29

nr 7 (467) 15­28.04.2025

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Legendy starego Stanislawowa  (cz. 106)

IWAN BONDAREW

Potiomkińska chruszczowka

Po zwycięskiej wojnie ro-

syjsko-tureckiej Katarzyna II

wyruszyla na poludnie swego

imperium, by obejrzeć przeję-

te tereny. Gubernatorem tych

ziem byl książę Potiomkin. Ist-

nieje popularna historyczna le-

genda, że chcial pochwalić się

przed swą wladczynią admi-

nistracyjnymi osiągnięciami

i na terenach przejazdu carycy

wybudowal caly ciąg dekora-

POMNIK WOJSKOWYCH

cji z widokami pól, na ktorych

MEDYKÓW NA TERENIE

pracowali wieśniacy, pasly się

FASADA BUDYNKU NA PLACU PRZED DWORCEM

SZPITALA INFEKCYJNEGO

stada, a w oddali staly cale wio-

jakością, wyróżniającą ją od in-

ski zadbanych chat. Chaty te

pojawienia się ekipy filmowej

nych dróg Przykarpacia. Jest to

jednak posiadaly tylko jedną,

na ulicach jest przedmiotem

szeroka czteropasmowa szosa

frontową, ścianę. Innymi slowy

żywych dyskusji mieszkań-

o dlugości 10 km. Przy tym jest

­ dekoracje.

ców. Zwlaszcza, gdy nie jest to

prosta, jak strzelil.

We Frankiwsku też zdarzy-

zwykly film, lecz historyczny.

Powiadają, że nie jest to

lo się coś podobnego. W 1999 r.

W 1999 r. reżyser Oleś

przypadek. Podobno pod asfal-

przeprowadzono kapitalny re-

Janczuk prowadzil zdjęcia

tem polożono betonowe plyty,

mont dworca i placu przed nim.

do filmu ,,Nieposkromiony"

co pozwala wytrzymać znaczne

W dzień i w nocy pracowalo tam

o dowódcy UPA Romanie Szu-

obciążenia. Podobno sama dro-

550 robotników. Terminy byly

chewyczu. Byla tam scena, jak

ga nie jest niczym innym, a re-

napięte, kierownictwo kolei de-

bataliom Nachtigal wchodzi

zerwowym pasem startowym

nerwowalo się ­ na otwarcie

do Lwowa w czerwcu 1941 r.

frankowskiego lotniska woj-

odnowionego dworca mial przy-

Zdjęcia kręcono czemuś we

skowego. Gdyby na wlaściwym

jechać sam prezydent Kuczma.

Frankowsku, a nie we Lwo-

lotnisku byl jakiś akt dywersyj-

Prace niby ukończono w termi-

wie. Może tam bardziej uda-

ny lub inny kataklizm, to trasa

nie, dworzec wyremontowano,

na byla lokacja, bo na począt-

do Tyśmienicy zdolna jest przy-

plac ogrodzono i gwarant kon-

kach ul. Czornowala w samym

jąć nawet samolot transpor-

stytucji wyjechal zadowolony.

centrum miasta staly ruiny

towy. Ten fakt potwierdza i to,

Ale odnowione w pośpiechu

kamienicy z okresu austriac-

BUDYNEK PRZY UL. CZORNOWOLA 23

że na wprost trasy usytuowala

i byle jak budynki wokól placu

kiego. Potem w tym miejscu

jest miejska wieża telewizyjna

,,Chimera". W czasach między-

pozostaly. Na plac przed dworcem

szpitala pomnik przekazano

stanąl hotel ,,Stanislawów".

­ slużącej za punkt sygnaliza-

wojennych byla tam klinika

fasadą wychodzi budynek nr 9.

brygadzie lotniczej. Początko-

Aby zaangażować jak naj-

cyjny w przypadkach awaryj-

ginekologiczna, za sowietów ­

Fasadę pomalowano na seledy-

wo wystawiono go przy wjeź-

mniej  statystów  (koszty!),

nych dla samolotów lądujących

porodówka, a od końca lat 1900.

dzie do garaży, ale wywolywal

nowo... reszta pozostala w pier-

uzgodniono, że w tym celu

tu nawet w nocy.

tu przykre skojarzenia. Naka-

bank komercyjny.

wotnym stanie ­ ponury szary

zaangażuje  się  żolnierzy

O wyjaśnienie calej sprawy,

zano więc przenieść go gdzieś

Mój znajomy, który pracowal

tynk z epoki Chruszczowa. Ten

z miejscowego centrum szko-

zwrócilem się do lotników woj-

dalej od ludzkich oczu. Brylę

w tym banku, opowiedzial mi

dom do dziś jest różnokolorowy.

leniowego wojsk granicznych.

skowych. Tu potwierdzono mi,

ciekawą historię.

przesunięto na skraj zbiornika

Dowodzil nimi chorąży Wasyl

Wędrujący pomnik

że jest to fakt i za sojuzu czę-

pożarowego, gdzie w zupelnym

W jednej z sal parteru, której

Kuźmin. Wspominal, że żol-

sto urządzano tego typu pasy

Wydawaloby się, że nie ma

zapomnieniu stala dziesięć lat.

okna wychodzily na wewnętrz-

nierzy przebrano w prawdziwe

startowe, określane jako LOD

nic bardziej stalego, niż pomnik.

