11

nr 7 (467) 15­28.04.2025

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Lwowskie wyklady dr. Lukasza Adamskiego

Pomimo wojny na

tu przyjeżdżal i pouczal Ukraińców co

strony polskiej, bo historia narodowa to

Ukrainie Zaklad

robią źle. Staram się mówić oględnie

zawsze temat konfliktowy.

i myślę, że osoby mądre zrozumieją co

Dr Lukasz Adamski podzielil się

Narodowy im.

chcę powiedzieć.

swoimi refleksjami po dwóch wykla-

Ossolińskich i Ukraińska

Ostatnio doktor Lukasz Adamski

dach we Lwowie:

Narodowa Biblioteka

często organizuje w Kijowie spotkania

­ Na UKU mówilem caly czas

Naukową im. Wasyla

i konferencje na temat relacji polsko-

o metodologii. Potem o tym jakich

Stefanyka we Lwowie

pomylek unikać, kiedy prowadzimy

-ukraińskich. Zapytalem, czy jest róż-

kontynuują w tym

badania historyczne, kiedy opowia-

nica pomiędzy środowiskiem kijow-

damy o historii. To jest temat, którym

skim a lwowskim?

mieście cykl wykladów

się zajmuję na zasadzie popularno-

­ Tak, jest różnica ­ stwierdzil Lu-

wspólorganizowanych

-naukowej dość dawno. Malo tego,

kasz Adamski. ­ Po pierwsze pamięć

od 2006 roku. Spotkania

mamy nawet specjalną Szkolę Letnią

historyczna lwowskiego środowiska

odbywają się pod

LUKASZ ADAMSKI

dla Polaków i Ukraińców ,,Myśl mą-

związana jest z Polską i w ogóle jakieś

honorowym patronatem

mam tam wspólpracowniczkę. Bardzo

wspomnienia, jakaś wiedza o Polsce

drze", ale de-facto uczymy jak nie być

LUKASZ KAMIŃSKI

konsula generalnego

cieszę, że te dwa spotkania się odbyly.

jest nacechowana i konfliktem polsko-

pseudo-analitykiem. Kiedy dostalem

Byliśmy na Zakarpaciu dwa lata temu.

propozycję wykladu, stwierdzilem,

-ukraińskim z pierwszej polowy XX

­ Nasz uniwersytet jest uni-

Rzeczpospolitej Polskiej

Tam zorganizowaliśmy Szkolę Letnią.

że nie mam ochoty w czasie wojny

wieku, ale też bardzo dużą znajomo-

wersytetem otwartym ­ powie-

we Lwowie. W tym roku

W zeszlym roku byla taka w obwodzie

prowadzenia kolejnych sporów hi-

dzial obecny wykladowca tej uczelni

ścią, znacznie większą, niż w Kijowie

pierwszym prelegentem

iwano-frankiwskim, w Tatarowie.

docent Bohdan Czuma. ­ Jesteśmy

polskiej kultury i Polski jako takiej.

storycznych, o to, jak interpretować

byl doktor Lukasz

W tym roku pewnie będzie w obwodzie

otwarci na wysluchanie i omówie-

Więc mamy tutaj do czynienia z tym,

walki polsko-ukraińskie o Lwów.

Adamski, zastępca

lwowskim. W zeszlym roku Centrum

że w jakiejś mierze pamięć historycz-

Dzisiaj bylo to pytanie. Albo co bylo

nie wszystkich wartościowych pro-

dyrektora Centrum

Miloszewskiego mialo swój panel też

w czasie II wojny światowej. To oczy-

na przeszkadza, ale więzy rodzinne

pozycji, jakie pojawiają się w sferze

Dialogu im. Juliusza

na Konferencji Ruta, która odbyla się

i bliskość Polski pomaga. W Kijowie

akademickiej. Dla nas jako instytu-

wiście sprawy ważne, ale tymi spra-

w Użhorodzie, więc w jakiejś mierze

jest znacznie większa niewiedza na

wami zajmuje się tyle osób, że wolę

cji edukacyjnej ważne jest również

Mieroszewskiego. 26

i tam jesteśmy obecni. Jedną rzecz chcę

temat spraw polskich. I to jest zauwa-

raczej zwracać uwagę na to, że jeśli

to, aby nasi studenci mogli uslyszeć

marca polski historyk

powiedzieć: cala Ukraina jest w stanie

chcemy rozwiązać te najbardziej bo-

różne punkty widzenia, zrozumieć

żalne. Jest na pewno mniejsze obciąże-

i publicysta zaprezentowal

wojennym i w związku z tym nama-

wspólczesne dyskusje, które się to-

lesne problemy związane z pamięcią

nie historyczne. No, chyba że mówimy

zebranym gościom

historyczną Polaków i Ukraińców,

o środowiskach nacjonalistycznych

czą. Nie jestem ukraińsko-polskim

wianie kogoś z Polaków na przyjazd

wyniki dwóch badań

jeżeli chcemy rozwiązać chociażby

neofitów, bo są takie osoby, które na

historykiem. Tematem mojego wy-

do Ukrainy to naprawdę nie jest la-

opinii publicznej na

problem Wolynia, to musimy bardzo

przyklad mówily w języku rosyjskim.

twa sprawa, bo nawet gdyby ktoś taki

stąpienia jest historia ukraińsko-

dużo uwagi poświęcić metodologii.

