiedzi, prości ludzie, którzy ze

Mityng kostrzyński zapa-

Jako pierwszy Polak skoczyl

Moi rodzice zajęli dom i śred-

najlepszy w calej jego karierze

sportem mieli niewiele do czy-

miętalem na cale życie. Czy

2,20 m (30 lipca 1964 Hëssle-

niej wielkości gospodarstwo

sportowca, bo ciągle wygrywal.

nienia. Stanąlem na rozbiegu,

można najbliższym ludziom

holm, Szwecja). Dotychczaso-

rolne przy ulicy Kostrzyńskiej

Ze wzruszeniem wspomnial

spojrzalem na trybuny i wy-

sprawić większą radość? Każ-

wy rekordzista Polski skoku

w Górzycy, która w okresie po-

w swojej książce o rozmowie

szukalem wzrokiem moich ro-

de zwycięstwo mnie cieszy-

wzwyż stylem przerzutowym.

wojennym wyglądala zupelnie

z rodzicami: ,,Opowiadalem im,

dziców. Bylem tak stremowany

lo, każde mialo swoją cenę, ale

Zostal wyróżniony Krzyżem

inaczej, niż obecnie. Wszędzie

gdzie bylem i co widzialem. Oj-

jak nigdy wcześniej, nogi grzę-

tamto lipcowe w Kostrzynie

Kawalerskim Orderu Odrodze-

pelno bylo zgliszcz, straszyly

ciec zażartowal, że skoro jeż-

zly mi w żużlowatej nawierzch-

mialo dla mnie chyba najwięk-

nia Polski oraz otrzymal Od-

gruzowiska domów, zniszczony

dżę po świecie móglbym kiedyś

ni. Wtedy uświadomilem sobie,

szą wartość".

znakę ,,Zaslużony Mistrz Spor-

kościól, a na rzece Odrze znisz-

w Gorzycy pokazać im i sąsia-

że przecież jestem skoczkiem

Rozważając o swojej karie-

tu" i Zloty Medal ,,Za Wybitne

czone zostaly dwa drewniane

dom co potrafię. Tylko, że do tego

wzwyż za ich zgodą. Gdyby od-

rze sportowej Edward Czer-

Osiągnięcia Sportowe".

mosty. Mieszkańcy Górzycy

nie bylo warunków, wokól same

powiednio wcześnie nie zabro-

nik napisal: ,,Nie tylko sport

Edward Czernik urodzil się

byli w większości przybyszami

trawiaste ląki, stadion w opla-

nili mi grać w pilkę nożną, być

wypelnia życie najbardziej

25 września 1940 roku w Du-

z Kresów Wschodnich oraz zde-

kanym stanie. Myślalem o Zie-

może zamiast stać tam na bieżni

zagorzalego i wytrwalego za-

blanach kolo Sambora. Już na

mobilizowanymi żolnierzami

lonej Górze, żeby zaprosić ich

bylbym pilkarzem.

wodnika. Uprawianie sportu

samym początku II wojna świa-

Armii Polskiej, którzy powra-

na poważnie zabiera masę cza-

towa dotknęla tam też miej-

cając w rodzinne strony często

su, który zawodnik musi po-

scowych Polaków. W książce

zatrzymywali się tu i zakladali

święcić na treningi i zawody.

,,Z Górzycy do Tokio" Edward

rodziny. Wszędzie bylo wojsko,

Do tego zawsze istnieje ryzy-

Czernik napisal: ,,Niemcy aresz-

które staralo się pomóc repa-

ko urazów i kontuzji. Sam pa-

towali mojego ojca, który zostal

triantom w pierwszym okresie

miętam jak to bylo ­ lwią część

osadzony najpierw w Czort-

zasiedlania się tych terenów".

czasu poświęcalem na treningi

kowie, a potem w Majdanku.

Edward mial wtedy pięć lat.

i zawody, godzinami przeby-

Mama zostala z trójką dzieci

Drogę do wielkiego sportu roz-

walem na stadionie, a na po-

i robila co mogla., by przetrwać

począl w szkole od pilki nożnej.

zostale przyjemności zostawa-

okres glodu i straszliwego ter-

O tym jak liceum dolączylo do

lo już bardzo niewiele czasu.

roru. Po czteroletnim pobycie

udzialu w rozgrywkach lek-

Póki czlowiek jest mlody, nie

w obozie koncentracyjnym ojcu

koatletycznych tak wspomi-

zdaje sobie sprawy, że czas tak

udalo się powrócić do rodzi-

nal: ,,Zglosilem się do skoku

szybko ucieka, a miniony raz

ny. Byl wrakiem czlowieka, ale

wzwyż, ponieważ w Gorzy-

już nigdy nie powróci. Jedyne,

wola walki i chęć przetrwania

cy z kolegami ustawialiśmy

co pozostanie to wspomnienia

zdzialaly cuda i szczęśliwie do

tyczki, przez które skakaliśmy,

tych wszystkich radosnych

nas powrócil".

EDWARD CZERNIK