32
nr 8 (468) 29.04.15.05.2025
Kurier kulturalny
www.kuriergalicyjski.com
Wielki sukces II Symfonii Adama Soltysa w Warszawie
W dniu 11 kwietnia
Kto w 1946 r. mógl być wśród
publiczności? Na pewno nie bra-
w Studiu Koncertowym
kowalo lwowskich Polaków, któ-
Polskiego Radia
rzy przyszli zlożyć wyrazy sza-
w Warszawie odbylo
cunku Adamowi Soltysowi za to,
się warszawskie
że pozostal wraz z nimi we Lwo-
prawykonanie II
wie. Wkrótce wladze sowieckie
Symfonii Adama Soltysa
uznaly dzielo za ,,formalistyczne"
(ur. 1890 we Lwowie,
(,,burżuazyjne") i zabronily dal-
szych wykonań. Symfonia Ada-
zm. 1968 we Lwowie).
ma Soltysa w żadnym razie nie
Kompozytor należal
mieścila się w ramach nowej este-
do najważniejszych
tyki socrealistycznej narzuconej
postaci życia
wówczas przez wladze rosyjskie.
muzycznego Lwowa oraz
Do warszawskiego prawyko-
międzywojennej Polski.
nania II Symfonii Adama Sol-
tysa doszlo za sprawą Polskiej
Do 1939 r. byl cenionym
Opery Królewskiej i jej dyrektor
dyrygentem, pedagogiem
Magdaleny Kaczorowskiej po
oraz dyrektorem
rozmowie z autorem niniejszej
Konserwatorium Polskiego
relacji. W Studiu Koncertowym
Towarzystwa Muzycznego
Polskiego Radia orkiestrę bra-
we Lwowie, a od 1940 r.
wurowo poprowadzila Katarzy-
na Tomala-Jedynak. Doskona-
należal do wykladowców
le wydobyla wszystkie tematy
utworzonego przez
i charakterystyczne motywy.
wladze radzieckie
Na koncert specjalnie ze Lwo-
Lwowskiego Państwowego
wa przyjechala p. Maria Soltys,
Konserwatorium,
córka Adama Soltysa, nada-
MARIA SOLTYS, MUZYKOLOG, CÓRKA KOMPOZYTORA (OD LEWEJ), MICHAL PIEKARSKI, MUZYKOLOG,
w którym pozostal także
jąc wydarzeniu jeszcze bardziej
MAGDALENA KACZOROWSKA, DYREKTOR POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ
po 1945 r.
wyjątkową rangę. Na sali nie
jej koniec brzmi melodia
Polskiego Towarzystwa
brakowalo też Polaków urodzo-
opuszczenia rodzinnych stron.
nych i wychowanych w powo-
Adam Soltys komponując II
,,Przylecieli sokolowie"
MICHAL PIEKARSKI
Muzycznego, od 1940 r.
jennym już Lwowie, a także mi-
Symfonię musial nieraz się za-
Stanislawa Moniuszki.
użytkowanej przez
lośników Lwowa i jego tradycji.
II Symfonia powstawala
stanawiać: pakować się, czy
Lwowskie Państwowe
Obecni byli m.in. profesor Iwo-
podczas II wojny światowej i zo-
Wcześniej można też wy-
przeczekać? Czy uda się zostać,
Konserwatorium,
na Lindstedt, dyrektor Instytu-
stala ukończona w 1945 r. Pra-
slyszeć motyw budzący sko-
skoro na listy ewakuacyjne
obecnie sali koncertowej
tu Muzykologii Uniwersytetu
wykonanie odbylo się w 1946 r.
jarzenia z fragmentem melo-
wladze sowieckie wpisują ludzi
Warszawskiego, znana badaczka
we Lwowie, zagarniętym Polsce
przymusowo, pozbawiając ich
dii ,,Marsz, marsz Dąbrowski".