ny dziedziniec, pracować bylo

Możliwie, że pomnik stalby tam

niemieckie mundury. Dowódcy

­ Lotniskowy Odcinek Dro-

Wznoszono je na wieki i szybko

niekomfortowo ­ ludzie szyb-

nadal, gdyby nie dowiedziala

też proponowano wziąć udzial

gi. Posiadaly specjalne zjazdy

stawaly się częścią miejskiego

ko się męczyli, skarżyli się na

się o nim dziennikarka lokal-

w zdjęciach. Ale mundury byly

­ ,,kieszenie" dla techniki i roz-

krajobrazu. Ale zdarza się, że

nej telewizji Julia Juśkiw, którą

bóle glowy, praca nie kleila się

stare i brudne, zjedzone przez

maite rozjazdy. Na Ukrainie bylo

przy zmianie politycznej ko-

zrobila o nim reportaż.

i w ogóle, bylo jakieś paskudne

mole ­ więc odmówil. Żaluje do

kilka takich LOD, jak np. na tra-

niunktury pomnik okazuje się

samopoczucie. Wśród mlodych

Natychmiast odezwal się kie-

dziś.

sie kijowskiej w okolicach miej-

nieaktualny i zostaje po prostu

pracowników banku, których

rownik szpitala infekcyjnego,

Fragment filmu byl dość pro-

scowości Brody. W latach 1900

zdemontowany. Dość rzadko

byla większość, zaczęly krą-

który zaproponowal przenieść

sty: z żolnierzy uformowano

nawet kilka krotnie odbywaly

bywa, że pomnik przenosi się

pomnik na teren jego placówki.

żyć plotki. Powiadano, że w tym

kolumnę i mieli przejść obok

się tam ćwiczenia startu i lądo-

z miejsca na miejsce.

Wcześniej doktor byl lekarzem

wlaśnie pomieszczeniu robiono

ruin i palącego się w tym mo-

wania samolotów myśliwskich.

We Frankiwsku takie przy-

zabiegi przerywania ciąży i że

wojskowym i dobrze pamiętal

mencie starego samochodu oso-

Co tyczy się tyśmienickiej

padki można wyliczyć na pal-

miejsce to jest wypelnione grze-

ten pomnik. Jesienią 2014 r. lot-

bowego. Na filmie ta scena trwa

trasy, to piloci mają o niej scep-

cach jednej ręki ­ kilka razy

chem, że bląkają się tu duszycz-

nicy przewieźli brylę z siostrą i,

kilka sekund, a zdjęcia ciągnęly

tyczne zdanie ­ to nie LOD.

przemieszczano figurę św. Jana

ki zamordowanych niewinnie

miejmy nadzieję, że po raz ostat-

się przez caly dzień ­ biednych

Trasę w kilku miejscach prze-

Nepomucena i czolg T-34, któ-

ni ustawiono ją w nowym miej-

dzieci szukające swoich matek.

żolnierzy ganiano tam i z po-

cinają linie elektryczne, a stan

ry wdarl się na pl. Europejski od

scu. Obecnie zdobi dziedziniec

Interesujący fakt ­ później

wrotem. Gdy Kuźmin upomnial

nawierzchni asfaltowej nie jest

strony Pasiecznej. Jednak abso-

w tym pomieszczeniu byla sie-

szpitala, a po oczyszczeniu i upo-

się o posilek dla żolnierzy, po-

odpowiedni do lądowania.

lutnym rekordem stal się pomnik

dziba fundacji dobroczynnej im.

rządkowaniu terenu pomnik za-

mocnik reżysera kupil wszyst-

Chociaż  przy  lądowaniu

wojskowych medyków. Nie jest

króla Jerzego, znana z wielu do-

opatrzono napisem: ,,Pracowni-

kim hot-dogi.

awaryjnym może to być nie naj-

wlaściwie znany szerszemu gro-

kom medycznym poświęcamy...".

brych dziel, w tym ­ wsparcia

Przed terenem zdjęć zgroma-

gorszy wypadek.

nu mieszkańców miasta przez

dzieci potrzebujących opieki.

dzil się tlum gapiów, chętnych

Chimera

swoją korporacyjną treść.

zobaczyć ,,kino i Niemców". Byl

Ukryte lotnisko

Nieposkromiony i owoce

Na terenie dawnego palacu

W budynku przy ul. Czor-

też w tlumie przyszly dzienni-

Trasa z Frankowska do Ty-

Potockich przez dluższy czas

nowola 23 swego czasu byla

We Frankiwsku nie czę-

karz Taras Zeń. Opowiadal, że

śmienicy charakteryzuje się

mieścil się szpital wojskowy.

znana kawiarnia artystyczna

sto kręcone są filmy, dlatego

wzdluż drogi rozrzucono różne

W 1999 r. na jego dziedzińcu

gazety, mające symbolizować

wystawiono brylę z czerwone-

chaos w opuszczonym przez so-

go granitu z wyrzeźbioną po-

wietów mieście. Byly tam róż-

dobizną siostry milosierdzia,

ne numery ,,Faktów". W czasie

obejmującą rannego żolnierza.

przerwy w zdjęciach żolnierze

Calość obramiona jest wielkim

z ciekawością przeglądali pra-

krzyżem, a poniżej widnieje na-

sę, aktywnie coś komentowali

pis: ,,Pamiętamy o wszystkich".

i wymieniali między sobą po-

W 2004 r. szpital zlikwido-

szczególne gazety.

wano i teren palacu stal się wla-

Cóż tam bylo takiego cieka-

sności prywatną. Nowy wla-

wego? Chlopaków zaintereso-

ściciel zaplanowal tu wielkie

waly fotki z nagimi modelkami

budownictwo. Przy likwidacji

­ ot i masz ,,kino i Niemcy".

TRASA TYŚMIENICKA