Uważaly się wręcz za zwolenników

chcial przyjechać, to malżonka może

-hiszpańska. Wszyscy pracujący

temat postrzegania

prorosyjskiej orientacji Ukrainy. Po-

być przeciwna. A jeśli zapraszać mlo-

w środowisku akademickim wiedzą,

Ukraińców przez Polaków,

Ossolineum i wojna

co to znaczy być pseudohistorykiem.

dzież, to tylko pelnoletnią, żeby nie

tem zrozumialy że się mylily. Zaczęly

przeprowadzonych

na Ukrainie

Istnieją ogólne zasady pisania histo-

brać odpowiedzialności, bo za to grozi

intensywnie uczyć się języka ukra-

w lutym i w grudniu 2024

prokurator, gdyby np. na taki zorgani-

Dr Lukasz Kamiński, dyrektor Za-

ińskiego i w swoim egzaltowanym

rii i jeśli celowo ich unikasz lub uchy-

roku.

patriotyzmie czasem są bardziej ra-

kladu Narodowego im. Ossolińskich

zowany obóz spadla rosyjska bomba.

lasz się od nich, nieznajomość praw

podczas wizyty do Lwowa w rozmowie

Dlatego wojna jest trudnym momen-

nie zwalnia cię z odpowiedzialności.

dykalne, niż nawet powiedzialbym

z redaktorem Kuriera Konstantym Cza-

­ Dla mnie są bardzo cenne ta-

typowi lwowscy nacjonaliści. Ale ich

tem do prowadzenia dialogu. Staramy

KONSTANTY CZAWAGA

jest mniejszość, pojedyncze osoby.

się jeszcze dzialać poprzez audycje

wagą powiedzial o wsparciu tej polskiej

kie wyklady prelegentów-sąsiadów

Ogromna rzesza kijowian jest do Pol-

internetowe, choćby przez filmy takie

instytucji dla Lwowskiej Narodowej

z Polski, zwlaszcza w kontekście wojny,

Odstęp czasowy przeprowadzo-

jak ,,Realna historia" z Akimem Hali-

Biblioteki Naukowej im. Wasyla Stefa-

również nawiązania relacji z Polaka-

nych badań socjologicznych pozwolil

ski nastawiona przychylnie, chociaż

odslonić procesy zmian opinii różnych

często niewiele wie. Dlatego mogę po-

mi ­ zaznaczyl student-historyk Ostap

nyka oraz ukraińskich naukowców we

mowym. Bylo też spotkanie ekspertów

grup spolecznych i wiekowych oraz

Laluk. ­ Bardzo się cieszę, że pojawil się

Wroclawiu.

polskich i ukraińskich we Lwowie,

wiedzieć, że dyskusje z kijowianami są

wyciągnąć wnioski na temat ogólnych

tak bardzo drażliwy temat, bo mamy

­ To, że Ossolineum wspiera Ukra-

jednak większość takich rzeczy robi-

w jakiś mierze latwiejsze, ale z drugiej

tendencji tych zmian i ich przyczyn.

wiele mitów po obu stronach, pewne

strony nie ma takiego zainteresowa-

inę w czasie wojny, bylo dla nas natu-

my w Kijowie.

Wyklad dr. Adamskiego byl punktem

nieporozumienia, w szczególności do-

Na Ukraińskim Katolickim Uni-

ralne od samego początku. Robimy to

nia, co we Lwowie. W Kijowie bardzo

wyjścia dla rozmowy o wspólczesnych

na dwa sposoby. Po pierwsze konty-

trudno zebrać taką grupę, jaka byla tu-

tyczące konfliktu na Wolyniu i w Gali-

wersytecie spotkanie odbylo się

relacjach polsko-ukraińskich i histo-

w auli w podziemiach cerkwi akade-

nuujemy naszą obecność we Lwowie.

cji w czasie II wojny światowej, a nawet

taj na sali. W Polsce też bardzo trudno.