Filharmonii Lwowskiej
twórczości kompozytorów pol-
przez ZSRR. Adam Soltys, po-
mieszkań? Jak dlugo trzeba bę-
W moim osobistym odbiorze
(w której 7 maja 2024 r.
skich XX w., profesor Adam Re-
dobnie jak pozostalych 10 tys.
II Symfonii bylem też w stanie
dzie czekać na powrót Polski?
odslonięto pamiątkową
dzik z Wydzialu Stosowanych
Polaków zdecydowal się nie
sobie wyobrazić tragizm wy-
Czy damy radę w tym systemie
tablicę poświęconą
Nauk Spolecznych i Resocjali-
wyjeżdżać ze swojego rodzin-
darzeń, które nastąpily w 1945
przeżyć? Inni się pakują, a my
Mieczyslawowi
zacji UW, autor wielu cenionych
nego miasta, czekając na po-
wciąż czekamy... Wyrzucają
r. Choć zakończyla się wtedy
prac na temat dziejów Uniwer-
wrót Polski i podtrzymując tam
ludzi z mieszkań, aresztują, czy
II wojna światowa, dla Lwo-
i Adamowi Soltysom
sytetu Lwowskiego. Aplauz byl
kulturę polską (w latach 1944
wian wiązalo się to z odcięciem
nas również to czeka?...
ufundowaną przez
ogromny, już dawno nie slysza-
1946 samo miasto musialo opu-
ich miasta od Polski, nasta-
Konsulat Generalny
Myślalem też o lwowskim
lem takich oklasków po wyko-
ścić ponad 150 tys. Polaków).
niem reżimu ZSRR, który we
Rzeczypospolitej Polskiej
prawykonaniu w 1946 r.
naniu utworu symfonicznego.
W symfonii tej slychać za-
Lwowie trwal już od sierpnia
we Lwowie).
w sali dawnego
Utwór odniósl ogromny sukces.
równo wplyw neoromantycz-
1944 r., a także koniecznością
Doktor Marcin Zgliński z In-
nej muzyki niemieckiej (Sol-
stytutu Sztuki Polskiej Akade-
tys studiowal w Berlinie), jak
mii Nauk w swojej recenzji pisal:
i silnie zaakcentowany folklor
,,Utwór skomponowany z roz-
jak w przypadku twórczości
machem [...]. Po prostu jeszcze
Soltysa wylącznie folklor pol-
jedna wielka, efektowna polska
ski. Od strony formalnej jest
symfonia, która zasluguje na to,
to klasyczna czteroczęściowa
by wejść do repertuaru i by za-
symfonia, na którą skladają się:
I Allegro moderato, II Adagio, III
rejestrować ją na plyty". Po kon-
Allegretto, IV Adagio espressivo.
cercie w rozmowie prywatnej
padlo też zdanie, że jest to jedna
Motywy polskie
z dziesięciu najlepszych pol-
slyszalne są już w I części.
skich symfonii XX w. w ogóle! Aż
dziwne, że w Warszawie II Sym-
Część II ma charakter
fonia Adama Soltysa zabrzmiala
bardzo nostalgiczny,
po raz pierwszy dopiero 80 lat od
jakby kompozytor
jej skomponowania (wcześniej
chcial wyrazić swoją
doszlo do wykonań w Lublinie
tęsknotę za utraconą
i Gdańsku). Miejmy nadzieję, że
Ojczyzną. Temat III
II Symfonia Adama Soltysa na
części oparty jest na
trwale powróci do repertuaru
polskich orkiestr. Czekamy też
pieśni z Kujaw (,,Jużeś
na warszawskie prawykonania
nie nasza dziewucha"),
kolejnych dziel symfonicznych
w IV części wyraźnie
Adama Soltysa: I Symfonii, po-
odzywają się motywy
ematu symfonicznego Slowianie
polonezowe, a pod sam
oraz Koncertu na orkiestrę...
Partnerzy medialni