Myślę, że to ma znaczenie. Nie tylko

wcześniejszej wojny polsko-ukraiń-

I to pokazuje, że ludzie tutaj jeśli nawet

rycznych korzeniach pamięci spolecz-

mickiej. W przeciwieństwie do wy-

te publiczne spotkania, które organi-

mają jakieś swoje przekonania, nawet

nej obu narodów.

pelnionej po brzegi sali biblioteki im.

skiej. Wydaje mi się, że byloby jeszcze

takie z jakimi ja się fundamentalnie

W tym również dniu doktor Lukasz

Stefanyka przybyla tam niewielka

ciekawiej, gdyby nie byly to tylko ogól-

zujemy, ale także chociażby wspólny

nie zgadzam, chcą jednak przycho-

Adamski spotkal się ze studentami

grupa studentów. Natomiast przyszlo

projekt digitalizacyjny. Wspólna tro-

ne tematy, lecz żeby polscy i ukraińscy

Ukraińskiego Katolickiego Uniwersy-

kilku profesorów z Narodowego Uni-

historycy mogli organizować semi-

ska z naszymi kolegami z Biblioteki im.

dzić, chcą dyskutować, są otwarci na

Stefanyka o zachowanie dziedzictwa

dialog. Jestem gościem Ossolineum we

tetu we Lwowie, gdzie mial wyklad na

wersytetu im. Iwana Franki i nawet

naria. Żeby studenci historycy mogli

kulturowego. Także dostarczanie cho-

Lwowie i tego spotkania nie zorgani-

temat ,,Jak nie być pseudohistorykiem

Wolyńskiego Uniwersytetu Narodo-

porównywać różne opinie i wyrabiać

relacji polsko-ukraińskich".

sobie wlasne. To nie będzie latwe, bo bę-

ciażby specjalnych urządzeń, takich

zowalem. Organizowalem spotkania

wego im. Lesi Ukrainki oraz aktywi-

W wywiadzie dla Kuriera dr Lukasz

jak sejfy ognioodporne, które pozwa-

w Kijowie. Mieszkam tam częściowo,

dzie krytyka i ze strony ukraińskiej, i ze

ści publiczni.

Adamski powiedzial:

lają zabezpieczyć najcenniejsze zbio-

­ Jedno z ważnych narzędzi, które

ry. To jest jakby jeden kierunek naszej

mamy to apelowanie do dziennikarzy,

dzialalności. Ale Wroclaw w tej chwili

do doktorantów, do mlodych histo-

jest miastem polsko-ukraińskim. Jest

bardzo duża spoleczność ukraińska,

ryków, ksztalcenie elit w Polsce i na

więc staramy się m.in. we wspólpra-

Ukrainie w duchu dialogu, w duchu

porozumienia, ale też w duchu rze-

cy z Konsulatem Generalnym Ukrainy

we Wroclawiu również uczestniczyć

telności metodologicznej, żebyśmy

w wydarzeniach kulturalnych. Ostat-

po prostu nie rozmawiali czasem jak

ślepy z gluchym. W pewnym mo-

nio gościl u nas ambasador Wasyl Bod-

mencie tego spotkania mialem wra-

nar. Myślimy o wspólpracy naukowej

z filią Ukraińskiego Katolickiego Uni-

żenie, że taka rozmowa jak ślepego

z gluchym wciąż może się odbywać.

wersytetu, który dziala we Wroclawiu.

I dlatego zwracam tak bardzo wie-

Tak że tych pól wspólpracy jest bardzo

wiele zarówno tutaj we Lwowie, jak i we

le uwagi na kwestie metodologiczne.

Wroclawiu.

Wniosek, który powinien plynąć dla

Staramy się o to, żeby byla pew-

ukraińskiej elity intelektualnej Lwo-

wa z tych badań jest taki, że nastroje

na oferta kulturalna dla osób, które

w Polsce się pogarszają, i to nie będzie

w tej chwili mieszkają we Wrocla-

korzystne ani dla Polski, ani dla Ukra-

wiu. Coraz więcej z nich chce zostać

we Wroclawiu. Potrzebują dostępu do

iny. Obawiam się, że dla Ukrainy bę-

ukraińskiej książki chociażby, a naj-

dzie to bardziej niekorzystne, niż dla

Polski. I żeby zapobiec temu pogarsza-

większy zbiór naukowych książek

ukraińskich w Polsce jest wlaśnie

niu, trzeba mieć argumenty, których

w Ossolineum.

czasem polskim ukrainofilom czyli

Teraz skupiamy się może nie na no-

ludziom, którzy chcą dobrych polsko-

-ukraińskich relacji, brakuje. Myślę,

wych projektach, ale przede wszystkim

że takie spotkanie, powiedźmy sobie

rozwijaniu tych istniejących. Bardzo

szczerze, nie jest okazją, żeby Polak

ważny jest projekt digitalizacyjny.